4?'
èo I
HERBERT STANLEY
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeenwscli - Tlaan deren,
No. 17.
ftINSDAG 6 JUNI 1939.
55- .laaïg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-ÜlTGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVER TEN TIEN van 1 tot 5 regels ou Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vriidagvoormiddag II ure.
De Paus over zijn rredesactie.
In zijn rede tot het kardinalen
college, dat Vrijdag in consistorie
bijeenkwam, heeft de Paus, naar
Havas verneemt, o.m. nog het
volgende verklaard
„Gelijk de kerk van den be
ginne af steeds haar gebeden aan
God heeft opgedragen en onder
de menschen handelend is opge
treden voor de overwinning van
den vrede, heeft ook de Paus
thans trouw willen blijven aan
deze roemvolle taak, zelfs te
midden van de grootste moeilijk
heden. Te midden van een we
reld van oppositie en verdeeld
heid, van coi.flicten tusschen ge
voelens en belangen, van de over
scnaitmg van ïdctë i en van hoo-
vaardige eerzuchi, van vrees en
van moed, te midden van een
menscnheid, die bijna niet schijnt
te weten noch te bepalen of zij
haar lotsbestemming moet toever
trouwen aan dengen die het
zwaard trekt of aan het verheven
rijk van de rechtvaardigheid, aan
de rede of aan het geweld, kan
niets den Paus afhouden van deze
redelijke en verheven activiteit.
Want het zou niet in overeen
stemming zijn met de heilige
plichten van ons apostolisch ambt,
wanneer de beletselen van buiten
af of de vrees voor valsche inter
pretatie of voor miskenning van
onze bedoelingen en onze doel
stellingen, die allen op het goede
gericht zijn, ons er van zouden
weerhouden deze heilige vredes
taak uit te oefenen, die de kerk
eigen is."
De Paus herinnerde voorts aan
de actie, die hij onlangs gevoerd
heeft voor het behoud van detï
wereldvrede.
„Bezield met dezen geest van
vrede en gerechtigheid hebben
wij het na rijp overleg opportuun
geacht, in het uur, dat voor de
volken bijzonder ernstig scheen
namelijk in het begin van Mei,
eenige staatslieden van de groote
Europeesche mogendheden op de
hoogte te brengen van de zorgen
FEUILLETON
waarmede de toestand ons toen
vervulde en van de vrees, die ons
beving, dat de internationale mee-
ningsverschillen in een bloedig
conflict zouden ontaarden."
Vrede met geltyke rechten.
In een artikel in de „Vöikische
üeobachter" constateert Minister
GocbDels dat tegenwoordig wer
kelijk van een klassenstrijd, der
volken gesproken kan worden,
veroorzaakt door het feit, dat er
naties zijn, die allies bezitten,
terwijl andere niets hun eigendom
kunnen noemen.
Minister Goebbels schrijft o.a.,
dat zich thans twee machtige
jonge volken tot een onoverwin
nelijk blok te zamen gesloten
hebben om hun nationale exis
tentie te bewaren en zoo noodig
met den inzet van alle krachten
te verdedigen. Tusscnen hen en
de plutocraiitën rijst met gebie
dende noodzakelijkheid de vraag
zal uit deze ontwikkeling, die de
vaders van het verdrag van Ver
sailles gewild, ot a'thans voor
bereid hebben, de nieuwe oorlog
voortkomen, of, gelijk Duitschland
en ltauë dat willen, de ware
vrede? Tegenover deze vraag
moeten de Europeesche volken
een besluit nemen.
Een waren vrede noemt minister
Goebbels „een vrede met gelijke
rechten en gelijke verplichtingen,
een vrede die werkelijk klaarheid
in den Europeeschen chaos brengt,
een vrede die den klassenstrijd
der volken, die dreigend boven
ons allen zweeft, aflost door een
nieuwe ordening onder de naties,
die op gerechtigheid berust en
den welstand en het geluk van
allen ten doel heeft."
Koning Leopold noodigt het
BrUuche Koninkityue Paar uit.
Reuter meldt uit Londen, dat
koning Leopold den koning en
de koningin van Engeland heeft
uitgenoodigd, in den herfst een
bezoek aan België te brengen, ter
beantwoordingvan het bezoek,
dat de koning der Belgen aan
Londen heeft gebracht. Als tijd
stip voor het bezoek is, naar te
Londen werd vernomen, voorge
steld 24 tot 28 October. De
uitnoodiging is thans naar Canada
onderweg
De reis In Canada.
De koning en de koningin heb
ben op hun uitstapje in |aspars
National Park een bergtocht ge
maakt, waarbij zij zijn overvallen
door een korten maar hevigen
sneeuwstorm, die hen den tocht
op een hoogte van 2200 meter
heeft doen staken.
