Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwscli- VI aan «leren,
C 10 ct.
EEN GIFTMENGSTER
-juper-kwauteit!
No. 54
VRIJDAG 8 OCTOBER 1937.
53p Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Bloed en Macht.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNF. MENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERlENllEN van 1 tot 5 regels bU Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Eerste JBlad.
Willen de volken en hun mach
tigen oorlog Ik heb die vraag
meer gesteld, maar iedere keer
wordt zij klemmender van nood
en geweld.
En kon het antwoord nu maar
eenvoudig zijn, en droegen de
reserves die men dient te maken
tussen ja en neen, slechts niet
de zware spanning en het grote
gevaar in zich.
Neen, kan men antwoorden,
tenminste nu nog niet, tenminste
de oorlog van allen tegen allen
niet, tenminste de grote meerder
heid van hen niet.
Dat is voor hetzelfde te trans
poneren in de ja-sleutelja,
echterechterechter
Het beduidtmorgen, over
morgen, op een goede dag zullen
allen willen, of moeten willen.
Het resultaat is nu reeds, dat
wantrouwen, en dientengevolge
onbetrouwbaarheid de staten be
heersen, en dat allen zich zwaar
wapenen tegen allen dezen om
zich te kunnen verdedigen, genen
om zich te verdedigen of aan te
vallen, al naar de situatie en de
machtsverhoudingen zullen zijn
anderen om aan te vallen.
Een tijd lang houdt deze ge
weldige bewapening de oorlog
tegen, zolang de vrees voor de
grote verwoesting sterk genoeg is.
Doch zulk een zware vrees
verdraagt de mensheid niet lang
zij zoekt zich daarvan te bevrijden
in de onverschilligheid van het
noodlot of in het avontuur van
de wanhoop. Een onzekere vrede
kan den mens ten laatste dermate
benauwen, dat hij de zekerheid
van de oorlog de voorkeur geeft.
En tot dit stadium schijnen wij
haast te zijn genaderd, wanneer
wij er ons niet reeds middenin
bevinden. Gedurende enkele jaren
wandelden wij wankelend op de
smalle bergkam van de vrede
nu dalen wij krampachtig de
helling af naar de vlakke en vaste
slagvelden. Nog heerst de vrees,
Slechts datgenedal uit het hart
komt, kan het hart bereiken.
FEUILLETON
Uit het Eugelsch.
Ik was zoo bang, dat Birtley
vandaag maar niet naar zijn kan
toor zou gaan, snapt Eva verder.
Hy zei telkens, dat hy zoo'n
Maandagsch gevoel had. Ik dank
den hemel, dat hij eindelijk is
gegaan. En nou ben ik vry
vrij vry tot vanavond zeven
uur
Even houdt ze met haar ge
babbel op. Dan klinkt het lief
en harteijjk uit haar beweeglijk,
mooi gevormd mondje
Laat Gilly uit het zieken-
buishier komen iuLchen en blyven
theedrinken, Addie, als je 't pret
tig vindt. Birtley hoett er niets
van te weien.
H00D8TUK V.
Birtley Raydon kwam dien
morgen met ecu allesbehalve goed
humeur in de stad, Eigenlijk zat
maar de onverschilligheid neemt
snel toe. De massa, zelfs van
de vredesvoorstanders, heeft de
oorlog reeds als feit aanvaard,
ja, zich met het denkbeeld ver
zoend, terwijl het nog moet
gebeuren.
Zij wil verlost worden van de
twijfel, waaronder zij lijdt. Zij
wil eenvoudig ja of neen kunnen
zeggen, en zij beseft, dat dit niet
kan worden gezegd in deze situ
atie, doch licht wel in tijd van
oorlog. Voor deze vereenvoudi
ging van keuze en gevoel, die
haar een waan van vrijheid schept,
heeft zij desnoods een oorlog
over.
