MI RUI; gmteéstde fuüd
Nieuws- en Advertentieblad
voor.Zeeuwsch-Vlaanderen.
EEN GIFTMENGSTER
No. 7.
DINSDAG 26 APRIL I 938
54e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
-mL,
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
De Toestand.
Ook al woedt in Spanje en het
Verre Oosten de oorlog nog en
smeulen in de wereld nog vele
onrusthaarden, gezegd kan toch
worden, dat de laatste weken in
het bijzonder aan Europa een
merkbare ontspanning hebben
gebracht, zoodat men in elk geval
de hoop voor de toekomst niet
behoeft te verliezen.
In de eerste plaats dan vraagt
de nieuwe Engelsch-Italiaansche
overeenkomst, waarover zoovele
geruchten de ronde deden, onze
aandacht. Het is hier niet de
plaats het accoord in zijn onder-
deelen te bespreken. Genoeg zij
te zeggen, dat deze overeenkomst,
indien zij door beide partijen
eerlijk wordt nageleefd, inderdaad
tot een werkelijke ontspanning in
de Middellandsche Zee kan bij
dragen.
De in het kader van deze
overeenkomst ondernomen stap
van Engeland te Genève tot
erkenning van de verovering van
Abessynië door Italië kon overi
gens geen verbazing meer wekken.
Men mag thans met spanning
afwachten, of Engeland de hinder
nissen, die het te Genève zeker
zal ontmoeten de Sovjet-Unie
bijv. zal weinig voor de erkenning
van het Italiaansch Imperium
voelen uit den weg weten t.e
ruimen.
De reacties van het buitenland
op het accoord zijn gunstig te
noemen.
In Frankrijk beschouwt men de
overeenkomst in het algemeen als
een bijdrage tot het behoud van
den Europeeschen vrede, die
bovendien aan Parijs de mogelijk
heid geeft, de betrekkingen met
Rome te herzien.
Anderzijds spreekt men ook in
Duitschland van een goed werk
voor den vrede en ontspanning
in de Middellandsche Zee. In
Berlijn meent men, dat de ge
volgen van deze overeenkomst
via de solidariteit van de spil
Rome-Berlijn ook aan het Duitsche
FEUILLETON
Uit het Engelseh.
Rijk ten goede zullen komen.
Men wijst er in dit verband nog
op, dat men vooral in Londen en
ook wel te Parijs weer begrip
voor de werkelijkheid is gaan
toonen en dat dit de samenwer
king in Europa zeer zou verge-
j makkelijken. Als een direct gevolg
van deze verandering in mentali
teit beschouwt men in Berlijn ook
de niet onwelwillende reacties
van het buitenland op de volks
stemming van 10 April. Van de
meeste buitenlandsche commen
taren heeft men in Duitschland
met welwillendheid kennis ge^
nomen.
Voor Chamberlain beteekent
het totstandkomen van he) accoord
ook in binnenlandsch opzicht een
overwinning. Het is bekend, dat
de oppositie tegen zijn buiten
landsche politiek na het heengaan
van Eden steeds grooter werd
De roep „Chamberlain must go"
liet zich steeds luider hooren.
Indien de nieuwe overeenkomst
werkelijk de successen brengt,
die men er van verwachten mag,
zal Chamberlain aan de oppositie
veel wind uit de zeilen kunnen
nemen.
Het accoord tusschen Engeland
en Italië kan worden beschouwd
als een vergelijk tusschen het
autoritair geregeerde Midden Eu
ropa en het democratische Westen,
misschien zelfs hét begin van
verdragen van een veel ruimer
strekking.
Pogingen in deze richting had
den reeds geleid tot het Engelsch-
Duitsch vlootaccoord. Het streven
echter naar een politiek accoord,
als nu tusschen Rome en Londen,
was tot dusverre steeds afgestuit
op een tweeledig verzet. In de
eerste plaats het verzet van de
extremistische krachten der fas
cistische landen, die hunkeren
naar ondergang van het Wester-
sche systeem in geheel Europa.
In de tweede plaats zijn het de
anti-fascistische krachten, die zich
in Frankrijk vereenigd hadden tot
een georganiseerde actie, het z.g.
Volksfront, die in Engeland een
soort geheim Volksfront hadden
doen ontstaan. Het accoord be
teekent dus een nederlaag zoowel
voor het extreem fascisme als ook
voor het Volksfront.
De nederlaag van het extreem
fascisme is niet zoo gemakkelijk
aan te wijzen. In de fascistische
landen wordt n.l. een verborgen
strijd gevoerd tusschen een radi
cale strooming en een die gema
tigder is en van concessies wil
hooren. Van beide richtingen kan
zoowel Hitier als Mussolini, al
naar gelang van de omstandig
heden de woordvoerder zijn.
