HERBERT STANLEY
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vdaan deren.
No. 14.
DINSDAG 24 MEI 1939.
55e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Binnenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Outspannings en ontwikkelings
werk voor militairen.
Nu de wacht aan de grenzen
reeds sinds Paschen trouw op
haar post staat en het zich laat
aanzien, dat er, in verband met
den tweejarigen dienstplicht, per
manent een veel grooter aantal
soldaten onder de wapenen zal
zijn, dan wij in de laatste jaren
gewend waren, heeft de stichting
Nederlands Volkskracht, opgericht
door de Amsterdamsche Maat
schappij voor jongemannen en de
Volkshoogeschool Allardsoog te
Bakkeveen, zich na overleg met
de regeering bereid verklaard het
vraagstuk van de vrije tijdsbe
steding door de jeugdige soldaten
onder het oog te zien. Het is
een vraagstuk, waarvan de be
woners van de grensstreken uit
ervaring onmiddellijk het groote
belang zullen inzien, maar dat
niet minder ook de aandacht van
het overige gedeelte van ons volk
dient te hebben.
De stichting wil overal in den
lande, waar deze nog niet zijn,
tehuizen voor militairen oprichten,
welke zullen openstaan voor
iederen militair, zonder onder
scheid van godsdienstige of po
litieke gezindheid. Dit beteekent
niet, dat deze stichting zooals
trouwens in al haar werk wel
blijkt geen rekening zou hou
den met de geestelijke belangen
van hen, die haar tehuizen be
zoeken. Dit blijkt reeds uit de
samenstelling van haar bestuur,
waarin zoowel de A.M.J.V. als de
volkshoogeschool ruim vertegen
woordigd zijn; doch men steil
zich voor, dit geestelijk werk
altijd facultatief, dat wil dus
zeggen voor de bezoekers geheel
vrijblijvend, te doen plaats heb
ben.
Het is niet de bedoeling bij dit
werk zich uitsluitend te bepalen
bij de gewone traditioneele ont
spanning, doch men wil hierbij
gaarne alles inschakelen, wat op
dit oogenblik reeds geschiedt
voor jonge werkloozen in cur-
FEUILLETON
sussen, enz., en zal er naar stre
ven dit alles zooveel mogelijk
onder goede leiding te doen
plaats hebben.
Juist omdat ons leger zoozeer
verspreid is en het bieden van
gelegenheid tot ontspanning en
ontwikkeling daardoor zoo be
moeilijkt wordt, zal een en ander
alleen in nauwe samenwerking
met de regeering kunnen worden
aangepakt; de stichting Neder
lands Volkskracht is zich er dan
ook van bewust, dat van die
samenwerking het welslagen van
haar met bereidwilligheid onder
nomen poging afhangt.
Daar er van de stemming onder
de troepen, niet alleen op dit
oogenblik maar ongetwijfeld even
zeer in de komende jaren, voor
onze geheele natie zeer veel af
hangt, meent zij een dringend
beroep te mogen doen op geheel
ons volk, om haar bij haar stre
ven ook financieel kracht
dadig te willen steunen. Het op
peil houden van ons leger is niet
alleen een militaire aangelegen
heid, doch ten minste evenzeer
een van geestelijken en moreeien
aard, waarbij de belangen van
alle kringen in Nederland betrok
ken zijn.
Natuurlijk is de stichting niet
van plan om reeds bestaand werk
(de Christelijke, de r.k. en neu
trale tehuizen en plaatselijke co-
mité's) over het hoofd te zien
zij is integendeel tot ieder over
leg gaarne bereid. Slechts waar
nog niets geschiedt of bestaand
werk dringend verbetering of uit
breiding noodig heeft, wil zij haar
terrein zoeken. Dit terrein is
mtusschen reeds nu zeer groot.
Zij meent dan ook haar verzoek
om steun met de grootste klem
te mogen doen.
Financieele bijdragen kunnen
worden gestort op de postreke
ning der Stichting „Nederlands
Volkskracht", Amstelveen no.
348000. Het correspondentie
adres isStichting „Nederlands
Volkskracht" (afdeeling militaire
tehuizen), Stadhouderskade 9,
Amsterdam W.
In het comité van aanbeveling
hebben zitting genomen de com
missarissen der Koningin in alle
provinciën en de burgemeesters
der provinciale hoofdsteden.
Nedorland op dn Wereldtentoon
stelling te New fork.
De correspondent van het A.
