Prima blaoke Zouteviscb.
DOBBEIMAN
Gemengd Nieuws.
Buitenland.
KEN UW LAND
Ingezonden Stukken.
Advertentiën.
PAARDEN RUNDVEE.
Een zedenzaak.
Vorige week is in den nacht
van Woensdag op Donderdag in
het Hoofdkanaal te Zandberg,
gemeente Onstwedde, (Gr.) de
17-jarige H. uit Vlagtwedde on
der geheimzinnige omstandighe
den verdronken. De justitie heeft
reeds verschillende personen ge
hoord, en enkelen in bewaring
gesteld. Deze personen behooren
tot een complot dat zich regel
matig te Westerwolde aan drink
gelagen en onzedelijke uitspattin
gen te buiten gaat.
Hoofdpersonen zijn de 30 jarige
ongehuwde Van S. en de echl-
genoote van zekeren Sch. te
Vlagtwedde. S. reist geregeld en
schijnt de afspraken te maken.
Sch, zorgt voor een voldoend
aantal vrouwen.
De verdronken H. had kennis
gemaakt mat het dochtertje van
D. en daar H. de Zondag daarop
niet vr(j was giog bij 's Woen-
dags naar haar toe. Dat wasech
ter op den zelfden avond dat het
gezelschap Westerwolders zijn
„bijeenkomst" had in de woning
van den vader van het meisje.
Wat er toen is gebeurd staat niet
vast, maar bjj het naar huis
gaan omstreeks middernacht is
de 17 jarige H. te water geraakt.
Of dit het gevolg is geweest van
de vele slechte gesmokkelde Duit-
scbe jenever, die bij deze bijeen
komsten wordt genuttigd en waar
van ook H heeft moeten „profi-
teeren", of dat hierbij misdrijf
in het spel is, is nog niet uitge
maakt Wel staat vast, dat zekere
D. uit Onstwedde, die mede van
de partij was, tot den hals in het
water is gegaan om te trachten
H. te redden.
Heeft D. die pogingen opge
geven uit eigen levensbehoud of
is het juist, zooals wordt gefluis
terd, dat de andere bezoekers D
hebben geadviseerd om H. maar
te iaten verdrinken
Neemt men aan, dat geen mis
drijf in het spel is geweest, dan
blyft het merkwaardig, dat do
andere personen geen hulp heb
ben geboden en H. erbarmelijk
hebben laten verdrinken. En dat
D. pas enkele dagen daarna de
politie met het gebeurde op de
hoogte heeft gebracht.
Uit verschillende plaatsen zijn
nl. personen gehoord, die bekend
Rtaan als leden van het clubje.
Zoo behalve S en vrouw Sch.,
o a. zekere R. te V. en de bij
hem inwonende vrouw A B. uit
Alteveer.
Het is te hopen, dat het onder
zoek resultaten zal opleveren.
Vooral uit hoofde van de uit
spattingen, waarvan velen de
dupe dreigen te worden.
Een dure toekomstvoorspelling.
Een Rotterdamsche dame, die
van het fraaie herfstweer pro
fiteerde en een wandeling door
de Scheveningsche Boscbjes
maakte, zag haar najaarsidylle
voltooid, toen twee zwartgelokte
zigeunerschoonen uit een der
lanen te voorschijn kwamen en
haar vroegen om de toekomst te
mogen voorspellen. Zy gaf aan
de vriendelijke uitnoodiging van
de twee donkere boschDymfen
gehoor. De twee zigeunermeisjes
namen baar arm vast en terwijl
het eene in de palm van de
Rotterdamsche hand uit de lijnen
trachtte op te diepen welke lot
gevallen de dame in de toekomst
wachtten, hield de andere schoo-
ne den arm verderop vast. Veel
mooie dingen zouden de Rotter
damsche dame te wachten staan
en verheugd wandelde zij verder.
Tot opeens zij aan haar arm
een kostbare gouden armband
miste. Er was slechts één ver
klaring mogelijk de schcoae
zigeunerinnen hadden haardozen
afnandig gemaakt en detoekomst-
beelden waren verdwenen. Van
het geval is aangifte gedaan bij
de politie.
