39e witte Bloemt
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zee uwsch-Vlaa n deren.
No. 43
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1938
- /rt\ J
J. C. VINK - Axel.
31 Augustus
54o Jaat'jj.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTlEN van 1 tot 5 regels ÖU Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddae 11 ure.
is ieder jaar voor ons volk een
bijzondere dag geweest en vooral
de laatste tientallen jaren is de
beteekenis van dien dag nog toe
genomen.
En nu is de geboortedag van
H. M. de Koningin wel in geheel
ons land herdacht als nimmer te
voren. De radio en de dag
bladen gaven daar ruimschoots
getuige van.
Allerwege wordt immers ge
dacht aan het 40 jarig jubileum,
dat H. M. op haar 58e jaardag
viert.
Onze Koningin is er zelf diep
van doordrongen geweest, dat
het gansche volk van Nederland
en Koloniën in binnen- en buiten
land Haar zou gedenken op den
dag. Vandaar dat zij zich had
voorgesteld op den middag van
dien dag Haar Volk toe te spreken.
En zoo hoorden we dan Woens
dagmiddag weer die indrukwek
kende stem, die alle harten sneller
doet kloppen en ongetwijfeld
zullen zeer velen op dat oogenblik
een traan weggepinkt hebben,
want nimmer hoorden we een
zoo ontroerende rede van onze
Koningin, zoo gevoelvol van hart
tot hart, zoo dankbaar als vorstin
en liefderijk als een moeder, die
haar gezin toespreekt.
Nimmer hoorden we een vorst
zich zóó democratisch uitdrukken,
als hier, waar H. M. sprak van
m ij n ambt. Misschien is dit
velen ontgaan, maar in die uit
drukking ligt een ontzaggelijke
beteekenis. En daarom des te
meer voelt men voor zoo'n Vorstin
eerbied en brengt men Haar hulde.
Met recht geldt hierwie zich
vernedert, zal verhoogd worden.
Heil, driewerf heil Majesteit
Radio rede.
De rede, die H. M. de Koningin
Woensdagmiddag uitsprak en
welke door alle Nederlandsche
zenders is uitgezonden, luidt als
volgt
Óp den dag, waarop ik vóór
40 jaar krachtens de grondwet,
na volbrenging van mijn 18de
levensjaar, de teugels van het
FEUILLETON
(Dunscha vertaling).
24)
Denk je, dat die trotsohe freule
zoo boos is, omdat je uit verveling
even bent gaan spelen Onzin 1
Als ze werkeljjk van je nield,
zou zjj je wel met een paar
woordjes vermaand hebben. Neen,
zjj i» dat plebejisch speelgoed
moede en daarom smijt ze 't in
een hoek Zjj heelt het eerste het
beste voorwendsel te baat geDO
men en je er toen ongezouten van
laDgs gegeven, omdat jij, onnoo-
zele jongen, niet merkte, dat je
intimueit haar mettertjjd lastig
zon worden.
Tneobald was doodsbleek ge
worden.
Brand 1 riep hjj bjjna ker
mend uit. Heb medelijden 1
Medelijden Om het ge
drag van die beminnenswaardige
freule goed te praten? Won je
haar misschien als een kind hui
lend achterna loopen Kom,
kerel, ga mee, hijsch de vlag van
den opstand en bewjjs haar, dat
de rijke molenprius wel zonder
een preutsslae barones ken leven,
bewind overnam van mijn dier
bare moeder, die als regentes
tijdens mijne minderjarigheid met
zooveel staatsmansschap en wijs
heid het schip van staat gestuurd
had, gevoel ik mij gedrongen, mij
rechtstreeks tot mijn geheele volk
te wenden, teneinde het te danken
voor het vertrouwen, dat het mij
geschonken heeft in die lange
reeks van jaren, en voor de steeds
weer nieuw betoonde liefde en
aanhankelijkheid.
Beide zijn mij een bron van
kracht geweest, vooral in bewogen
tijden en in dagen van zorg en
spanning. Zonder deze ware het
mij niet mogelijk geweest, mijn
taak te volbrengen.