NP. te New York schrijft:
Het Nederlandsche paviljoen
op de wereldtentoonstelling te
New York was een der eerste
buitenlandsche gebouwen dat zijn
deuren officieel opende. Deze
opening droeg een min of meer
intiem karakter. Andere pavil
joenen mogen deze plechtigheid
wellicht grootscheepscher hebben
gehouden, Nederland bleef ook
hier Nederland. Er was geen
„tam-tam" voor gemaakt en men
ging van het principe uit, dat het
paviljoen en zijn inhoud voor
zichzelf die reclame voor Neder
land moesten maken, die ons
mooie en nijvere land zoozeer
toekomen. En dat men hierin
goed gezien heeft, kon reeds di
rect na de opening blijken. De
belangstelling der bezoekers van
de wereldtentoonstelling, die zoo
geweldig uitgebreid is en die
zooveel te zien biedt, ging on
middellijk na het openen der deu
ren naar het Nederlandsche pa
viljoen uit en zoolang de ten
toonstelling nu geopend is, is dat
zoo gebleven.
Ons paviljoen is een der groot
ste van de tetoonstelling. Alleen
de Russische, Britsche, Italiaan-
sche en Fransche gebouwen zijn
nog grooter dan het kloeke Ne
derlandsche paviljoen, dat met
zijn aardigen toren, waarin zich
een heusch carillon bevindt, reeds
van verre zichtbaar is. De prach
tige tuir. met zijn, zeker voor
Amerikaansche oogen, verbijste
rende bloemenweelde, zijn stille
vijvertjes en de echt-Hollandsche
klokkenstoel, draagt niet weinig
tot de uiterlijke bekoring van het
gebouw bij. De zoogenaamde
eerehal, die zich buiten het eigen
lijke gebouw bevindt, biedt met
zijn groote, op glas geschilderde
allegorieën, met haar glazen fon
tein en haar banken, die tot rust
in de koelte nooden, een aardig
gezicht. Zij is als het ware een
„trekpleister", die de voorbij
gangers tot binnengaan dwingt.
Wie eenmaal binnen is, wordt
getroffen door het lichte, kleurige
interieur van de Nederlandsche
afdeeling, door de geestige op
vatting waarvan het West-Indische
gedeelte getuigt en door allerlei
typisch-Nederlandsche stands, die
juist in Amerika, dat steeds zulk
een groote belangstelling voor
alles wat Nederlandsch is, aan
den dag legt, groote belangstel
ling genieten.
Zonder iets te kort te doen aan
de Nederlandsche en West Indi
sche inzendingen mag intusschen
toch wel gezegd worden, dat de
wijze waarop Nederlandsch lndië
hier vertegenwoordigd is, de
grootste bewondering geniet
Het grootste diorama van een
Javaansch landschap dat de ge
heele achterwand van de Indische
zaal in beslag neemt, trekt de
verbazing van de vele toeschou
wers.
Door een kunstige wijze van
verlichting immers ziet men de
verschillende stadia van een et
maal zich over dit landschap
voltrekken. De ochtend- en d*-
avondschemering, de dag en de
nacht komen over het kleurige
bergtafereel. De blauwe hemel
wordt langzamerhand duister en
dan gaan de sterren twinkelen en
een verlichte trein spoedt zich
over een viaduct. Fraaie game-
lan-muziek begeleidt deze tafe-
reelen, die de bezoekers ten
zeerste boeien.
Ook buiten zijn eigenlijke do
mein vindt Nederland gelegenheid
de aandacht op zich te vestigen.
In de „hall of nations" is ons
vaderland vertegenwoordigd met
uitstallingen van particuliere fir
ma's. Hier bevindt zich de in
genieuze, grootsche inzending der
P.T.T., de postsorteermachine, die
nog niet geheel is gemonteerd.
En over het geheele terrein der
tentoonstelling verkondigen niet
minder dan een millioen tulpen
en andere bloemen, den roem van
Nederland als bloemenland.
Ook „Holland aan de Zuider
zee", het aardige restaurant, dat
hier neergezet is door een van
Nederland's grootste bierbrouwe
rijen, is een stukje Nederland op
de New-Yorksche wereldtentoon
stelling, dat groote belangstelling
geniet.
Eerste vredesconferentie
herdacht.
Op uitnoodiging van het hoofd
bestuur en het bestuur der Haag-
sche afdeeling van de „Vereeni-
ging voor Volkenbond en Vrede"
is Zaterdagnamiddag tn de groote
rechtszaal van het Vredespaleis
een bijeenkomst genouden ter
herdenking vaa het feit, dal 40
jaar geleden de eerste vreües-
conferentte te 's-Gravenhage Dtj-
eenkwam.
Aanwezig waren o.a. de pre
sident van het Permanente Hof
van Intern Justitie, dr. Guer
rero, eenige leden van dat Hof,
prof. dr. J P. A Fraifuis namens
het bestuur van ue Carnegie-
stichting, mr. Crommelin, secre-
taris-generaal van net Permanente
Hof van Arbitrage, Staatsraad mr.
J. Schokking, het Eerste Kamerlid
prof. mr. D. van Emoden en
vertegenwoordigers van eeruge
vredcsvereemgingen enz.