Op de terreinen van de
gemeentelijke gasfabriek te
Utrecht verrichtte de 45-jarige
arbeider Uytenbos op een hoogte
van 15 M. werkzaamheden aan
hen gashouder. De man stond
met enkele arbeiders op een
«teiger, tosa hij plotseling het
evenwicht verloor eD naar be
neden stortte. Hij kwam op een
steenen vloer terecht en was op
slag dood.
In een onbewoond pand te
Ginneken was gisteren de asfalt-
dekker B Kooien bezig met bet
bedekken van het dak Toen bij
met een emmer gloeiende teer
de trap opging, gleed hij uit en
kreeg hij den inhoud van den
emmer over zyn hoofd R*z nd
van pijn werd de man opgenomen
en per auto naar het ziekenhuis
overgebracht.
Moordaanslag.
Donderdagavond is door een
tot nog toe onbekend gebleven
persoon in de Liesbosch onder
de gemeente Princenbage met
een jachtgeweer, geladen met ha
gel, geschoten op twee jonge
menschen tengevolge waarvan
beide ernstig werden gewond.
De 25-jarige dienstbode L. Her
mans en de 23 jarige tuinman
C. Aarts, die te Étten-Leur wo
nen en in Breda werkzaam zijn,
keerden te omstreeks 8 uur van
Breda door de Liesbosch huis
waarts. Zij hebben hun wandeling
naar buis onderbroken om on
geveer een half uur op een bank
te zitten. Toen zij den tocht wil
den vervolgen, bleek opeenigen
afstand van de bank een mau
met een jachtgeweer te staan,
die kort op elkaar twee schoten
hsgel loste. Het meisje werd in
de linkerzijde geraakt en de man
in de buikstreek.
De dader nam direct daarop
de vlucht.
Door eenige wandelaars, die
op bet hulpgeroep van den ge-
troflen man toesnelden, werden
de gewonden, van wie het meisje
het bewustzijn had verloren,
naar een uitspanning in de na
bijheid gedragen, waar eenige
doktoren de eerste hulp boden.
Hierna zijn zij naar het zieken
huis te Breda vervoerd Hun
toestand is ernstig, hoewel geen
direct levensgevaar bestaat.
De politie die ijverig naspo
ringen doet, heeft tot dusver den
dader van dezen laflen aanslag,
omtrent wiens beweegredenen
tot heden niets bekend is, nog
niet kunnen aanhouden.
Een beroemd paard
Het concourspaard „Hauko",
waarmede wijlen Freiherr von
Langen in 1928 tijdens de Oiym
pische Spelen te Amsterdam de
gouden medaille voor Duitsch-
land won, is zijn vroegeren be
zitter na drie jaren in den dood
gevolgd. Het dier heeft by Wis-
mar aan de zijde van zijn vroe
gere berijder een laatste rust
plaats gevonden.
Tydens den oorlog werd Hanko
door een Duitscb uhlaan buit
gemaakt. Zoo kwam het edele
paard in het bezit van Freiherr
von Langen, die het tot zijn rij
paard koos en voor wien het tot
het einde van den oorlog een
trouwe krygskameraad aan ver
schillende fronten werd. Nadat
ruiter en paard zwaar waren
gewond, kwam Hanko nau
welijks genezen in dienst bij
een boer. Op zekeren dag ont
moette von Langen zijn Hanko
heel toevallig voor een meik
wagen gespannen. Hy kocht het
paard onmiddeliyk terug en
maakte uil Hanko het beroemde
paard, waarmede hy behalve de
hoogste O ympiscbe onderschei
ding, vele kostbare pryzen won.
Zeilende naar Iudië.
Vier jonge Hongaren uit Boe
dapest hebben het plan opgevat
met een 10-tons jachtje een
wereldreis te gaan maken met
als doel Nederlandsch Iudië,
De vier jongemannen hebben
ceDt voor cent het bedrag, dat
zy voor het koopen van een
scheepje noodig hadden, bijeen
gegaard, en toen tenslotte het
vereiscüte bedrag bijeen was,
schaften zij zich een bootje aan
dat zy „Atoatros" noemden.
Het bezat een motor, doch daar
zy ailes zeilende willen doen,
hebben zy dien laten demontee-
ren. Wel hebben zy een zelfge-
bou wd radiozenatoestel aan boord.