Na het overlijden van mijnen
onvergetelijken vader, 'toen ik
reeds als kind tot den troon ge
roepen werd, gingen al spoedig
mij ie oogen open voor de groote
verantwoordelijkheid en de veel
omvattende pachten die mij
wacntten en voor de hooge
eischen, die aan mijn ambt ge
steld worden.
Op dien indrukwekkenden en
nimmer door mij te vergeten gang
naar de Nieuwe Kerk tn Amster
dam, alwaar ik btëedigd en inge
huldigd werd, was ik diep door
drongen van het tekort schieten
van menschelijke wijsheid eu van
menschelijk willen en kunnen, en
overtuigd dat in dit tekort met
anders dan door God zelf kon
worden voorzien.
Het zij ons gegeven de 40 jaar
die thans achter ons liggen, in
het licht van Zijn leiding te zien.
Dan welt als vanzelf een dank
toon op uit ons hart, voor uit
komst in zorgvolle tijden, voor
onverwachte wending van on
gunstige omstandigheden, voor
zooveel, dat ons bespaard bleef,
naast het goede dat ons deel werd.
Op een dag als deze denk ik
meer dan ooit met dankbaarheid
en weemoed terug aan den steun,
welken ik tijdens ons huwelijk
van de zijde van mijn geliefden
echtgenoot bij de vervuiling van
mijn taak mocht ondervinden, en
tevens aan de hartelijke en onver
flauwde belangstelling van mijne
Kom vriend, vooruit, du zullen
wy vrooujk zjju, Vive la joi»
Tneobald iaeote. Het was een
akelige lach, waarvan Brand zelts
schrikte.
Vroolijk zijn Vrooljjk zijn 1
herhaalde 6errald met een dwa-
lecden blik Je hebt gelyk, wij
zullen vrooltjk zjjn. Daar aan de
groene tatel zit een vrouw, licht
zinnig, schoon en Diet van
adel! In langen ty d heb ik geen
mond gekust, ik verlang er naar
in het stot te liggen aan haar
voeten. Kom, ik wit zien of een
danseres vergeven kan
Hij stormde de zaal door en
boog zien over Heloïsa's stoel
Hou je nog van me, Heloïse
fluisterde bij
Zij stond op en schudde de
lokken vau haar voortioufd.
Gerrald I lispelde zjj. Kom
je eindelijk?
Met senutereode oegen trok zjj
hem mode buiten de zaal.
Kum getietde, daar buiten
schijnt de maan op den stillen
vijver eu vertellen de groene
takken de woorden van lietae met
«Ter.
Maria liep zwijgend naaat haar
oom Frans, Zy had haar hoofd
moeder, en haar begrijpen van
mij met mijne plichten en moei
lijkheden in één woord, van al
wat ik tot haar bracht.
Met erkentelijkheid en waar
deering gedenk ik de bekwaam
heid en toewijding van de raads
lieden der kroon, die in ernstige,
ja soms benarde tijden tot het
bewind werden geroepen, die zich
voor zulk een moeilijke en veel
or%attende taak geplaatst zagen
en fhok heden nog zien. Ook
gaat lijn dank uit naar allen die
in trouwe plichtsbetrachting het
Moederland of Nederland onder
de keerkringen dienen of eertijds
hun krachten aan dien dienst
gaven. O iverschillig of zij eene
vooraanstaande dan wel een meer
bescheiden plaats in den staats
dienst h bben ingenomen of nog
innemen, zij waren en zijn allen
van nabij of uit de verte mijn
medewerkers en hebben, ieder op
zijne wijze, bijgedragen tot het
welzijn van den staat in het af-
geloopen tijdperk.
Ongetwijfeld herinneren zich de
ouderen onder mijne toehoorders
de rust en den toenemenden voor
spoed, zoo hier als over zee,
welke den lijd van het regent
schap mijner moeder kenmerkten,
gunstige omstandigheden, die
voortduurden tot het uitbreken
van den wereldoorlog, doch welke
door deze gebeurtenis een plot
seling einde namen.
De zorgvolle jaren van den
wereldbrand, te midden waarvan
ons gebied onzijdige maar daarom
niet onbedreigde eilanden vor
men, blijven steeds in het ge
heugen van hen, die ze mede-
maakten, voortleven. Nog altijd
ondervinden de volken de ge
volgen van dien noodlottigen
strijd, niet het minst in het eco
nomisch leven dat met zooveel
bezwaren te kampen heeft bij zijn
pogingen zich te herstellen.