Mr. A. M Joekes, voorzitter
van de Haagsche afdeeling, sprak
woorden van welkom.
Vervolgens hield dr. P. Foc-
kema A idreae, voorzitter van het
noufdbestuur der Vereeniging v.
Volkenbond en Vrede een voor
dracht over „De plaats van Ne
derland in de internationale sa
menleving in 1899 en nu".
Volkenbondsdag, zoo zei spre
ker, is ook voor de leden onzer
vereeniging een dag van herin
nering er zijn herinneringen te
over, bemoedigende zoo goed als
beschamende en misschien
bovenal een dag van bezinning.
Ditmaal is het juist 40 jaar
geleden, sinds de eerste vredes
conferentie werd geopend, en
beleven wij een tijd van onge
woon sterke internationale span
ningen, twee redenen voor ieder,
wien het in 1899 ondernomen
(Wordt vimMO
AXELSCHE
COURANT.
door H. Knibbs
28)
Wai belet me overboord te stap
pen en dien boomstam op drift ie
brengen vroeg hij zictizelf af. Maar
opeens herinnerde nfj zich, dat hq wei
eens gehoord bad, dat sommige rivie
ren In 't Noorden verraderlijke modder
bodems hadden, vooral op zulke plek
ken, waar de stiooming het zand en
de aarde voeten diep had losgewoeld
en den bodem even verraderlijk
en gevaarlijk gemaakt als dr{jfsand.
HQ stak zijn riem In het water.... en
deze verdween tot aan zijn arm in den
diepen modderbodem. Zoo. was d&t
de zaak? De Indianen hadden dus
verwacht, dat h| uit zQn kano zou
stappen en een poging doei om den
stam te verwQderen om dan onvermij
delijk weg te zakken in den slikkerigen
bodem. Maar waartoe diende dat vuur
dan Om te kunnen zien of hun plan
lukte en te weten, waar de kano was
gebleven Jo Abak had het blok hout
natuurlijk al hooger op in de rivier
gegooid en het was met den stroom
meegekomen en nu in den smallen
vaargeul vast blijven zitten. Stanley
haalde den grendel van zijn geweer
over en vuuide een paar malen in
het dichte struikgewas langs den oever.
De echo weerkaatste het schot her
haalde malen en dan stierf het ge
rommel weg. Maar geen geluid, geeu
enkele beweging was lo hst dichts
hout merkbaar. De laaiende vlammen
doofden langzamerhand. Stanley liet
?Qn kano afzakken tot vlak legen den
boomstam aan en bleef met het geweer
over zijn knitën zitten afwachten, de
oog<-n strak op het vuur gericht. Om
hei aan te houden, zoj er iemand sich
in den lichtkring moeten wagen, met
de kans neergeschoten te worden.
Ondertusschen veelde hij met zijn
handen rond over den bodem van de
kano en vond een zak van rendtervel,
die weggestopt was dtep in oen achter
steven. HQ haalde hem te voorschijn
en maakte hem open. De zak bevatte
een stuk uitgedroogd rendiervleesch
en een kleiner zak met thee. Het
vleesch had een sterke rooklucht. HQ
trok er een sruk van af en begon te
kauwen. Rumpus kwam al snuffelend
over den bodem der kano naar hem
toekruipen en legde zijn voorpoot op
Stanley's knie. Hq gaf den hond ook
een stuk.
Bij deze bezigheid had hij vergeten
de kano parallel met den oever te
houden. Het bootje was zijwaarts af
gedreven en doordat ook Rumpus naar
den achtersteven was gekropen, was
de boeg boven warer komen uitsteken
en boven op den boomsram geioopen.
Stanley nam zQu vaarboom en duwde
den stam omlaag. Deze rolde wat om
zonk langzaam even onder en kwam
even langsaam weer boven. Stanley
bracht de kano met haar boeg in een
rechten hoek tegen den stam en begon
heel kalm te roeien. De boeg schoof
over den giibberlgen stam in de hoogte.
Stanley nam lijn vaarboom en begon
te duwen. De kano schoof verder
tegen den boomstam op. Het ging
meer dan goed. Hij keek naar den
j boeg. Het vnnr op de landtong vaa
zoo goed als ulteebrand. HQ bukte
zich en kroop zoo voorzichtig mogelQk
naar het midden van de boot. De
kano begon als een wip in evenwicht
te komen. Duim voor duim werkte
hij zich naar den boeg toe. Rumpus
lag hem na te kijken. Uiterst voor
zichtig wist Stanley zich om te keeren
en met het gezicht naar den achter
steven te komen zitten. Daarop riep
hq Rumpus bQ zich. De groote hond
scheen de hachelQkheid van hun toe
stand in te zien. Langzaam draaide hq
zijn kop om en kroop naar Stanley toe.
