1 p
Tr
HERBERT STANLEY
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch -Vlaanderen,
No. 28.
VRIJDAG 14 JULI 1939.
55p Jaafg*.
J. C. VINK - Axel.
LECTUUR
VOOR JONGE KINDEREN?
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITOEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1EN van 1 tot 5 regels OU Lentvoor
eiken regel meer 12 Cent. Qroote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
Een waarschuwing.
Nog altijd, als ik over Napoleon
een artikel lees, een lezing hoor
of een film zie, dringt zich daar
door heen wat mijn grootmoeder
mij in htt jaar, dat ik bij haar
was en dat samenviel met mijn
eerste schooljaar, over hem ver
teld heeft. En de tegenwoordige
beoordeelaars kunnen nog zulke
objectieve en ruimhartige beschou
wingen aan hem wijden of nobele
fi.moeelden laten zien, bij mij
worden deze gekleurd door die
indrukken uit mijn vroegste jeugd,
die mijn grootmoeder, geleld door
haar subjectieve haatgevoelens
tegenover dezen heerscher in mij
geplant het ft.
Nu is Napoleon natuurlijk geen
onüerwerp voor een kind van zes
Stel u voor, dat u met uw kleutei
van dien leeftijd intensief over
Hiiier ging praten 1 Maar mijn
grootmoeder was geen vrouw om
zich daaraan te storen. Haa
grooimoeder, die in den Napoleon
tischen tijd leefde en wier familie
door het Fransche regiem straat
arm was geworden, had haar in
haar jeugd over al deze bittere
dingen verteld en dus deed zij
het mij ook. En met één keer,
doch vele, vele keeren, zooals
wij nu telkens de sprookjes van
Gritntn en Andersen vertellen.
Die familieverhalen uit den Fran-
schen tijd met Napoleon als boe
man zijn er bij mij blijkbaar in
gegaan als koek. Met het boven
genoemde gevolg.
Voorzoover ik weet, heeft dit
voortijdige geschiedenisonderwijs
van mijn grootmoeder mij overi
gens geen kwaad gedaan. Toch
heb ik dit niet voor niets opge
rakeld, maar het wel degelijk als
waarschuwing bedoeld in verband
met lectuur voor jonge kinderen,
die dus niet of nauwelijks kunnen
lezen. Die lectuur bestaat met
uitsluitend in wat hun verteld
of voorgelezen wordt, maar in
den tepenwoordigen tijd vooral
FEUILLETON
door H. Knibbs
ook in wat zij daarbij te zien
krijgen. Plaatjes zijn in boeken
voor kleine kinderen tenminste
even belangrijk als de tekst. Bleef
het nu bij de plaatjes in kinder
boeken, dan kon ik die waar
schuwing gerust achterwege laten.
Onze Nederlandsche productie is
van een ongevaarlijk, onschuldig,
ja dikwijls onnoozel genre. Haar
kwaal is eerderoverbodigheid
dangevaarlijkheid en zij hoeft
wat tekst en illustratie betreft,
alleen maar getaxeerd te worden
op al of niet boeiend, al of niet
doeltreffend, al of niet leerzaam
Maar men geeft tegenwoordig
piepjongen kinderen wat anders,
in vele gezinnen heb ik het ge
zien. Men neemt ze op de knie
en bekijkt samen met ze de plaat
jes van krant en weekblad. En
aan begint het vragen- en ant-
woordenspH wat doen die sol
daten daa, is die man dooa
o kijk papa, wat een rook staat
dat huis in brand waarom is
daar prikkeldraad papa, hier
siaat b o-m bom, wat is dat bom
Nu is dat een uitbreiding van
de lectuur voor jonge kinderen,
die mij te kras is lk weet wel,
dat het moeilijk is voor kinderen,
die zelf vlot kunnen lezen en dus
boven de zeven jaar zijn, de
verschrikkelijke producten van
dezen tijd verborgen te houden,
daar zij in de stad van allerlei te
zien krijgen, dat zij zelf kunnen
ontraadselen. Dat is al erg ge
noeg, maar er is niet veel tegen
ie doen. Maar er nu nog een
schepje opleggen en ook de jong
ste groep dat lieflijks te zien
geven, dat ism.i. iets, waartegen
dringend gewaarscnuwd moet
worden.
Sommige kinderen zijn auditief
en worden bijzonder geiroffen
door wat hun verteld wordt. An
deren zijn visueel en worden
meer getroffen door wat ze te
zien krijgen. Indrukken uit de
vroegste jeugd kunnen diep
doorwerken. We krijgen als kind
duizenden indrukken, die wij
(gelukkig) meerendeels vergeten.
Enkele diepe beklijven. En ook
enkele „vallen verkeerd". De
moderne psychologie weet daar
heel wat over te zeggen.
