Binnenland.
Wij dienen dezen oorlog te
beschouwen, aldus Henderson,
als een kruistocht, gebaseerd op
de idealen van het Britsche ge-
meenebest, ten einde de hoogste
menschelijke beginselen te ver
dedigen en er voor te zorgen,
dat het brute geweld niet de uit
eindelijke scheidsrechter is in in
ternationale aangelegenheden. Er
wordt veel gesproken over oor
logsdoeleinden. Een oorlogsdoel
einde moet zijn, dat aan beide
zijden geen gevoel van haat over
blijft.
De secretaris van de Brit
sche admiraliteit zegt tot zijn
leedwezen te moeten mededeelen,
dat het oorlogsschip Northern
Rover, een klein hulpvaartug,
aanzienlijk over tijd is en als ver
loren beschouwd moet worden.
De naaste familieleden van de
opvarenden zijn hiervan in kennis
gesteld.
De admiraliteit deelt mede, dal
vier officieren en 23 manschappen
van het schip vermist worden.
Als gevolg van het vuur,
dat de Fransche luchtafweer van
Duinkerken Zaterdag op twee
Duitsche vliegtuigen had geopend,
zijn vier granaten van zeven en
een halve c.M. in De Panne te
rechtgekomen. Een granaat ging
schuinsweg door een aan de markt
staand huis heen om op straat
terecht te komen, er volgde geen
ontploffing. Een tweede is ge
deeltelijk door een huis gegaan
en kwam in een kelder terecht.
De andere twee zijn in tuinen
van de buitenwijken gevallen.
De aanslag te MUnehen.
De speciale commissie tot on
derzoek naar den aanslag van 8
November heeft men Zaterdag
driemaal zoo groot moeten maken
teneinde de in groote getale bin
nenkomende verklaringen en me-
dedeelingen te kunnen bewerken.
Op het oogenblik zijn deskundi
gen ermede bezig uiierst nauw
gezet de gevonden deelen van
het voor het tot ontploffing bren
gen van de lading springstof ge
bruikte mechanische ontstekings
apparaat na te gaan. Men kan
reeds thans zeggen, dat in ieder
geval ten aanzien van de legee
ring van afzonderlijke metaal-
deelen inderdaad bewezen kan
worden, dat zij van buitenland-
schen oorsprong zijn.
Op het oogenblik wordt een
onderzoek ondernomen, van ver
schillende kanten teneinde een
absoluut vaststaand resultaat te
krijgen. Juist deze wijze van
onderzoek is van beslissende be-
teekenis, temeer daar de speciale
commissie reeds een zeer be
paalde richting volgt. Men kan
verwachten, dat wellicht reeds in
de eerstvolgende dagen nadere
bijzonderheden bekend gemaakt
kunnen worden.
Het Duitsche Nieuwsbureau
meldt uit Bromberg, dat de vroe
gere burgemeester van Bromberg,
Leon Baroiszewski, Zaterdag is
doodgeschoten, daar, aldus het
D.N B., op ondubbelzinnige wijze
is komen vast te staan, dat hij
mede verantwoordelijk is voor
den bloedigen Zondag van Brom
berg en de berooving van het
vermogen van de stad.
Samenwerking ter zee.
Het Britsche ministerie van voor
lichting heeft een lofzang op de
Fransche marine gepubliceerd,
waarin wordt gewezen op de
nauwe samenwerking tusschen de
Britsche en Fransche vloot.
Sedert het begin van de vijan
delijkheden heeft Frankrijk zeven
zware kruisers in dienst. Hierbij
zijn twee snelle slagkruisers van
26,999 ton met dertien-duims-
kanonnen, die ongeveer gelijk
waardig zijn aan de Duitsche
„vestzakslagschepen" en be
schouwd moeten worden als het
Fransche antwoord op deze
schepen.
Voorts zijn er nog zeven krui
sers met kanonnen van acht duim
en 11 met kanonnen van zes
duim. Voorts nog twee uiterst
snelle van 2500 ton met vier-
duimskanonnen. Voorts 46 mo
derne torpedobootjagers en 79
duikbooten, dus nog iets meer
dan Duitschland er aan het begin
van den oorlog bezat. Deze vloot
die over een zeer groot aantal
hulpvaartuigen beschikt, vormt eer.
machtig wapen van de geallieer
den.
