4tl
EENIGEINDRUKKEN
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh- Vlaanderen.
No. 1.
DINSDAG 4 APRIL 1939
55e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
VAN EEN REIS NAAR EN
HET VERBLIJF IN CHINA
32
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Verklaring van Chamberlain.
Vrijdagmiddag heeft Chamber
lain in het Lagerhuis de in uit
zicht gestelde internationale ver
klaring afgelegd.
Hij zeideZooals ik heden
morgen gezegd heb, heeft de
regeering geen officiëele beves
tiging van de geruchten van
eenigen beoogden aanval op
Polen en derhalve moet de re
geering niet geacht worden deze
als waar te aanvaarden.
Ik ben blij deze gelegenheid
te baat te kunnen nemen om
opnieuw de algemeene politiek
van de regeering uiteen te zetten.
Zij heeft voortdurend de vereffe
ning van alle geschillen, welke
tusschen verschillende partijen
mochten rijzen, door middel van
vrije onderhandelingen tusschen
de betrokkenen bepleit. Zij acht
dit den natuurlijken eD juisten
weg bij het bestaan van geschil
len. Naar haar meening zou er
geen kwestie bestaan, welke niet
op vreedzame wijze opgelost kan
worden en zij kan geen recht
vaardiging zien van de vervanging
door geweld of bedreiging met
geweld van de methoden van
onderhandelingen.
Gelijk dit Huis weet, is er
thans een zeker overleg gaande
met andere regeeringen. Ten
einde de positie van de Britsche
regeering intusschen volkomen
duidelijk te maken, zoolang dit
overleg nog niet is voltooid, dien
ik het Huis ervan op de hoogte
te brengen, dat gedurende die
periode, in geval van eenigerlei
actie, welke duidelijk de Poolsche
onafhankelijkheid zou bedreigen
en waartegen de Poolsche regee
ring zou meenen zich met haar
gewapende strijdkrachten te moe
ten verzetten, de Britsche regee
ring zich verplicht zou achten
de Poolsche regeering allen steun
te verleenen, welke in haar macht
ligt. Zij heeft de Poolsche re
geering een verzekering van deze
strekking gegeven.
De Fransche regeering, zoo
zeide Chamberlain verder, had
hem gemachtigd te verklaren, dat
zij op hetzelfde standpunt in deze
aangelegenheid stond, als de
Britsehe regeering.
Er zijn thans bepaalde bespre
kingen gaande met andere regee
ringen, waartoe ook de Sowjet-
regeering behoort.
In antwoord op een vraag om
nadere inlichtingen, zei Chamber
lain „Ik geloof, dat mijn ver
klaring het duidelijk heeft ge
maakt, dat wat ik gezegd heb
moet dienen ter dekking van een
overgangsperiode".
Groote voldoening in Polen.
Het Poolsche Telegraafagent-
schap meldt dat politieke kringen
in Polen de verklaring van Cham
berlain de mepst positieve ont
vangst uereiden. Zij zijn van
oordeel, dat zij beteekent, dat de
Britsche regeering voor de eerste
maal het beginsel erkend heeft
van gelijke vredeswaarborgen
voor Oost- en West-Europa, dat
de Poolsche regeering herhaalde
lijk tot uitdrukking had gebracht.
Hitier te Wilhelmshaven.
Zaterdag heeft Hitier een bezoek
gebracht aan Wilhelmshaven om
tegenwoordig te zijn bij de te
waterlating van het 35,000 ton
groote nieuwe Duitsche slagschip
Tirpitz. Bij deze stapelloop heeft
de gepensionneerde vice-admiraal
Von Trotha een rede gehouden,
waarin hij o.m. zeide: «Dit
trotsche schip zal de drager zijn
van de Duitsche eer en den
vijandelijken tegenstand breken,
dien men het Duitsche volk zou
willen bieden. Het Duitsche
landleger is het fundament, waar
op de vrijheid van het vereenigde
Duitsche volk rust, doch van
deze Duitsche eenheid moet en
wil de Duitscher ook over de
Oceanen hun getuigenis afleggen".
