Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch- Vlaanderen,
EEN GIFMENGSTER
No. 95.
DINSDAG 1 MAART 1938.
53« Jaarg.
Voor het Gezin.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
Slot.
We willen de bespreking over
de huishoudcursussen voor het
arbeidersgezin nog met een enkel
woord besluiten, ofschoon we
meenen, dat hetgeen we schreven
reeds voldoende aanleiding zou
moeten zijn om, zooals op zoo
vele plaatsen gebeurt (en gelukkig
ook in Axel) alsnog met alle
kracht te werken om deze cur
sussen verder en met veel grooter
deelname voort te zetten. Helaas
zijn echter de plaatselijke land
bouworganisatie^ en boerinnen-
bonden nog te weinig doordrongen
van het nut ervan. En nu weten
we wel, dat degenen, die er het
meest direct belang bij hebben
zich het eerst zouden moeten
aandienen, maar het is bekend,
dat als er gunsten" te genieten
zijn, de mannen en vrouwen uit
de arbeidersklasse daar altijd iets
schuchter tegenover staan. (Als
het over zgn. .rechten" gaat, gaat
dat beter af). Maar dat moeten
we voorbij zien en daarom moeten
de beter gesitueerden hun moreele
plichten beter begrijpen en hun
steentje bijdragen door zich kleine
geldelijke offers en eenige moeite
te getroosten om de arbeiders
vrouwen en daarmede economisch
gelijk staanden in staat te stellen
om hun sobere inkomsten zooveel
mogelijk productief te maken.
Uit hetgeen hier volgt, is te zien,
dat elders deze cursussen graag
bezocht worden en veel nut af
wierpen en dat b.v. ook vrouwen
verenigingen en diaconieën hun
sexe-genooten aanspoorden om
naar den kookcursus te gaan en
financieel steunden en naar we
hopen zullen blijven steunen.
Want hoewel de economische
crisis de aanleiding is geweest
om dit werk ter hand te nemen,
is het een feit, dat het altijd en
onder alle omstandigheden noo-
dig is.
Het geven dezer lessen is dus
geen zgn. crisiswerk, maar een
vorm van onderwijs, waaraan
alle vrouwen, ook onder
FEUILLETON
Uit het Engelseh.
normale omstandigheden, b e-
h o e f t e hebben. Het is dus
verkeerd te spreken van een
crisiscursus, of cursussen voor
vrouwen van werkloozen, maar
het zijn „Voorlichtingscursussen"
in de huishoudelijke vakken. Ze
geven datgene, wat op de huis-
houdscholèn in veel meer uitge-
breiden vorm wordt geleerd en
eigenlijk meer nog. Want het
is o.i. geen groote kunst om met
een dikke portemonnaie een
smakelijk middagmaal le bereiden,
maar de kunst is o.i. van meer
belang als men dat met eenvou
dige, niet-kostbare middelen kan.
Vandaar, dat in deze cursussen
het onderwijs vooral gericht is op
die vrouwen, die de laagste in
komens hebben, ofschoon ook an
deren niet worden afgewezen en
eveneens van dat onderwijs kun
nen profiteeren.
In het algemeen heeft dit werk
een grooten omvang gekregen en
reeds bij den aanvang waren er in
ons land 12000 vrouwen, verdeeld
over 500 cursussen, die de lessen
bezochten. Als we nagaan, dat het
gewone landbouwhuishoudonder-
wijs per jaar ongeveer 10.000
leerlingen heeft, dan beteekent dat
dus in nog geen jaar tijds een
verdubbeling. De kracht van dit
werk ligt natuurlijk in het directe
nut van de practijk en voor het
dagelijksch leven, want ovei het
algemeen wordt het geleerde
graag toegepast. Zoo vernamen
we van een burgemeester, dat men
in zijn dorp geen blikvleesch kon
kwijt raken, maar toen men het
op de cursus had bereid en ge
proefd, was de daaropvolgende
week al het blikvleesch uitver
kocht.
Ook aan de kinderen komt het
ten goede, dat ze de spijzen lie
ver eten, als ze volgens de ge
leerde methode bereid zijn. Zij
eten meer, terwijl het geprofiteerde
beter verteerd wordt en dus ook
in 't belang van de gezondheid.
We lezen nog in het propa-
gandawerkje van de stichting voor
de huishoudelijke voorlichting ten
plattelande, hoe in achterlijke
streken op de cursussen gewerkt
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels b(J Cent; vóór
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
wordt. Op een dorp, waar de
vrouwen lezen noch schrijven
konden en zij dus ook de recepten
niet konder. lezen,(want er worden
gratis ook veel recepten uitgereikt)
bleek het, dat de man met het
recept in de hand naast het for
nuis stond om aanwijzingen te
geven. Elders waren veel vrou
wen, die aan de naaicursus deel
wilden nemen. Doch omdat men
er maar 40 kon plaatsen, werd
er iets op gevonden. De vrouwen,
die de lessen volgden, vormden
een naaikrans en vertelden zoo
het geleerde weer over.