De Fransche en Britsche vloten
hebben haar patrouilleerings-
diensten sedert het begin van den
oorlog in zeer doeltreffende sa
menwerking kunnen uitvoeren.
Ook wat betreft het opvangen van
Duitsche schepen heeft de Fran
sche vloot belangrijk werk ver
richt. De inbeslagneming van
een Duitsch schip op den Oceaan
dat door een Fransche duikboot
naar een Fransche haven gebracht
is, vormt een gebeurtenis van
unieke beteekenis.
Ruslands bevolking-
De op 17 Jan. 1939 gehouden
volkstelling in de Sovjet-Unie
heeft aangetoond, dat de be
volking der Sovjet Unie ruim
170.467 000 zielen telt81 665 000
inwoners behooren tot het man
nelijke en 88.802.000 tot het vrou
welijke geslacht. Sedert de tel
ling van 17 Dec. 1926 is de be
volking met 23.4 milüoen z'ePn
toegenomen. Door de inlijving
van een deel van Polen zijn er
nog ruim 12 millioen inwoners
bijgekomen, zoodat de Sovjet-
Unie thans binnen zijn grenzen
ongeveer 182 millioen inwoners
telt.
Radio-rede van Minister-
President De Geer.
Nadat Vrijdag voor de militairen
de periodieke verloven waren in
getrokken en in de buitenlandsche
pers en radio, met name de Fran
sche en Engelsche, werd gewaagd
over een te verwachten Duitschen
inval in Nederland en België,
heerschte het laatste weekend
begrijpelijkerwijs in de beide neu
trale landen een eenigszins ge
drukte en nerveuze stemming. Ter
geruststelling heeft gistermiddag
Minister-President Jhr. Mr. D. J
de Qeer over onze radiozenders
een toespraak gehouden tot ons
volk in Nederland en de Over-
zeesche gebiedsdeelen.
Het is aan de Regeering ge
bleken, dat in de laatste dagen
geruchten geloopen hebben over
een accuut dreigend gevaar voor
ons land en dat deze geruchten
in breede kringen onrust hebben
verwekt. Het kan daarom noodig
zijn te verklaren, dat voor die
onrust geen enkelen grond bestaat.
De aanleiding tot die geruchten
schijnt te liggen in door buiten
landsche zenders verspreide radio
berichten en berichten in buiien-
landsche bladen en ook in enkele
daden van onze Regeering.
Wat de eerste aangaat, de bui
tenlandsche radio- en persberich
ten, wil spreker aanraden nooit te
vergeten dat in oorlogvoerende
landen steeds een neiging bestaat
ongunstige gedachten te koesteren
aangaande de voornemens en
handelingen der tegenpartij en ter
wille van hun eigen veiligheid de
gevaren als reeds aanwezig voor
te stellen, vandaar dat onder de
oorlogvoerenden de vrees voor
schending van ons grondgebied
wordt geuit. Dat geloof en die
vrees komt dan tot uitdrukking
in de door hen verspreide berich
ten. Niet genoeg kan worden
gewaarschuwd geharnasd te zijn
tegen deze berichtgeving en te
weten, dat de neutralen ook in
dit opzicht een eigen geestes
gesteldheid dienen te hebben.
Dat er van eenig gevaar sprake
zou zijn, zou dan gebleken zijn
uit enkele daden van onze re
geering, welke echter verkeerdelijk
uitgelegd zijn. Spreker wil er de
aandacht op vestigen, dat in een
lijd, als wij thans beleven, door
neutrale staten voortdurend ge
waakt moet worden, dat de maat
regelen aanpassen aan de ontstane
toestanden. Toen de oorlog in
Polen geëindigd was, had zulks
tot gevolg dat in het Westen een
situatie onstond, die de kracht en
intensiteit van de strijdkrachten
aldaar deed toenemen en ook aan
onze mobilisatie-maatregelen an
dere eischen stelde. Eenige van
die maatregelen zijn bekend, doch
het zou een groote dwaling zijn
hieruit op te maken, dat de be
dreiging voor ons land grooter
is geworden,
Ook in den vorigen wereld
oorlog kwamen er verschillende
oogenblikken voor, dat bijzondere
maatregelen door onze Regeering
noodzakelijk geoordeeld werden,
niet omdat toen het gevaar om in
den oorlog te worden betrokken
zooveel grooter werd geoordeeld,
maar wel omdat de omstandig
heden aan onze paraatheid groo-
tere eischen stelden. Het is dan
ook gebleken, dat elke vrees ten
dien opzichte beschaamd werd.
