Binnenland.
Landbouw.
Toegegeven wordt, dat de
Franschen in één sector door de
vooruitgeschoven Duitsche ma-
chintgeweerposten gebroken zijn
en opgerukt zijn door de Duitsche
mijnvelden. Hier echter hebben
zij een catastrophe ontmoet, zoo
verklaren Duitsche bronnen. Mij
nen die van verre tot ontploffing
gebracht konden worden, hebben
heele compagniërt vernietigd.
Wat het Franscha leger eet.
De „Intransigeant" geeft enkele
interessante cijfers over de enorme
hoeveelheden voedsel, die het
Fransche leger consumeert. Dit
leger, dat uit 5,000,000 man
bestaat, gebruikt dan dagelijks
6,600,000 pond vleesch, 770,000
pond rijst en gedroogde peul
vruchten, 440,000 pond suiker,
330,000 pond koffie en 800,000
gallons wijn. De gemiddelde
maximum hoeveelheid voedsel die
eiken dag aan een soldaat wordt
verstrekt is 4 ons vleesch, 2 ons
suiker, 3,5 ons groenten, 21 ons
brood of biscuit en ruim 1/16
gallon wijn voor een soldaat aan
het front en 1/32 gallon indien
hij achter het front gelegerd is.
Ongeduld en ergernis onder het
Engelsche volk.
De correspondent van de N R.
Crt. te Londen meldde gisteren
De oorlog, die vandaag drie
weken oud is, heeft tot dusver
een geheel anderen loop genomen,
dan het Engelsche publiek ver
wacht had. Het gevolg is, dat er
zich een stemming van onbegrij
pende verwondering van het volk
heeft meester gemaakt. Overal
hoort men den commentaar, dat
„dit een raar soort oorlog is". De
menschen begrijpen niet waarom
de oorlog nog steeds niet op gang
wil komen en vragen zich in
verschillende toonaarden van on
geduld en ergernis af wat de
verklaring kan zijn voor den on-
verwachten loop der gebeurte
nissen.
Er zijn verschillende redenen
voor deze groeiende verbijstering.
Ten eerste had iedereen verwacht,
dat het uitbreken van den oorlog
onmiddellijk gevolgd zou worden
door een feilen strijd in de lucht,
en in het bijzonder massa aan
vallen op Londen. Nu die uit
gebleven zijn begint men zich af
te vragen of het wel noodig is
heel Engeland eiken dag na zons
ondergang aan de verlammende
ongemakken van de totale ver
duistering te onderwerpen. Er
gebeurt immers niets. Tevens
schijnt het velen in het licht van
de ervaringen, of liever gezegd
het gebrek aan ervaringen van de
laatste drie weken, onnoodig een
zoo groot leger A R.P.-werkers op
de been te houden. Hun aantal
is inderdaad zeer groot. Niet
minder dan twee millioen, en tot
nu toe hebben al deze verdedigers
van de burgerbevolking, luchtaan
valwachters, brandweerlieden,
extra-politie enz. niet anders te
doen gehad dan rond te hangen
en te wachten op de luchtaan
vallen, die maar niet komen. In
verantwoordelijke kringen geeft
men er zich echter rekenschap
van, dat het uitblijven van de
verwachte luchtaanvallen aller
minst kan worden beschouwd als
een garantie, dat zij ook later niet
zullen komen en dat er derhalve
geen sprake kan zijn van een
verslapping van de voorzorgs
maatregelen.
Tegenover den onverwachten
meevaller ir. de lucht, de weste
lijke lucht althans, staat de even
onverwachte tegenvaller in Polen.
Niemand hier had verwacht, dat
Polen zich tegen de overmacht
van het Duitsche leger zou kunnen
handhaven, maar dat het in het
korte tijdsbestek van drie weken
reeds geliquideerd zou zijn, is
toch als een onaangename ver
rassing gekomen. Men had hier
in de laatste maanden voor den
oorlog zooveel over de schitte
rende kwaliteiten van het Pool-
sche leger gehoord, dat men op
een dergelijke déb&cle niet was
voorbereid. Algemeen wordt dan
ook de vraag gesteld waar de
onverwacht snelle eliminatie van
den Poolschen bondgenoot aan te
wijten is.