De kano wipte langzaam over, gleed
van den boomstam af eu lag vrQ in
het water aan den anderen kdnt. Toen
kroop Stanley weer in gebukte houding
naar den achtersteven toe. Achter hem
lag de zandige landtong, bijaa schuil
gaand in de duistere schaduwen van
het bosch. De stroom werd snel bree
der, kabbelde murmelend over een kie-
selbank heen en vloeide kalm verder
naar de breede rivier, waaraan hij met
Jean gekampeerd had.
Stroomafwaarts drijvend zag hQ een
groote donkere massa in den nacht
voor zich opdoemen HQ voelde, dat
de kano over den grond schuurde en
wilde haar juist de andere richting
uftsturen. toen hQ aich opeens herin
nerde, dal hQ op zQn heenreis een
eilandje midden in de rivier voorbij
gekomen was. HQ voer dus voorzich-
ng op de donkere massa aan, wist de
kano dicht bQ den oever van het
eilandje te brengen en liet haar in den
modderlgen bodem vastlsopen.
Nou Is het jouw iteurt, Rumpus,
sei hQ geeuwend van uitputting. En
zonder verderen omslag wikkelde hQ
zich In eau deken, strekte etch op den
baden onder de raeibnnken alt en viel
in slaap. Tweemaal werd hQ wakker
door het geplas van een rendier in de
biezen langs den oever. Toen de mor
genzon de halfverborgen rotsblokken
Ir. den stroom vergulde, zond ze haar
stralen ook neer op een gedeukte en
gelapte kano, waarin een door haar
zelf gebruinde j mgeman languit lag
te slapen en te snurken. Een groote
hond zat met zQn neus over den rand
der kano heen te knipperen tegen het
felle zonlicht Een rendier, dat kwam
drinken in de biezen, bleef staan, snoof
rond en schreeuwde. S'anley werd
wakker, rekte zich uit, geeuwde eens
flink en ging rechtop zitten,
HOOFDSTUK XIV.
Groote Jean tikte Taggert tegen zQn
arm. De Schot gromde wa', richtte
zich op en keek naar de rivier. Jean
knikte en glimlachte.
Dien hebben we hard noodig,
was hetceniee, wat Taggert zei, voor
dat hQ weer aan het werk ging om
zQn boomstam af te schillen.
BQ den zoom der open plek stond
een kleine witte tent opgeslagen, waar
omheen allerlei dingen lagen zakken,
bundels, dekens, een vaatje, verschei
dene paren mocassins, drie nieuwe en
helversierde jekkers en een heel stel
strikken en vallen voor pelsdieren. in
de tentopening zat Marlon te naaien.
Een dunne rookspiraal steeg boven het
raorgenvunr recht omhoog. Ernaast
stonden potten en pannen keurig ge
rangschikt, om er zoo aanstonds het
middagmaal in te gaan koken.
Jean sloeg zQn hQI tn een houtblok
vast en liep naar den oever, waar hQ
bleef staan luisteren. Van beneden af
kiosk nu en dsn riemgeplas en bet
schuren van eea kano over het oever
zand. Jean ging op de hurken zitten
en siopte zijn pqp. EmdelQk verscheen
de boeg van een kano om de bocht
en Jean zag Rumpus over boord sprin
gen en naar rand zwemmen.
M.ron keek nog juist tijdig op, om
den sneuen en oiquen aanval, dren
Rumpus op haar >.eed, te ontwQken,
toen hQ over de open piek naar de
lent rend». Tagger', keerde zien even
om en keek naar den hond, Daarna
hervatre hij zQn werk.
Toe RumpusI Schei ui'! K^-st
•eu beeijc I nep Marion, den natten
Bond van zich afduwend en naai uaai-
gocd achter zich houdend, om te voor
komen, dat hQ in sQa wilde biQdschap
het met zQn nagels zou stukscheuren
Daarop liep Rumpus op Taggert toe,
besnuffelde hem en viuog toen op j-an
af, om zQn neus stevig tegen diens arm
te duwen.
Bu'jouriep Jean. S'anley knikte
hem toe, stuurde de kano viaic tegen
den wal en sprong eruit. HQ was
zonder hoed. had slechts sQn broek en
hemd aan ea zag er uitgeput en ver
magerd uit.
Hoe jQ het maakt? vroeg Jean.
Ik heb alleen mqn kleeren over,
zei Stanley. A s er koffie ln het
kamp is, zet dan gauw wat. maar heel
sterk. En dan rol ik me in mijn deken
en ga een week lang slapen.
Taggert kwam naar hem toe.
Wat Is er met dtn hond.,,. hQ is
gewond? vroeg hQ.
Ja.... bun* sapot genmvt
door Ju Abak of een van die se tirke i>