Zulk een vreemde stemming
roept twee dingen op, welke op
hun beurt de onverschilligheid
weder vergroten bloed en macht,
de twee eenvoudigste elementen
der werkelijkheid. In onze dagen
wordt het bloed heilig verklaard
nu er geen zuivere bloedadel
meer bestaat, en de geldadel blijk
heeft gegeven niet zuiver te willen
worden, zullen ganse volken
worden gezuiverd en tot de
adelstand verheven.
De mens, die het leven niet
acht en niet eerbiedigt, verkon
digt de heiligheid van Het bloed
daarom zal hij het bij stromen
vergieten.
Want, wil bloed geen bloed
zien, en zal niet altijd dorstig
zijn wie het tot zijn drank neemt,
en wijdt het niet alle dingen
Van aard is de nationaal-socia
list niet oorlogszuchtiger dan
ieder ander, maar zijn leer van
het heilige bloed en het uitver
koren ras drijft hem. Waartoe
zal hij karig zijn met het zuivere
bloed van eigen volk, wanneer
daardoor het ganse leven wordt
gewijd en waartoe met het
plebeïsche bloed der andere
volken? Of zijn dat uiteindelijk
geen plebejers in het oog van
hem, die eigen volk in de adel
verheft
En tegelijk wordt de zware
droom van het imperium weer
gedroomd, en hij stijgt uit groter
diepten op dan ooit tevoren. De
catastrophe van 1914 heeft hem
niet kunnen verstorenzij heeft
hem verdiept tot religie.
De Japanner gelooft aan de
heerschappij over Oost-Azië, de
Italiaan aan het Romeinse keizer
rijk, de Duitser aan de macht
over Europa, de Rus aan de
wereldrevolutie onder zijn leiding.
Zij zullen het met de vrede be
proeven zo lang mogelijk, maar
hun doel geven zij niet prijsen
zonder oorlog is dat doel niet te
benaderen, zonder oorlog is nog
nimmer een impe mm gesticht.
Derhalve, zo spoedig het nodig
blijkt, of zij genoeg kansen zien,
zullen zij toegrijpen; gelijk zij nu
reeds in het klein doen, dan in
het groot.
De fascist, de communist, de
realist, allen wien de macht, zin
en doel des levens is, zij moeten
eenmaal oorlog hebben om hun
leer waar te maken, de hartstocht
zich te laten gaan en de macht
ongehinderd aan het werk te zien
En het gevaarlijkste van alles
dit geloof aan macht verbindt
zich heden met de mythe van
het bloed.
E. B. FOLKERTSMA
(Overgenomen uit: „De Stim
fen Fryslan". n. sp.)
Rede van president Roosevelt.
De president der Vereenigde
Staten, Roosevelt, heeft te Chi
cago een rede over den interna
tionalen toestand gehouden. Hi
zeide, dat de politieke situatie
ernstige ongerustheid wekt bi
alle volken die in vrede en
vriendschap met elkaar wenschen
te leven. Er heerscht thans een
terreur en de minachting voor
het internationale recht is zoo
groot geworden, dat de funda
menten der beschaving daardoor
bedreigd worden.
Zonder oorlogsverklaring, aldus
Roosevelt, zonder waarschuwing
of rechtvaardiging van eenigen
aard worden non-combattanten,
ook vrouwen en kinderen, mee-
doogenloos vermoord door de
bommen der vliegtuigen.
hy heimelyk altijd over het geld
in de war. Vóór zijn huwelijk
had hij geregeld ongeveer de helft
van zijn inkomen kunnen bespa
ren tegenwoordig leefden zijn
vrouw en hij geheel vau som
tijds meende hij boven hun
gezamenlijke middelen. Tot zyo
verwondering en teleurstelling
bleek het buitenleven niet goed-
kooper te zijn integendeel, het
bad hun uitgaven sterk vermeer
derd.
