•#1
èo I
HERBERT STANLEY
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeen wscli - VI aan deren.
No. 30.
VRIJDAG 21 JULI 1939.
55ft Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Waakzaam Nederland
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Eerste JBlad.
(Speciale reportage van
de Ned. Period eke Pers)
0 Nederland, let op Uw saeck
En er wordt op gelet 1
Beter dan mededeelingen in de
Kamer, dat er per dag niet
gerekend de aanschaffingskosten
van materiaal honderdduizend
gulden extra wordt besteed aan
onze grens- en kust-verdediging
overtuigt een bezoek, een bezoek
onder deskundige leiding en op
uitnoodiging van den Chef van
den Generalen Staf, aan die plaat
sen waar onze defensie haar beste
krachten heeft geconcentreerd.
Wij trekken langs die plaatsen,
wij zien loopgraven en batterijen,
wij zien forten en listig gecamou
fleerde stellingen. Aan de kust
en aan onze grenzen. Er speelt
een kind naast een kazemat. Er
gens in Holland waar het uitzicht
wijd is over de vlakke, stroo-
mende rivier en over de lage,
koele uiterwaarden. De zon is
heet, klaprozen en korenbloemen
staan te bloeien tusschen het
hooge gras. Daartusschen speelt
een kind zijn zorgeloos spel.
Daarachter rijst de strakke vorm
van een laag cementen gebouw
en uit een der openingen dreigt
de mond van ons nieuwste af
weergeschut, ons pantser-afweer
geschut.
Het kind speelt aandachtig
verder.
Dat deze aandacht nimmer ver
stoord moge worden
De dag is licht en helder. In
de middagzon ligt het zand van
duinen en stranden te blinken;
een mijnenveger vaart uit. Blauw
grijs tegen den blauwen, trillenden
horizon. Twee vliegtuigen trek
ken hun snelle arabesken tegen
een zomerschen hemel.
Dit is een land om van te hou
den duinen en vroonlanden,
stranden en blauwe zee. Dit is
een land om te verdedigen als
FEUILLETON
door H. Knibbs
43)
Tegen den middag betrok de
lacht en begonnen de eerste
sneeuwvlokken te vallen over de
kale vlakte en benamen langzaam
aan alle uitzicht; totdat het kamp
ten slotte het middenpant scheen
van een vaag heelal, nit witte
veeren opgebouwd. Maddox en
Stanley schudden hun makkers
de hand ten afscheid en Groote
Jean, die met een pak op zjjn
nek van de post kwam, bleef
even staan, om allen goeden dag
te zeggen. Hij zei enkele woor
den tegen de honden. Krakend
gleed de slede over den bevroren
grond en de groote Fransebman
liep ervoor uit, den langen weg
naar het zuiden op S anley en
Maddox volgden de slede, ernaast
vourtloopi-nd met voorovergabogeD
bootd, om de vinnige vlekken niet
in het gezicht te krijgen.
Het eerste eindje zit erop,
zei Maddex, toen ze na twee
nor even halt hielden om te rusten.
Ja, dat ii zoo, John, zei
het ooit noodzakelijk mocht wor
den. Wat niemand hoopt. Maar
als het ooit zoo ver mocht ko
men Wel, er liggen indezen
dijk verscholen ettelijke mitrail
leursnesten. Als ooit vijandelijke
vliegtuigen deze belangrijke kust
plaats gaan bestoken zullen zij
een feilen tegenstand bieden. Zij
liggen er gecamoufleerd achter
lage glooiingen van graszoden,
die beschutting bieden tegen
„stekende" escadrilles.
En verderop in het land, rechts
van den grijzen grintweg, die zich
uitstrekt door het vlakke land
schap met zijn lage, onder donker
lommer verborgen boerenerven
heeft men gebruik gemaakt van
een oud fort, waar men ook nu
nog een scherfvrije dekking vindt.