Bij de regeering bestaat er
echter geen enkele reden om te
twijfelen aan het door de belli-
grenten gegeven woord betreffende
de eerbiediging van de neutraliteit
van ons land.
Wat de daden van de eigen
regeering betreft wees hij er op,
dat de spanningen, die zich op
internationaal gebied voordoen,
hun weerslag moeten vinden in de
mobilisatiemaatregelen en dat er
thans evenmin als toen in Sep
tember j.l de mobilisatie werd
afgekondigd, hetgeen geen onrust
verwekte, uit die genomen maat
regelen af te leiden valt, dat er
een dreigend gevaar bestaan zou
Deze mobilisatie is geschied om
op alle mogelijke gebeurlijkheden
voorbereid zijn. De maatregelen
dienen om onze neutraliteit des-
noodig naar alle zijden te doen
eerbiedigen. De mobilisatie moet
blijk geven dat zij meer is dan
een vorm, dat het ons met hand
having dier neutraliteit inderdaad
ernst is. Dat zijn wij verplicht
tegenover de mogendheden die
hun woord gaven, dat zij die
onzijdigheid niet zoudenschenden.
In dat licht moeten ook de
thans genomen en nog te nemen
maatregelen worden bezien.
Spr. hoopt, dat deze woorden
aan de velen, die van oneven
wichtigheid blijk gaven, de ge
moedsrust zal weergeven die wij
in deze tijden zoo dringend noo
dig hebben. De zorgen zijn wel
licht groot en het is geheel over
bodig zich daarbij nog denk
beeldige bij te scheppen.
Een mensch lijdt dikwijls 't meest
Door 't lijden dat hij vreest,
Doch dat nooit op zal dagen.
Zoo heeft hij meer te dragen
Dan Qod te dragen heeft.
Het is die roeping welke onze
geëerbiedigde Koningin en de
Koning van België hebben geleid
tot hun nobel aanbod aan de
belligrenten. Indien deze poging
ook thans mocht falen, zullen zij
deze pogingen later wederom
herhalen, want de neutrale landen
zijn een schijnend licht in de
duisternis van deze tijden. Een
maas in het net waarin de oorlog
voerende landen dreigen verstikt
te worden. Wil er een dageraad
zijn, dan zal die moeten komen
van de neutrale landen, die er
gelukkig nog vele zijn en hoe
meer die er zullen komen, hoe
grooter de kans bestaat dat dit
werelddeel van haar ondergang
gered zal worden.
Ten slotte ligt alles wat de
toekomst moge brengen in Gods
hand. Welke beproeving ook
moge komen, laat die nooit leiden
tot een wanhoopsstemming. Laten
wij de toekomst overlaten aan
Hem, die niet vreest. Hoe hoog
de gevaren zullen worden, wij
weten dat het onze Vader is, die
aan het roer staat.
Spreker eindigde met het vers
van Paul Gerhard uit Gezang 273
Beveel gerust uw wegen,
Al wat u 't harte deert,
Der trouwe hoed' en zegen
Van Hem, die 't al regeert
Die wolken, licht en winden
Wijst spoor en loop en baan,
Zal ook wel wegen vinden
Waarlangs uw voet kan gaan.
Het aanbod van goede diensten
Van alle regeeringeD, tot wie
het telegram van Koningin Wil-
helmina en Koning Leopold werd
gericht, is thans antwoord in
gekomen.