Na afloop van de plechtigheid
heeft Hitier zich naar het stadhuis
begeven en daar vanaf het balcon
zijn met spanning verbeide rede
voering gehouden.
Met klem heeft hij ontkend,
dat Duitschland er over denkt
Voor Volkseenheid, Samenwerking
en Verdraagzaamheid:
'vmÊÊ
andere volken in het wilde weg
aan te vallen.
Het huidige Duitschland zal
echter niet zooals het vooroor-
logsche wachten „tot trawanten
van sommige groote mogendheden
zoover gerijpt zijn tot het net kan
worden toegetrokken. Wie voor
deze groote mogendheden de
kastanjes uit het vuur wil halen,
moet weten, dat hij zijn vingers
brandt".
Hitier trachtte de verwijten tot
hem gericht wegens de inlijving
van Bohemen en Moravië te ont
zenuwen met een verwijzing naar
de speciale positie van deze ge
bieden, zoowel in historisch op
zicht als doordat men gepoogd
heeft ze als springplank tegen
Duitschland te gebruiken.
Met de inlijving van Cechië
werd bedoeld den vrede een
dienst te bewijzen, en in verband
daarmee heeft Hitier besloten het
aanstaande partijcongres te Neu
renberg „het congres van den
vrede" te noemen.
Tot een opzeggen van het
vlootaccoord, hetgeen in som-
door
5 mevr P. KLEIN-v.d Berqe
Das vertrok ik op 10 Augustus des
avonds laat uit Chengchow met den
Lunghaitrein naar Suchowfu. (Suchow-
fu is het kruispunt van den Langhal
en Tientsin-Pukow spoorlijn. Mfln man
zou mg tot Suchowfu brengen en de
boy zou me verder tot Shanghai be
geleiden. Want voor een vrouw alleen,
die de taal niet machtig is, is het in
China geen doen om alleen te reizen.
Onze reis begon al in het begin met
drie uur vertraging, daar er een brug
stuk was, welke eerst gemaakt moest
worden, voordat we verder konden
reizen. Later hadden we nog meer
vertraging en kwamen na 16 uur ge
reden ie twbben (in normale lijden 10
uu') in Suchowfu aan. In Suchowfu
moesten we 5 uur wachten en dien tQd
hebben we besteed met wat rond te
wandelen; het is daar heuvelachtig en
een gezonder klimaat dan in Cheng
chow. Om half 7 vertrok de trein van
mdn man en de möne een half uur
later. In het begin ging de reis vooi-
spoedig en reden we langs heuvel
achtig terrein. Ook ziet men veel
Chlneesch koren, kaoliang genaamd,
dat 2 meter lang wordt er. een geliefde
achuilpiaats voor de bandieten is. Ais
men in de buurt vaa Shanghai komt,
ziet men ook veel rgatveldea- Deze
exptesstrein, zoo sok de Lunghai-
express, sta luxueus Ingericht en g«td
onderhouden. Ojk krijgt men in de
treinen in Coina warme thee en warme
handdoeken om zich wat te verfrisschen.
In Pukow begon het met de vertra
ging. Daar gaat de trein in gedeelten
op de pont, waar rails op liggen, en
wordt zoo de Jrngtse-rivier overgezet.
Dit duurde 4 uur, terwgi het in nor
male tg den maar 2 uur duurt. Maar
vanaf Nanking moest de trein soms
uren achter elkaar stil staan, daar het
militaire vervoer moest voorgaan. Er
reden steeds maar volle treinen met
solaien de richting Shanghai uit. In
de buurt van Shanghai lagen sommige
stations vol met soldaten en voelde ik
me niets meer op mgn gemak in de
volle trein, temeer nog daar Ik geheel
alleen was als Europeesche vrouw.
Gelukkig dat ik mgn boy nog bg me
had.
Op het laatst was In den trein geen
eten meer te krggen, want opsooveel
vertraging was niet gerekend. Geluk
kig was er nog melk en biscuit en zoo
bestonden de twee laalste maaltijden
uit pap en biscuit met thee en koffie.
In gewone tflden is hel 20 rpden van
S'jchowfu naar Shangai, maar nu was
het 33 uur geworden.