Na een oponthoud van twee
uur in een berghut was de terug
weg weer begaanbaar en's avonds
heeft de koning de films ont
wikkeld, die hij in het park, dat
een der prachtigste natuurmonu
menten ter wereld is, had gemaakt
Vrijdagmiddag zijn de reizigers
vertrokken naar Edmonton, de
hoofdstad van Alberta, waar zij
's avonds laat zijn aangekomen.
AmerikaanHche vleotoitbreiding
Het Amerikaansche departe-
tement van Marine heeft contrac
ten toegewezen voor den bouw
van 24 oorlogsschepen, waaronder
twee slagschepen van 45 000 ton
en een vliegtuigmoederschip van
20 000 ton. De totale kosten-be
dragen 350 millioen dollar. Dit
is de grootste order ineens, welke
ooit door de Vereenigde Staten
in vredestijd zijn gegeven.
Aan dan dood ontsnapt.
Op een klip in de buurt van
Darwin, in Australië, is een roei
boot met vier mannen aangespoeld
die vrijwel uitgeput waren van
honger, dorst en ellende. Zij
hadden de bemanning uitgemaakt
van een logger, die op een rif,
65 k.m. vandaar, was vergaan.
Zij konden voor hun redding
slechts beschikken over een lekke
roeiboot, welke nauwelijks ruim
genoeg was voor hun vieren.
Toen zij land bereikten, meenden
zij op het vaste land te staan.
Na hun provisie opgemaakt te
hebben, gingen zij onderweg, in
de meening, dat zij te Darwin
zouden aankomen. Groot was
hun ontgoocheling, toen zij zich
op een eiland bleken te bevinden.
Hq was er zich van bewust,' dat het
plan van zulk een ooordeiqken spoor
weg reeds eerder besproken was. Fei-
teiqk had hq zqn vader er al tang
geieden over hooren praten, op de
manier, zooais iemand spreken zou
o-er de practische mogeiqkheid om
een geregetden pust- en v> egdienst
naar de maan of naar Mars in te
stellen. Maar hq ze'f was »n op ver
kenning uu geweest. Hq S anlry. had
de teute stap gedaan, Hq had een
Er zat niets anders op dan de
roeiboot weer op te zoeken. De
vier mannen waren echter zoo
zwak, dat zij niet tegen het getij
op konden roeien. Tevergeefs
trachtten zij op den derden dag
de aandacht te trekken van een
inboorüngenvaartuig. Ook een
vliegtuiging ging over hen voorbij,
zonder hen op te merken.
Eindelijk liet het getij hen aan
spoelen in een moeras, waar zij
half krankzinnig werden van de
steken van de zandvliegen en
muskieten. Een van de mannen
werd blind. Een ander liep met
afschuwelijk gezwollen voeten.
Desondanks roeiden zij overdag
met hun boot verder de kust
langs, 's Nachts verbleven zij in
kreken, waar de krokodillen hen
bedreigden. Meestal moesten zij
zich met schaaldieren voeden.
Eens vingen eenige inboorlingen
wat visch voor hen. Op den
twaalfden dag werden zij met hun
roeiboot op een klip geworpen,
vanwaar zij het licht van Charles
Point konden zien. Het licht was
echter onbewaakt. Reeds hadden
de schipbreukelingen alle hoop
opgegeven, toen zij den volgenden
morgen een boerderijije zagen,
waar zij een uur later voedsel en
verzorging vonden.
De ramp van de „Thetis".
Uit de jongste gegevens, die
zijn verstrekt, blijkt, dat bij de
ramp van den gezonken Britschen
onderzeeër „Thetis" 99 man om
het leven zijn gekomen.
Alle schepen der vloot, die naar
de plaats van den ondergang
waren gegaan, zijn naar hun bases
teruggekeerd. De bergingswerk
zaamheden zullen door de Cam-
mel Laird verzorgd worden.
De duiker, die het eerste con
tact tot stand had gebracht met
den onderzeeër, heeft de volgende
verklaring afgelegd aan de pers:
„Toen ik den bodem bereikte,
die met kiezel bedekt was, vund
ik den onderzeeër en begon ik
op den wand te kloppen. Ik
kreeg onmiddellijk antwoord, maar
de slagen scnenen te worden ge
geven door mannen, die spoedig
uitgeput raakten en den dood
nabij schenen. Ik werd door de
zee voortdurend van de duikboot
afgedreven en toen mijn kame
raden en ik weer naar beneden
gingen, konden wij geen enkele
verbinding tot stand brengen".
Men zal thans trachten het
gezonken schip te lichten. Dit
kan echter nog eenigen tijd duren.
De koning he> ft uit Canada een
telegram gezonden aan den eer
sten lord der admiraliteit, waarin
hij verzoekt zijn sympathie te be
tuigen aan de verwanten der om
gekomenen.
