EENI&E INDRUKKEN
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 4.
DINSDAG 18 APRIL 1939
55? Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
J. C. VINK - Axel.
Bestrijding van de werkloosheid
onder de jeugd.
VAN EEN REIS NAAR EN
HET VERBLIJF IN CHINA
ten D
«Hi
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
De minister van sociale zaken
heeft den Hoogen Raad van Ar
beid drie voor-ontwerpen van
wet doen toekomen resp. betref
fende den arbeid van veertien
jarige meisjes, den arbeid van
veertien-jarige jongens en den
arbeid van 14- en 15 jarige
meisjes.
In de toelichting op het eerst
genoemde voorontwerp zegt de
minister o.m. dat ciit ontwerp een
voorloopige regeling behelst, in
afwachting van de invoering van
hel ontwerp betreffende de 14-
en 15-jarige meisjes. De voor
loopige regeling beoogt een spoe
dige bevordering eener betere
arbeidsverdeling.
Inwerkingtreding van een ar-
beidsverbod met betrekking tot
14-jarige meisjes, voordat een
gelijksoortige regeling voor 15-
jarige meisjes wordt ingevoerd,
biedt overigens het voordeel, dat
de ondernemers zich nu gemak
kelijker aan den nieuwen toestand
kunnen aanpassen. Deze geleide
lijkheid wordt nog vergroot, door
dat in het onderhavige ontwerp
de bepaling is opgenomen, dat
het arbeidsverbod geen betrekking
zal hebben op meisjes, die voor
1 April 1939 den leeftijd van 14
jaar hadden bereikt en toen reeds
in het bedrijfsleven werkzaam
waren.
In de toelichting op de regeling
betreffende veertienjarige jongens
merkt de minister op, dat hij ver
trouwt, dat een verbod van onder-
nemingsarbeid van 14-jarige jon
gens voor het bedrijfsleven in het
algemeen weinig bezwaren met
zich zal brengen. Niettemin blijft
het noodig, dat de wettelijke re
geling met de eischen der practijk
rekening houdt. Dit kan op ver
schillende wtjzen geschieden. In
de eerste plaats door met be
trekking lot die bedrijfstakken,
ten aanzien waarvan het verbod
op onevenredig groote moeilijk
heden mocht stuiten, bij alge-
meenen maatregel van bestuur
door
6 Mevr P, KLEIN-v.d. Berqe
Veel groote scnepen waren aan den
grond geloopen, waaronder ook het
Hollandsen* semp de Van Heutz". De
siachttffiis bestonden voor het mee-
rendeel uit Chineesche vtsschers. Ook
heerschte er ln dien tijd nog een cho-
lera-epidemte in Hongkong.
Na een verblijf van veertien dagen
kreeg ik een lelegram van mi]n man
uit Hankau. Daar het in Chengchow
nog vrij rustig was gebleven, had hij
het plan om mij terug te halen. En
daar men niet meer uit Chengchow
kon telegrafeeren, was hij maar naar
Hankau vertrokken, vanwaar ik een
telegram ontving om met een vliegtuig
naar Hankau te komen, daar de reis
per spoor van Canton naar Hankau
niet zonder gevaar was en veel tijd in
beslag nam. De menschen bij wie ik
in huis was, rieden mij af om per
vliegtuig te gaan, zoodat ik dat af-
teiegraieerde.
Na een paar dagen kwam het be
richt dar hij op weg was naar Hong
kong, waar hij 13 September aankwam.