Alle waarnemers zijn het er
pver eens, dat de schuld niet bij
de vechtkwaliteiten van de Pool-
sche soldaten ligt. Zij hebben
zich heldhaftig geweerd. Over het
beleid van het Poolsche opper
bevel en de Poolsche regeering
is men echter minder goed te
spreken. Lloyd George had daar
over in een artikel van gisteren
enkele harde dingen te zeggen
„Het is klaarblijkelijk nooit op
gekomen bij de miserabele klasse-
regeering, die naar Roemenië is
gevlucht, terwijl haar leger nog
vocht, dat zij graafwerken had
moeten aanleggen.... De aanvallers
hadden geen moeite een land te
veroveren, dat geen enkele voor
bereiding had gemaakt om hen
tegen te houden", aldus de staats
man, die Engeland in den laastenn
oorlog ter overwinning leidde.
Lloyd Georges scherpe critiek
geldt echter niet alleen de Pool
sche regeering. Ook de Engel
sche regeering schrijft hij een
groot deel van de blaam toe.
Engeland had volgens hem niet
alleen voor de oorlog uitbrak
Polen op veel grootere schaal
moeten helpen, maar had ook,
toen de strijd was begonnen,
onmiddellijk in samenwerking met
de Fransche luchtvloot concrete
hulp moeten leveren door krach
tige aanvallen op Duitsche mu
nitiefabrieken enz.
Hij spreekt daarmee de heime
lijke meening uit van een groot
aantal van zijn landgenooten.
Talrijken van hen voelen er zich
in hun geweten niet gerust op,
dat Engeland genoeg heeft gedaan
om zijn verplichtingen aan Polen
te vervullen. Zij begrijpen niet
waarom de Engelsche en Fransche
luchtmacht stil hebben gezeten,
terwijl Duitschland zijn werk in
Polen deed en zij zijn slechts
gedeeltelijk bevredigd door Cham
berlains verklaring, dat strategi
sche overwegingen het onwen-
schelijk maakten dadelijk op
groote schaal in te grijpen.
Roemenië.
Overeenkomstig zijn laatste
wilsbeschikking is het stoffelijk
overschot van president Calinescu
Zondag ter aarde besteld in zijn
geboorteplaats Curtea de Arges.
In tegenwoordigheid van koning
Carol en kroonprins Michael, de
koninklijke raadgevers, leden der
regeering en het geheele diplo
matieke korps was het stoffelijk
overschot overgebracht naar Boe
karest, vanwaar het per extra-trein
naar Curtea de Arges werd ver
voerd.
Op een boerenwagen, bedekt
met sparretakken en gedekt door
de Roemeensche vlag, werd de
kist vervoerd. Zes witte ossen
trokken de kar. Vier oud-pre
miers begeleidden de baar. Kroon
prins Michael liep direct achter
de familieleden van den over
ledene. Hij vertegenwoordigde
den koning. Tal van hooge auto
riteiten volgden de baar. Langs
den geheelen weg stonden boe
renjongens en boerenmeisjes met
ontstoken kaarsen en honderden
bloemen opgesteld.
Bij den grafkelder van de fa
milie stond een eerewacht opge
steld. Een boer, een vriend uit
de kinderjaren van Calinescu,
sprak nadat de kerkelijke plech
tigheid was verlicht, een korte
rede uit. Vervolgens sprak een
vertegenwoordiger van de Hon-
gaarsche minderheid en een ver
tegenwoordiger van de Duitsche
minderheid, die na hun leedwezen
te hebben betuigd, de verzekering
gaven van hun volkomen ver
knochtheid jegens den Roemeen-
schen staat.
Onder het spelen van het volks
lied door een militaire muziek
kapel werd de baar in de groeve
neergelaten.
Naar Reuter meldt, wordt offi
ciéél te Boekarest meegedeeld,
dat meer dan 300 leden van de
ijzeren garde werden gedood ten
gevolge van muiterij in de ge
vangenkampen, toen het nieuws
van den moord op Calinescu werd
vernomen.
Korte oorlogsberichte».
De hertog van Gloucester heeft
zich naar zijn post begeven bij
het Britsche expeditieleger, dat in
Frankrijk moet vechten.