Met ontstemming herinnerde hij
zich nu, hoe hjj, toen hjj mevrouw
Strain voor vast had aangenomen,
haar een duidelijken wenk had
gegeven, dat hjj van baar een zeker
toezicht op zijn liet vrouwtje ver
wachtte, in 't bijzonder wat het
uitgeven van geld betrof. Maar
desondanks had hy in den laatsten
tijd het gevoel, dat Eva's reke
ningen belangryk booger waren,
dau zy voor hem wilde weten,
niettegenstaande hij haar vython-
derd pond jaarlijks liet houaen,
om naar believen voor zich zelf
uit te geven.
Toen zij dit overeengekomen
waren het was in hun witte
broodsweken was bjj eeriyk
gezegd nieuwsgierig geweest, ot
een jonge getrouwde vrouw, enkel
aan baar kleeren en kleinigheidjes
een bedrag van veertig pond per
maand zou kunnen opmaken. Het
was hem nu duidelyk geworden,
dat E-'a met haar wat hij
noemde toelage nauwelijks
rondkwam en tegen zjjn zin had
hij haar op haar verjaardag een
cl èque van vijftig pond gegeven,
ornaat zij die liever bleek te heb
ben dan een mooien ring of een
armband.
Toch behoefde Brtley R ydon
dat niet zoo zwaar van E?a op te
nemen, want ofschoon hij het
nooit zou willen toegeven, was hij
bijzonder op zyn eigen kleeding
gesteld. Eo daarom waren de
rekeningen van zijn kleermaker,
hoedenhandelaar, enz. de eenige,
die hij met plezier betaalde, omdat
hij daarbij het prettige gevoel had,
waar voor zyn geld te hebben
gekregen. Hy wilde er zooveel
mogeiyk voor ontvangen en de
coupeur van zyn kleermaker zou
dan ook weten te vertellen, dat
mynheer R-ydon zoo pietleuterig
was ais een oude dame, als het
betrol snit en zitten van zijn jas.
Toen hij ongeveer een uur nadat
hij Tbe Mill House verlaten had,
zijn privé kantoor in ziju ouder-
wetsche zaak binnentrad, kwam
John Bono, de oude boekhouder,
die als het ware ééo met h?® wm,
In zoogenaamden vredestijd
worden schepen door duikbooten
aangevallen en vernield, zonder
reden en zonder waarschuwing.
Volken die voor zichzelf vrijheid
eischen, weigeren anderen die
vrijheid. Onschuldige volken
worden wreedelijk opgeofferd aan
de begeerte naar macht en hege
monie, die ieder gezond verstand
mist. Indien wij een wereld,
waarin wij vrij mogen ademen
en zonder vrees in vriendschap
kunnen leven, willen behouden,
moeten de vredelievende naties
met gemeenschappelijke krachts
inspanning de wetten en begin
selen, waarop de ware vrede
steunt, verdedigen. Het is nood
zakelijk, dat het geloof in het
gegeven woord en in de waarde
van het verdrag weerkeert en dat
men erkent, dat de moraal van
volken even belangrijk is als die
van den individu. In technisch
en moreel opzicht bestaat er een
onderlinge afhankelijkheid, waar
door geen enkele natie zich ge
heel kan afsluiten voor een eco
nomische of politieke beroering
elders in de wereld. De inter
nationale anarchie vernielt alle
grondslagen van den vrede en
brengt de veiligheid van iederen
staat, klein of groot, in gevaar.
Het is dus voor de Vereenigde
Staten van het grootste belang
dat het heilig karakter der inter
nationale verdragen en de inter
nationale moraal hersteld worden.
Wij zijn vast besloten, aldus
vervolgde de president, buiten
den ooriog te blijven. Toch
kunnen wij ons niet verzekeren
tegen de heillooze gevolgen van
den oorlog en tegen de kans,
dat wij erin worden medegesleept.
Wij treffen maatregelen die deze
kans tot een minimum terug bren
gen, maar wij kunnen niet vol
ledig beschermd zijn in een we
reld van wanorde, waar ver
trouwen en veiligheid ver te
zoeken zijn. Indien de bescha
ving moet blijven bestaan, moeten
de beginselen van den vrede
hersteld worden.
