Rijks Hogere Burgerschool.
Buitenland.
Ingezonden Stukken
Advertentiën.
landbouwer Rovers in de buurt
schap Siberië door de bliksem
getroffen.
De bliksem sloeg dcor het dak
en trot in de huiskamer de 22-
jarige dochter, die aan de naai
machine zat te ^werken. H->t
jooge meisje was op slag dood.
By een onweer, dat zich boven
de omstreken van Heerenveen
ontlastte, is de bliksem in de
boerderij van den landbouwer
Kuipers te Gaast, gemeente Bas-
kerland, geslagen. Het vuur
greep zeer snel om zich heen
en de schuur brandde tot den
grond toe at.
De brandweer uit Joure slaag
de er in het woonhuis te behou
den. Da voorraad hooi ging
echter verloren een varken is
door de bliksem gedood. Ver
zekering dekt de schade.
Gedurende een buitengewoon
hevig onweer, dat zich boven
den noordwesthoek van Over
ijssel ontlastte, is een der oude
boerderijen in Ambt Vollenhove,
eigendom van baron Sioet van
Marxveldt, en bewoond door den
landbouwer Alb. van Bentheim,
door de bliksem getroffen.
De bliksem sloeg in het achter
huis, waar een zeer groote partij
hooi, pl.m. 85 voer, was opgetast.
In een ommezien was de geheele
boerderij een laaiende fakkel ge
lijk. Met moeite slaagden de
bewoners er in het huisraad te
redden. Eenige kippen zijn in
de vlammen omgekomen.
Vrijdagavond is tijdens het
onweer de bliksem ingeslagen in
het dubbele landhuis aan de
Sportterreinstraat te Stadskanaal
bewoond door de gezinnen Bak-
kenes en Alberts. De motorspuit
was dadelijk ter plaatse. Het
vuur greep echter zoo snel om
zich heen, dat het perceel, dat
met een rieten dak was gedekt,
niet koD worden behouden.
Slechts eenig huisraad kon wor
den gered.
Te Vlissingen heeft zich bij
de politie een 18 jarige jongen
gemeld, die verzocht te worden
teruggezonden naar Rotterdam
Hij verklaarde vorige week met
een bakfiets eenige wasch voor
zijn baas te hebben opgehaald
en teveDs eenige kwitanties ten
bedrage van 10.— gtïud te
hebben. In het bezit van dit
geld bad bij de bakfiets ergens
onbeheeid laten staan en was
hij per vrachtauto naar Vlissin
gen vertrokken. Daar heeft bij
eenige dagen rondgezworven en
des nacbts in kermiswagens ge
slapen. Liever dan te voet naar
Rotterdam terug te keeren, wilde
hij zich per trein door de politie
terug laten brengen. Dit is ge
schied. De jongen is aan de
Rotterdamsche politie uitgeleverd.
Hedenmorgen zijn ex-koning
Zogoe van Albanië en zijn gemalin
vanuit Riga te Stockholm aan
gekomen.
Gisteren is een brandbom
tot ontploffing gekomen in het
station van Wolverhampton in
Engeland. De stations-lokalen zijn
gedeeltelijk vernield. Er vielen
geen gewonden. Men meent, dat
het hier weer een aanslag van
het lersche Republikeinsche Leger
betreft.
Politiek by de opening van den
„dag der Dnitsche kunst"
Havas meldt uit Mllichen:
Zaterdag hebben Rudolf Hess,
de plaatsvervanger van Hitier,
gouwleider Adolf Wagner, Ley,
Himmler, Henlein en Forster de
opening bijgewoond van den „dag
der Duitsche kunst". Wagner
sprak een rede uit, waarin hij
o.m. verklaarde
Duitschland moet krijgen wat
het wenscht om te leven. Noch
Oostenrijk, noch Memel, noch het
Sudetenland, noch Bohemen en
Moravië, noch ons Duitsche Dant-
*ig, zijn voor ons overzeesche
koloniën. Het zijn centra van
Duitsche cultuur in den doorluch
ten sin des woord». Wij hebben
er dan ook een recht en wij ma
ken van dat recht een werkelijk
heid. Qeen enkele macht ter
wereld zal het ons beletten. Tach
tig millioen Duitschers staan
achter Hitier.
België wy-t vluchtelingen uit.