Het is ook niet mijn bedoeling
u de suggestie te geven, dat het
bekijken van plaatjes in krant en
weekblad met daarbij wijze of
onwijze toelichting voor kleine
kinderen beslist psychologisch
gevaarlijk is en tot complexen of
andere ontwrichting kan leiden,
lk weet dat het kind in het al
gemeen een gezond innerlijk ver
weer bezit, waardoor heel wat
indrukken langs hem afglijden en
het dus in de practijk wel mee
valt.
En toch wensch ik er tegen te
protesteeren en te waarschuwen,
omdat mijn natuurlijk paedago-
gisch gevoel tegenover kinderen
zich verzet tegen dergelijke bi
zarre, ongezonde en totaal over
bodige kinderlectuur. Geef het
kind wat des kinds is en geef
het dus zoo lang mogelijk een
voudige, natuurlijke kost.
Schoolgaande kinderen moeten
we al min of meer overgeven aan
de hedendaagsche maatschappij
en haar lectuur-in-velerlei-vorm.
Maar tot den achten leesleeftijd
kunnen we het kind voor veel
blind houden. Laten we dat dan
ook doen en ons gelukkig prij
zen, dat we in Nederland wonen,
waar de kinderen nog niet, zoo
als in Italië, van hun 4e jaar af
dienstbaar zijr. aan den staat „met
al den aankleve van dien".
Aldus schrijft L. H.—L. in de
N R.Crt.
Brltsche luchteskaders boven
Frankrijk
Uit gezaghebbende Engelsche
bron worden de volgende inlich
tingen verstrekt over de twaalf
eskaders bommenwerpers, die
Dinsdag boven Frankiijk gevlogen
hebben.
De toestellen zijnvertrokken van
hun centra in midden Engeland.
Ze voerden hun vollen militairen
last mee en hadden de normale
bemanning aan boord, d.w.z. 3
tot 5 man, en vlogen op een
hoogte van 2000 m., maar daal
den tot 1000 m. boven de voor
naamste steden. De zware bom
menwerpers hebben ongeveer 5
uur boven Frankrijk gevlogen.
Deze lange afstandsvluchten
hebben niet alleen de luchtvaar-
digheid en betrouwbaarheid be
wezen van de laatste moderne
dienstvliegtuigen, maar tevens de
nauwe Franscn-Biitsche samen
werking en het onderlinge ver
trouwen, aldus zegt men te Lon
den. Ruim honderd machines
namen aan deze oefenvluchten
deel, welke waarschijnlijk met
veelvuldige tusschenpoozen ge
houden zullen worden en een
toenemend aantal luchteskaders
zullen omvatten.
De vier eskaders zware bom
menwerpers, die in de Midlands
gestationeerd zijn, vlogen naar
Bordeaux, via Ie Havre, en terug
via Cherbourg, een afstand van
luim 1900 km., waarbij zij een
snelheid handhaafden van 300 km.
per uur, hetgeen ver beneden het
maximum is. Acht eskaders mid
delzware bommenwerpers vlogen
over een driehoekige route naar
Ie Havre, Saumur en terug via
Cherbourg, een afstand van 1400
km. met een gemiddelde snelheid
van 320 km per uur, eveneens
ten zeerste beneden de maximum
snelheid. Al deze bommerwerpers
zijn in staat te vliegen naar de
verstafgelegen Europeeschehoofd
steden en terug in een dag met
een volledige lading bommen,
waarna zij nog een ruimen voor
raad brandstof houden. Alle vluch
ten werden zonder tusschenlandin-
gen uitgevoerd en zonder eenigen
tegenslag ten einde gebracht.
Een Duitsche reactie
Te Berlijn beschouwt men de
vlucht van de Britscne toestellen
boven Frankrijk als een demon
stratie der omsingelaars. Di
„Deutsche Ailgemeine Zeitung"
schrijft in haar nummer van
Woensdagochtend dat niets dwa
zer is dan een poging het natio-
naal-soctalistische Duitschland te
intimideeren door militaire de
monstraties. Te Parijs en te Lon
lag de wijde, staalgrijze, aambei*
W*-
HaW*
MjHHARiï
den wn men op kunstmatige wijze
een ooriogspsycnose doen ont
staan, aldus hei blad, en het is
duidelijk, dat de Duitsche lucht
vloot en het Duitsche atweerge-
scnut aan elke poging der de-
monstreerende skaders om Doven
Duitsch gebied te verschijnen,
onmiddellijk een einde zouden
maken.
UuwQ Iglngen nit Tirol.
B^rictiien over de uitwijzing
van vreemdelingen uit Zuid-Tirol
b.ijvert de aandacht trexken.
Het is eenter nog zeer moeilijk
uil te maken wat er precies ge-
Dcurt.