Nu moesten we weer zoigen dat we
zoo spoedig mogeiijk terug kondeu,
wat niet zoo gemakkelijk was, daar
we in Hongkong geen plaats op de
Canton-HankaulQn konden krijgen. Zoo
doende vertrokken we maar op goed
geluk 13 September 'emergens vreeg
pit Hongkong. In Casten motst» we
afwijking van dat verbod toe te
staan. Vervolgens door te be
vorderen, dat met betrekking tot
alle bedrijfstakken eveneens bij
algemeenen maatregel van be
stuur wordt toegestaan, dat 14-
jarige jongens onder zekere voor
waarden gedurende ongeveer de
helft van de normalen werktijd,
namelijk des morgens of des
middags, arbeid verrichten. ,Door
zoodanige regeling wordt het
mogelijk gemaakt, dat de onder
nemer de beschikking over 14-
jarige jongens behoudt, mits de
plaats, die één zoodanige jongen
thans in het bedrijf inneemt,
voortaan door twee van die jon
gens om beurten zal worden be
zet. Aan deze methode zal de
voorwaarde worden verbonden,
dat de jongens op dat gedeelte
van den dag, waarop zij niet
arbeiden, deelnemen aan het in
samenwerking met het particulier
initiatief voor hen te organiseeren
en door het departement van den
minister erkende ontwikkelings
werk, dat zoowel lichamelijke op
voeding als geestelijke vorming
ten doel heeft.
Er zijn daarnaast eenige be
drijven, waarvan reeds thans vast
staat, dat het verbod er niet op
van toepassing dient te zijn. Tot
die bedrijven behoort in de eerste
plaats de landbouw, waarvoor
nog geenerlei werktijdregeling
geldt.
Voorts moeten ook 14-jarige
jongens, die in opleiding zijn
voor een geschoold beroep, in
het belang van die opleiding zoo
wel des morgens als des middags
den arbeid kunnen verrichten,
die daarvoor noodig is.
Zullen dus uitzonderingen van
algemeene strekking op het voor
gestelde verbod moeten worden
toegestaan, ook dient de moge
lijkheid te worden opengehouden,
om in bijzondere gevallen ver
gunning tot afwijking daarvan te
verleenen. Dit kan gewenscht
blijken, wanneer een 14-jarige
jongen een bepaalde bekwaam
heid bezit.
Als voordeelen van de hier
voorgestelde regeling verwacht
toch nog een paar dagen wachten,
voordat we konden veitrekken, daar
alle treinen stampvol waren. Met
moeite kregen we twee plaatsen. Wc
konden gelukkig samen in Shameen
de Europeesche wijk in Canton, in een
goed hotel logeeren. 's Avonds om
een uur of elf werden we verrast door
een signaal en werd alles in het donker
gezet. Een paar Japansche vliegtuigen
vlogen over de stad, waarschijnlijk
verkenningsvliegtuigen, want verder
gebeurde er niets. In die paar dagen
hebben we Canton bezichtigd. De stad
bezit verschillende tempels. We be-
zichten er de Sun Yat Sen Memorial
Hall. We zagen er de Paarl-rivier met
zijn kleine bootjes, waarop de menschen
worden geboren, leven en sterven.
Na nog wat eten en drinken gekocht
te hebben voor een paar dagen, daar
we hadden gehoord, dat'er niets op
den trein te krijgen was, vertrokken
we 16 Sept. 's avonds 8 uur uit Canton.
Nauwelijks waren we aan het slation
aangekomen, of alles werd in het don
ker gezet, daar er weer een signaal
was gegeven. Met veel moeite konden
we koelies voor onze bagage krijgen.
We moesten onze oogen goed open
setten otn ze te volgen, want zelfs een
lucifer mochten we niet aansteken.
Toen we ongeveer een kwartier in den
trein zaten maakten we een benauwd
oogenblik mee, zelfs een paar vrouwen
waren een flauwte nabi], want opeens
verschenen er drie Japansche vlieg
tuigen met licht op boven onsen trein.
Tot ons geluk vlogen ze vei der zonder
bommen te werpen op het station,
maar wei hadden ze zooals we later
hoorden, hommes geworpen aan een
anderen kant van da stad. Enfin, we
k««d«n eindelik vertrekkes. «aar
de minister een betere verdeeling
der werkgelegenheid over de
jeugdige mannelijke arbeiders en
een verhooging der ontwikkeling
van 14 jarige jongens, die zoowel
in hun eigen belang als in het
belang van het bedrijfsleven is.