Met ingang van 1 Oct. zal
In Zwitserland het zgn. eenheids-
brood worden Ingevoerd,
Te Dubrovnik is een Duit
sche visschersboot aangekomen,
n.l. de „Dresden" (uit Hamburg),
die zich bij het uitbreken van den
oorlog in de Middellandsche Zee
bevond. Ten einde zoo weinig
mogelijk door de Britsche schepen
opgemerkt te worden, had de
kapitein de ruimen laten volloo-
pen en de masten van het schip
neergehaald, zoodat het schip
slechts even boven water uitstak.
De kapitein voer alleen 's nachts
en hield zijn schip overdag ver
borgen tusschen de eilanden en
bochten in de neutrale wateren
langs de kust van de Adriatische
Zee.
De jachtvliegtuigengroep van
kapitein Gentzen, aldus het D.NB.,
heeft in de laatste dagen 74
Poolsche vliegtuigen vernietigd,
waarvan 28 bij luchtgevechten, de
rest op den grond.
Dagelijks melden zich meer
dan duizend vreemdelingen bij de
recruteeringsbureaux om dienst te
nemen in het Fransche leger. Zij
zijn onderdanen van 55 verschil
lende mogendheden.
De hertogin van Windsor is
voornemens het kasteel de la
Croë, haar woning in het zuiden
van Frankrijk, te bestemmen voor
het verblijf van herstellende offi
cieren, tenzij de oorlog zich mocht
uitbreiden tot de Middellandsche
Zee. Het kasteel, waar de hertog
en hertogin van Windsor verblijf
hielden, ligt op den Cap d'Antibes.
Een derde deel van de
38 000 practiseerende Duitsche
artsen doet thans dienst in het
leger. Zij, die niet zijn opgeroe
pen, zullen zorgvuldig over het
geheele rijk worden verdeeld.
2400 laatstejaars-studenten in de
medicijnen hebben toestemming
gekregen als assistent te fungeeren.
Een groep Duitsche krijgs
gevangenen officieren en man
schappen is in Engeland aange
komen en is overgebracht naar
de gevangenkampen. Slechts en
kele menschen zagen de gevan
genen aankomen en er werd geen
betooging gehouden. Toen even
wel de gevangenen een spoorweg
station passeerden, riep een
vrouw: „Pech, kameraad", waar
op een gevangene antwoordde
„Niet zoo heel erg".
De Spaansche ministerraad
heeft besloten tot demobilisatie
van lichting 1937. Door dit be
sluit zullen ongeveer 50 000 sol
daten afzwaaien en geeft Sparje
een duidelijk bewijs van zijn neu
traliteit.
De Duitsche post heeft ter
herinnering aan de inlijving van
Dantzig bij het Duitsche Rijk ze
gels van 6 en 12 pf uilgegeven.
Het inschrift luidt „Dantzig ist
Deutsch".
De Jaarbears in oorlogstijd.
Men schrijft aan de N.R Crt.
De eerste jaarbeurs werd in
1917 in oorlogstijd gehouden, de
41ste jaarbeurs, die Donderdag
is gesloten, vindt om zich heen
eveneensoorlogsgeweld in Europa.
Maar hoezeer verschillen overi
gens de toestanden van toen met
die van nu! In 1917 en ook
daarna nog bezat de jaarbeurs
allerlei ersatzartikelen, omdat er
in vele opzichten gebrek heerschte.
Men zal zich misschien herinneren
dat in Februari 1917 de eerste
broodkaarten kwamen en thans
zijn van alles nog normale hoeveel
heden te krijgen. Toen had men
ook reeds drie jaar oorlog achter
den rug, terwijl men nu aan het
begin staat van een periode
waarop het bedrijfsleven beter is
voorbereid en waarvan men het
beloop in het geheel niet kent.
Juist deze laatste overweging
heeft waarschijnlijk in hooge mate
het bezoek geïnfluenceerd. Het
aantal bezoekers is belangrijk
geringer geweest dan bij vorige
beurzen, maar kwalitatief was het
er meerendeels niet minder om.