B ij kens bij het departement van
Buiicniaudscne Zaken te 'sGia-
vennage ingekomen ambtsberich
ten van H. Ms. gezantschap te
Rome, is de provincie Bolzano
voor verblijf van alle vreemde
lingen tot nader order gesloten.
Doorreis zonder opontnoud is
toegestaan. Bijzondere gevallen
van Nederlanders, id de provincie
Bolzano domicilie hebüend, zuilen
door de locate autoriteiten met
welwillendheid worden behan
deld. Alle andere provincies, ook
de aangrenzende Trento en Bel-
luno blijven voor verblijf besentk-
baar.
In Zwitserland veroorzaakt de
maatregel begrijpelijkerwijze be-
zorgdiietd.
Ue bondsraad heeft zich bezig
gehouden met deze aangelegen-
neid.
Volgens de ontvangen berichten
gaat net met om een uitwijzing
duor liane, maai om een tot ue
Zwitsciseiic staatsburgers guicute
uiinoodigiug, net gioiidgioicd van
de provincie B nzano te vcnaten.
De betrokKenen ticoüeu tiet rrcnt
linnengoed en kieeren tnee te
nemen, alsmede klein geld. Zij
moeten at net andere acnlerlaten,
aluus meldt Havas uit Bern.
watervlakte voor hen, toen ze voor het
tad St nun karnp opbraKen,
(Wordt vtrvelgdi)
LSC
41)
Beneden hoorde men hen even met
elkaar praten en toen kwam de groote
Franschman langhaam en voorzichtig
omlaag, van tak tot tak, totdat hij op
den ondersten takkennng gekomen was,
vanwaar hij den bundel naar beneden
liet lakken, waar de anderen met om
hoog gestoken handen in een kring
stonden te wachten, om het zware pak
aan te nemen. Met de werktuigen op
hun schouders keerden ze dan glorie
vol In hun kamp terug, bereidden haas
tig hun maaltijd en oiaken het kamp op.
S.amey verontschuldigde zich, riep
Jean en ging samen met item afscheid
nemen bij Taggert. Daarna keerden
ze naar het kamp terug.
Daar lag Rumpus, dik van het vele
eten, dat hq tot betooning gekregen
had, bij net vuur te dommelen. M.d-
dt x siond, terwijl hij een pfcp stopte,
■aai nem te kijken.
P acntnoi a I mompelde t| bi)
Elcn.eif. E.'i hq maakt Dm,dei
Qiukie en Die. gi toch meer tot een
go. 0 eind, dan wq allen bq eikaar.
hé Ratnpusl
Ui nond hief den kop op, likte zijn
po. ei af en tekie zich lui uit.
N u, je hebt het ook wel ver»
(i zti M x
R ken tn Ucb «cht zon natuur'Ijk
ti n ontt.ogciq.heiu gewtesi zqn al»
G.ouic Jean tr tuei et) geweest was,
Men liet de kano's achter onder de
nuede van Taggert, De reis zou over
land gaan, van het groote meer tot
dan de moerassige oevers van de Baai.
Ieder man bepakte zich met zijn vqf-
tig pond proviand en gereedschappen
en groote jean ging voorop met een
dubbele bepakking.
Ze bereikten het verste pnnt, dat ze
van nit het kamp verkend hadden,
egen middernacht. Te vermoeid om
vuur te maken of eten op te zetten,
oiden ze zich In han dekens en site
pen in één stuk tot den morgen. Den
volgenden dag gingen ze op verken
ning uit, keerden tegen den volgenden
indaag terug en braken toen hun kamp
«eer op.
Het was afschuwelijk langzaam vor
derend werk, maar toen begon Maddox
tot de overtuiging te komen, aat hun
weg wel oe beste was, dien ze had
den kunnen nemen. Vooral toen hij
m een lang gesprek met Jean te hoe-
en kreeg, dat de weg langs de rivier,
verscheidene mijlen noordeiqker, vet*
spetd werd door bQna ondoordringbaar
struikgewas over een oppervlakte van
lematlen mqien.
Een week later hadden de Ameri-
kaansche onderzoekers zoowat achttien
mqien vooispiong gekregen op hun
mededingeis. M .ad x begon er ple
zier in ie kiq&cu. H t reizen was nu
niet meer sp., bczwaanijk ais in bet
begin, In September zouden ze op
die manier ue pust lang en breed be
reikt hebben.
Maand na maand trok hel kleine
ruitje voort, zwqgend aoot ploeterend,
qamu van sie>kvucgen tn muskietei
grapjes makend, ais ze druipend van
«en tegen ia het kamp terugkwamen
en om strijd Rumpus aanhalend en
streelend, totdat Stanley vond, dat de
hond een gezelschapshond werd, die
zijn eigen baas nauwelijks meer kende.
