i^eoLsOvi^
Be witte Sieem
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- VI aan deren.
FI.3500.-
No. 59
VRIJDAG 28 OCTOBER 1938
54e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
DE HUISVROUW NU
EN VROEGER
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
AAN BELONINGEN
VRAAGT UW WINKE
LIER EEN FORMULIER
In onze herinnering rijst op de
Vrouwenarbeid-tentoonstelling in
Den Haag.
De groote gehoorzaal, waar de
„werkende vrouw" toen nog
slechts sporadisch in de maat
schappij te vinden sprak over
haar ervaringenwaar nieuwe
terreinen voor vrouwenarbeid wer
den opengelegd en waar voor
al bij de jongeren enthousi
asme werd gewekt voor het be
proeven van haar krachten op
algemeen sociaal gebied.
En links en rechts de zaaltjes,
die voor het meerendeel de illu
stratie gaven van het gesproken
woord, omdat er bepaalde takken
van werkzaamheid in beeld wer
den gebracht of in grafieken wer
den voorgesteld.
Het „zaaltje van de hongerloo-
nen", dat aan de bezoekster als
het ware een waarschuwing toe
schreeuwde tegen het koopen van
slecht betaalde „confectie"; waar
ook op pakkende wijze statistische
gegevens waren vastgelegd over
de vakken van vrouwenarbeid,
het aantal beoefenaarsters daarvan
en haar al of r.iet geschoold zijn
(voor de huishoudelijke vakken
bleek o.a. nog zoo goed als geen
opleiding te bestaan).
Daarnaast het zaaltje van het
huishoudonderwijs, waar afwis
selend aan verschillende leerlin
gen (meisjes uit gegoede kringen,
a.s. dienstboden, ook zelfs koks
bij het leger) openbare lessen
werden gegeven die door het
FEUILLETON
publiek soms met belangstelling,
soms echter ook met schouder
ophalen en een spottend lachje
werden bijgewoondmoest men
nu dergelijke kennis bijbrengen op
-en school? Dat leerde men
immers vanzelf, hetzij bij moeder
thuis, hetzij „al doende". Maar
wat thuis niet - tenminste zoo
goed als niet onderwezen kon
worden, dat was de wetenschap
pelijke ondergrond, die het hoe
en waarom van de spijsbereiding
verklaardede voedingsleer en
de receptenleer, die aan het han
denwerk de leiding geven en
waarvan een vèistrekkende in
vloed moet worden verwacht op
den gezondheidstoestand van het
gezin.
Dat was het doel van die open
bare lessenhet publiek te too-
nen, hoe op de toen nog schaarsch
in ons land verspreide huishoud
scholen het werk werd opgevat
niet enkel als het bijbrengen
van vaardigheid in koken (en
andere huishoudelijke bezigheden)
maar evenzeer als het leggen van
een ondergrond van wetenschap
pelijke scholing, waardoor de
toekomstige huisvrouw in staat
zou zijn partij te trekken van de
aanwijzingen, die vanuit den kring
der wetenschapsmannen langza
merhand tot het gezin moesten
worden gebracht.
De eerste stappen daartoe wa
ren reeds gedaan; de Vrouwen
arbeid-tentoonstelling in 1898 was
zeer zeker een van de middelen,
die tot voortgaan in dezelfde
richting aanspoorden langzaam
maar zeker.
We verplaatsen ons in de oor
logsjaren en we denken speciaal
aan de groote moeilijkheden, die
de huisvrouw in die jaren onder-
Omdat aten zijn voorkomen niet
vond in verband met de verzorging
van haar gezin.
Wat aandrang en overreding in
de voorafgaande jaren niet hadden
kunnen bereiken, dat volbrachten
de voedselschaarschte en de
brandstofnood;de huisvrouw,
die tot nu toe zich op haar eigen
terrein voldoende sterk had ge
voeld en die gemeend had er
door eigen kennis wel te kunnen
komen haar sloeg de schrik
om het hart bij het dreigende
gevaar: ondervoeding van haar
gezin. Toen weerde zich het
huishoudonderwijs zoo dapper
mogelijk. Het was intusschen
reeds uitgegroeid over het geheele
land en het vormde voor het
groote publiek niet langer het
onbekende terrein van vroeger.