Doch daarnaast mag worden aan
genomen, dat het onderhavige
verbod ook tot gevolg zal hebben,
dat een aantal jongens, die an
ders bij het bereiken van den
14-jarigen leeftijd in het bedrijfs
leven zouden zijn gegaan, thans
nog gedurende eenigen tijd aan
de bestaande vormen van onder
wijs zullen deelnemen, hetgeen
eveneens aan hun bekwaamheid
ten goede komt.
De minister zegt ter toelichting
van het voorontwerp betreffende
den arbeid van 14- en 15-jarige
meisjes o.m. het volgende
Het is voor het meisje, dat
zich tot vrouw begint te ontwik
kelen, voor haar geheele verdere
leven van groot belang, dat die
ontwikkeling niet door nadeelige
invloeden van buiten wordt ge
stoord.
Eenerzijds toch is voor een
gezonde lichamelijke ontwikkeling
van het jonge meisje het ge
jaagde tempo, dat in vele onder
nemingen wordt gevolgd, niet
zonder bezwaar, terwijl anderzijds
dit meisje in de onderneming
licht in aanraking komt met per
sonen, die, bewust of onbewust,
door hun woorden de kinderlijke
fantasie overprikkelen en daar
door de moreele belangen van
het meisje schaden.
Doch niet alleen in fabrieken
of werkplaatsen, ook in andere
soorten van ondernemingen, als
koffiehuizen en hotels, winkels en
kantoren, staat de ontvankelijke
kinderziel bloot aan indrukken,
die zij beter nog niet kon ont
vangen. Zijn echter de eerste
jaren der ontwikkeling onder voor
lichaam en geest gunstiger om
standigheden voorbij gegaan, dan
zal het weerstandsvermogen van
het meisje tegen voor haar na
deelige invloeden in den regel
aanmerkelijk grooter zijn dan bij
den aanvang van die ontwikke-
moesten in het begin een uur of drie
zonder licht rijden, totdal de trein bui
ten gevaar was. We reden nu door
Zuid-China, waar hel zeer heuvelachtig
was; ook veel rijstvelden ziet men er.
De trein was ei-vol en wij varen met
nog een Duitscher, die ook naar Han
kau moest, alleen als vreemdelingen.
Er was, zooals we gehoord hadden,
niets te k ijgen het was g< el da' we
alles hadden meegenomen. Veel tremen,
die van het front kwamen met gewonde
soldaten, reden ons voorbij. Zoo arri
veerden we na 50 uur rijden op 19
Sept. 's avonds laat in Woetsjang,
waar we met de ferry de Jangtse rivier
over moesten naar Hankau, hetgeen
wegens de dtukte nog een paar uur in
beslag nam. Het was middernacht toen
we in ons bekend hotel In de Fransche
concessie aankwamen. Den volgenden
dag vertrokken we nlt Hankau en na
een 15 uur rijden kwamen we op 21
Sept. 's morgens vroeg om 4 uur in
Chengchow aan.
In Chengchow waren in dien tus-
schentijd alle voorbereidselen voor den
oorlog gemaakt. Bij leder Lunghat-
huis was in den tuin een groote ce
menten kelder gemaakt, een scnuiiplaats
tegen vliegtuigaanvailen, maar toch
niet geheel bomvrij. Overal inde stad
zag men loopgraven en zandverster-
kingen. Ook het Lunghaipark was voor
de verdediging in orde gebracht en
werd door soldaten bewaakt, zoodat
onze eenigste wandeling ons was ont
nomen. Op de stations was het steeds
een druk verseer met het transportee-
ren van soldaten Ook veel gewonds
soldaten koaen kier naar ket hos-
ling. Het is daarom de meening
van den minister, dat arbeid in
ondernemingen ten aanzien van
14- en 15-jarige meisjes in het
algemeen dient te worden ver
boden. Deze maatregel zal, be
halve dat hij haar beschermt
tegen nadeelige invloeden van
buiten, bovendien dit gunstige
gevolg hebben, dat hij haar richt
op arbeid in en voor het gezin.