De Belgische minister van jus
titie heeft Vrijdag in den kabinets
raad medegedeeld, dat de regee
ring het op 30 April genomen
besluit tot het niet-toelaten van
nieuwe vluchtelingen heeft be
krachtigd. Zij, die zonder verlof
in België zijn gekomen, zullen
verwijderd worden. Sedert Maart
1938 zijn 21000Joden en andere
vluchtelingen in Belgie binnen
gekomen van wie de helft be
hoeftig is. Een Joodsch comité
zorgt voor 8000 vluchtelingen,
voor 3000 moet de Belgische
staat zorgen, die daarvoor reeds
12 millioen francs uitgegeven
heeft. De laatste drie maanden
zijn weer 3000 vluchtelingen,
meerendeels behoeftigen, het land
binnengekomen zonder toelating.
Zij zullen worden uitgewezen.
België heeft genoeg gedaan,
verklaarde de minister. Het kan
niet méér doen, om sociale en
economische redenen.
Voorzorgen in België.
De Belgische regeering heeft
een crediet van fr. 1,5 millioen
toegestaan voor de vervaardiging
van distributiekaarten met bijbe-
hoorende zegels, die in oorlogs
tijd gebruikt kunnen worden. Dit
besluit vormt een onderdeel van
een complex maatregelen, die
ontworpen zijn om het land
op alle gebeurlijkheden voorbereid
te doen zijn, Deze kaarten wor
den naar de gemeentebesturen
gezonden, die ze elk oogenblik
kunnen uitdeelen.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
AXEL, 15—7—1939
Geachte Redactie,
Beleefd vraag ik nogmaals lut
tele plaatsruimte in Uw blad om
het raadslid C. Hamelink van
repliek te dienen.
Mijn persoonlijke en trouwens
ook de algemeene opinie is, dat
hij met veel gepraat „in de
ruimte" zich aan de naakte feiten
wenscht teonttrekken. Hij „zwamt"
met een groot gebaar over de
door mij genoemde cijfers heen en
onttrekt zich per saldo met scheld
woorden aan de werkelijkheid.
H. heeft betoogd, dat de onkos
ten f8800,— zouden hebben be
dragen (met een architect uit het
vrije bedrijf), maar ik stel hem
andermaal ingebreke nu hij dit niet
nader kan aantoonen 't Is toch
logisch en volkomen begrijpelijk,
dat de Axdsche ingezeten dit niet
Slikken
Wanneer mijn cijfers onjuist
zijn, moet hij aantoonen welke en
niet over de werkelijkheid heen
blijven loopen, zooals hij tot dus
ver deed. U stelt zich dan zelf
aan als een „KWAJONGEN". En
waar U erg gauw in de kuif ge
pikt is en dreigt met den straf
rechter, zij U eens en vooral ge
zegd, dat er niemand in de wereld
is, die mij naar aanleiding van
deze „pennestrijd" iets kan ma
ken. Geen „advocaat van kwade
zaken" kan daar één droppel
honing uitzuigen
Uwe majesteit is dus wel zeer
gauw gekrenkt t
Komt U dus niet beslagen ten
ijs en onttrekt U zich opnieuw aan
de werkelijkheid, dan rest mij niets
dan op U van toepassing te bren
gen het spreekwoord„Veel ge
schreeuw en weinig wol, maakt
zoo weinig scheerders dol
Tenvolle handhaaf ik dus mijn
welgefundeerd standpunt, dat in
dien het stadhuis door een be
kwaam architect (uit het vrije
bedrijf) was gebouwd, dit ten
hoogste f2500,— aan honorarium
zou hebben gekost, en geen
f8800,—, zooals U de goê ge
meente op de mouw tracht te
spelden 1 Slechts de helft alzoo
van hetgeen het nu kost.
Wederom met dank voor de
plaatsing, inmiddels verblijvend,
Hoogachtend,
Uw dw,
INSIDER,
AXEL, 15-7-1939
Uit den treure
DE „GRATIFICATIE".
Zeer Geachte Redactie,
Slechts met tegenzin kom ik er
toe andermaal om deze door
de S D.A P.-actie tot een wei
nig verkwikkelijke aangelegenheid
uitgedijde zaak, naar de pen te
grijpen.
Maar het zij dan zoWellicht
kan de Axelse S. D. A. P.-leider
dan tegen het volgend „week
end"' opnieuw zijn gemoed trach
ten te luchten en een poging
doen om zijn paadje schoon te
vegen.