Voorlichting op het gebied var.
voeding werd gedurende de oor
logsjaren links en rechts gegeven,
in de meeste gevallen met krach
tige hulp van de regeering. En
de vrouwen ook zij met lang
jarige huishoudelijke ervaring
leerden luisteren naar de door de
leerares gegeven wenken, die het
mogelijk maakten de voeding in
't gezin op peil te houden, trots
schaarschte en „rantsoeneering".
Kranten, tijdschriften en bro
chures met nuttige, practische aan
wijzingen drongen de huiskamer
binnen en hielden de belangstel
ling gaande, die door het gespro
ken woord reeds was gewekt.
De huisvrouw begon in die
jaren te voelen en te erkennen,
dat de voedselvoorziening van
haar gezin méér omvatte dar.
enkel het gaar maken en opdie
nen der spijzen; zij kwam tot de
ontdekking, dat goed koken nog
iets anders beteekent, dan hei
sleurwerk verrichten dat zich
steeds in de keuken bij het fornuis
placht af te spelen. De keus van
doelmatig voedsel, het voorkomen
Zfln mond was buitengewoon breed
en werd dikwijls geopend, hetzij voor
een «eeuw van verveling, hetzij om
een flauwe ui te deblteeren, waarom
gelachen moest worden en waarom
dan ook behoorlijk gelachen werd.
Maar die mond tiet zich soms bewegen
om in den kring van vrienden, die
zulks waardig geacht werden, een lied
voor te dragen, met een stem, die
weliswaar veel te wenschen overliet,
niettegenstaande de duurste lessen van
de beroemdste musici, maar toch van
alle zijden bewonderd werd en toe
gejuicht. Wat hinderde het, als er hier
of daar een valsche toon onder liep?
Het was immers graaf Von Raven, die
zong en graaf Von Raven was een
goede partij.
van verlies aan voedingsstoffen
bij de bereiding, het met oordeel
samenstellen van het menu, enz.,
enz., het waren alle punten,
die te der ken gaven en die er de
verstandige huisvrouw toe brach
ten om, waar zij kon zij het
niet op een huishoudschool, dan
toch door lectuur of door het
bijwonen van voordrachten en
demonstraties haar kennis aan
te vullen ten bate van haar gezin.
We zijn genaderd tot de huis
vrouw van nu.
Zij kan langzamerhand nu wel
weten, dat er huishoudonderwijs
bestaat en dat zij er goed aan zal
doen haar dochters van dat on
derwijs te laten profiteeren een
volgend geslacht zal dan niet
behoeven te wachten tot „al
doende" de huishoudelijke kennis
(gedurende de eerste proefjaren
dikwijls ten koste van het gezin
is verkregen, maar van den be
pjinne af zal de jonge huisvrouw
haar taak met vertrouwen in de
oogen kunnen zien.
In heel veel gevallen wordt
thans deze opvatting gehuldigd.
Maar zelfs voor wie geen huis
houdschool bezoekt de huis
vrouw, die in haar jeugd daartoe
nog niet in de gelegenheid was
b.v. is de belangstelling voor
haar „vak" gewekt. Zij leest met
ambitie de kranten- of tijdschrift
artikelen op haar gebied... óók
al bepaalt zich de inhoud niet
enkel tot recepten, maar wordt
haar aandacht gevraagd voor
degelijker uiteenzettingen. Zij
neemt kennis van wat er in haar
omgeving te genieten valt aan
lezingen, voordrachten en korte
cursussen; zij bezoekt die gewoon
lijk met interesse en zij past het
geleerde graag in haar eigen ge-
zin toe, waar zij op die manier
gaandeweg verbeteringen in de
voeding en daardoor in de
gezondheid aanbrengt.
Zij schaamt zich niet langer er
voor om aan bevoegde krachten
raad te vragen in moeilijke ge
vallen, hetzij die verband houden
met financiëele aangelegenheden,
met diëetgevallen, met kleuter
voeding of wat dan ook. Kortom,
zij heeft door ondervinding ge
leerd, dat haar taak als leidster
van het gezin de verantwoording
met zich brengt om:op de hoogte
te zijn en te blijven van de nieu
were inzichten op hygiënisch ge
bied.
Daardoor onderscheidt zij zich
van de huisvrouw van 1898....
en met eere
Bescherming tegen oor
logsgevaar uit de lucht
Gisterenmiddag hadden alhier
de oefningen plaats van wege
de Luchtbeschermingsdienst (L.