Er staan zware mitrailleurs, die
den grijzen weg tusschen de
groene landen beheerschen. Er
is infanterie-geschut opgesteld en
de onderkomens, die in 1914
werden aangelegd, zijn ook nu
nog van waarde. Er zijn stellin
gen bij, die doen denken aan
kippenrennen. Ze zijn met kip
pengaas overtrokken en dit kip
pengaas heeft men doorvlochten
met grauwe jute. Zoo wordt hun
aanwezigheid onzichtbaar vooi
het oog van vijandelijke verken
ners.
Er ligt, ergens achter de duinen
een klein, wit kerkhof. Er rijst
rank tegen den hemel een smalle,
roode vuurtoren. Daaronder hurkt
het kustdorp met roode daken
boven baksteenen muren. In den
lagen haag rondom de graven
zingt een vogel. De zomer staat
te trillen boven het land.
Dit is een landschap van vrede.
Maar temidden van dit land
schap van vrede treft ge de
dreigende aanwezigheid van een
batterij kustartillerie aan. Drie
stukken van 15 cm. De lange,
slanke vuurmonden zijn gecamou
fleerd. Zij worden uit een cen
traal punt, daar waar het uitzicht
over zee onbelemmerd is, ge
commandeerd. Hoogte en afstand
van het vuur worden daar ge
meten. De schoten worden ge-
Stanley. En al overkomt ods
een van beiden iets, dan moet de
ander toeh doorgaan. Het is een
renzeondernemtng en wij zijn op
slot van zaken maar een paar
heel gewone spaken in het groote
wiel.
En die Canadeezen weten
op welk nummer we gezet heb
ben, zei Maddox grijnzend.
Goed. Maar bet wiel draait
neg steeds en dus houden we een
kans.
En bet wiel van avontuur bleef
draaien, maar steeds langzamer
en trager, naarmate de snijdende
kon van den vroeg ingevallen
winter over het zwijgende, een
zame land strenger neerdaalde.
Groote Jean wist de kraenteu van
zijn metgezellen te sparen, door
niet al te snel vooruit te trekken,
totdat eindelijk de boorden van
de St. L^nrens in zicht kwamen.
Daar ging hij het ijs op en zette
wat meer vaart, ouidat de weg
nu zooveel boter en gladder was.
S anl' y, wiens voeten geschaald
waren door de riemen der sueeuw-
senoeneu, strompelde mee, zoo
goea hjj kou, gevolgd door Mad
dox, die de pij i iu zijn kuit en
dampieren ma ueiuneti gheld ver
droeg,
lost op een plaats die voor het
scheepsgeschut onvindbaar is.
Vlakbij de duinen dicht bij een
oud fort, staat luchtdoelgeschut
opgesteld. Geschut van 8 cm.
In het fort zelf legeren de
manschappen. Daal er de trap
pen af en ge komt er in koele,
witte gewelven. Elk hoekje is er
benut. In kelder naast kelder
rijen zich de kribben, staan de
rekken geweren. Kom in de ruime
cantine, waar het spelen om geld
verboden is. Zoo luidt de order.
Laat ons aannemen, dat het thans
om pepernoten geschiedtEr
hangt een bontgekleurde affiche,
die aan het soldatenvolk bekend
maakt dat de fameuze buikspreker
en goochelaar Melorini of hoe
de naam ook zij er Vrijdag
avond om acht uren zijn onge
ëvenaarde experimenten zal ver-
toonen. Er staat een Russisch
biljart en ik moet mij beheerschen,
want wij zijn al in het hart van
dit fort van waaruit de indirect
vurende batterij, daarginds bij het
kleine, witte kerkhof, gedirigeerd
wordt. Er staan wonderlijke in
strumenten opgesteld, die de ziel
zijn van den oorlog der mathe
matici.
Stemmen: „vier-en-veertig
drie-en-tachtig.
Een koor van cijfers, een maca
bere beurtzang die laat ons
hopen nimmer haar doodelijke
beteekenis zal hoeven aan te
toonen.
„Correctie min dertig..,."
Op de britsen in een der witte
gewelven ligt een boekBruno
Brehms Voor hun Vaderland.
