De witte lleea
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch - Vlaanderen,
No. 17
DTNSD 4 G 31 MEI 1938
54o Jaafg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TÜEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 00263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Menament voor Koningin Astrid
In het bijzijn van minister-pre
sident Spaak, provinciegouverneur
baron Holvoet, het college van
B. en W. en talrijke andere auto
riteiten is Donderdag op het voor
malige Stationsplein, thans Ko
ningin Astridplein, te Antwerpen,
een monument onthuld ter her
innering aan de betreurde vorstin.
Burgemeester Huysmans huldigde,
in een treffende rede, de gedach
tenis van koningin Astrid als
vorstin en als moeder. Vervol
gens werden door 500 leerlingen
van de vakscholen Zweedsche en
Vlaamsche liederen ten gehoore
gebracht en had, aan den voet
van het monument, een bloemen
hulde plaats, 's Avonds was het
Koningin Astridplein feestelijk ge
ïllumineerd.
Dultscliland.
Vernedering van een
Opperrabbijn.
Dr. Israei Taglicht, Opperrab
bijn van Weenen, is naar het
Joodsche Tel.-Agentschap bericht
op straat gevangen genomen,
toen hij van de synagoge naar
huis terugkeerde. Men heeft hem
gedwongen, te posten voor twee
Joodsche winkelzaken.
Ongeveer een kwartier lang
moest de Opperrabbijn voor een
kleine winkelzaak in de Prater-
strasse staan, en daarbij het be
kende waarschuwingsbord ver-
toonen, waarop Ariërs wordt
medegedeeld, niet bij Joodsche
winkels te koopen. Nadat de
Opperrabbijn zoo een kwartier
had gestaan, brachten de S.A.-
manntn hem naar den ingang van
een veel drukkere onderneming,
het Continental Café. Nadat hij
ook hier eenige minuten met het
waarschuwingsbord had gestaan,
kwam een van de Joodsche pa
troons van het café naar buiten,
en nam vrijwillig Dr. Taglicht's
plaats in. De nazi's hadden hier
blijkbaar geen bezwaar tegen, en
de Opperrabbijn mocht zijn weg
naar huis vervolgen
FEUILLETON
(Duitsche vertaling)
Nog niet, neg maar altijd niet I
luchtte iQt
Op 25 April j l. is het Joodsche
kindertehuis te Doedling, een
voorstad van Weenen, waar zich,
behalve zeventig Joodsche wee
zen, ook zes-en-dertig Arische
kinderen bevonden, geheel ont
ruimd. Alle kinderen werden
zonder vorm van proces op straat
gezet. De nazi's hebben beslag
gelegd op al het materiaal van
het huisook de kleeren der
kinderen mochten niet worden
medegenomen.
Gratis schoenpoetsen.
Joden worden ook thans nog
gedwongen, de laarzen van S.A.-
en partijlieden op straat te poet
sen. Aan de buitenzijde van het
„Schillercafé" te Weenen was
naar het Neue Tagebuch bericht
een bord bevestigd, waarop
werd medegedeeld, dat Ariërs
hun schoenen gratis door Joden
gepoetst konden krijgen. Tot de
uitvoering van deze taak had men
een aantal Joden en Jodinnen
verplicht.
Luchtbeschorniing In Party*.
De „Matin" deelt nadere bij
zonderheden mede over de bijeen
komst van den Qeneralen Raad
van de Seine, en het blad kon
digt aan, dat de 4 926.000 inwo
ners van het district Parijs de
noodige gasmaskers zullen ont
vangen. Deze zullen in totaal
284 millioen frank kosten, waar
van 184 millioen voor rekening
van den staat zullen komen.
De bouw van bomvrije schuil
plaatsen zal 250 millioen ver-
eischen. Hiervan neemt de staat
de helft voor zijn rekening. Vijf
tien millioen wil men beschikbaar
stellen voor het in orde brengen
van evacuatiewegen.
Het departement van de Seine
zal van zijn kant 428 millioen
beschikbaar stellen, die gedekt
zullen worden door een leening.
De Spaansche burgeroorlog.
Zooals reeds zoo dikwijls het
geval was, trachten ook nu weer
Franco's troepen hun tegenslag
bij de krijgsbedrijven te compen-
seeren door het bombardeeren
der weerlooze burgerbevolking.
Inzake het bombardement van
Alicante wordt gemeld, dat een
escadrille van groote hoogte kwam
en onder stopzetten der motoren
boven het centrum der stad vloog.