Spreken en schrijverf tegen „be
ter weten in" is nu éénmaal iets,
dat bij hem schering en inslag is
en doet twijfelen aan genoegzaam
oordeel des onderscheids.
Ten eeuwigen dage ontken ik
mij zelf ooit voor een f 1000,
gratificatie te hebben uitgespro
ken, noch in de Raad, noch in
de Raadhuiscommissie Een be
spreking daarover in principe
gevoerd dateert van sprokkel
maand in den jare 1937. In de
louwmaand van 1939 is pas over
een bedrag gesproken in een
vergadering waarin ik niet aan
wezig was. En let welg e s p r o-
k e n, maar niet besloten! En
nooit besloten! Trouwens
een advies-commissie (als de
Raadhuis-commissie was) heeft
niets te besluiten! Enkel te
adviseren! Ik heb mezelf in
de. Raad hierover ondubbelzinnig
uitgesproken(zie de notulen)
„Niemand bindt zich
ooit door een bespre
king in principe!"
Welnu, waar ik hier polemiseer
met een erkend propagandist ener
politieke partij, die erg prat gaat
op het feit van de tongriem ge
sneden te zijn (waarover hij zich
in de bewuste vergadering immers
beroemde) en die in en buiten
verkiezingsdagen vaak voor de
S.D.A.P. op 't oorlogspad gaat,
begrijp ik diens houding en mis
baar om ondergetekende niet.
Immers, het komt toch vaak o
zo vaaken meer dan ons
lief is voor, dat men in principe
vóór een zaak kan zijn, maar
een ogenblik later toch voor de
konsekwentie geplaatst wordt an
ders en „tegen" te stemmen
Moet ik voorbeelden noemen 1>
dit nu een zaak om de grote
trom over te roeren en al die
„herrie" over te schoppen
En ja, hier was een tijd van
ruim 2 jaar nodig om tot het
klare en heldere in
zicht te komen dat in dit spe
ciale geval een gratificatie in de
vorm van een grote geld
som overbodig, zoniet m i s-
plaatst wasReeds eerdei
heb ik betoogd daarvoor m ij n
reden te hebben. Zonder mij
daarvoor ook maar in het mins
gelegen te laten liggen aan d,
woord- en penvoerder der S D.A
P. ten dezeIn zijn partij moge
de „kuddegeest" hoogtij vierei
en de vrijheid van spreken er
denken tot een carricatuur wor
den gemaakt, wij huidigen andere
denkbeeldenI Bovendien is uit
den treure beloofd en afgesproken
deze zaak „o n p e r s o o n 1 ij k"
af te handelen?Welnu, laai
ons dan die afspraak houden, niet
alleen i n, maar ook b u i t e r
de RaadMaar H. ziet hierin
jammer genoeg weer niets anders
dan zijn politieke tegenstrever
't Gilde 1 En tegen hem acht hij
alles geoorloofd
Welke reden ik nu heb hoef ik
in navolging van H. nog niet aan
de grote klok, of aan zijn neus
(die geen kapstok is Ij te hangen.
Dat zal t.z.t. elders gebeuren
„Zij die geloven haasten niet
(Men heeft in Amsterdam toch
ook niet zo'n haast met de pu
blicatie van het Erfpachts-rap-
port
Ik verzeker dus dat ik met
het gemeentebelang voor ogen
ter gelegenheid van mijn reder,
zal doen blijken I
Tenslotte de „vergadering" in
„Het Centrum".
Tja, daarin is H. werkelijk een
primus inter pares" (een eerste
Onder zijns gelijken 11)
Maar welk serieus denkend
mens in Axel of daarbuiten ver
wacht ooit nut of heil van een
woordkrakeel als het onderhavige?