Zoo toevallig kan het toeval
soms werkelijk zijn
Buiten waait een kleine zee
wind, die verademing brengt in
de hitte van den dag. De motor
van een ordonnans davert. Op de
bank onder de kust slaat een
schuimend-witte branding. Achter
mij bij de wallen wappert een
waschje vredig in het koeltje. Het
is bijna aandoenlijk in deze om
geving
Op de vroonlanden die zich
glooiend uitstrekken tusschen het
Bjjna sneeuwblind, vooruit-
strompelend op ban loodzware
sueenwscboeueti, bereikten ze de
boebt der rivier, die langs de hut
van Taggert liep. Noen Stanley,
noch Maddox herkenden in het
dichtbesaeeuwde landschap de na
bijheid van het kamp, voordat
Jean, stilhoudend, hen moed in-
spiak door het enkele woord
TaggertDaarop zette hij de
tionden tot grooter spoed aan.
Tegen den flauw hellenden oever
der rivier opklauterend, volgde
Sianlty het spoor der slede, zag
dan de half onder de sneenw
bedolven hut en spande zijn laatste
krachten in. Hij strompelde de
rnimte tus (hen de boomen over en
klopte aan de deur. Hij bemerkte
niet eens, dat bij alleen was, dat
Maddox iets geroepen had en dat
Groote Jean de honden had laten
staan en teruggegaan was. Hij
dacht aan niets anders dan aan
rusten lekker warm te mogen
slapen en nooit meer de felheid
vao den noordelijken winter te
moeten ondervinden.
De deur ging open. Stanley zag
eeo meisjesgezicht, hoorde een
verschrikten kreet, gleed nit op
zjjn sneeuwtchoenen en deed zelts
geen poging om zich staaode te
houden en viel enderite boven,
vruchtbaar achterland en de hooge
duinenreeksen staat een batterij
10 cm. afweergeschut. Het ge
schut is niet nieuw. Maar het
heeft nog altijd zijn waarde, een
waarde die benuttigd moet wor
den. De helmen der manschappen
zijn getooid met de bladeren der
streekgewassen en de batterijhond
wordt gestoord in zijn loome
middagslaap, want als het kanon
draait moet hij meedraaien. Die
tic heb je nu eenmaal als batterij
hond
Daar boven in de duinen liggen
als geweldige roofdierkooien on
der hun bedekking van gespannen
gaas en slingers van jute de direct
vurende batterijen en op het
hoogste punt van den omtrek
legert de hoofdcommandopost der
kustartillerie. Door de kijkgaten
speurt ge een smalle strook blauwe
zee en blauwe lucht. Tusschen
de witte branding op de bank en
de kust zullen vijandelijke schepen
een doortocht moeten zoeken. Zij
zullen het dan moeten doen onder
het nabije vuur dezer onder zand
en helm verscholen stellingen.
Er ligt verderop in den polder
een boerderij. Deze boerderij
heeft een koeienstal. Zoo zijn
boerderijen. De koeien staan in
de wei. Het leger heeft de stal
omgetooverd in een behoorlijk
soldatenverblijf.
In een bescheiden vertrek op
de boerderij woont de comman
dant. Waar de troep legert
het is een axioma is de com-
mandat ingekwartierd. Het komt
aan het moreel ten goede.
Er hangt een doordringende
geur van mest, een boerendochter
schuurt op het erf de melkemmers
blinkend, in de cantinetent luis
teren een paar soldaten naar de
radio. En op welke leestafel vindt
ge, gelijk hier op de leestafel van
een cantinetent, den bijbel liggen
naast een beduimeld romannetje,
dat luistert naar den naam „Een
van mijn zoons"
Nederland heeft eens een werk
tot stand gebracht, dat de oprechte
en verdiende bewondering van
gansch een wereld opwekte en de
Afsluitdijk vormt een punt,
Een felkoude windvlaag trot
hem vlak in bet gezicht. Hy sloeg
de oogen op en zag Groote Jeau
met den bewnsteloozen Maddox
in zjjn armen komen aansjouwen.