Ondertusschen wordt in een
deel der Engelsche pers bittere
critiek uitgeoefend over het ge
beurde.
in ,R ynolds News" wordt ge
schreven, dat de autoriteiten en
de maatschappij er van worden
beschuldigd, roekeloos te hebben
omgesprongen met het leven der
mannen, omdat bepaalde maat
regelen, waardoor zij hadden
kunnen worden gered, zouden
zijn vertraagd door de pGgingen
om ook de boot te redden.
De directeur van Cammell
Laird Ltd., mr. R. S. Johnson,
ontkende dit echter ten sterkste.
„Wij hebben steeds slechts aan
de mannen gedacht en niet aan
het schip", verklaarde hij.
Een beambte van Cammell
Lairds verklaarde: „Wij zijn er
van overtuigd, dat de mannen
reeds te middernacht (Vrijdag)
zijn overleden tengevolge van
cnloorgas. Dat gas moet uit de
batterijen zijn ontsnapt, tenge
volge van het zware ovethellen
van de onderzeeboot".
De „Sunday Times" deelt mee,
dat de vloed slechts twee uur
gelegenheid gaf om een gat te
snijden in den boeg. Die tijd was
te kort. De mannen, die uit het
Davies-apparaat wisten te ont
snappen, vertelden dat hun red
ding uiterst moeilijk was en dat
verdere schommelingen van de
boot het voor de anderen vol
slagen onmogelijk moet hebben
gemaakt zien op dezelfde wijze
te redden. Volgens deskundigen,
die aan het reddingsWcik deel-
(Woröt lv
AXELSCHE
COURANT
door H. Kuibbs
31)
Buiten de oude palissade stonden
Argoid, Sianley en Giooie Jean te
praten, Stanley, gebruind door zon en
wind, gehard in de somber verlaten
wildernissen langs de Aluubby, geleek
weinig meer op den keurig gckieeden
sportliefhebber van enkeie maanden
geleden, Zqn houding was ook ai
even gemakkelijk en zelfbewust ge
worden ais die van zijn b iüe m i
gezellen. Hun iwaardere gesialie was
al niet meer zoo overweldigend ais
vroeger. Niet dat Stanley zed grooiei
geworden was, maar hl] had zich een
zekere stoere houding verworven, die
hem meer een der hunnen deed scitq-
uen.
In zQn binnenzak droeg hij de kaart
mee, die tig in nei ruwe weg van hei
land gemaakt had. Op hei strand lag
een kano op hem ie wacmen. Hq
stond op hei punt afscheid te nemen
Van he Noorderiand. L)e eenige ma
nier, waai up hq hei land venaicn kon,
VOoiQat de sneeuw en de v. rsi de
nvieien onbevaaibaar maakten, was
dese kieine stoomoooi. Het Sptei hem
erg dat bty muest heengaan zonder
afscheid te kunnen nemen van Tog-
gen en Marton, Hq stond dn ]u si
tegen Jean te veneilen, toen a» fluit
Van de stoomboot gilde. Siauity
schudde Aigvld ca Jcan nog vuet het
laatst de hand en haastte zich naar de
leano.
Van het dele af bleef hq naar de
post uitkijken, totdat ze niet neer dan
een stipje aan dec horizon was. Dan
ging hq naar de voorplecht toe en
leunde over de reeling, kqkend naar
de kale stranden van de groote
baai. In gewone omstandigheden zou
deze reis een heel avontuur voor hem
geweest zqn. Nu, met zqn plan voor
oogen en een bepaalde en omschreven
taak voor zich, vond hq de vaart van
het schip afscnuweiqk langzaam en
vervelend. Hq verlangde met menschen
in aanraking te komen, menschen, die
mogeiqkerwqze naar hem louden luis
teren, gumlacnen en het houfd schud
den. Dat alles voorzag hq zonder
eenige vrees. Hq voeide zich zoo
zeker, dat hq ook den zwartgailigsien
beursman er van zou kunnen over
tuigen, dat hq hem iets bqzonders had
voor te leggen, leis dat de moeite van
het ovetdenken waard was. Dat er
door de noorderiqke wildernis een ader
van getuk en winst liep. winst, die niet
gauw es gemakkeiqk uit het Noorder
iand te halen was, maar die de kunde
en werkzaamheid van vele menschen
vorderde en de belegging van heel,
heel veel geld.
beschrqving, een ruwe schatting van
bochten en hellingen, van bruggen en
ravqnen, van tunnels en vlakke, ge
makkeiqke streken, die geen ander
man kan toonen. Wat meer was, geen
woord van zqn plan was tot nog toe
uitgelekt. Hq had de zaak zelfs voor
zqn vader geheim gehouden en hem
niets anders laten weten, dan dat hq
aan een groot plan werkte. De stoom
boot geraakte in een mistbank en
Stanley ging naar de kajuit.