Een groot aantal bommen werd
uit de toestellen geworpen, waar
van er twee op de centrale markt
terecht kwamen, waar een ont
zettende slachting werd aange
richt. Na de eerste hulp begon
een tweede escadrille volgens
dezelfde tactiek opnieuw het cen
trum der stad te bombardeeren,
zonder zich daarbij op eenig
militair doelwit te richten. 500
dooden werden uit bet puin te
voorschijn gehaald. Meer dan
1000 gewonden werden in de
ziekenhuizen ondergebracht. Vele
lijken waren niet meer te her
kennen. Dit bombardement op
deze open stad met 70,000 in
woners, was een der bloedigste
sinds het begin van den burger
oorlog.
Medegedeeld wordt dat de
leden van het consulaire corps
een bezoek hebben gebracht aan
den civielen gouverneur van Ali
cante om uitdrukking te geven
aan hun gevoelens van veront
waardiging over de bombardee
ring der burgerbevolking te Ali
cante uit de lucht en om een
energiek protest uit te spreken
tegen een dergelijke daad. Zij
hebben den gouverneur een onder-
teekende nota overhandigd, waar
in zij meedeelen, dat zij zich tot
hun regeeringen zullen wenden,
teneinde een herhaling van der
gelijke daden te voorkomen. Acht
en twintig consuls hebben de
nota onderteekend.
Het bombardement van Ali
cante heeft ook de verontwaar
diging van de Engelsche pers
opgewekt, welke een diplomatieke
actie der neutrale mogendheden
wenscht. Men meende, aldus de
News Chronicle, dat de vorige
stappen een duurzaam effect zou
den hebben. Helaas blijkt hier
van niets. Laten we hopen dat
de Engelsche regeering strenge
maatregelen zal nemen om het
staken van deze misdaden tegen
de menschheid verzekerd te
krijgen.
Alicante is Vrijdag getuige ge
weest van de grootste massa-be
grafenis in de geschiedenis van
den Spaanschen burgerkrijg.
Tweehonderd van de vijfnondeid
slachtoffers, die bij den luchtaan
val op de stad gedood zijn, zijn
ten grave gedragen.
Ruim honderd arbeiders en
vrijwilligers zijn den geheelen
nacht bezig geweest met het
graven van een massa-graf. Efen
groote menschenmenigte volgde
den langen stoet. Er was nage
noeg geen gezin in het aardige
stadje aan de Mtddellandscne
Zee, dat niet het verlies van een
familielid te betreuren hacfr De
kisten met bloemen bedekt, wer
den met particuliere auto's en
rijtuigen naar het kerkhof ver
voerd. De opvarenden van een
Britsch schip, dat in de haven
ligt, woonden deze droetfe plech
tigheid bij.
Het totaal aantal doodeH, dat
bij dezen luchtaanval gevallen is,
bedraagt, zooals gemeld, thans
vijfhonderd. De ziekenhuizen van
het stadje zijn overvol met dooden
en gewonden.
Voor ttydem van nood.
Bij net in net Engelscne Lager
huis ingediende wetsontwerp op
de voornaamste levensbehoeften,
wordt het ministerie van handel
gemachiigd, door middel van een
fonds, aanvullende vooiraden
voedsel, veevoeder, kunstmest en
petroleumproducten aan te schaf
fen als reserve voor tijd van nood.
Er zal bovendien fiuanciëele
steun verkregen kunnen worden
door handelaren, die hun normale
voorraden willen vergrooten.
Trouwen of ontslag.
De verscherpte heffing op vrij
gezellen, ten gevolge waarvan
alle ongehuwde mannen tusschen
25 en 65 jaar door persoonlijke
progressieve belastingen getroffen
worden, is, naar de Temps uit
Rome verneemt, aangevuld met
een decreet, dat als voorwaarde
ter bekleeding van de hooge ge-
meentelijke en provinciale posten
voorschrijft gehuwd te zijn of
weduwnaar met kroost. Allen,
die er niet aan beantwoorden,
krijgen na onderteekening zestig
dagen den tijd om te trouwen of
ontslag te nemen. Deze wil van
Mussolini inspireert zich op be
paalde wetten van het Rumeinsche
rijk. Volgens Tacitus leidden ze
tot niets, maar de Duce staat op
het standpunt, dat de demografi
sche maatregelen moeten worden
toegepast, zelfs als ze nutteloos
blijken, „gelijk men een genees
middel ingeeft, vooral als het
geval hopeloos is".
De viootwedloop.