Toch vormen-deze gevolgen
geen onoverkomeniijken hinder
paal, die niet in de toekomst met
bereidwilligheid en vereende
krachten zou kunnen worden weg
geruimd, opdat de zoo noodige
rust en het vertrouwen terugkeeren
op zjjn schouders laten zinken en
weende bittere tranen. De smart
was haar ook zoo plotseling over
vallen, de zoete droom was ver
stoord en ééu kwartier had over
haar levensgeluk beslist. Dat was
verpletterend.
In den vjjver lag een eilandje,
met een houteD brug aan deD
oever verbonden en door de
braede takken van een dicht ge
boomte overschaduwd. Daarheen
bracht Frans von Kartegg zijn
treurende nicht.
Eeoskiaps ontstelde zij en bleet
als aan den grond genageld staan.
Dat was Gerrald's stem, die
zoo luid en hartstochtelijk sprak,
dat was bij, die daar stood in het
heldere maanlicht. En die daar
in zulk een achtelooze houding op
de bank zit, met de handen om
de knieëa gevouwen, was dat niet
de danseres Heioïse Cuêuois
Geschokt tot in het diepst van
haar ziel was de eerste opwelling
der joDge freule te vluenten, en
tucn kon zjj niet naiateD op hart-
verscheurenden toon te stamelen
»L*at ons bljjveD, oom, ik wil
zien, of hjj my reeds geneel ver
gt..eu heeti."
HeMhe 1 klonk Gerrald's
stern bartsiueutnjjk. Maak mjj
geen verwijt rata een liefde, die
en economische ontplooiïig, ge
paard gaande met verbetering van
sociale omstannigheden, tot stand
kome.
Mijne gedachten en warme deel
neming gaan uit naar de velen,
die door den nood der tijden
zwaar getroffen zijn en wier ge
duld op zoo groote proef wordt
gesteld.
Intusschen is het niemand ge
geven, met zekerheid in de toe
komst te zien. Ik wil mij hier
dan ook beperken tot een woord,
dat ik wensch te richten tot de
jongeren, die geroepen zullen
worden in een volgend tijdperk
op ieder gebied der maatschappij
opbouwend werk te verrichten,
onverschillig in welk deel van het
rijk.
Ik wensch hen te wijzen op de
groote verantwoordelijkheid, die
op hen rust, want van hun ka
rakter. flinkheid, voortvarendheid,
aanpassingsvermogen en helder
inzicht, zal de terugkeer tot betere
tijden in hooge mate afhankelijk
zijn. Hun zal waarschijnlijk een
zeldzame kans geboden worden
te toonen wat hun vernuft en
noeste arbeid vermogen voort te
brengen.
De grondslagen waarop ons
staatsbestel rust, en de hoogste
en heiligste goederen die door
de eeuwen heen het onvervreemd
baar eigendom van ons volk zijn
geweest, vormen een hechten bo
dem om die toekomst op te doen
verrijzen.
Niet behoorend tot een om
lijnden of afgesloten tijdkring, zijn
zij evenzeer het erfdeel dier jon
geren gelijk zij dat geweest zijn
van de opeenvolgende geslachten
die hun voorafgingen. Miis met
vertrouwen en met oordeel toe
gepast, kunnen zij zich steeds
verjongen en aanpassen aan de
behoefte van den tijd, gelijken
tred houden met de ontwikkeling
en ontplooiing van ons volk.
Met gerustheid in dit opzicht
zie ik in onze toekomst, nu ik
menigmaal getuige moent zijn van
de bereidwilligheid, den ernst en
de geestdrift die het jongere ge-
ik niet voor je wil, niet kan ont
kennen. Je hebt my geboeid eD
betooverd, zooals nooit een vrouw
vermocht en my den zoeten drank
aan de lippen gehouden, waardoor
men zichzelf en de wereld ver
geet, je hebt mij verblijd en doen
jubelen door je liefde, maar nooit
heb je dat reine, zalige gevoel in
mijn bart gewekt zooals die an-
dere, die ik uit 't diepst rnjDer
ziel beminde en die ik nooit
vergeten zal, ook al heeft Brand
duizendmaal geljjk, door te zegden
dat ze met mij heelt gespuid,
mij nooit heeft liefgehad. Mine
heeft my opgeheven, een nieuw
leven voor my outsloten, doch
toen de opbruisende bartsiocht mij
weder ten verderve sleepte, uriee-
doogenloos de hand van my af
getrokken. Eeus heb ik u ver
laten, Heioïse, omdat ik streelde
naar een hoogte, die ik niet mocot
bereiken, ik rukte mijn lietde
voor u uit mijn bart, omdat ik
mij voor die lietde te goed waande.