Met een vertraging van 13 uur kwa
men we om 4 uur 's nachts op 13
Augustus in Shanghai aan. Het hoofd
station kon niet meer bereikt worden,
daar het bezet was met soldaten en
we moesten op een ander station af-
s'sppen. Daar waren geen auto's of
rickshaws te krggen. Na een kwartier
gewacht te hebben kwamen er wat
rickshaws aan. Gelukkig was Ik ln
Juni 1936 met mQn man een week in
Shanghai geweest ea was ik er wel
wat bekend. Na een rickshaw gene-
*ea t* hebben zfln we naar het Palace
mige kringen werd verwacht
is het niet gekomen. Wel be
toogde de Fiihrer op feilen toon
dat Engeland niets te maken
heeft in de „ruimte waar wij
Duitschers leven", om dan uiteen
te zetten, dat het vlootaccoord
met Engeland gebaseerd is op
den wensch nooit tegen elkaar
ten oorlog te moeten trekken.
„Wanneer die wensch in Enge
land niet meer bestaat, dan is dr
practische voorwaarde voor deze
overeenkomst vervallen. En in
dien een volk met geweld zij
kracht met die van Duitschland
zou willen meten dan is he<
Duitsche volk ook 'daartoe altijd
bereid".
Aan het slot van zijn rede zeide
Hitier: Wij hebben millioenen
leden van het Duitsche volk het
geluk gegeven, naar het Groot-
Duitsche rijk terug te keeren.
Midden-Europa hebben wij een
groot geluk geschonken, namelijk
den vrede, die beschermd wordt
door de Duitsche macht. Dtze
macht zal geen geweld ter wereld
meer breken. De twee millioen
Duitschers, die in den wereld
oorlog vielen hebben niet voor
niets hun leven gegeven. Uit
hun offer is het Groot-Duitsche
rijk ontstaan, door hun offer, is
een nieuw, jong Duitsch rijk in
het leven geroepen. Laten wij
er voor zorgen, dat ons volk zijn
kracht nooit prijsgeeft. Dan zal
het bloeien en gedijen. Het zal
zijn arbeidskracht en zijn door
zettingsvermogen kunnen aanwen
den voor den arbeid des vredes
en der menschelijke cultuur. Dat
hopen wij
De rijkskanselier besloot met
een driewerf „Sieg Heil" op
Duitschland.
De verkiezingen in België.
Zondag was het bij onze Zui
derburen een dag van gewicht.
Na een vinnige reclamecampagne
van alle politieke partijen is ook
deze strijd weer beslecht en wel
ten voordeele van Katholieken en
Jberalen, terwijl Rexisten en So
cialisten gevoelige nederlagen
hebben te boeken.
helel gereden, waar ik in 1936 ook had
gelogeerd.
Door bemiddeling van een kennis
kon ik den volgenden dageenpensitz
bemachtigen in de Fransche concess'e
Gelukkig maar, want den volgenden
dag, 14 Augustus, braken de vqandt-
IQkheden in Shanghai nit. Was ik een
dag langer in het hotel gebleven, dan
had ik waarschgniqk gevaar geloopen,
aangezien op dien dag bommen in de
internationale nederzetting gevallen
zqn waarvan één zeer dicht bg het
hotel, wat, zooals bekend, aan veel
menschen, waaronder ook Europeanen,
het leven heeft gekost. Vrg groo:e
schade werd aan het hotel berokkend,
vensters waren gesprongen en een ge
deelte van het dak afgerukt.
De toestand in Shanghai werd steeds
slechter en ik was van den regen in
den drop gekomen. De consuis gaven
den buiteslandsche dames den raad
om maar zoo spoedig mogeigk te
evacueeren. Ik had me den eersten
dag op het Hollandsche consulaat ge
meld en mgn ad>es opgegeven, maar
de Hollandsche dames waren al ver
trokken, zonder dat ik wat bad gehoord.