Want niet alleen zullen zich ver
scheidene meisjes van 14 of 15
jaar wegens het voor haar gel
dende verbod van ondernemings-
arbeid, in de huishouding bege
ven, verwacht mag ook worden,
dat velen van haar, na het be
reiken van den 18-jarigen leeftijd,
daarin werkzaam zullen blijven.
Dit nu acht de minister van
niet geringe beteekenis. in het
gezin immers ligt overeenkomstig
haar natuurlijken aanleg in de
eerste plaats haar bestemming en
in den regel ook haar toekomstige
taak. Daarenboven is er in het
tekort aan Nederlandsche dienst
boden te meer aanleiding te be-
vorden, dat meer Nederlandsche
meisjes in de huishouding een
werkkring zoeken.
Ten slotte beoogt de minister
met het voorgestelde arbeidsver
bod voor 14- en 15-jarige meisjes
mede een vermindering der werk
loosheid onder de jongens en
mannen door middel van een
verschuiving in de werkgelegen
heid ten gunste van deze beide
groepen van arbeiders. Dit doel
echter zou illusoir worden, indien
de 14- en 15 jarige meisjes zou
den worden vervangen door ge
huwde vrouwen. Daar nu vooral
met betrekking tot de 15 jarige
meisjes deze mogelijkheid in het
geheel niet denkbeeldig is, over
weegt de minister te bevorderen,
dat de invoering der onderhavige
regeling gepaard zal gaan met
een arbeidsverbod voor de ge
huwde vrouw, dat terzelfder tijd
in werking zou moeten treden.
In de toelichting van de afzon
derlijke artikelen wordt nog ge
zegd
De voorgestelde wijziging in
artikel 9 der Arbeidswet 1919
pitaal. Men ziet er heel wat verminkte
slachti ffers van des oorlog,
Veel last van den oorlog hebben we
de eerste maanden na mijn terugkomst
niet gehad in Chengchow. D- Japan-
ners maakten wei vorderingen op de
Peking-HankaulQn, maar ze bleven toch
ten Noorden van de Gele Rivier.
Zoo nu en dan vlogen er één of
meer Japansche vliegtuigen over, maar
hun doel was steeds andere plaatsen
in de buurt te bombardeeren. Toen de
val van Nanking in December 1937
verwacht werd, kwamen er duizenden
vluchtelingen naar Chengchow. Ook
begonnen de Japanners hier nu meer
met hun vliegtuigen te komen. De
menschen werden op den dnur zoo
hang, dat ze van 's morgens een nur
of zeven het land in gingen de kleine
kooplieden trokken mee en bezorgden
de menschen eten tegen dat het don
ker werd kwamen ze weer terug in de
s'ad. Een geluk was het nog, dat de
vliegtuigen alleen maar overdag kwa
men. Daags was de stad dan ook
uitgestorven, koelies om wat te ver
voeren kon men alleen 's avonds kr|-
gen. En de banken en winkels waren
dan ook een paar uur open.
Begin Februari kwamen de machines
iederen dag soms twee maal per dag
overvliegen, maar het waren steeds
verkenningsvliegtuigen. Totdat de
noodlottige dag van 14 Februari kwam.
Toen verschenen 's morgens em on
geveer 11 uur 15 cl 20 vliegtuigen bo
ven Chengchow. Hun doel was de
stations te vernielen, waar ze dan ook
voor een deel in geslaagd iQn. Het
Peking-Hankau station en de werk
plaatsen werden voer een groot deel
verweest, verschillende rails uit den
graal gerukt, vage» vernietigd. Ia
heeft ten doel den arbeid te ver
bieden van 14- en 15-jarige
meisjes.