Hij voelde hoe vlugge vingers
zijn overjekker losknoopten en
hoorde Taggert tegen Marion zeg
gen, dat ze de dear moest laten
openstaan. Vaag drong het be
wustzijn tot hem door, dat ze
zich in veiligheid bevonden en
dat de lucht in de hut verstik
kend benanwd was. Daarna viel
hij in slaap.
HOOFDSTUK XX.
Drie dagen lang bleven ze
rusten en vertelden alles, wat han
op de post wedervaren was. Jean
liep, ongedurig als een gevangen
wolt, voortdurend de bekrompen
ruimte in de hut op en neer.
Toen Stanley verklaarde, dat hij
weer tot reizen in staat was,
begon Jean dadelijk te pakken.
Maddox kwam wat langzamer by,
maar verklaarde zich toou bereid
om nog een laatste pogiDg te
beproeven. Bon Coeur was slechts
negen ot tien dagreizen verder.
Jean verzekerde hem bovendien,
dat het in de bosschen lang zoo
venijnig kond niet zou zijn, em-
waaraan uitzonderlijk strategische
beteekenis moetworden toegekend
Een punt dat afdoende verdedigd
moet kunnen worden.
Dat behoeft geen verdeten uit
leg
Welnuhet kan afdoende ver
dedigd worden.
Op talrijke plaatsen rijzen de
„asperges" wegversperringen
van rails in beton gemetseld
omhoog. Sluizen en bruggen
staan onder scherp. En overal op
de strekdammen werden kaze
matten gebouwd, wier geschut
den smallen weg beheerscht. Wie
hier met troepen en tanks zich
een doortocht wil banen zal een
harde dobber hebben. Want dit
is geen werk geweest dat in kor
ten tijd tot stand moest komen.
Defensie en Waterstaat hebben
van den beginne af aan een wijs
overleg gepleegd.
De mitrailleurskazematten ik
zal hun aantal niei noemen
zijn op wonderlijke wijze beschil
derd. Zoo vallen ze uit de lucht
en op een afstand niet op. Daar
binnen kunnen geïsoleerde troe
pen het geruimen tijd uithouden.
Er zijn zuurstofapparaten, er zijn
voorraden voedsel, er is een
keuken-kazemet, er is een ambu
lance met operatietafel en al en
bij den ingang onovertroffen
Hollandsche zindelijkheid leest
ge, met krijt op den muur ge-
schrevtn: Voeten Vegen!
De muggen dansen boven de
rassen en onder de Friesche rui
ters der prikkeldraadversperringen
geurt de kamille bitter en pene
trant. Voor de cantine speelt in
een cementen bassin Gerrit, de
jonge zeehond, met een paling
een wreed spel. De militaire
politie, die hier jaar in jaar uit
verblijf houdt, kocht het dier van
een visscher, die juist van plan
was de premie op te strijken
voor een overleden zeehond. Dat
ging onze militairen te ver. Bo
vendien hadden ze een mascotte
noodig. Dat is nu Gerrit.
Het zal alleen bij overplaatsing
wat moeilijk worden
(Slot volgt).
dat ze daar meer beschut voor
den wind wareD. Maddox, hoe
vermagerd, holoogig en uitgeput
ook, beweerde met nadruk, dat
hij best in staat was om nog een
laatste kans te wagen.
Op den morgen van den vier
den dag gingen ze op weg en
hielden de bevroren rivier, tot aan
het punt, waar deze in de hoofd
rivier uitmondde. Daar sloegen
ze oostwaarts af en namen het
gewone pad over den heuvel.dat
door de voyageurs altijd gebruikt
werd. Negen dagen na hnn ver-
trek uit de hut van Taggert
kwamen ze in Bon Coeur aau,
waar ze in de herberg z ch ge
zellig bij het vuur zetten en grap
pige verhalen vertelden van hun
pas beleetde avontureD. Jean had
zjjn taak sa volbracht en bracht
hen den volgenden dag naar het
station.
Vergeet niet, dat we terug
komen, maar dan veertig man
sterk zei Sianley door het por
tierraampje, toen de trein zich in
beweging zette.
Ik zal niet vergetenver
zekerde Jean glimlachend,
(Wordt vervolgd),
AXELSCHE
U^sV)
COURANT