B.D zooals die door circulaires,
de radio-distributie en mede door
middel van ons blad waren aan
gekondigd en voorgeschreven.
Laten we het verslag daarover
aanvangen met twee duidelijk
sprekende woordengoed ge
slaagd. En als we dat constatee-
ren, dan is dat niet gezegd om
personen of diensten welgevallig
te zijn, en is dat niet een per
soonlijken indruk van ons, maar
dan is dat een verklaring, die we
allerwege hooren, ook uit den
boezem der burgerij, die er
trotsch op is, mede te hebben
gewerkt, dat alles zoo netjes van
stapel liep.
We zouden kunnen zeggen, er
is maar één verschil mei de wer
kelijkheid, n.l. dat de gezichten
der medewerkers alle tevredenheid
(Wordt vervolgd)!
AXELSCHEm COURANT
jj
(Een terugblik door MAR-
TINE WITTOP KONING)
1898
39)
(Duitsche vertaling).
XXII.
Marie was van haar verblijf te Frank
fort teruggekeerd. Zij zag er bleek
en vermoeid uit, haar oogen waren
dikwijls vochtig van tranen. De barones
vond echter, dat haar dochter thans in
in alle opzichten „dame" was geworden
en zich in de salons harer tante Von
Raven die manleren had eigen gemaakt,
ate voor een freule Von Rotterswy!
onontbeerlijk waren om in de gezel
schapskringen te schitteren.
Toen Marie haar stille woning weder
betrad, haalde zij ruimer adem. Da:
rustige bovenkamertje lag zoo ver van
het gewoel der wereld, wist niets van
al het leed daar beneden en wenkte
het jonge meisje als een veilig nes j-,
waarin zQ met al haar drukkend leed
kon vluchten. En dan, daar verwel
komde de oude vriendin haar in de
swarte lijst en zag onveranderd op
haar neder, nog even stil, nog even
glimlachend. Hoe kon zij ook ver
moeden wat haar nasaat in dien tijo
had ondervonden 7 Het deed Marie
goed dat geliefde portret weder in
haar nabijheid te hebben, die bekend»
bieeke trekken weder te zien, die zoo
veel haar eenig geselschap waren ge
weest.
Hoe geheel anders was echter dat
wederzien, dan Marie zich had voor
gesteld I Heete tranen vloeiden langs
914-1918
haar war.gen, terwijl zij naar hef
portret van Barbara Gerrald opzag.
Maanden lang was Marie van huis
geweest. Toen zij vertrokken was,
straalde nog de heete Junizon, alles
'loeide en tierde en stemde in met
den jubel der natuur. Nu was het
winter, dor, koud, doodsch. De sneeuw
viel in dichte vlokken neder en dekte
alles met een dikke, witte laag.
In het koopmanshuis aan de overzijde
was geen teeken van leven te bespeu
ren. Eenzaam sleet de oude Greta
daar haar dagen.
Peinzend hield de jonge freule haar
blik op dat huis gevestigd, het was
alsof haar geest was vereenzelvigd
met den jongen eigenaar. In langen
tijd had zij niets van Theobald ge
hoord. Bij wien ook zou zij naar hem
kunnen informeeren 7 Te Frankfort
kende zij niemand, dien zij in haar
vertrouwen kon nemen. Misschien had
graaf Hasso haar behulpzaam kunnen
zijn, maar al spoedig zag zij in, dat
dit de verkeerde weg zou ziju. Boven
dien gevoeide zij een levendigen afkeer
van dien afgod harer tante, hoe meer
deze zijn talenten prees en in moeder
lijke verblindheid deh jongen man tot
in de wolken verhief, des te meer
doorzag Marie dat karakter, waarvan
de grove gebreken door het glimmend
vernis van uiterlijke beschaving en
gekunstelde wellevendheid slechts ter
nauwernood bedekt waren.
Maar graaf Von Raven was wat
men noemt een goede partij en dit
deed menige trouwlustige schoone een
oog dichtdrukken om hem te veraf
goden en den erfgenaam van het slot
Raveneck nog Qdeler en aanmatigender
te maken, dan hij reeds was.
knap kon noemen, heette het origineel,
interessant en innemend. Graaf Hasso
was lang en mager en deed daardoor
denken aan Don Quichotte. Elke
nieuwe mode, le dermer cri de Paris
of the latest London fashion, werd het
eerst practiach toegepast door graaf
Von R.ven, de er veel van hield om
copurchic door Frankforts stralen te
wandelen.