De stemming onder de deelnemers
is dan ook goed geweest. De
kooplust was groot genoeg, ja,
volgens verschillende deelnemers
eigenlijk te groot. Want op deze
Jaarbeurs wilde men juist anders
om als gewoonlijk, soms niet
gaarne veel verkoopen, omdat men
niet weet of men op dezelfde
wijze zal kunnen voortgaan. De
meeste industrieën hebben voor
eenigen tijd grondstoffen, maar de
vraag is thans, hoe die voorraden
kunnen worden aangevuld.
Merkwaardig was wat de heer
Ch. Vor.ck, directeur-generaal van
üe Brusselsche jaarbeurs, bij zijn
bezoek aan deze Jaarbeurs ver
klaarde. Hij was min of meer
verbaasd hier het zakenleven zoo
voortreffelijk te zien voortgaan. In
België schijnt men zich meer te
hebben laten irfluenceeren door
de huidige omstandigheden hier
bleek weer opnieuw, dat men in
Nederland niet bij de pakken
neerzit.
Er heeft in het algemeen op
deze jaarbeurs een stemming van
tevredenheid geheerscht.
De meeste deelnemers waren
tevreden, omdat zij verkochten en
de bezoekers waren tevreden om
dat zij ook goede zaken deden.
Dat laatste vond eveneens zijn
oorzaak in het feit, dat van prijs
opdrijving nergens sprake is ge
weest. Natuurlijk zijn veei ar
tikelen duurder geworden, maar
dat beteekent in vele branches
vooralsnog alleen een verkoop
voor meer loonende prijzen. Nu
de materialen duurder worden,
de verzekeringspremies zijn ver
hoogd en in sommige gevallen
de mogelijkheid onder de oogen
moet worden gezien, dat uit het
buitenland bepaalde grondstoffen
minder of in het geheel niet zul
len aankomen, zijn de prijzen wat
aangetrokken.
Sociale zaken.
De begrooting van sociale zaken
vermeldt een totaal aan verhoo
gingen van ruim 25 millioen in
vergelijking met de begrooting
voor 1939, en een totaal aan
verminderingen van ruim 13 mill.
Tot de verhoogingen behooren
20 millioen voor kosten, verbon
den aan de uitbreiding van de
werkverschaffing, 3 millioen voor
distributie van levensmiddelen, 8
ton voor bijdragen voor weder
opneming van arbeiders in het
bedrijfsleven en 5 ton voor be
strijdingen van de werkloosheid.
Verminderingen zijn o.m.: bij-
drijgen aan het invaliditeits- en
ouderdomsfonds bijna 4,5 millioen
en uitgaven in de plaats tredend
van de uitkeering aan het werk-
loosheidssubsidiefonds 8 millioen.
Het einde ran den zomsrtjjd
De minister van binnenlandsche
zaken heeft in een circulaire de
aandacht der gemeentebesturen
gevestigd op het Kon. besluit van
24 Februari, waarin o.a. is be
paald, dat in 1939 de zomertijd
zal eindigen op 8 October, om
3 uur v.m.
Duitsch vliegtuig boven ons land
De regeeringspersdienst deelt
medeZondagmiddag is boven
een deel van Gelderland een
vreemd vliegtuig gesignaleerd, dat
naar de aanwijzingen van Duit
sche nationalitiet was.
Nederlandsche jachtvliegtuigen
zijn opgestegen.
Het vreemde vliegtuig heeft in
de richting Emmerik ons rechts
gebied verlaten.
Ook te Luxemburg zijn vreemde
vliegtuigen waargenomen.
Wie geld naar 't buitenland
verzenden of uit het buitenland
ontvangen moet, doet over het
algemeen goed, dit per postwissel
te doen. In verschillende oorlog
voerende landen bestaan echter
beperkende bepalingen voor den
uitvoer van geld.
H. M. de Koningin heeft een
aanzienlijke gift geschonken aan
den Raad van Advies voor ont
wikkeling en ontspanning van
militairen.
Ds A.N B. mobiliseert.
In verhand met de instelling
van een dienst voor burgerlijke
hulpverleening, ressorteerend on
der het Departement van Binnen
landsche Zaken, heeft de Kon.