In het posthuis aan de haven stond
Jean In gesprek met den facteur. De
trappers waren reeds begonnen hun
vallen uit te zeiten voor de jacht op
pelsdleren. Argold maakte daar een
toespeling op en Jean glimlachte. Er
kwam een lichte rimpel ia het blanke
voorhoofd van Argold.
Persooniqk, zei hq tot den
Franschman, zqn we goede vrien*
nen. Officieel zqn we dat niet. Hoe
denk jq over onze verhouding In de
toekomst
Ik ga met Taggert dezen winter
vallen zetten. Dat is alles.
Ondanks zichzelf grinnikte Argold.
Misschien is dat alles voor zoo
ver het jezelf betreft. Met mq is het
anders I
Met jou is dat altijd anders ge
steld geweest, zei Jean. Ik ben
steeds dezelfde
Daartegen wis' Argold niet veel meer
In te brengen. Jran was in zqn vosr
nemen niet aan 't wankelen te bren
gen, zoo min als de groote rots aan
den overkant der baal, die glinsterde
ln het zonlicht, maar onwrikbaar stond
als de kale heuvela In den om rek,
e-a In «rde, zei Argold. Je biqft
aatuuriqk vanavond bfl m eten, Ik
wou je een en ander vragen ever de
streek aan de oosizqde van de Abi-
tibby. Qa je morgen vroeg zuidwaaiis.
Oui. Ik maak die reis neei gauw.
Argold liep naar zqn kantoor. Giooie
Jean drentelde naar buiten en maakte
een praatje met de Indianen.
Het liep teeen middernacht, toen ze
klaar waren met kon gesprek o«er de
Aoitlb y, Jean stond op en geeuwde.
Een oogenbllk nog, zei A goio,
met een vreemde fl kkenng in zqn
oogen. Wil je soms een brief voui
me meenemen
Oui. Ik hem meeheetn.
Argold ging naar de achterkamer en
kwam terug met een brief, die in dei
gelen gloed van het lamplicht als goud
glom.
Dank je voor de moeite, zet
Argoid, den brief overhaudigend.
Jean nam hem aan, keek ernaar
en vroeg zich vei wonderd, waarom de
facteur hem de bestemming van dien
brief niet vertelde. De g o Jte Fransen
man kon niet dan georekkig lezen,
maar de woorden „R >se Marle La-
valle, Bon Coeur, Q rebec", trokken
toch zoozeer zqn aandacht, dat hq
den brief wat dichter onder het lamp
licht hield, om beter te kunnen zien.
Dan keek hq Argold aan. De ander
glimlachte en kneep aqn handen samen
Ik wilde liever dat je het wist,
zei hq.
Een oogenblik stond Jeaa als ver
suft. Dan herinnerde hq zich zqn
eerste ontmoeting met Argoid, de
onopmerkzaamheid van Rose Mme,
haar onverschillig gedrag tegenover
hemzelf en tenslotte het gevecht. Ia
zq* eerlijken eenvoud voed hq, dat
Argold evenvee reeht had om naar
Ge baad vas Roae Marle te diesen»
ais •- q .elf. Maar toen hq dit zoo
opec: s ie weien kwam, doorschokte
ficm een brandende en begiqpeiqks
jaioerscbheid en verloor hq zqn rus
tige bezinning. Hq balde zqn groote
vuisten en deed een s>ap achteruit.
Dan wierp hq den verfrommelden brief
op latei
De man, die het sterkst blQkt te
sqn, zal dien brief nemen en aan ma-
demoiselle Rose Mane geven I zei hq
langzaam. En ik denk, ik breng
dien brlrfl
De staalblauwe oogen van A gold
gunsteden van voldoening. Hq wist,
dat nq tegenover een man stond, die
zou vechten zooiang hq nog eenige
kiacht bezat ea die eeriqk en degeiqk
zon biqven in den strqd. Miar als
noufd van de post, terwq G uote Jean
oen zqn vast was, aarzelde nq.
Ik I je graag, dat je het wist 1
zei nq nog naatS.
G uoie Jean knikte en begon zqn
wuKcn jas ius te knoopen.
Dane Argold zette, met weloverwo
gen beoaaidneid, de stoeien tegen den
muur. Dan boog hq zich over de
zware tafel en hief die met een groo
tten zwaai op r-.m hem uit den weg te
zetten. De tafel was zelfs voor twee
gewone volwassen mannen een heele
vracni,
D F'anschman trok langzaam zqn
jas u,t en wierp die in een noek. Dan
nok nq ook zqn shirt uit en stond met
ontbloot boven.ut, waarop zqn sterke
spieren tn het kampncht dutdeiqk uit
kwamen, zqn tegenstander ep te Wach
ten. A gold keek met aandacht naar
de kidcniig gewelfde bots kas en de
gespierde armen ea zeiNon, jq
ttekt «r«i veel «til
