Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
EEN GlFfMcrtGSfER
No. 84.
VRIJDAG 21 JANUARI 1938
53ftJaarg.
J. C. VINK - Axel.
binnenland.
Uit de Prinselijke Residentie.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels ÖU Leutvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
Rerste Blad.
De komende bl(Jde gebeurtenis.
Het A.N.P. schrijft ons:
S0ESTD1JK, 19 Januari.Dag
na dag gaat voorbij zonder dat
er in het Paleis Soestdijk en in
de onmiddellijke omgeving iets
bijzonders gebeurt. De stemming
onder de groote schare journatis-
ten, buitenlandsche en Neder-
landsche, is afwisselend. In het
begin der vorige week was een
ieder gespitst op de dingen, welke
naar het algemeen gevoelen, on
middellijk stonden te gebeuren.
Toen kwam de verklaring van
Dr. de Groot, welke de spanning
plotseling deed afnemen. Men
wist toen, dat het nog één a twee
weken zou duren, onvoorziene
omstandigheden voorbehouden.
Tegen het einde der week kwam
er echter weer een zekere ner
vositeit onder de wachtenden.
Wie het het eerst verteld heeft,
weet natuurlijk niemand, doch
algemeen nam men aan, dat het
week-end een verrassing zou
brengen. De Zondag ging echter
ongestoord voorbij en ook de
Maandag. Toen kwam gisteren
de reactie en thans heerscht er
een volslagen apathie ten aanzien
van het tijdstip, waarop de eerste
berichten tegemoet gezien kunnen
worden.
Men blijft natuurlijk paraat, dag
en nacht, doch zij die den nacht
dienst hebben, vervullen deze in
het onuitgesproken gevoel, dat er
„vannacht ook wel niets gebeuren
zal".
Wellicht, dat er tegen Zaterdag,
als de twee weken, welke dr. De
Groot had genoemd in zijn com
muniqué, hun einde naderen,
weer eenige verandering zal ko
men.
Dr. de Groot zelf acht het
blijkbaar op dit moment werkelijk
nog niet zoo dringend, want
vanochtend heeft hij geruimen tijd
in zijn auto door de mooie om
streken van Baarn getoerd en van
het zachte weer genoten.
De groote karakters zien het goede
en hebben medetijden met de zwak
heden en gebreken van anderen.
FEUILLETON
Uit het Engelsch.
Ze ging de eetkamer binnen en
draaide er het licht op, tegolyk
zich herinnerend, dat R^ydon eeni-
gen tijd geleden als regel had in
gesteld, den sleutel van het wyn-
kastje te houden by de sleutels
die hjj gewoonlijk by zich droeg.
Als met lood in de schoenen
ging zij weer naar boven en klopte
na een oogenblik wachtens, aan
R«ydon's slaapkamer.
»BinDen 1 binnen 1
Het was Eva's stem.
Langzaam draaide mevrouw
Strain de kruk om en ging de
kamer binnen.
Birtley Raydon lag lang uit,
dwars op het groote, lage, ItUli-
aansch beschilderde bed. De ge
borduurde, geel zijden sprei lag
verfrommeld op den grond, de
beddelakens waren alle ip wan
orde an daar tuaiehen lag Raydoi
Een verpleegster, Zr. Boonstra,
is op Soestdijk aangekomen. Zr.
Vermeer, de tweede verpleegster,
is nog in Den Haag. Haar aan
wezigheid ten Paleize wordt dus
nog niet noodzakelijk geacht.
De Prinses maakt het zoo
werd ons verzekerd zoo goed
als onder deze omstandigheden
maar mogelijk is. Het fraaie
weer maakt het mogelijk, dat zij
dagelijks in den tuin van het
Paleis gaat wandelen. Meestal
rijdt een auto Hare Koninklijke
Hoogheid dan later tegemoet en
niet zelden wordt de wandeling
dan gevolgd door een autoritje
Can ongeveer een half uur.
Prins Bernhard blijft ook zijn
gewoonte getrouw om indien
het weer zulks toelaat dage
lijks een autorit te maken. Bijna
iederen ochtend tegen 11 uur
wordt de beige Ford voor het
Paleis gereden en neemt de Prins
naast zijn chauffeur plaats. Zoo
gaat het alledaagsche leven zijn
gang.