De zaak is in de Raad aan de
orde geweest en daar heeft H.
tijd en gelegenheid genoeg gehad
en kan hij deze wat mij be
treft nog krijgen I De gemeente
zaken hangt hij echter doorgaans
liever aan de grote kiok in „Het
Centrum", dus buiten de orde I
En stelt U zulk een „debat" voor
onder een partijdig (dus eenzijdig)
georiënteerde voorzitter, van wie
bekend is nota bene dat hij „op
persoonlijke gronden" de gratifi
catie in de Raad had „bestre
den I" (De nadere verklaring zij
ner veranderde houding blijft uit I)
Spaar de kas van je afdeling
voortaan voor deze nutteloze
experimenten, die alleen ten doel
schijnen te hebben, bij het ver
lopen van het getij, mensen naar
je vergadering te lokken, H. I
Niemand die er geweest is heeft
mij ongelijk gegeven mijn tijd
daaraan niet zoek te hebben ge
maakt. Al de verdraaide voor
stellingen dezer zaak, omtrent
hoger salaris en wat dies meer
zij, heeft deze bijeenkomst ge
maakt tot e^n „kletspartij" en
een onheuse bestrijding van een
tegenstander die ik nu éénmaal
ben en blijf I
H kan in de Raad van mij
altijd de volle maat krijgen
„Centrum" en „krant" zijn echter
niet de plaatsen, waar men bij
voorkeur de gemeentezaken en
allerlei interne aangelegenheden
behandelt. Dat dient een „pseudo-
wethoudei" als de heei H. toch
te weten I
En tenslotte, ik heb moeten
„krauwen" om er weer te komen,
beweert U I Och ja, heer H., zo
is het overal met de S. D A. P
geweest in den lande. „Krauwen
als de hoenders, dus achteruit!"
Vi coactus (met tegenzin), en
hopelijk voor het laatst, geachte
Redactie,
tout k vous,
A. Th 't GILDE
Raadslid.
Axel, 17 Juli 1939
Welgeachte Redactie,
Daar er de laatste weken in Uw
blad al verschillende malen is gepole
miseerd over de Axelsche raadhuis
affaire, verzoek ik U beleefd, mij een
weinig plaatsruimte in Uw blad af te
staan, om eens zeer in 't kort weer te
geven, hoe ik over deze kwestie denk.
Allereerst stel ik dan de vraagWat
kost nu precies het gemeentehuis?
Welnu, dit kost om te beginnen
f65.000,— plus omdat dit bedrag
is geleend en in 40 jaren moet worden
afgelost, dus ook 40 jaren rente er bij
te bepalen wiskundig berekend, aan
rente te betalen f49.968 80.
Zoodoende kost dus het gemeente
huis f 65.900 en f 49.968 80 is in to
taal tl 14.968,80.
Ten tweede stel ik de vraag: Wat
zijn thans de kosten van architectuur
enz. Deze zijn als volgt
Salaris dag. opzichter, advies De
Ranitz er. teekenbenoodigdh. f 1990,—,
onkosten, verandering Gentschevaart-
straat, markt enz. f450,—, onkosten
reizen foto s en andere onkosten
f900,—, vervanging gem. opzichter,
aan werkloon pl.m. fr50,—plus toe
gezegde gratificaties f 1100,Alzoo
totaal f 5090,—.
Wederom dezelfde vraagWat zou
het gemeentehuis gekost hebben aan
honorarium en andere kosten, wanneer
het door een particulier architect was
gebouwd? Dit zou zijn als volgt:
5 procent honorarium van de bouw
kosten, welke f 35.000,— bedragen, een
bedrag van f 1750,—.
Zoodoende kost het nu meer, omdat
het door geen particulier ar
chitect is gebouwd. Zegge
f 3340,-.
Nu; kan mij de vraag gesteld wor
den, hebt U dan geen dag. opzichter
noodig? Dan zeg ik, ja zeker, maar,
ik zou tot onzen gemeente-opzichter
gezegd hebben, houdt U nu eens zoo
veel mogelijk toezicht en opzicht bij
den bouw van het gemeentehuis. Ook
dit had zonder veel bezwaar gekund.
Nog kan iemand mij vragen Is Uw
5 pCt. honorarium wel in orde? We
derom zeg ik, zeer zeker, want ik heb
met verschillende architecten uit onze
omgeving gesproken, en deze zeggen
mijHet honorarium is voor deze
streek vijf procent, en reizen is voor
de architect zijn rekening.
En toen ik met verschillende archi
tecten over het gemeentehuis van Axel
sprak en vroeg of zij kans zagen zulk
een gemeentehuis te ontwerpen en te
bouwen, kreeg ik van allen ten ant
woord, zeer zeker want wij hebben
wel al grootere en zwaardere gebou
wen ontworpen en gebouwd
Welnu, geachte Redactie, waarom ik
tegen het bouwen van een nieuw ge
meentehuls geweest ben, is misschien
nu wel eenigszins duidelijk.