Na de successen van Mussolini
in Afrika en Hitier in Midden
Europa hebben de beide dictators
de handen zoo vol met het con-
solideeren van den nieuwen toe
stand, dat zij maar al te graag de
mogelijkheid van een accoord
aangrijpen.
Opvallender is de nederlaag van
het Volksfront en de overwinning
van het conservatieve Westen. De
menschen die den heiligen oorlog
tegen het fascisme prediken, heb
ben langen tijd de politiek van
Chamberlain weten te dwarsboo-
men. Tijdens den Abessijnschen
oorlog hebben zij den Volkenbond
tegen Italië gemobiliseerd, zij
vroegen om interventie in Spanje
tegen Franco en zij zouden niets
liever gezien hebben dan een
krachtige actie tegen den An
schluss. De sanctiepolitiek faalde
en dat was de groote slag voor
hen. De massa verloor het ge
loof in een pressiepolitiek, die
niet tevens vergezeld ging van
oorlogsgeweld. Meer en meer
kwam men tot het inzicht, dat
een strijd tegen het fascisme in
midden Europa tot een bloedigen
strijd zou worden.
Het optreden van het kabinet
Daladier staat in direct verband
met de verzwakking van het
offensief der anti-fascistische be
weging evenals trouwens de val
van Eden, den held van alle
Volksfronters. De volksfrontde
monstraties in Parijs, waar men
schreeuwt om kanonnen voor
Barcelona, worden zwakker be
zocht en het effect, dat zij sor-
teeren is vrijwel nihil. Een der
belangrijkste programmapunten
van Daladier is geen interventie
in Spanje en geen hulp aan
Barcelona. Hij is anti-fascist maar
toch ervan overtuigd, dat men met
de fascistische staten tot een
redelijk accoord kan komen en
evenzeer is hii de meening toe
gedaan, dat aan de machtsuitbrei
ding van deze staten natuurlijke
grenzen zijn gesteld en dat zoowel
Mussolini als Hitier ervan door
drongen zijn, dat hun boomen
niet tot in den hemel kunnen
groeien en dat 'n redelijk accoord
hun liever is dan het leven onder
een eeuwige oorlogsdreiging.
China Japan.
De laatste weken was Soetsjan
het brandpunt van den strijd
tusschen de Chineezen en Japan
ners. Er is aan het front ten
Oosten van den spoorweg Tsi-
nan-Soptsjan hardnekkig gestre
den. De Japanners gebruikten
met succes hun technische wa
pens. De Chineezen trokken
langzaam terug, hun tegenstanders
volgden en bereikten de plaats
Lintsjoeng. Andere Japansche
troepen bereikten Taiertsjneang.
Op dezen rechtervleugel der Chi
neezen werd het Japansche offen
sief echter spoedig tot staan ge
bracht onder groote verliezen aan
beide zijden. Intusschen hebben
de Chineezen beseft, dat zij niet
op kunnen tegen de Japansche
organisatie en uitrusting Zij vol
gen thans een nieuwe tactiek,
houden zich buiten schotsafstand
en ondernemen telkens aanvallen
op kleine schaal, waarbij zij in
het bijzonder de Japansche ver
binding, zooals b.v. ook tusschen
Tsinan en Taiertsjwang, in gevaar
brengen. De spoorwegen zijn
over een afstand van honderden
mijlen ingesloten tusschen gueril-
iabenden, die alles kunnen doen
patrouilles aanvallen, convooien
ophouden, wegen en bruggen
vernielen en rails opbreken.
Toch zijn de Japanners van
plan door te gaan, totdat de
Chineezen totaal verslagen zijn.
Thans weer is er op de begroo
ting een bedrag van 3 milliard
gulden voor den oorlog beschik
baar gesteld. Maar ook de Chi
neezen zijn vast' besloten door te
vechten, al kost het hun ook nog
zooveel slachtoffers. Het men-
schelijk leven staat in China niet
hoog aangeschreven. Zij zijn
fatalisten en zoolang zij dat zijn,
zal de oorlog blijven voortduren.
(Wordt vervolgd).
AXELSCHE
COURANT
De roeping van den mense.h
is mensch te zijn
MULTATULI
70)
II. IN DE JURYKAMER.
Langzaam, in gen rij, verliet de jury
de rechtszaal en onder het publiek
waren velen, die trachtten zoo mogelijk
een zweem van de uitdrukking op de
gezichten waar te nemen, teneinde te
kunnen voorspellen, hoe de uitspraak
zou luiden. Maar, ai was de kleinste
en oudste dame erg bleek en al had
de ander, de Jongste een hoogroode
kleur, op geen van de twaalf gezichten
vertoonde zich maar één trek, die
slechts de minste aanwijzing bood.