Van bijzondere belangstelling
voor of bij het Paleis is geen
sprake. Slechts het af- en aan
rijden der Hofauto's trekt nog in
eenige mate de publieke aandacht.
Wie weet, hoe spoedig dit
echter zal veranderen en hoe de
actieve belangstelling van binnen-
en buitenland zich weer volledig
zal richten op de Prinselijke
Residentie.
Welke kinderen uit het
Oranjehuis op Soestdijk
werden geboren. Uit de
geschiedenis van het
paleis.
Een correspondent van de „N.
R. Crt." schrijft uit Baarn
Als straks op Soestdijk de blijde
gebeurtenis plaats vindt, waarnaar
heel het land met vurig verlangen
uitziet, zal het dan het eerste kind
uit het Oranjehuis zijn, dat daar
geboren wordt?
Het antwoord op deze vraag
kan ontkennend luiden. In
hel* bekende werk „Uit de ge
schiedenis van Baarn", samen-
met 't gezicht omlaag, zwakjes te
kleunen.
W&ar is de brandewijn
vroeg Eva opgewonden.
Ik heb den sleutel van het
wijnkastje niei. Mynheer R-tydon
heeft hem onlangs weggenomen,
was bel fluisterende antwoord.
Het zien van Birtley R'.ydon
maakte op een of andere wyze,
dat zij minder bang was. Hij zag
er zoo groot, zoo stevig uit, nu nij
daar zoo lag zelfs heme^ be
ware een beetje beiachelyk
Ook herinnerde zij zich, uuet
een gevoel vaa oogenbhkkelijke
verlichting, dat hij van den winter
vreeseiyk te keer had gegaan,
toen hij een abces onder een van
zijn tanden had. Ja, by w èii kleiu-
zeerig en misschien beteekende
zijn plotselinge ongesteldheid niets.
Eva haastte zich naar het bed
en boog zich over haar man.
Waar is de slentel, lieveling
de sleutel van het medicijn
kastje
Hjj mompelde dof iets onver
staanbaars en zjj keek hulpeloos
om zich heeu.
Ik kaD niet uit hem wijs
worden O, wat moet ik beginnen P
Zjj kwam heel dicht by Ade
laide Strain en zei, instinctief haar
■tem temperendAddie, ik
gesteld door T. Pluim, in 1932
verschenen, met een voorwoord
van den burgemeester, jhr. G. C.
J. van Reenen, lezen wij, dat de
Kroonprins (onze latere Koning
Willem II) aan wien de Staten-
Generaal Soestdijk schonken, uit
erkentelijkheid voor zijn moedig
gedrag bij Quatre-Bras, met zijn
gemalin Anna Paulowna en zijne
kinderen geregeld de zom'ermaan-
den op het paleis doorbrachten.
En dan volgt
„Van zijn 4 kinderen Willem
(later Koning Willem 111), Alex
ander, Hendrik en Sophie (later
Groothertogin van Saxen-Weimar)
zijn de 2e en 3e op het Paleis
Soestdijk geboren en in de kerk
op de Brink gedoopt.
Bij den doop van Prins Hendrik
op 18 Juli 1820 benoemde de
gemeenteraad van Baarn een com
missie van 7 personen, die zich
op verschillende afstanden tus-
schen het Paleis en de kerk
opstelden enquasi de Doopstoet
den weg moesten wijzen.
Nog ziet men in het Park
achter het Paleis boomen staan,
waarin de namen dezer kinderen
door hun vader zijn ingesneden
en tegen een der deurposten in
het Paleis heeft de Kroonprins
zijn kinderen gemeten en met een
streepje hun lengte aangegeven.
Tevens verrezen in. dien tijd in
den omtrek van 't Paleis (3 in het
Park en 1 aan den weg naar
Utrecht, tegen Pullman (het mo
numentje voor den bekenden
grenadier) een viertal landelijke
huisjes, nl. de boerderij van
Prinses Sophie en de jachthuisjes
van de drie Prinsen".
Na den dood van Koning Wil
lem II (1849) kwam Soestdijk aan
zijne weduwe, Anna Paulowna.