Het ligt in ae bedoeling den
Donau at te varen tot aan de
Zwarte Zee, om daarna door Mid-
Qellaudseüe Zee en Roode Zee
naar Indie t« trekken.
Al het geld dat zij bij zich heb
ben bedraagt nog geen f 40, doch
door lezingen 'e houden in de hf-
vens die zij aanloopen, hopen zij
in hun onderhoud te kunneü voor-
z:en. Den duur vau den tocht be-
grooten zij cp twee tot vier jaar.
België
Kabinet afgetreden.
Gisteren is officieel mededeeling
gedaan van het besluit van den
minister-president Van Zeeland,
om zijn ontslag bij den Koning
aan te vragen. Alle ambfgenooten
van den premier volgden dal
voorbeeld, zoodat het Ministerie
Van Zeeland is afgetreden.
De heer Van Zeeland heeft dit
besluit ter kennis van den Koning
gebracht, terwijl de overige leden
van het Kabinet een brief samen
stelden, waarin zij hun vertrouwen
en sympathie uitdrukken voor den
minister-president.
Oi k mr. L. Franck is afgetreden
als president van de Nationale
Bank, om gelegenheid te hebben
het prestige der bank en zijn
persoonlijke eer te verdedigen
tegen den laster, hem en den
eersten minister aangedaan.
Gisterenavond beeft dhr. Van
Zeeland in een radio-rede tot het
volk zijn standpunt uiteengezet.
Sportnieuws.
Sluiskilixel 0—3
Onze stadgenooten zijn er
Zondag in geslaagd Sluiskil op
eigen terrein een sprekende
nederlaag toe te brengen. Van
een leien dakje ging het aan
vankelijk niet, want ofschoon
Axel eerst het voordeel van den
sterken wind had, duurde het
nog ruim een half uur, voor de
linksbuiten met een fraaien kop
bal doelpuntte (0—1). Sluiskil
bad intusschen ook eenige kan
sen gehad, doch doelpunten
kwamen er verder niet voor de
rust. Kort na de hervatting had
Sluiskil pech met een schot op
de paal. Axel speelde toen beter
tegen wind en de invaller
rechtsbuiten deed verder goed
werk door nog 2 doelpunten te
maken, waardoor de eindstand
3 0 voor Axel werd.
(door J. Blankert, R'dam.)
VI
Wie van die oud-Axelsche
woorden weet en deze niet thuis
kan brengen, schrijve maar eens
aan dr. Galle, Bergsingel 113, te
Rotterdam. Ér schieten mij nog
te binnenbitter, roet uit den
schoorsten, misschien afgeleid van
het Fransche bistre, zwartbruine
kleurkouter, ploegijzer, van
coutre.
En wie beproeft zijn krachten
eens aanakkefietje, kernalje,
serpent, tote (ou je tote) vgl. toet,
bugt (slecht volk, rommel, verband
met bocht, mestput?), smotse
(stuk vaatdoek of vuile vrouw),
ratjetoe (Maleisch keu, varken,
roet (voor vet), piele (eend in
Cadzand boete), poelepetane, mui
ten (kalf), boezeroen, telletjesoep
(ons jongensspel met kuiltjes,
stokken en een stukje hout, dat
weggeslagen werd.
Waar zou ons vroegere spel
„teu-teu" vandaan komen
En nu nog wat. Ik bezit een
„altermaaltje", een zeskantige teer
ling, met een pennetje doorstoken,
waarop men het als een tol laat
draaien. Op de 6 kanten staan
letters, 3 roode A B D, en 3
zwarte T S H. Wat beteekenen
die letters en hoe werd het spel
gespeeld en waar komt die naam
vandaan
Ja, zei dhr. Galle, alter is Latijn,
in 't Fransch autre, vgl. mijn alter
ego, mijn 2e ik.
Zou „maaltje" niet in verband
staan met het Duitsche (en ook
ons) malen voor schilderen, dus
telkens een ander beeld. (Wij
denken van andermaal, zooals men
ook zeglaltemets. Red
Ja, man, met zulke dingen moet
men voorzichtig zijn, waarschuw
de weer Dr. Qalle, Men moet
bronnen hebben, vertrouwbare
bronnen en dan kan men de juiste
oplossing vinden. En dan zwijg
je natuurlijk.