Ned. Toeristenbond A.N.W.B. het
Hoofd van dien dienst toegezegd
in de bladen, welke de Bond
uitgeeft, een beroep te zullen
richten tot zijn 100.000 leden,
onder wie 40.000 automobilisten
zijn, om hen op deze wijze te
verzoeken zich individueel en
belangeloos beschikbaar te stellen
voor de burgerlijke hulpverleening.
Dit zou dan kunnen geschieden
door van dezen wil tot persoon
lijke hulp mededeeling te doen
aan den Burgemeester van de
plaats van inwoning, waarbij aan
bevolen wordt tevens op te geven
over welke diploma's men be
schikt (rijbewijs, eerste hulp di
ploma e.d.) en of men naast per
soonlijke dienst, ook een auto,
motorrijwiel, fiets of vaartuig ter
beschikking wenscht te stellen.
Ccitiek op het oorlogsbrood
recept.
Het schijnt vrijwel vast te staan,
dat men de samenstelling van het
oorlogsbrood wil handhaven op
69 pet. taiwebloem, 25 pet. rog
gebloem en 15 pet. aardappelmeel.
Natuurlijk zijn er al veel bak
kerijen in ons land, waar proeven
zijn genomen en bij eenige bakkers
heeft de redactie van „De Bak
kerswereld" het oordeel gevraagd
over haar bevindingen. Het re
sultaat is in het nummer van deze
week gepubliceerd en niet ver
heffend.
Algemeen was men van oordeel
dat invoering van deze melange
een ramp voor de bakkers zal
zijn. Het brood zal namelijk niet
smakelijk zijn en zeer vast, van
wege de samenstelling en omdat
de korte werkwijze, die deze me
lange vraagt, in de practijk niet
doorgevoerd kan worden. Het
publiek zal dit brood met tegen
zin eten en dit zal toch niet in
de bedoeling liggen van de Re
geering. Aldus bet oordeel.
Landbouw Crisisfonds.
De begrootiug van bet land-
bouw-crisistonds draagt, zooals
bij de indiening van vorige ont-
werp-begrootingen voor dit fonds
meermalen onder de aandacht is
gebracht, een zeer voorloopig
karakter.
Deze onzekerheid is uiteraard
onder de huidige omstandigheden
nog belangrijk grooter dan anders
reeds het geval is. Omtrent de
kwestie ot, en zoo ja, in welke
mate de landbouw crisismaatre
gelen in 1940 zullen worden ge
handhaafd, kan nog in geenen
deele een oordeel worden ge
vormd, omdat zulks geheel af
hangt van de vraag, hoe de po
sitie der voedselvoorziening hier
te lande zich, mede in verband
met onzen in- en uitvoer, zal
ontwikkelen.
Eenzelfde onzekerheid biedt de
beantwoording van de vraag, in
hoeverre de minister van ceco-
nomische zaken voortgang zal
kunDen maken met de overne
ming van de totstandkoming en
uitvoering der landbouw-crisis-
maatregelen door de bedrjjtsge-
nooten.
Geraamd wordt, dat in 1940
ongeveer 25.000 kleine boeren
voor steun in aanmerking zullen
komen, terwjjl de ateun gemid
deld 100 per kleinen boer zal
bedragen.
Aangenomen wordt, dat in
1940 55 millioen kg boter zal
worden geëxporteerd, waarvan
35 millioen kg met een uitkee
ring van 0 55 per kg en 20
millioen kg met een van 0 70
per kg, hetgeen dus een bedrag
vordert van 33.250 000.
Geraamd wordt, dat in 1940
voor het departement van sociale
zaken 2.000.000 blikken tomaten,
snjj-, pronk-, spek- en spercie-
boonen zullen worden gecon
serveerd.
AXEL, 26 September 1939,
Van betrouwbare zijde deelt men
ons mede
Begin October zullen in den
Wieringermeerpolder weer een
groot aantal bietenstekers kunnen
worden geplaatst. Zoo zal Oost-
Zeeuwsch Vlaanderen er ongeveer
100 kunnen plaatsen. Het loon
bedraagt f 50 a f 60 per H.A
zoodat er voor de goede krachten
weer een aardige boterham te
verdienen valt- Nader inlichtingen
hieromtrent verstrekt de Agent der
Arbeidsbemiddeling in deze ge
meente.
Gistermiddag werd de 28-
jarige werkman K., die op dq