Daar zoowel de Fransche als
de Engelsche regeering slechts
een vrede mogelijk achten,
waarbij Oostenrijk, Tsjecho-
Slowakye en Polen hun onafhan
kelijkheid zenden herkrijgen,
blijft de hoop op onderhandeling
zeer gering.
De Duitsche regeering heeft
zich bereid verklaard bet voor
stel ernstig te bestudeeren.
De Duitsche gezant te 's Gra-
venhage beeft Maandagmiddag
een bezoek gebracht aan het
departement van buitenlandsche
zaken aldaar.
Naar de Maasbode verneemt,
hield dit bezoek verband met
bet vredes initiatief.
1 pond erwten op bon 8
De minister van economische
zaken deelt mede. dat gedurende
het tijdvak van Zaterdag 11 Nov.
tot en met Vrijdag 8 Dec. a.s.
de met „3" genummerde bon
der rijksdistributiekaart recht
geeft op het koopen van een
halve kilogram groene erwten
of spliterwten.
Ontmoeting van ministers
Spaak en Van Kbffens
De regeeringspersdienst meldt;
De ministers van Buitenland
sche Zaken van België en van
Nederland hebbeu elkander Zon
dag te Breda ontmoet.
Elk hunner was vergezeld van
den secretaris generaal van zyn
departement.
De correspondent van ,De
Courant" te Breda meldt
Breda is Zondag geheel onver
wacht bet centrum geweest van
diplomatieke bedrijvigheid.
Reeds van 's morgens vroeg
ai was het opgevallen, dat bur
gemeester van Slobbe zich ge
regeld op het stadhuis bevond
en van daar uit verschillende
telefoongesprekken voerde, het
geen tot tal van gissingen aan
leiding gaf.
Toen dan ook Zondagavond te
ongeveer halfzeven de minister
van Buitenlandsche Zaken, Mr.
Van Kleffins, per auto aan bet
Bredascüe stadhuis arriveerde en
daar op bet bordes door burge
meester Van Slobbe werd ont
vangen, ging het gerucht van
zyn komst als een loopend
vuurtje door Breda.
Drie kwartier na de komst van
minister Van Kleffans arriveerde
de Belgische minister van Bui
tenlandsche Zaken, de beer
Spaak. Zijn auto werd vooraf
gegaan door een auto van den
kapitein der koninklijke mare
chaussee en reed aan de ach
terzijde van het stadhuis het
Stadserf op. Minister Spaak,
vergezeld van zijn secretaris,
begat zich vrijwel onopgemerkt
naar binnen.
Het publiek bleef voor het
stadhuis staan, om een glimp
der beide ministers op te vangen.
Zoo nu en dan zag men voor
de gesloten rolgordijnen de scha
duw van minister Van Klefifens,
die blijkbaar tijdens de confe
rentie met zijn Belgischen ambt
genoot, heen en weer liep.
Te kwart voor negen werd
minister Van Kltffens opgemerkt
in een naast de couferentiekamer
gelegen wachtkamer, waarvan
de gordijnen slechts half gesloten
waren. Hij voerde uit dit vertrek
een telefoongesprek dat ruim 10
minuten duurde.
Te 9.15 uur reed de auto van
minister Van Kit flens voor en
traden beide ministers met hun
secretarissen naar buiten om zich
naar hotel De Kroon te begeven
voor het gebruik van een lunch.
Een aardig tafereeltje.
De Hagenaars, die Vrijdagmor
gen den Prinsessewal passeerden,
zagen aan de achterzijde van den
tuin van het Koninklijk Paleis
plotseling een leuk kinderkopje
boven den tuinmuur uitsteken.
Men herkende prinses Beatrix,
die zeer belangstellend rondkeek
naar het drukke verkeer langs
den Prinsessewal en de Prinse
straat. Vele voorbijgangers bleven
stilstaan om dit aardige tooneeltje
gade te slaan, maar na enkele
oogenblikken was de kleine prin
ses weer verdwenen.
Het bleek, dat haar verpleegster
de prinses omhoog had gehouden
om haar jeugdige nieuwsgierigheid
even te bevredigen naar wat daar
aan de andere zijde van dien muur
gebeurde.