Weer op een andere plaats
kende men geen gestoofde andij
vie toen „de juffrouw" op de
cursus het gerecht had opgediend,
vond men het zoo lekker, dat de
volgende week geen andijvie meer
op het dorp was.
En zoo zou men kunnen door
gaan met voorbeelden, waaruit
het nut blijkt en waaruit ook
volgt, dat het platteland moet
meewerken.
We schreven in ons eerste
artikel over een graad van wel
stand ook onder de minsten,
welnu het blijkt, dat we niet
teveel hebben gezegd, dat die
welstand er is, als men de handen
ineen slaat. Het zit niet altijd
in veel geld, om een huishouding
goed te kunnen besturen, maar
in de meeste gevallen in overleg.
En als nu vrouwen dat overleg
missen, is hun dat niet kwalijk
te nemen, als ze van de school
als meisjes het land op gaan om
te werken of in de fabriek stap
pen maar des te meer dient het
gewaardeerd te worden als daar
van overheidswege wordt getracht
de zware, verantwoordelijke taak
van de arbeidersvrouw te ver
lichten.
Gewaardeerd moeten worden,
de vrouwen, die de cursussen
met veel moeite bezoeken, de
leeraressen, die met groote toe
wijding haar werk en veel meer
dan haar werk doen, de organi-
satie's van alle richtingen en
groepen, die hier samenwerken,
de overheid, die het werk steunt,
de particulieren, die door schen-
ken bijdragen en allen die hebben
meegewerkt om het schijnbaar
onmogelijke mogelijk te maken
dat een werk tot stand kwam,
dat niet alleen van economische
maar bovenal van groote ideëele
waarde is.
En nu moet ons ten slotte nog
een vraag van het hart
We hoorden onlangs in den
Raad onzer gemeente een R.-K.
raadslid uitspreken, dat met de
Z.L M. (de Zeeuwsche Landbouw-
maatschappij) niets te bereiken
valt, want die moet baas zijn.
En als we nu zien, dat de voor
zitter en de secretaris dier Z.L.M.
in onze provincie aan het hoofd
van deze cursussen staan en we
zien dat hier aan katholieke zijde
juist die cursus zooveel steun
ontvangt, waar blijft dan de
waarde en de consequentie van
de in een raadsvergadering zoo
goedkoop uitgedrukte insinuatie
De Spaanscho burgeroorlog.
Duitschland en Italië hebben
den voorzitter der niet-inmen-
gingscommissie mededeeling ge
daan van aanvaarding van het
Britsche voorstel tot het terug
trekken van vrijwilligers uit Spanje
Evenwel zouden, volgens de
Daily Express, de regeeringen te
Berlijn en Rome verlangen, dat
een effectieve controle te land in
Spanje zal worden hersteld op
het oogenblik van vertrek uit
Londen van de neutrale com
missie, welke belast is om toezicht
uit te oefenen op het terugtrekken
der vrijwilligers. Dit verlangen
is, zegt men, in tegenspraak met
het besluit van de niet-inmengings-
commissie, waarvan de twee
Spaansche partijen kennis dragen
4 Nov. jl. heeft de commissie de
beide partijen ingelicht dat de
controle te land alleen zal worden
hersteld op een datum, welke
kort aan het begin van de terug
trekkingswerkzaamheden vooraf
gaat. Overigens zouden er min
stens zes weken met het tellen
der vrijwilligers heengaan.
In de kringen van de commis-
Hierep gaf Adelaide Strain geen ant*
sie wordt er op gewezen da uit
de vroegere beraadslagingen hier
over bleek dat de Fransche re
geering de mogelijkheid van een
herstel der internationale controle
niet onder oogen zag, voordat het
succes van de terugtrekkingswerk
zaamheden ten volle verzekerd
was. Er is geen enkele aanwij
zing om nu te meenen dat de
Engelsche regeering aan Parijs
zal vragen een wijziging in dit
standpunt te brengen.
Daarentegen wijst men er vol
gens Havas in Duitsche kringen
te Londen op, dat Duitschland
het aannemen van de Britsche
formule niet afhankelijk heeft ge
maakt van het herstellen van de
controle te land door de neutrale
commissie, aangezien deze zaak
reeds is geregeld door een een
stemmige beslissing van de niet-
inmengingscommissie.
In politieke kringen vraagt men
zich af, of door Italiaansche krin
gen het antwoord van Rome op
gelijke wijze zal worden geïnter
preteerd.