Later vernam ik, dat ze mAn adrts
niet hadden kunnen vlrden Ik trachtte
nog, toen ik het hoorde, het corssulaa
per telefoon te bereiken, maar daar dt
telefoonverbinding heelemaal in de wa
was, ging dat niet meer. Op straat
durfde ik mg niet meer te wagen
vooral daar er gewaarschuwd was.
zich van 's morgens 9 tot 's avonds 5
niet op straat te begeven.
Oadertusschen was het leven in
Shanghai niet aangenaam. Steeds hoor
de men het kanongebulder an het
geronk van vliegtuigen. Stroomen
vlachttliagee «lt de Chineesje «nd
kwamen de concessie binnen en b,-
volkten de straten en pleinen; gelukkig
maar voor de arme stakkers dat het
zomer was.
De prqzen der levensmiddelen vlogen
in die d3gen omhoog. Door de goede
hulp van een kennis van mgn man,
kon ik dan elndeiqk 25 Augustus Shang
hai verlaten.
Een paar dagen voor mQn vertrek
was er weer een bom in één der druk
ste gedeelten van het Sett'ement ge
vallen, welke dood en verderf zaaide.
Mgn boy was na een dag of vier,
na vergeefs getracht te hebben een
trein te bemachtigen, toch maar vei-
trokken. Later vernam ik, dat hg eers:
een dag of vqf had moeten loopen,
den kant van Nanking uit, voordat hg
een trein had kunnen krggen. Eerst
na een reis van 12 dagen kwam hg in
Ctengchow tetug.
Zoodoende vertrok ik met een hoop
andere inenschen van alle nationalilei
ten naar Hongkong. Onze keffers moes
ten van groote witte papteren met
onze namen er op, voorzien zqn. Op
een bepaald punt moesten we le samen
komen. Voor onze kc ffets werd eerst
gezorgd en wq werden met autobus
sen, waarin we als haringen in een
ion zaten, naar de boot gebracht
Eerst werden we in een kleine boot
ren eind de rivier opgebracht, daarna
moesten we overstappen op een En
gelach oorlogschip, dat ons door de
gevaariqke linie zou brengen. W
voeren verschillende Japansche oorlog
schepen voorbq, waarvan de mar.
schappen allen salueerden voor het
zialige Britsche oorlogschip. Waar we
iangs Voeren, zagen we vreeseiqke ven
woes Ingen. Een eind voorbij Woe
soeng moeiten we overstappen op de
Empress of Cmada, een groote luxe
boot, die ons naar Hongkong zou bren
gen. Alles op de boot werd in beslag
genomen, salons, gangen, kinderkamer
enz. en voor slaapplaatsen Ingericht,
Ia de kinderkamer, welke bestemd was
voor 9 kinderen, sliepen we met 14
personen, manner, vrouwen en kinderen
te samen op kleine bedjes, welke cp
den grond neergelegd waren. De reis
duurde twee dagen, die aangenaam
verliepen. Het eten was er zeer goed,
er was een zwembad en muziek. A les
was ééa aan boord. Degene die niet
kon beta'en (maar daar zorgde het
consuiaat voo werd even goed be
handeld als degene, die betalen kon.
Op 27 Augustus, om vier uur, kwamen
we 's middags in Kowloen aan, waar
ik weer door een kennis werd afge
haald. ln Hongkong was 'k bg Hol
landers iu huis gekomen en bid daar
een prettigen iqd. A1 een was ik on-
geiust over mgn mar, van wlen ik al
dien tqd geen bericht had gehad. Te
meer nog daar er steeds indebinner-
landen werd gebombardeerd.
Op 2 September maakte ik in Hong
kong nog een zware typhoon mee. Om
2 uur 's nachts brak de storm los,
welke wel een paar uur aanhield en
met ons allen moesten we deuren en
vens'ers met dikke qzers loeschroeven.
Den volgenden morgen was er overal
een groote verwoesting. Ahe wegen
lagen vol met afgtknakie boomen en
planten.
Veel visschershoo'jes, waarvan veie
het eenigsie levensonderhoud waren
vsn de arme merschen, waren s(uk
geslagen, waardoor ze van alles be
roofd waren.
fWordt vervol#li
AXELSCHE
tE*VC)
COURANT.