De prinses maakte haar ochtend
wandeling door den paleistuin,
welke door een vrij hoogen muur
van den Prinsessewal is geschei
den. Het is te begrijpen, dat zij
graag eens wilde weten, wat voor
geheimzinnigs de muur verborgen
hield Het witte mutsje en het
blauwe manteltje trokken natuur
lijk direct de aandacht.
Op den arm van haar verpleeg
ster verwijderde de prinses zich
in de richting van het paleis, ge
volgd door eenspeelgoed-
olifant.
St. Nicolaaspabbntten voor
militairen.
Sint Nicolaaspakketten aan
onder de wapenen zijnde mili
tairen beneden den rang van
officier kunnen, mits aan het
betrokken veldpostadres geadres
seerd, tegen de helft van het
normale tarief worden verzonden.
Een pakketje van 1 kg. zal
dus ƒ0,10 tot en met 2 kg.
0,121/, tot en met 3 kg. ƒ0,15
kosten.
De ter postbezorging van deze
St. Nicolaaspakketten moet in
het tydvak van 27 tot en met
30 November a.s. goscnieden.
Teneinde deze pakketten voor
de post duideljjk kenbaar te
maken, moeten over 't adres op
het pakket en op de bijbehoo-
rende adreskaart met inkt twee
elkaar gchuin snydende lijnen
worden aangebracht.
De pakketten zullen omstreeks
5 December, zooveel mogelyk
op dien dag zelf, worden uit
gereikt.
AXEL, 14 November 1930.
Gisteren had alhier een be
grafenis plaats, die meer dan
gewone belangstelling trok. Het
betrof de teraardebestelling op de
R.K. begraafplaats van het stof
felijk overschot van Oswald Del-
laert, die na een korf doch hevig
lijden jl Vrijdag in het R K.
ziekenhuis te Sluiskil was over
leden.
Oswald was een der trouwste
leden van de harmonie Concordia,
zoodat in den boezem dezer ver-
eeniging spontaan werd besloten
door bestuur en muzikanten, om
het overleden lid de laatste eer
te bewijzen met toestemming der
familie. Deze droeve plechtigheid
nu had gisteren plaats. Achter
de lijkkoets schreden twee der
jongste leden van Concordia, die
een groote krans droegen, en een
bestuurslid van Concordia met
het omfloerste vaandel, als laatste
hulde aan hun vriend Oswald.
Verder volgden de familieleden en
tenslotte bestuur en leden van
Concordia met uniformpet op.
Na de plechtigheid in de R K.
kerk werd het stoffelijk overschot
grafwaarts gedragen door 8 leden
van Concordia. Bij de geopende
groeve werd namens Concordia
een laatste groet met het vaandel
gebracht. Diep onder den indruk
verlieten allen de R.K. begraaf
plaats.
De Zaterdag alhier ge
houden bloempjesdag ten bate
van het sanatorium voor T.B.C.-
lijders „Sonnevanck" te Harder
wijk heeft opgebracht f 100,95.
Toen Zaterdagmiddag de
55jarige melkverkooper P. D.
alhier zich als gewoonlijk op weg
bevond om zijn melkvoorraad
voor den avond op te doen, viel
hij op het erf van den landbouwer
den H plotseling neer. Toege
snelde hulp mocht niet meer baten.
Een hartverlamming had een einde
aan zijn leven gemaakt.
De heer J. van Esbroeck
van Stoppeldijk, candidaat ten
kantore van notaris Fanoy alhier,
is als zoodanig aangesteld ten
kantore van notaris Van Dalsum
te Hulst.
Sluiskil.
Gistermorgen vond, de offici-
ëele ingebruikstelling der nieuw
gebouwde openbare school plaats.
Te ongeveer 10 ure hadden zich
voor het nieuwe schoolgebouw
verzameld het gemeentebestuur
van Terneuzen, benevens de
oudercommissie, het onderwijzend
personeel en de schoolkinderen.
Tusschen een haag van school
kinderen schreden de genoodig-
den op de school toe, waarop
de Edelachtb. heer Tellegendoqr