Intusschen mocht veilig worden aan
genomen, dat vier vijfden van de
aanwezigen in de rechtszaal er niet
aan twijfelde, of de uitspraak zou zijn
„schuldig", terwijl de Minderheid de
eigenlijk ongegronde hoop koes
terde, dat Eva Raydon onschuldig zou
worden verklaard. Misschien geloofde
zelfs de helft van die minderheid hei
lig, dat Eva Raydon, ondanks alle
bewijs tegen haar, niet schuldig was
en nam de rest het cynische standpunt
in, dat haar buitengewone schoonheid,
haar eigenaardige bekoring en haar
Vboikomen van diepe geslagenheid
zooals zij die ia de bank van beschul
digden had getoond, haar stellig
al wks zij schuldig van de doodstraf
zouden redden.
De twaalf leden der jury, tien man
nen en twee vrouwen, die geroepen
waren om over dood en leven te oor-
deelen in het Swanmerc-proces, maak
ten op hen, die in de laatste vier dagen
soms in hun richting hadden gekeken,
den indruk van een doodgewoon troepje
menschelijke wezens, Toch was een
der vrouwen, bekend als juffrouw Nora
Norwich, een notabele figuur in dat
wereldje, tegelijk heel klein en heel
groot, een wereldje dat zich op ver
schillende manieren interesseert voor
„socialen arbeid" en plaatselijke toe
standen,
In haar jeugd had juffrouw Nora
Norwich er heel goed uitgezien, zooals
mocht worden afgeleid uit de strenge,
zuiver rechte gelaatstrekken, een bijna
algemeen type van de Engelsche vrou
wen der goede middelklasse.
In den tijd, toen zQ met haar socia
len arbeid was begonnen, gold het als
een buitennissige onderneming voor
een meisje van een achtenswaardige
welgezeten familie, iets aan te vatten,
dat op een openbare werkkring geleek.
Hoewel zij nog lang geen vijftig telde,
en er daarbij jonger uitzag dan zij was,
zouden haar onderwijzers van vroeger
stom van verbazing hebben gestaan,
zoo een engel hen was komen ver
tellen, dat Nora Norwich op een goeden
dag zitting zou nemen in een gemengde
jury van mannen en vrouwen terzake
van een opzienbarend moordprocesl
Wat de tien mannelijke juryleden
betreft, daarvan was het voornaamste
lid, volgeni zQlt eigen gevoelen* al-
tbangi zekere mijnheer Lerey-Motspur,
die, toevallig, tot dezelfde laag van de
Londensche samenleving als Nora
Norwich behoorde:
Hij was een bedrijvig, druk man
netje, een goed redenaar en een qverip,
werkzaam lid van tallooze besturen,
Het was bijna een uitgemaakte zaak,
volgens zijn overtuiging, dat hij tor
voorzitter zou worden verkozen van de
jury in de zaak van mevrouw Raydon.
Hij en Nora Norwich kenden elkaar
vluchtig, maar men kon niet zeggen,
dat daardoor veel genegenheid tusschen
hen verloren was gegaan.
Leroy-Moispur beschouwde zichzelf
ais een volmaakter, man van de wereld.
Hij wist altijd een gemeenplaats te
gebruiken zelf zou hij gezegd heb
ben zijn „gezond verstand" bij elk
vraagstuk dat hem werd voorgelegd.
Maar er lag veel vriendelijkheid In zijn
karakter en in de laatste vier dagen
had hij dikwijls vol medelijden en met
een gevoel van deelneming naar de
mooie jonge vrouw op de bank van
beschuldigden gekeken. Doch aan haar
schuld twijfelde hij met in het minst.
Nora Norwich daarentegen had se
dert den eersten dag der rechtszittingen
in een zeker gevoel van angstiger
twijfel en onzekerheid geleefd. Haar
werk en haar levenswijze hadden haar
natuurlijk in nauwe aanraking gebracht
met een groot aantal vrouwen uit alle
klassen der maatschappij en de wufte,
levenslustige, luchtige Eva R ydon leek
haar allerminst hei ype van een jonge
vrouw, om in koelen bloede een wei-
berekenden gruwelijken moord te ple
gen.