En nu eerst het antwoord aan
Jan Pikkevé
(Dhr. BI ziet in dien naam een
schuilnaam voor zekeren P. M.
van L. uit Breskens, maar is abuis,
want het is een volbloed, geboren
AxelaarRed
Aan Jan Pikkevé
Beste vriend, Bressiaan, ik dank
u, voor uw waardeerende woor
den. Zij steunen mij en sporen
mij aan tot verdere bijdragen, voor
zoover dat nog noodig is.
Terzake. In het Axelsche dia
lect zult ge een streven vinden
vee! letters weg te laten, (vgl.
hiermede het Transvaalsch, waar
in dat nog veel erger geschiedt),
b.v. wa's da noe wee (Maleisch
voor dhr. Buma?), daar ei-je't a,
1 a m'ees kiek-ke ik en nie vee
tied. Wellicht komt dat voor, of
is dat voorgekomen uit gemak
zucht of slordigheid (let wel, bij
het hanteeren der taalHoe
gemakkelijk, dan Wat is dat nu
weer? Daar hebt ge het al, enz.
Dat verklaart ook het weglaten
dier d's e.a. letters, vgl. ookik
kan 't nie vinnen, spinde (spinne
middelned. jaren 1200—1600
toen men ook schreef kinne
voor kind). Veel middelneder-
landsche woorden vindt men nog
in onze taal en vooral in het
Vlaamsch terug.
Gaarne zou ik Middelnederl.
gedichten voor u, ten bewijze,
overschrijven, maar ik moet mij
natuurlijk beperken.
Verder dat aaispade werd
spa (spaai), kade werd ka (kaai),
zoo werd zooi (visch b.v.) en een
vloo werd vlooi, graszoden wer
den graszooien, althans ook in
Axeldaarom visch ik mee majen
(maden).
Wat de ie betreft, let eens op
Sien-ne (ia me los) en kiek-ken.
(Sien is een woord, kiek is ook
een woord). Hier klinkt de ie
onder invloed van den volgenden
medeklinker (feitelijk volgende
medeklinkers) anders dan in die
nen en in kie-ken (kuiken), hoog,
als in 't Duitsch, vooral in kie-ken.
Wanneer dus het deel, waarin de
ie voorkomt, geen zelfstandige
beteekenis heeft, althans niet de
zelfde als in het gansche woord,
dan klinkt de ie helderder, hoo
ger, niet beïnvloed door volgende
medeklinkers.
Ook in andere talen kennen we
den invloed van volgende mede
klinkers (vooral keelletters), zeert-
e.a. W. Zeeuwsch VI. vind ik in
de romans van Jan H. Eekhout
(b v. Warden, een Koning). Bestel
het maar bij Vink. Er komen nog
meer boeken om te bestellen,
voor ontwikkeling op taalgebied
en anderszins o.a. godenleer of
mythologie, voor, „Het Gulden
Vlies" b.v. en „faaiton" (phaeton,
zonnewagen van Phoebus, den
zonnegod) O, daar staat zooveel
wetenswaardigs ift 1
Over een rieve (eig. hark) en
bluuven heb ik vaak nagedacht.
Onze oudste stamtaal is het Kel
tisch (meer dan 2000 jaar geleden).
Tabé, Jan Pikkevé.
De BJJ bel en
Mond- en Klauwzeer.
De alkali's de oorzaak
Toen zeide de Heer tot Mozes
en tot AaronNeemt gijlieden
uwe vuisten vol asch uit den oven;
en Mozes strooide die naar den
hemel voor de oogen van Farao.
En zij zal tot klein stof wor
den over het gansche Egypte-
landen zij zal aan de men
schen en aan het vee worden
totzwerer, uitbrekende met bla
ren, in het gansche Egypteland.
En zij namen asch uit den oven
en stonden voor Farao's aan
gezicht; en Mozes strooide die
naar den hemeltoen werden
erzweren uitbrekende met blaren
aan de menschen en aan het vee.
Exodus, hoofdst. 10, v. 8,9 en 10.
Uit bovenstaande aanhaling uit den
Bijbel blijkt ondubbelzinnig, dat reeds
in de grijze oudheid bekend was, hoe
asch uit den oven, dus potasch of kali,
blaren en zweren verwekte bij mensch
en dier.