Soms kreeg de Koningin-weduwe
hoog bezoek op Soestdijk, o.a.
op 12 Juli 1864, toen de Czaar
van Rusland, Paul I, bij zijn tante
kwam logeeren. Anna Paulowna
was met haar zoon Prins Hendrik
reeds te 1 uur den keizerlijken
stoet tegemoet gereden (hij kwam
van Utrecht) en om half 4 bereikte
men het Paleis. In het eerste
rijtuig zat de Czaar naast zijn
geloof, dat ik toch dokter Durham
maar moet laten komen
Ja, je moet hem maar laten
halen, was het antwoord, Diet
zonder aarzeling, op de halve vraag
Op weg naar de teletoon wekte
mevrouw S"-ain de meiden en zei,
dat de kachel in de k uken moest
worden aangemaakt. Toen, na
lang wachten eo met allerlei moei
lijkheden, kreeg zij aansluiting
met dokter Durham
Hij was een oude beer en zij
kon zijo korzelige, slaperige stem
hooreu Hé? Wat? Wie is
daar
U spreekt met mevrouw
Strain van The Mill House Miju
heer R^ydon is plotseling ziek
geworden. Hjj klaagt over hevige
pynen, en zoo ging zjj voort in
allerlei bjjzooderhedec, waarbij
zjj zijn vragen vlug eD nauw
keurig beantwoordde.
Zij had verwacht, dat de dokter
heel verwonderd zou zijD, tehooren
van R'-ydon's plotselinge onge
steldheid. Maar hij riep enkel door
de teletoon op brommerigen toon
terug
Het is een plotselinge aan
val van indigestie, natuurlijk Het
verwondert me niets, ais u me
zegt, dat hij eeD groot glas sstran-
dy gatt< met ijs binnen de twee
tante en tegenover hem onze
Koning Willem III, oudste zoon
der gastvrouwe. In het tweede
rijtuig hadden plaats genomen de
Prins van Oranje (d.w z. de oudste
zoon van den Koning) en Prins
Hendrik, benevens twee adju
danten.
De Czaar bezocht dien dag
o.m. de Naald van Waterloo en
reed den volgenden dag met de
Koningin-weduwe in een open
rijtuig met 4 paarden bespannen
door de gemeente Soest langs de
korenvelden op de Eng. Om 6
uur begon een groot diner ten
Paleize, waarbij muziek van de
kapel der veldartillerie uit Utrecht
ten gehoore werd gebracht.
Dat is dus toevallig de kapel
van hetzelfde wapen, dat Maan
dagavond voor het Badhotel de
taptoe heeft geblazen. L'histoire
se repête
Koningin Anna Paulowna legde
op het Paleis den grondslag tot
een museum voor onze land- en
zeemachtzij verzamelde ook
allerlei kunstvoorwerpen of schil
derijen, die op bijzondere feiten
uit ons Koningshuis betrekking
hebben.
Bij testament vermaakte de
Koningin-weduwe Soestdijk aan
haar tweeden zoon Prins Hendrik,
die wel eens „Hendrik de Zee
vaarder" genoemd is, naar het
bekende Portugeesche voorbeeld,
dit wegens zijne belangstelling
in de zeevaart, waarvoor Amster
dam hem in het bijzonder in de
herinnering houdt. Na diens dood
verkocht Koning Willem 111 een
groot gedeelte van de domein
gronden, waardoor in het nijpend
gebrek aan bouwgrond, ontstaan
door den aanleg van de spoorlijn,
kon worden voorzien en Baarn
zijn groote uitbreiding kreeg.
Op 1 Juli 1886 betrok de Koning
met Koningin Emma en het 6-jarig
prinsesje Wilhelmina voor de eer
ste maal Soestdijk. Na het over
lijden van den grijzen vorst in
1890 kwam het paleis, zooals
bekend, aan Koningin Emma.
Sedert 1892 bracht zij om het
andere jaar met haar dochtertje
nu onze Koningin de zomer
uren na zijn middageten naar
binnen heeft geslagen. Ik moet
zeker komen kijken
Ik geloof wel, dat het hoog
Doodiff is, dokter. Hij schynt zich
erg Daar te voelen en Eva ver
keert iu doodsangst
Goed. Zeg maar dat ik kom.