De aankondiging dat Italië
slagschepen van 45Ü00 toi^bouwt
en Japan eveneens schepen van
een dergelijke zeer groote tonnen-
maat op stapel zet, heelt de mari
tieme kringen, o.a. in Amerika en
Engeland sterk in beroering ge
bracht. President Roosevelt neeft
een vlootplan aangekondigd, dat
niet minder dan 100 nieuwe oor-
logsscnepen omvat, een geweldige
uiioreiding dus. Bovendien wor
den door de Amerikanen de
Hawai-eilanden (nootdstad Hono
lulu) die halfweg Japan en Ame
rika in den Stillen Oceaan liggen,
geweldig versterkt Niettemin is
Amerika zeer verontrust. Bij het
verdrag van Washington en later
bij het viootverdrag van Londen
On 1936) werd door de zeemo
gendheden afgesproken, dat men
zich tot een to nmmaat van
35000 ton beperken zou. Dit
verdrag is door Japan opgezegd.
Verschillende berichten.
De Duitsche mijnenveger „Tri
ton", afkomstig van de vlootbasis
te Kiel, is door onbekende oor
zaak gezonken. Zes en twintig
leden der bemanning konden ge
red worden vier matrozen wor
den vermist.
Een gewapende bende beeft
vier Arabieren uit het dorp Miska
doodgeschoten en drie anderen
verwondingen toegebraent. De
bandieten ttadden den eisch ge
steld, dat zeven vooraanstaande
(Wordt vervolgd;,
URAN
1)
l.
In de saderwetsche kamer van me-
vroaw Geertrulda Gerrald was het
donker geworden.
De regen sloeg met eentonig ge
kletter tegen de hooee vensterruiten en
plaste met zware druppels op de
vensterbanken neder. Het licht der
lantaarns speelde met een fl kkerend
schijnsel op de muren van het sombere,
verweerde huis, waarvan de breede,
gewelfde deur reeds menig geslacht
van de patricische koopmansfamilie had
alen in- en uitgaan.
Slechts enkele voorbijgangers deden
hun haastige schreden In de stille
straat weetkiinken en uit de verte, van
de hoofdstraat, drong het dof geratel
van rijtuigen tot in de ziekenkamer
door.
Onafgewend hield Mevrouw Gerrald
haar met koortsachtige schittering glan-
sende oogen gevestigd op de donkere
eikenhouten kamerdeur. Gedachtenloos
dwaalden haar blikken langs de kunstig
gesneden vruchten en bloemen van het
loofwerk boven de lijst, totdat die
orhamenten verward door eikander
dwarrelden en scheen te veranderen in
fantastische figuren, zooals slechts een
koartsiQder zich die in zgn verhit brein
kan voorstellen.
Het hoofd met het verraderlijke,
gloeiende teringbiosje op de wangen,
zonk in de kussens achterover, doch
plotseling richtte zij zich weer over
eind een vreeselijke hoestbui deed de
zwakke borst opnieuw naar lucht hij
gen en het duurde geruimen tijd, eer
die aanval doorstaan was.
Ga nu, Greta I fluisterde de zieke
afgemat.
De trouwe dienstmaagd sloeg de
handen voor de betraande oogen en
zeide op fluisterendenden toouU
moogt met alleen blijven, mevrouw,
laat mg buiten wachten, totdat hg komt.
Totdat hg komt I herhaalde zg
Luister, Greta, hernam zg, met
moeite de wourden uitbrengend. Ver
laat hem nooit, wat er ook geDeuren
moge. Waak over hem, wees zgn
leidster, neen. een tweede moeder voor
hem En Ciir aan de overzqde
je weet wel, Greta dat huis met het
grqze wapen... spreek hem daar niet
over, doch tracht den haat uit zgn hart
te weren... Ga nu ik ben moede
bid voor mgn kind I
Mevrouw Gerrald stak haar de klamme
hand toe en zag daarna met strakken
blik, hoe de oude vroHw achter de deur
verdween.
De oude wandklok deed elf doffe
slagen hooren... Nauwelqks waren
deze verstorven, of men hoorde, dat
een rgtuig kwam aanrollenhet hield
voor het huis stil, vrooiqk lachende
stemmen riepen elkaar goeden nacht
toe. Daar woidt op de voordeur ge
klopt en springen haastige voetstappen
de trap op.
Een kort fluisteren met de oude
Greta buiten de kamer een gedempte
Uitroep van schrik, gevolgd door diepe
•tut».
Onafgewend staren de oogen der
zieke op de zwaar geplooide portière,
haar lippen bewegen zich krampachug
en de magere vingers spelen zenuw
achtig met den fgn batisten zakdoek.
Langzaam wordt de deur geopend.
De zoon van mevrouw Gerrald treedt
de kamer binnen. Mei zgn slanke,
veerkrachtige gestalte en flink manlijk
voorkomen nadert hg het ziekbed.
De igderes veroert zich niet.
Moedei 1 roept hg, Moeder I
Voor het bed valt hij op de knieën
en verbergt zqn gelaat in de uitgeteerde
handen der zieke, wier mond door
stuiptrekkingen krampachtig wordt be
wogen.