Ten aanzien van deze rede
voering heeft de democratische
BLAUW BAND VOL AROMA
WIT BAND EXTRA LICHT
Het is rijpe Ster Tabak
achter hem aanschuiven. De man
leek eenbeetje zenuwachtig te zijn.
Er zit een heer op u te
wachten, al een half uur lang,
mynheer. Zijn kaartje ligt op uw
schrijftafel Ik heb hem gezegd,
dat u nooit iemand outvangt, zon
der dat u vooraf van zyn bezoek
weet, maar hy wilde niet weggaan
en aangezien er vandaag weinig
post is, dacht ik dat u hem mis
schien toch wilde te woord staan.
Heb je eeDig vermoeden,
waar hij voor komt
Bood keek verlegen toen hjj
antwoordde
Naar een enkel woord, dat
hij zoo uitliet, mijnheer, zou ik
denken, dat hij komt voor een
rekening van mevrouw Birtley
laydoD, mijnheer.
Laat hem over tien minuten
bier binnen. Ik wil eerst de
brieven even doorzien.
Toen de boekhouder de kamer
had verlaten, sloot Raydon zijn
ouderwetse!) cylioderbureau open
en ging hij in den leeren kantoor
stoel zitten. Maar hij keek de
brieven Diet ip, die Detjes op een
(steltje naast hens als eeD klein
sit.peitje voor hem waren neer-
geiegd,
Hjj had gruwelijk het land,
Want dit was de tweede tn&al,
senator Peper, die lid is van de
commissie voor buitenlandsche
zaken, verklaard
„Ik ben van meening, dat het
uur gekomen is voor de moreele
wereldopinie, om zich te orga-
niseeren om de internationale
struiktooverij te beletten, die zich
thans voordoet".
In de Amerikaansche dagbladen
worden uitgebreide veronderstel
lingen geuit. Het meerendeel
der bladen ziet er een veroor
deeling in van den Japansehen
inval in China en bijgevolg een
aanwijzing, dat de Vereenigde
Staten bereid zijn den Volkenbond
te steunen in welke actie ook,
die ten aanzien van deze aange
legenheid zou worden onder
nemen.
De Chineesche ambassadeur te
Washington, Wang, heeft over
de rede van Roosevelt het vol
gende gezegd
„De rede van Roosevelt heeft
mij niet verrast. Ik heb nooit
getwijfeld aan het Amerikaansche
volk. Het uur is geslagen voor
de vredelievende volkeren een
einde te maken aan de anarchie
en de barbaarsche methodes in
de wereld".
Intusschen wordt het gele ge
vaar steeds meer dreigend.
dat er zoo iets vervelends ge
beurde. De eerste keer was ge
weest oDgeveer vijf maarden ua
zijn trouwen. En achteraf had hij
er soms spyt van, dat hy er toen
niet meer herrie over had gemaakt.
Maar vergeten was hii de zaak niet.
"tegendeel, hy herinnerde zich
nog alles, wat gebeurd was in
verband met dia vonga rekening
vau zijD vrouw
Het bedrag was toeD zes en
zeventig pond, zpventien shilling
eeweest, verschuldigd aan een
Transche dame, dte het geld per
soonlijk was komeD ontvangen,
Dat mecsch was toen erg zenuw
achtig geweest eD had grif toe
gestemd in zijn voorstel tot afrek
van vyf procent voor «coulante
betaling*.
Rjydon vond, dat zijn blieven
wel even koDden wachten. En,
lang voor de tieo minuten om
waren# drukte hij op den scuel-
knop.
De man, die werd binnen
gelaten, geleek in geen enkel
opzicht op een of anderen grim.
migeo sohuldeischer, die dagelijks
quitanties inde,
(Wordt fërrolgd),
cou
18