Maar toeD dr. Durham eeD half
uur later op The Mill House aan
gekomen, zjju ongelukkigen pa-
t'ëut had onderzocht, werd hij
vau kwaadgeluiuid, vriendeljjk en
heel ernstig Mevrouw Strain zag
een eigeoaaroige uitdrukking op
zijn gelaat komen en een gevoel
van koude ontzetting maakte zich
van haar meester.
Dokter Durham wenkte de beide
dames naar de gang, en zich tot
de vrouw vaD den zieke wendend
zei hjj zacht, terwjjl hjj haar vol
deernis aankeek Ik vrees,
mevrouw R ydon, dat u de moe
der van uw man terstond moet
laten waarschuwen.
Och neen, dat niet 1 Eva
sloeg haar handen ineen. Hij
kan er toeh zóó sleïht niet aan
toe zijn, dokter En bovendien
zou Birtley hevig schrikken, als
ik de oude mevrouw Ri-ydon liet
komea.
Volgens mjjn oordeel moet
u dat toch doen, Ik vreet, dat
maanden op Soestdijk door, dat
zij herhaaldelijk liet restaureeren
en verfraaien, o a. weiden de
galerijen van glas voorzien, zooals
die nu nog zijn. Later was haar
kleindochtertje, prinses Juliana, er
meermalen bij grootmoeder te gast
en thans woont er dus het prin
selijk paar, in den rechtervleugel,
die geheel uit het nationale hulde
blijk verbouwd is.
Dit is de geschiedenis van
Soestdijk sedert 1815, heel kort
verteld. De oorsprong van het
paleis gaat echter terug tot het
begin der 17e eeuw, toen „de
hofstede" aen Zoestdijck" het
eigendom was van de patricische
Amsterdamsche familie deGratff.
Evenals nu waren de Amsterdam
mers toen talrijk in het Gooi.
Nu genieten zij er van den on-
gewonen sfeer eener residentie.
Sedert 1672, toen prins Willem
111 de hofstede kocht, is Soestdijk
in het bezit der Oranjes.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft na
eenige korte beschouwingen in
tweede instantie de voorstellen
tot grondwetswijziging zonder
hoofd, stemming aanvaard.
De leider van de katholieke
fractie, de heer Van Lanschot,
heeft mede namens de heeren
De Savornin Lohman (c.h.) en
Anema (a.r.) verklaard, dat bij de
behandeling in eersten aanleg hun
meening voldoende naar voren is
gekomen en dat zij het slechts
betreuren, dat de twee onderwer
pen, waarbij hel ging om de
verdediging van onze vrije staats
instellingen, geen voldoende
meerderheid hebben gevonden.
De heer Van Vessem (n.s.b)
achtte door verschillende wijzi
gingen en verwerpingen het voor
naamste uit de oorspronkelijke
ontwerpen reeds verdwenen. Wat
de vrijheid van drukpers betreft,
deze loopt gevaar door de opvat
tingen der regeering, dat art. 7
een verschijningsvetbod toelaat.
Prof. Kranenburg (v d.) huldig
de omtrent de vrijneid van druk
pers een andere opvatting dar.
die van de regeering en achtte
deze vrijheid inhaerent aan het
democratisch systeem.
De heer De Zeeuw (s.d.) sloot
zich bij dezen spreker aan.
Minister Van Boeyen kon vol
staan met een korte beantwoor-
uw man zijn einde nabij ia.
Siarvende I
Hei wos een kreet vsd verzet
dien E»a liet huuren, O 'en,
neen gilde zij heftig. W^es a
niet beleedigd dokter, maar tee,
laten we Daar Londen teletoneeren
om den beroemdsten specaliieit
dien u kent, en als hy 't m t a
eens is, zal ik mijn schoonmoeder
laten komen.
Als u zoo IaDg wscht om
dat te doen, lieve mevrouw, zal
zy te laat komen om haar zooa
nog levend te zien Met groote,
warme vriendelijkheid keek de
oude geneesneer bet arme vrouw
tje aau.
Goed dan Probeer jij aan
sluiting te krijgen met Howard
Crrsemt, Addie, en E a, als een
epgvachrikt kind, barsl'e m een
stroom van tranen los t-r»ijl de
dokter en mevrouw S ram naar
beneden gingen, in de tu nkamer
om zoo mogeLjk de twee telefo
nische gesprekken naar Londen
t« veertn.
(Wordt vervolgd
LSCHE