In verband met het eerste' lid
van artikel 1 der Arbeidswet 1919
is het verbod van arbeid door 14-
en 15-jarige meisjes niet van toe
passing op werkzaamheden in een
onderneming van landbouw, tuin
bouw, boschbouw of in een vee
houderij. Een verbod ook ten
aanzien van deze soorten van
ondernemingen komt den minister
niet noodzakelijk voor, aangezien
het hier over het algemeen Werk
zaamheden betrefi met een sterk
seizoenkarakter, welke zich slechts
over een kort tijdsverloop uit
strekken. Buiten deze perioden
zullen deze meisjes gemeenlijk
weinig ander dan huishoudelijk
werk verrichten.
Hoewel de minister op het
standpunt staat, dat het jeugdige
meisje in het algemeen in het
ondernemingsmilieu minder op
haar plaats is, wil hij niet voor
bijzien, dat zich ten aanzien van
bepaalde soorten van arbeid bij
zondere omstandigheden kunnen
voordoen, ten gevolge waarvan
het voorgestelde verbod van
ondernemingsarbeid van 14- en
15-jarige meisjes in de betrokken
bedrijven groote bezwaren kan
opleveren. Voor sommige werk
zaamheden bijvoorbeeld kan een
vingervlugheid noodig zijn, die
viijwel alleen door jeugdige meis
jes kan worden verkregen, terwijl
er voorts arbeid is, die een zoo
langdurige vooropleiding ver-
eischt, dat in verband met het
afvloeien van vrouwelijke arbeids
krachten door huwelijk de tijd,
gedurende welken de ondernemer
van haar scholing voordeel kan
hebben, door het uitschakelen ook
van 15 jarige meisjes tekort wordt,
om die vooropleiding loonend te
doen zijn.
Met betrekking tot de hierbe-
doelde gevallen is de minister met
het oog op de belangen van het
bedrijfsleven bereid, over zijn
tegen ondernemingsarbeid van
jeugdige meisjes in het algemeen
gekoesterde bezwaren heen te
stappen voor wat de 15-jarige
de omgeving van de stations was
overal een groote verwoesting. On
gelukkig waren ook verschillende bom
men in de stad gevallen, waarvan een
brandbom op een groot hotel was
terecht gekomen, zoodat het een prooi
der vlammen werd. Allen, die er in
waren (iet was in dien tijd geheel
bezet) werden onder het puin bedolven.
Het postkantoor was half verwoest en
honderden huizen lagen tegen den
grond. Drie bommen waren in de
nabijheid van het Amerikaansche hos
pitaal gevallen, gelukkig vielen er geen
dooden, wel werd er veel schade aan
het hospitaal en omliggende huisen
toegebracht
Op 400 meter van ons huis zijn
er twee bommen gevallen, waarvan we
het gefluit hoorden. Wfl waren met
de boys in den kelder gevlucht. Het
was een angstig oogenblik. Eéa van
de bommen was op een kelder ge-
v illen in de buurt van het Lunghat-
bureau en verschillende menschen, die
in dien kelder gevlucht waren, werden
gedood. Het electrisch licht konden
we een paar dagen niet gebruiken en
moesten we ons met kaarslicht behel
pen. 's Avonds ging ik met mijn man
de siad in, maar de verwoesting was
verschrikkelijk. Het hotel was tot op
den grond afgebrand, verschillende
lijken lagen nog onder het puin, waar
men niet bij kon komen. Zoo nu en
dan werd er Iemand van onder gehaald
en met een mat bedekt op straat ge
legd. Zoo zagen we verschillende tijken
bij elkaar Mggen. Met elkaar waren er
oageveer 60 «ommen geworpen en het
aantalslachtoffiis, waarvan het meeree-
deel bestond uit lieden ui: de arme
volksklasse, beliep 800 tot 1000,
(Wordt vervclid,;
AXELSC
d. //A
cou