In den loop van het geding had
Norma Norwich als vanzelf ai een
ht kei gekregen aan de oude mevrouw
Rnydon en een instinctieve genegenheid
voor Adelaide S rain opgevat. Zij had
onbewust volstiekt geen rekening ge
houden met wat de oude mevrouw
Raydon In de getuigenbank had ver
klaard, maar daarentegen onvoorwaar
delijk elk woord geloofd, dat mevrouw
Strain gezegd had. Ook koesterde zij
eveneens tegen wil en dank een
zekere partqdigheld inhet voordeel van
haar eigen sixe en zq was fel bevoor
oordeeld geworden tegen Birtley Ray
don, aan de hand der schildering door
allen behalve door zijn eigen moe
der die gesproken hadden over hei
karakter en de gewoonten van den
overledene.
Maar Nora Norwich was een vrouw
van strikte eerlijkheid in zaken en het
was haar ernstige wensch en streven
daar durfde zij op zweren te
komen tot ees juist en eerlijk oordeel
betreffende de schuld of de onschuld
van Eva Raydon.
De andere vrouwelijke gezworene,
mevrouw Howard, was een weduwe,
ouder dan Nora Norwich, een kalm,
muisachtig dametje met een diepen
afschuw van al wat op een misdaad
geleek. Dat gevoel steunde op een
persoonlijke ondervinding, waarover zq
i dertig jsar lang met geen levende
ziel had gesproken.
Vijf van de andere zeven juryleden
waren degelijke, eerbiedwaardige pei-
soonlijkheden uit den handelsstand. Ook
was er een photograaf.Lymon genetten.
rn een zekere mijnhec. Waiberton, die
vroeger op de een of andere manier
half en half met rechtszaken ia be-
trekking had gestaan.
Al die heeren hadden hun best ge
daan om. zooals zty hei aelf waar*
schQnlQk genoemd zouden hebben, hun
.uptiililks meenieg te vertellen tijdens
België.
Dr. Aug. Borms, voorvechter
van de Nederlandsche zaak in
België, is dezer dagen 60 jaar
geworden. Hij is bij die gelegen
heid te Antwerpen gehuldigd.
Dit feest had in hoofdzaak wèl
het karakter van een partijdemon
stratie, maar dat zeer velen, die
niet direct tot de partij van het
Vlaamsch nationalisme behooren,
op dezen verjaardag den Vlaam-
schen leider in stilte zullen heb
ben gehuldigd en gedankt voor
alles wat hij voor zijn volk ge-
<>ff rd heeft, kan niet worden be
twijfeld. Men mag Nederland,
waar alles, dank zij het werk
van Prins Willem 1 zich al een
paar eeuwen lang langs lijnen
van geleidelijkheid ontwikkelt, in
dit opzicht niet vergelijken met
Vlaanderen, waar het met zoo
gemakkelijk is na lange tijden
van verdrukking en verval weer
de juiste plaats en de juiste hou
ding onder de volken te vinden.
Het belangrijkste b ijft echter het
eenheidsbesef en de drang naar
net Nederlandsche cultuurleven.
En daarin is Borms het groote
voorbeeld en de scheppende
kracht geweest. Daarom kunnen
de Nederlanders ten noorden en
ten zuiden der Belgische grens,
bet geheele proces. Ieder voor aich
*as diep onder den Indruk gekomen
loor de houding van mevrouw B'rtiey
R-iydon, gedurende haar verhoor, kruis-
verhooren, de tergende herhalingen
daarvan en toen zq de beschuldigden-
bank verliet, had ieder de overtuiging,
dat zq een onschuldige vrouw was,
wie de doodstraf boven het hoofd
hing, door een schromeiqke rechterlijke
dwaling
Doch naarmate de behandeling van
het geding voorigang had en vooral
nadat zq hadden geluisterd naar de
kalme, beheerschende rede van den
procureur-generaal en de glasheldere
verpletterende toespraak van den rech
ter, was de meening van ieder der
zeven juryleden sterk aan het schom
melen gegaan en helden zq er toe
over te geiooven, dat Eva Riydonten
slotte toch schuldig was.
Nadat de twaalf gezworenen hadden
plaats genomen om de tafel, die in
het midden der kale juiykamer itond,
bleef het even stil. De twee dames,
als bq stilzwijgende overeenkomst,
hadden ieder een stoel genomen aan
een einde der tafel, zoodat zq tegen
over elkaar zaten. Mevrouw Howard,
in het zwart gekleed en mejt een on-
mogeiqk klein hoeej op, was erg
bleek; juffrouw Nora Norwich, in een
keuriee biauwe japon en met een
bescneiden, strakken, maar „gedistlr.-
geerden" hoed op, had een hoogroode
kleur. De heeren waren stemmig in
het zwart gekleed en allen diep oe-
wust van hun waaidighetd ln dezen.