Tenslotte, in verband hiermee, wil
Ik eindigen met een voorbeeld alt volgt;
en dit is het beeldvanden
tegenwoordigen tijd.
Denkt U in, een huisvader met een
groot aantal kinders gerangschikt in
verschillende categoriën, en wel in
middenstanders, waaronder nering
doenden enz., arbeiders en werkeloo-
zen die het allemaal financieel ge
sproken zeer moeilijk hebben daar
de vader tot zou zeggenKinders, ik
heb wel al heel wat schuld maar ik
ga toch nog maar een villa bouwen en
bewonen en ik zal ook het bedrag,
hiervoor noodig, weer maar leenen, en
kinders, jullie moeten maar zien, dat
je allen door middel van jullie belas
ting een beetje bijdragen.
Als dan die kinders tot hun vader
zouden zeggen, maar vader, het is
voor ons allen al zoo moeilijk en wij
kunnen toch werkelijk geen hoogere
belastingen meer opbrengen zoudt U
dan zulk een vader prijzen, als die
zou antwoorden, kom kom kinders,
ieder weer maar een beetje meer be
lasting opgebracht en ik woon mooi
en 't komt wel in orde.
Geachte lezer, als dat een particulier
zou doen, dan weet ik zeker, zou men
zoo een vader niet goed noemen,
Welnu, dit is volgens mij het beeld
van de gemeente Axel en verschillende
andere gemeenten in ons land.
Het spijt mij, dat ik dit zoo moet
zeggen, maar dit is volgens mij niets
anders dan de waarheid
U, geachte redactie, hartelijk dankend
voor de mij verieende plaatsruimte,
teeken ik, met
Hoogachting,
P. J. VAN BENDEGEM.
Wethouder, Axel.
Sportnieuws.
Veteranen IT.V. 5—1,
Het was Zaterdagavond ge
schikt weer voor veteranen-
voetbal en het is dan ook jammer
dat niet meer publiek aanwezig
was, vooral nu de opbrengst ten
bate komt voor de beden te
houden autorit. Er zullen onge
veer een paar honderd menscnen
aanwezig geweest zijn.
De Veteranen hebben direct
flink aangepakt, nadat onze bur
gemeester den altrap nau gedaan
en Concordia was gearriveerd om
den weüstiyd met opgewekte
marschen op te luisieren. Men
kreeg zeker niet oen indruk hier
met echte Veteranen te aoen te
hebben, zoo vlug en enthousiast
werd er gespeeld. M.V.V. uit
Magreite haa een irisscbe jeug
dige ploeg, waar toekomst in zit,
maar diet och spoedig een acnter-
siand op de mannen van notaris
Fancy had, die bijzonder op dreef
waren. Want om ten slotte met
5—3 te winnen van M.V.V. is
een mooie prestatie. De Vete
raoen nadden by de rust oen
veiligen voorsprong, doch in de
tweede helti Kwamen de jongens
uit Magreite pas los en hebben
den achterstand toen aardig iDge-
loopen, doch de Veteranen gaven
ook geen krimp en zoo trok de
jeugd ten slotte toch aan het
kortste eiüd. Het was een aar
dig partyije voetbal en de deel
nemers hieraan kunnen weer met
voldoening op het bereike resul
taat terugzien.
Aan belanghebbenden wordt
hierbij medegedeeld, dat de in
schrijving voor de Voorbereiding^
klasse der Rijks H. B. S. wegens
plaatsgebrek gesloten is.
DE DIRECTEUR
DER R. H. B S.
Kleine advertentiën.
NOG STEEDS 3 pond rundvl.
met been f 1 04, 2 pond rundvl.
zonder been f 1 04, kalfsvl. 4 p.
voor f 1.04, hoofdkaas 15 ct. p.
Geslachte haantjes en konijnen.
Beleefd aanbev., A. DE REGT,
Axel, Markt, Telef 83.
DAMES! Vanaf heden is onze
vert. voor Axel, Mej. v. Taten-
hove, Julianastr. 31, waar U kan
bestellen zonder prijsverhooging
de moderne Garn., zooalsStof-
knopen, Gespen, Ajour, Plissé,
Smalfeston en Borduurwerk, ver-
va, riiud bij FRANKEN—SMET,
Nicuwstr. 9, Ttrneuzen.
ADVERTENTIE onder letter B,
van pension voorzien, Dank voof
de vele aanbiedingen!