Waar ben je geweest, Theobald
Weer aan het spel? Aaa de groene
laftl
Zacht verwgtend is haar blik, nu zij
hem aanziet en langzaam trekt zg hare
hand uit de agne. Zg wendt het grgze
hoofd naar den wand, terwgi bittere
tranen langs de door verdriet gegroefde
wangen rollen.
Moeder 1 roept Theobald weder
uit. Moeder, vergeef mgl..,
Hevig ontroerd slaat hg de armen
om haar hals, terwgi hg snikt ais een
kind.
Laat mq uw hand kussen, moeder I
Wend u niet van mq af, ach, dat ver
dien ik niet! Waarin ik ook moge zgn
tekort gescholen, wat ik ook lot dus
verre misdaan heb, waaraan ik mg ook
moge schuldig gemaakt hebben tot
In mq» nait is het kwaad niet dobi-
gedronge Nog is mg etn groot, uu-
bezwaatd vei mogen overgebleven, ik
ben, Gode zg dank, nog rgk. Eti
bovendien, ik ben nog jong I O. moe
der, tk kan arbeiden, getouf mq, en de
uren, die ik tot heden toe t> ledigheid
heb doorgebracht, al de jaren, die ik
nutteloos neb laten voorbqgaan, zal ik
dubbel weien in te halen. Ja, ik zal
werken en gg zult mg daarbq helpen,
innig geliefde moedergeef mq
daartoe uw zegent
Weder knielde hg neder en leunde
met het hoofd op de gevouwen handen.
Toen sloeg mevrouw Gerraid de
oogen ten hemel en legde haar bevende
hand zegenend up het hoofd van haar
eenig kind.
God helpe je, mqn zoonWees
deugdzaam en biaaf, als ik met meer
bq je ben, als Ik je niet meer tot sieun
kan zgn en je door mgn woorden op
den goeden weg kan houden. Zie af
van dien eliendigen hartstocht, biqf
niet langer ten prooi aan dien daemon,
die anes ten verderve voertGod
heeft je een edel harl in den boezem
gegeven, mgn kind, houdt dit dan ook
rein en goed Zie af van het spei,
mqn Theobald, het richt je ten gronde I
Vervloekt zei hg, wien de laatste woor
den zgner moeder niet heilig zqnl
Steeds zachter en zachter had zg
gesproken, ai korter werd haar adem
haling en... toen de bleeke maan van
achter de donkere wolken te voorsenqa
kwam, bescheen zg met haar zilveien
stralen het diep bedroefd gelaat van
een wanhopigen zoon aan hei doodsbed
zqner moeder, wier laatste woorden een
zegenwensch waren geweesi voor naar
verdoold kind
Den volgenden ochtend
deden allerlei geheimzinnige gemcnien
dr ronde door de oude residentie.
Mevrouw Geertrtuda was niet onvei-
wachts, niet plotseling gestorven, neen,
langzaam en sinds jaren was men er
op voui bereid geweesi, au kwqnde weg
van verkropt huizeer over het gedrag
van haar eenigen zoon en niettemin
was naar overlqdea een gebeurtenis,
die oveiai het onderwerp vormde van
gesprekken vel belangstelling.
In de officiers-societeit was het nog
vrq leeg. Siecnts eenige cavalerie-
officieren zalen aan een lange tafel.
Heb je al vernomen, dat deonde
mevrouw Gerrald dood is vroeg baron
Von Linden, terwgi hg zgn buut man
Horsier een tweede gias in scnonk.
Na kan mqnheer, haar zoon, net er
zich eerst reent goed van nemen, nu
worden de sleutels van de brandkast
met meer met argusoogen bewaakt!
Hq was immers gisteren weder aan de
spteitafel, is 'i met Zooais ik gehoord
aeo, moei hg zqn moeder niet meer
levend hebben aangetroff _n 1A
propos, ik had er bepaald op gerekend
je gisierea te ontmoeten tqMrdemoi-
selre Cnê rois, d e weer haar jour had.
Mq?... Bq mademoiselle Ct.ê-
nols? vroeg Horsier al geeuwend.
Ja, jq Er wordt algemeen be
weerd, dat je in den laatsten igd een
aanbidder bent geworden van Terpsi
chore en je In optima forma hebt
laten spannen voor den triumfwagen
van de verletdeiqke Heloïse. Daarbij
willen booze tongen nog wel zeggen,
dat de bioemenmagazqnen, sinds je
dien aanval van verliefdheid laboreert,
goede zaken maken... Nu, is 't zoo
B-ken het maat I
H irsier onieurkte bedaard een tweede
fl sen en scnonk neb langzaam een
gras parelenden wqa in.