Marie kon haar eerste ontmoeting
met dien salonheld en sportsman nooit
vergeten.
Aan het station weid zij door taste
Von Raven ontvangen en ook door
deze persconiqk naar de logeerkamer
gebracht. Voor het theedrinken werd
zij b meden in de eetzaal verwacht en
in dien tusschentijd was er een kame
nier te harer beschikking gesteld, die
in de aangrenzende kamer den koffar
voor de jonge dame nltpakte.
Vroeger dan bepaald was ging Marle
naar het boudoir barer tante, om zich
den tijd met de illustraties op het
1938
boekentafeltje te verdrijven. Zij week
onwillekeurig terug, toen zij daar eer
vreemden heer in luchtig huiscostuum
in een schommelstoel zag liggen, bezig
met dikke rookwolken door zijn neus
uit te blazen.
Pardon, kom maar binnen, ma
cousine riep hij op langgerekten toon
uit, zonder een beweging te maken om
op te staan. Neem mij niet kwalijk
dat ik maar en négligé ben. Ik kom
pas van 'n vermoeiende race terug,
mijn jockey is van ztjn paard gestor
en nu moest ik de tweede manche
zelf rijden. Ha, wat is dat beroerd
Ik doe 't van mijn leven niet mee»
Maar a propos, welkom, ik kende je
in 't geheel niet.
Hij zette een pince-nez op en stak
Marie, zonder uit zijn achtelooze hou
ding op te staan, de hand toe. Zo
deed, alsof zQ dit niet zag, groettt
tamelijk koel en zeide, dat zij hem
niet storen wilde. Zijn lompheid er
gerde haar.
Quelle bêtise 1 antwoordde hS
geruststellend. Je ziet wel, Marie, da'
ik mij valstiekt niet geneer en dat ik
mij ook niet laat storen. Wil je m8
geen hand geven 7 Nu, zooals je wilt,
ik ken die preutsche dametjes we'
Maar sans gê ie, schnlf dien stoel wa>
dichterbij en ga zitten, dan zal ik jr
'n paar leuke moppen uit Pu"ch voor
lezen. Ja verstaat toch wel Engelsch
hoop ik 7
HQ stak den voet uit li de richting
van '■'en stoel, waarbp zfln goudleeren
pantoffel op den grond viel, zoedat er
een roodzqden sok te zien kwam.
Die luie vlegels i «eide hg steu
nend, terwqi hg zQn adeligken ruv
bukte, om de schade agn zQn folie
te herstellen. «Hg soude het zich als
de natuurigkste zaak ter wereld hebben
iaien welgevallen, als Marie toege
sprongen was om hem die moeite te
besparen. Den heelen dag loopen die
ummels van bedienden e.kaar in den
weg, ging hg voort, zich opnieuw een
gemakkeigk plaatsje in het kussen
«lezende, en als men er een noodig
neefr, dan is er geen te vinden.
De freule begon deze vreemde ken
nismaking grappig te vinder; zij w>st
net een bedorven eenig zoonije te
doen te hebben en nam bedaard op
Jen aaneewezen stoei p,aats. Mei 'n
ngehouden glimlachje v-oeg zij of het
beedrmken altqd zoo laat piaais vond.
Riven rekte zich uit. „Dat weet ilc
met, ma belle, ik drink zeer zelden
'hee bg mama. Het is zoo bar vei-
velend, zoo'n lêteètête, en gasten zien
wg maar alleen og onze diners en
soirees. Bovendien ben ik door tal-
'Qke invitaties gewoonigk zoo in be
slag genomer, dal ik alleMei kunst
grepen moet bedenken om er doorheen
te laveeren, wil ik eens 'n enkelen
keer naar 't theaier gaan. Men heeft
lier niel bqzonder veel, 'n paar be-
tameiqke balletten, anders niet. Ba,
men is hier nog zoo ten achter I
Dit alles aaide hg zoo geblaseerd
■nogeigk, toen leunde hg weder ach-
erover, strekte zgn brenen uit en
•ample ais een locomotief.
Heb je daar dat kringetje gezien,
na cousine Ik ben tegenwoordig een
lartstochteiqk liefhebber van krin
getjes rooken?. Kqtt, alweer één,
tis fameus! Kan ik je soms met
:en cigarette dienen?