En nu zijn onze moeilijkheden
nog maar pas begonnen, sei Maddux,
toen ze op aekeren avond rondom het
vuur zaten. Om maar één ding te
noemenals we die geldschieters at
kunnen overtuigen dat de lijn gelegd
kan worden, dan komen we al dadelijk
in concurrentie met de stoombootlQn
van de Hudson-Baai-MaatschappQ. En
dan moeten we het leent van de re
geering zien te krflgen, om die lijn te
leggen. Die Cana eezen hebben na-
uuriqk meer kans op concessie dan
wi], buitenlanders. En dan komt de
Kwestie van de exploitatiekosten. Wat
denk je er uit te halen, Sianley, om
je dividenden en obligatierenten te
betalen
-- Toeristen! xei Stanley lachend.
Die betalen je nog niet eens je
kolenrekenlngen, zei Maddox.
Erts I ie> Stanley.
Ens? herhaalde Maddcx onge-
loovtg.
Zeker. Als we maar geluk heb
ben 1
Wat nog meer?
Voorraden voor de post aan de
Baai en bontvellen voor de markt van
Montreal en Quebec. Veel gauwer dan
met de stoon boot,
Ik wou, dat ik zooveel verbeel-
dingseracht had als jq, Bert. zei Md-
d >x. Dan zou lk gauw milllonnair
zijn I
Wacht maar, zei 8'anley, je
ku i nog best couponnetjes te kntppea
k II gen.
Nou, dan moet ik vOotmaken,
ik be« aa al twintig jaar ia net vak.,»,
en lk zit er nog altijd in, zooais je
ziet.
Alies goed en wel I Maar als jij
hier raiis legt en den weg afmaak.,
dan zul je zien, dat je naam en faam
geweldig gestegen zijn, ais wq ons
werk af hebben, voordat die Cana-
deezen ermee klaar zijn.
Laat dat aan mi] over, Maddox-
Ik heb al een plan.
Numero
Numero één I Natuurlijk I Oor
spronkelijk en aanrrekkeiqk ais naai
gewoonte
Je schijnt van het geheele geval
een grapje te maken, Bert.
Verroest 1 Dat zei mijn vadei
nou ook al. Maar wacht eeus, totdat
ik met mijn plannetje voor den da*
kom!... ais we ten minste at B a
bereiken. Ik verwacht dat die Cma-
deezen het een heele toer voo. ons
zullen maken om het te winnen. Maat
we moeten ook nog weer terug
en dat is niet eens het gemakte.qkste
deel van ons werk.
Ik ga licht zien, zei Maddox.
Qroote Jean speelt er een voorname
rol in, is het zoo niet?
Nou vraag je den boer de kust
af, zei Sianley. Maar je wordt toch
al „warm"!
HOOFDSTUK XIX,
Voordat Stanley's t'Oepje de groote
B at bereikte, had Groote J-an reeds
driemaal alleen de uitgestrekte een*
zame vlakte heen en tetug doorg a
trokken om proviand te halen op de
post aldaar. Het werk bad meer lijd
gevorderd dan ze berekend hadden en
eerst tegen het einde van Oc ober
t/O/M-
Per ituk 5 ct. 12 stuks 50 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
Z toütd se op ae p si aankwamen,
v.ucg Stanley oaJc.qtt naai A.gotd.
Maat de facteur, zoo veneiac aten nem,
was naar het zu den scheep gegaan,
A.ie«n? vroeg S.amey angsog.
De ment aarzelde.
Hq was natuurlijk van plan die
oadetzoeKers te vergezellen, opperde
S duny. Het zwijgen van den kterk
jcves .gdc de vermoedens van S.anley.
De C.uadeczen waren hen men nog
vooigiKooien en nu onderweg naai het
nantoor te Montreal. Stamt y üemue
dit zoo gauw m .ge ijii aan Madaox
aice. Dc ingenieur Kn.kte eens.
Z,o, neooen ze ons op siot van
zaken toen nog den loef afgestoken
W u nu, bcS.e Kerel
Oort op sneeuwschoenen geloo-
pcu t .roeg S anny.
Wel eens. Voor plezier in de
AJironuacKs.
Bes. I Net als ik. Laat ik nu
eerst eens Jean opzoeken.
Mautitx gi.rniacme voor zich heen,
N ..s sc.iqnt hem lang te kunnen
neerslaan. Maar ditmaal ben ik toch
bang, dat hq net met meer haien zal.
Maar S an.ty gaf zien niet zoo gauw
gewonnen. Tciwqt hq &et zijn onder-
zoeseis meesjouwde over de onner-
beigiame stine v.akten, had hij, zonder
men door de Kieme Deiiommering.-n
van hei dagciquscne werk te laten af*
telden, vou tduicnd loupen nacenket!
over alle mogetqke geoeunqkneden.
Eu de moettqanetd, ate itcn nu vuor
nem opaeed, nad hi) dan ook voorzien
en overdacht.