Deze waarheid schijnt echter in den
loop der tijden verloren te zijn gegaan,
gezien het feit, hoe tegenwoordig met
de alkali s kali, natron, ammoniak)
wordt omgesprongen, als waren het
geheel onschuldige en onschadelijke
stoffen.
Indien inderdaad een overvloed aan
alkali de storende factor zou zijn. die
tot Mond en Klauwzeer leidt, dan
dient ook sterk kalihoudend veevoeder,
zooals onder meer pulp en melasse, te
worden vermeden.
Het móge juist zijn, dat pulp in het
bijzonder des winters gevoederd wordt,
maar vermeen ik tevens dat pulp en
melasse, in diverse soorten veekoeken
verwerkt, het geheele jaar gevoederd
worden.
De mogelijkheid, dat kunstmest
stoffen met kali, natron en ammoniak
als basis, een schadelijke invloed zou
den uitoefenen, verdient eveneens volle
aandacht.
In hoeverre het wegloopende am-
moniakwater der gasfabrieken en che
mische bedrijven een ongunstige rol
speelt, dient eveneens te worden na
gegaan.
Ten slotte de opmerking, dat het
geenszins mijn bedoeling is, om welke
handelsbelangen dan ook te schaden,
maar slechts de wa rheid en het al
gemeen belang te dienen
October 1937.
HERMAN J. DE WOLFF.
's-Gravenhage, Rijswijkscheweg 55.
Marktberichten.
AXEL, 23 Oct. 1937.
Ter markt van heden waren de
prijzen, volgens opgaaf van de
Vereeniging van handelaren in
granen, enz. in Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen, genoteerd als volgt
Tarwe regeeringsprijs, rogge
7,00— 7,50, wintergerst 8,00- 8.50
zomergerst 8,25—8.50. haver 6,00
- 6,75, groene erwten 10,0- 11.00
bruine boonen 10,00— 12.00,
duivenboonen 9.00—10,00, paar-
denboonen 0 00— 0.00, blauw-
maanzaad 30,00- 31,OC, karwei-
zaad 00,00- 00.0C, geel moster -
zaad 10,00—15,00, lijnzaad 9,00
—10.00.
HULST, 25 Oct. 1937.
Alhier waren de marktprijzen
als volgt
Tarwe regeeringsprijs, rogge
7,00—7,60, wintergerst 8,00—8 60
zomergerst 8,50-8,75. haver 6,50
—7,00, erwten 8,00-10,50, paar-
denboonen 8,00—9,00, duiven
boonen 9,0010,00, witte boonen
0,00—0,00, bruine boonen 10,00
-12,00, lijnzaad 0,00 00,00,
blauw maanzaad 26,00—29.00,
mosterdzaad 00,00— 00,00, kaol-
zaad 00.00— 00.00.
Rundvee aanvoer l.verk. 1.
Varkens 11, 9.
Boter per Kg. 1,30.
Eieren per 100 stuks 0,00.
Voor de vele blijken
bij de viering van onze
50-jarige echtvereeniging ontvan
gen, betuigen wij hierdoor mede
namens wederzijdsche familie,
onzen hartelijken dank.
Werkendam, 26 Oct. 1937.
W. LENSEN.
C. E. LENSEN—Schieman.
Ontvangen
A. JMOJES,
Weststraat 35.
Voor de vlugge en prompte
uitbetaling van mijn op 15 Oct.
gestorven paard verzekerd bij
ue Onderlinge Veeverz-kerings-
MantschnppJ] te Hul»t. betuig ik
niermede mijn welgemeenden
dank.
leder Paarden- en Veehouder
kan deze Mij ten zeerste worden
aanbevolen.
C. VAN PUIJVELDE,
Landb., Koewacht,
Daar ik het zelfwerkend was
middel van
gebruikt heb, en zóó vol lot ben>
kan ik niet nalaten elke hutsvrouw
aan te bevelen het eens te pro-
beeren. In 1 woord, het is af
en dan voor 15 ct.
UIT DE ElMD TE KOOP
een flinke Weikmanswomrig te
Axel-Schapet bout. Te bev agen
bij JAN UE FEIJTER-db PeijTER
O 23.