Nu kom ik terug cd smeek op
nieuw om dat met gewaardeerd
geluk, ik buig mij in het stof
Kunt gy mij terugstooten
Hy was op een knie neerge
zonken, wachtende op haar toe-
Stemmend antwoord. Zij boog
aieh tot hem neder, maar het
slacht bezielen voor de groote
taak die het wacht.
Op het onafzienbare arbeids
veld, dat zal moeten worded ont
gonnen, zie ik in gedachten mijne
kinderen, ieder op eigen gebied,
aan die taak medewerk n, de
idealen van hun tijdgenooten dee-
lende, hen begrijpende en door
hen begrepen.
Moge het mijner dochter ge
geven zijn, wanneer zij eenmaal
tot den troon geroepen wordt,
met raad en daad door hen ge
steund en door hun liefde en
vertrouwen gedragen, mijn geliefd
volk met wijsheid en beleid naar
een gelukKige en voorspoedige
tor-komst te leiden.
U allen dankend voor Uw
medeleven met mij op dit hoog ij,
onverschillig of gij in het Moe
derland, in Nnderiandsch Indië,
Sur name of Cur 5 10 woont, dan
wel in het buitenland toeft, be
sluit ik met den wensch, dat
'1 ze herdenking het besef van
ons a Ier samenhoorigheid moge
vwiicvendigen en dat wij ons oe-
wust mogen zijn één te zijn in
willen streven en offervaardigheid
waar het geldt de hoogste be
langen van volk en rijk. Dat
G id daartoe uw en mij gemeen-
scnappelijk streven mei Aijn zegen
krone.
Bij de heen- en terugtocht van
H. M. van het paleis naar het
gebouw van de Post waren dui-
zendeu Hagenaars ter been, die
de Koningin toejuichien.
De wapenschouw.
De wapenschouw van de Ko
ninklijke Weermacht voor H. M.
de Koningin Maandag t 's Gra-
venhage gehouden, was in de
eerste plaais bedoeld als een
militaire hulde aan onze Lmds^
vrouwe, maar daarnaast ook om
aan het Nederlandsche volk te
toonen, hoe onze weermacht na
maanden van hard werken op
nieuw is opgebouwd.
Duizenden en duizenden waren
naar de Residentie getrokken om
van het militaire schouwspel te
genieten.
de blik van een raterslang, die
hem tegei.toukelda, 6d koud en
ongevoelig klonk de stem, die hem
toesi8ie
fieüs, je herinnert mjj aan
eensgoed, dao wil ik ook
jou aan eens hermneren. Toen
deo je mij in 't diepst van mgu
ziei gekrenkt, my veraent, myn
lietde uuet vonteD getreden en
ik zwoer wraak. Jr hadi mjj van
het losoaudig? leveD op de pian-
ken kui.neu redden, maar je hebt
mij gevoelloos ternggestooien en
de danseres veracht Je wilde
immers lot een hoogte stijgen,
waar zulke wormen ais ik uit het
gezicht verdwijnen. Je hield mjj
een talisman voor. „Daarmede
ben ik tegen je verleiding be-
siaud". Du waren je woorden
en ik zwoer, dat je eenmaal
zoudt boeten voor elk woord Je
moet eveu ellendig voor mjj in
het siot liggen, als ik toen *oor
jou, smeefeen om mijn versmade
iirfde dit oogenblik is nu
gekomen en nu houd ia je mijn
tal sman voor. Keo je dn, Tueo-
bal.1
Z hief met een triomfantelijke!)
iac 1 de baud omhoog trn het ser>jjt}«
«el der maan viel op een goudeQ
Ó.ui,
(Wordt fimlfty
AXELSCHES COURANT