Intusschen is Generaal Franco
er in geslaagd Teruel te herove
ren. Een geweldige troepenmacht,
ruim voorzien van mechanische en
motorische wapenen werd in het
vuur gebracht. De linkschen
konden tegen die overmacht geen
stand houden. In ongeveer twee
weken tijds was het pleit be
slecht en viel Teruel weer in
handen van Franco
Amerika en Japan.
De minister van buitenlandsche
zaken, Huil, heeft le Washington
medegedeeld, dat de Vereenigde
Staten hebben geweigerd, de Ja-
pansche waarschuwing, welke op
5 Febr aan Amerikaansche ver
tegenwoordigers in China blijkt
te zijn gericht, om centraal China
te verlaten en hun bezittingen van
een speciaal kenteeken te voor
zien, te aanvaarden. Tot Japan
is een nota gericht, waarin on
omwonden verklaard wordt, dat
dit land aansprakelijk zal worden
gesteld voor eenig letsel toege
bracht aan Amerikanen, of schade
aan hun bezittingen veroorzaakt.
(Wordt mveigij.
AXELSCHESfCOURANT
Een schoone daad is dubbel schoon,
als niemand daarvan weet dan
God en wij alleen.
Eva's overspanning werd heviger en
sij drong er niet alleen op aaB, het
bed van haar vriendin met haar te
deelen, inaar zij bleef bovendien den
halven nacht doorpraten, gelijk me
vrouw Strain eens met een pqnlQken
glimlach aan dokter Durham had toe
vertrouwd. Hij zou uiterst verwonderd
zQn geweest als hij de waarheid had
geweten, namelijk dat het Adelaide
Strain en niet sijn egoïstische, over
spannen patiënte was, die de nachte
lijke uren vreesde.
De huishoudster kwam eiken nieu
wen. langen dag vrij goed door. Maar
als z(j, ondanks sterke dosis bromide
klaar wakker naast Eva lag, in de
kamer, die zij tot voor twee of drie
nachten alleen had bewoond, beleefde
zQ kwellende uren van inzinking en
doorstond sij aanvallen van verschrik-
kelijken angst.
Tevergeefs beproefde zij zich steeds
klaar voor te houden, dat zij niet
langer voor de naaite toekomst van
haar kind behoefde te vreezen. Steeds
weer sloop in haar hart het afgrijselijke
bewusuijn, wat die zekerheid haar
kostte en nog zen kesteo. Zij ion al
de jaren die haar nog restten, hebben
gegeven, als alles weer maar was zoo
ais den vorigen Dinsdagmiddag. En
zQ haakte zoo vurig naar Zaterdag,
wanneer alles voorbij zon zijn, dat zij
er niet alleen geestelijk, maar ook li
chamelijk onder leed, dat het haar
was, alsof sommige organen hun dien
sten gingen weieeren.
Berouw, in den gewonen zin van het
woord, voelde Adelaide Sirain niet. Zij
was te eeriqk, te fier, om teiug te
komen van haar zienswijze (eri op
zichte van Birtley RayJou's minder
waardigheid en kleinzieligheid, al was
hij nu gestorven en al was zij zich
diep in haar har: bewus: dat zij zij i
dood had beraamd en bewerkstelligd.
Maar somwijlen, vooral wanneer zij
Bieb bevond in een vertrek, waar hij
bij zijn leven veel verkeerde, voelde
zij, dat zijn forsche persoonlijsheid
voortleefde, ais een stilie bedreiging
voir haar en haar kind.
Eva was plotseling heel lief voor
Giliy Strain geworden en Vrijdagmid-
dags speelde zij wel twee uren achter
een met hem, eerst domino en daarna
een eindeloos kaartspelletje, dat de
jongen van iemand op zijn verjaardag
had gi kregen. Toen hij weer naar het
paviijuei.-ztekenbuis ting, had Eva
viiendelijk gezegd Na de begrafenis
moesten wt Gilly een poosje hier laten
komen. Hij is zoo'n aardige lieve
jongen, jij hebt.hem een goede op
voeding gegeven, Addie?
Uiterlijk, wat ook het geheime drama
mocht zijn, dat zich afspeelde op The
Mill House, waren het twee dagen van
rust, die siecnis door één pijnlijk geval
weden onderbroken.
Adelaide had, zonder haar vriendin
te raadplegen, besloten om de oude
mevrouw R.ydon telefonisch de re
gelingen met betrekking tot haar zoons
begrafenis mede te deelen Zij had
het heei vreemd gevonden, dat Era
niets van haar had gehoord en zij zelve
had een sterk verlangen In zich voelen
opkomen, om B;rtiey R iydon's moeder
milder te stemmen.
Tot haar verwondering hoorde zij de
duidelijke, zuiver sprekende stem van
de oude dame zelf in het toestel, nadat
zij eetst gesproken had met Jane, de
kindermeid. Immers Adelaide wist,
dat mevrouw Rydon niets van de te
lefoon moest hebben en haar zeif nooit
gebruikte, al was zij hei vorig jaar met
tegenzin er toe overgegaan er een in
huis te nemen. En nu sprak die du-
deiijke stem, die stem, waarvan de
laatste woorden een paar dagen ge
leden haar met zooveel schrik vervuld
hadden.
Ik begrijp uw boodschap niet
goed, mevrouw S.rain. De begrafenis
zal toch niet geheel buiten mij om ai
op Zaterdag ifln vastgesteld dat is
overmorgen Ik vind dat erg gauw.
Het ging om Zaterdag of Dins
dag mevrouw Rtydon. Op Maandag
hebben er ai twee begrafenissen plaais
en toen heefl Eva den raad van onzen
dominee gevolgd Daarom is de Zater
dag gekozen.
Jaweien is mijn schoondochter
van plan mee naar de kerk en de be
graafplaats te gaan
Ik meen van wel, antwoordde sij
aarzelend, verrast en een weinig.on
rustig door die vraag.
Toen kionk het plotseling vastbe
raden, geen tegenspraak duidend
A i miji schoonaochicr van plan is bij
mijn zoons beg'afems tegenwooidig te
zijn, das kom ik niet.
En nu deed Adelaide S rain iets,
waarover zij later spijt had Zq deed
een ernstig beroep o Birtley R ydons
ontploo.bare, bijna Hardvochtige moe
der.
Laat n mij die boodschap niet aan
Eva overbrengen, spr.ak zij dringend.
Het zou haar zoo'n pijn doen I En
gelooft u mij, mevrouw, als ik zeg.
wat niet alleen de zuivere waarheid is,
maar ik ook van nabij heb gadeslagen
Eva hield zitlsvlei van uw zoon en zij
heeft hem heel, heel gelukkig gemaakt.
Niemand is ooit beter in de gelegen
heid geweest dan ik, om te kunnen
getuigen hoe goed '-.un vet houding was,
want ik heb dat langer dan een jaar
bijgewoond.
Ik weet, dat dit uw eerlijke over*
tuiging is, rneviouw S.rain, langzaam,
en koud werden de woorden geuit,
maar het is demflneniet. Zij zal mijn
afwezigheid amper opmerken.
Er volgde een stilte en toen klonk
de opmerking: Ik beprtjp, dat zij at
heel mooi rouwgoed besteld heeft.
Heel mooi rouwgoed?
De uitdrukking deed Adelaide Strain
huiveren.
Zóó iou ik het niet willen noe-
nv i, iet zij volgen.
Nu schijnen we het weer niet
(ens te kunnen zijn, mevrouw S rain.
Door een toevallige omstandigheid is
het mij gebleken, dat de naaister, die
door Eva's bestelling vereerd is, nie
mand anders is dan die madame Do
mino, die de aanleiding is geweest van
den tw st met mijn armen zoon, een
twist, die naar ik weet ik hoop, dat
u dit als een ontwijfelbaar feit wilt
aannemen de laaiste twee dagen
van zijn leven zwaar heefi versomberd,
woord Het had haar zelf erg gehin
derd, dat Eva haar had verzocht naar
Londen te telefoneeren om een cou
peuse van madame Domino's beroemde
fi ma. Zij was zelfs zoo ver gegaan
om Eva te neggen Ik zou dat in
jouw plaats niet doen I Kin je hier
niet ergens een eenvoudig, donker ja
ponnetje kt ij gen
Doch Eva had wrevelig het hoofd
geschud.
Och kom, ze hebben al irflu
maten I Het zou bespottelijk zgn er
gens anders te gaan.
Dat korte, wrange gesprek door de
telefoon met de oud'' mevrouw R y-
don liet bij Adelaide Stram weliswaar
een gevoel achter van onbevredigdheid,
maar toch ook van een zekere ge
rustheid. Het had haar één ding vol
komen dmdtiqk gemaakt, n.l. dat Birt-
ley's moeder geen stappen had gedaan
in verband met haar uitdrukkelijk te
kennen gegeven wensch, dat een lijk
schouwing moest plaats hebben,hoewel
zij ongetwijfeld kwaad en verontwaar
digd was, dai men geen rekening met
haar verlangen had gehouden.
In de uien die nu volgden, vroeg
Eva's vriendin z ch herhaaldeiqk onrus
tig af, hoe het mogeiqk wa«, dat de oude
mevrouw R ydon iets gehoord had van
de rouwbes eümg aan madame Domino.
Hel was haar inderdaad onbegrijpelijk.
M ar ten slotte nad-rd" 'och het
einde van dien voor Adelaide S rain zoo
langen, vangen tijd var spanmng en
kwellende ortekerhwd. Het was Zater-
eagmo-een en binnen een uur zou
Birtley R ydon in zqr. graf liggen.