ÏÏj
w
se
s,
'mM
1 p
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-
GLMEENTE AXEL
m
V1 aan <1 eren.
EEN GIFTMENGSTER
No. 42.
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1937.
53e Jaarg.
r
Het uitbreidingsplan.
J. C. VINK - Axel.
™"S
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond
A B 0„N N F. M E N T S P R IJ S
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
ADVERTENT1ÉN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
I.
Voldoend aan het verlangen
van diegenen, die van het uitbrei
dingsplan in een klein bestek
wenschten kennis te nemen, om
dat de uitvoerige kaarten en tee-
keningen, welke daarvan ten ge
meentehuize hebben gelegen,
alleen voor deskundigen en inge
wijden duidelijk zijn, vonden we
het wel van belang een cliché
te doen maken van de plannen,
die het brein van ons gemeente
bestuur eenigen tijd hebben
gaande gehouden. Trouwens, die
geen direct belanghebbende is,
komt er niet zoo spoedig toe om
naar het stadhuis te gaan en in
zage van die plannen te vragen.
Maar wie vandaag geen direct
belanghebbende is, wordt het
misschien morgen en ook daarom
hebben we gemeend goed te doen
van de plannen in de kom een
verkleinde schets in druk te geven.
Ter opfrissching van het geheugen
herinneren we hier even aan de
motieven, die bij het Dagelijksch
Bestuur hebben voorgezeten, om
tot die plannen te komen. Er
zijn n.l. op dit oogenblik onge
veer 2300 woningen in onze ge
meente, met een bevolking van
ongeveer 6700 inwoners.
Wanneer die toename in het
zelfde tempo gaat gedurende een
tiental jaren, dan kan onze ge
meente in 1945 ongeveer 7100
zielen tellen, die natuurlijk ge
huisvest moeten worden. Men
heeft nu globaal geraamd (precies
gaat de rekening niet op) dat er
ongeveer 300 woningen bij zou
den moeten komen tegen dien
tijd, gezien ook de huizen, die
aftands, of als onbewoonbaar, of
om andere reden gesloopt worden.
Nu spreekt het vanzelf, dat die
300 woningen, welke in de eerste
10 jaren gebouwd zullen worden,
niet alle even groot of door de
zelfde klasse van menschen zuilen
bewoond worden. Daarbij zullen
zijn woningen voor arbeiders,
middenstanders en meer gegoe
den, zoodat men drie klassen van
woningen heeft onderscheiden.
Procentsgewijze heeft men die
verdeeld als volgt
A. Arbeiderswoningen 60 pet.
B. Middenstands- 25
C. Heerenhuizen, of
kleine villa's 15
Natuurlijk rijst de vraag op
Waar za) men die woningen
neerzetten Het gaat hiermee
nu eenmaal niet als in de mobi
lisatietijd met de noodwoningen,
dat ze maar willekeurig in een
hoekje of pleintje werden ge
plaatst. Bovendien de lintbouw
staat ook leelijk. We zien dat
reeds aan den Nieuwendijk,
DRUKKER-U1TGEVER
Armendijk en Kanaalkade, terwijl
er eenmaal toch ook een eind is.
Ons college van Burg. en Weth
heeft dat ingezien en is tot de
conclusie gekomen, dat uitbrei
ding van ons stadje onvermijde
lijk is. En waar nu de blik van
onzen gemeentelijken architect
ten dezen blijkbaar niet ruim ge
noeg werd geacht om een be
hoorlijk uitbreidingsplan uit te
werken, heeft het Dag. Bestuur
zich na machtiging door den
Raad gewend tot een archi
tectenbureau te Den Haag, dat
bijgaand plan heeft ontworpen en
dat, zooals bekend is, door den
Raad in besloten zitting is be
handeld en goedgekeurd.
De heeren ir. D. Roosenburg
en jhr. ir. J. de Ranitz hebben
dat plan gemaakt, nader toege
licht door laatstgenoemde, het
welk gegrond is op bovenge
noemde behoefte aan woning
ruimte, waarbij dan is gevoegd
de ruimte noodig voor straten,
winkels, plantsoen en hoekjes en
gaatjes. Verder hebben die hee
ren bekeken waar buitenom de
bestaande bebouwde kom heen
de beste terreinen liggen, die h i.
voor bebouwing in aanmerking
kunnen komen, voorzoover die
aan de bestaande bebouwing aan
sluiting kunnen vinden. En zoo
is dan het oog gevestigd geweest
op de ruimte tusschen den Ka-
naalweg en den Armendijkdie
tusschen Armendijk en Buiten-
wpg; tusschen Oranjestraat en
Buthdijk waar o.m. de algemeene
begraafplaats en de nu reeds aan
gekochte wal liggen (en we dus
een meer gemotiveerde plaats
voor der. naam Walstraat kunnen
krijgen) en de ruimte tusschen
Buthdijk en verlengde Singelweg,
voorzoover daar geen bouwver-
bod is voorgeschreven. Een en
ander is op het bijgaand kaartje
duidelijk aangegeven.
Zooals gezegd bepalen we ons
tot de kom, want voor het ge-
heele plan, kom en buitenwijken,
zijn er zes kaarten aanwezig, n.l.
a. Axel-kom.
b. Dwarsprofielen der wegen.
c. Pian-Magrette.
d. Plan-Spui.
e. Plan-Sassing en
f. Overzichtskaart.
Verwijzend naar de klassen
A, B en C, waarin de woningen
zijn verdeeld, zijn er ook voor
schriften gemaakt voor de bouw
wijze en spreekt men van ge
sloten bouw, open en half open
bebouwing.
Gesloten bouw geldt in hoofd
zaak voor de woningen onder A
bedoeld. Deze woningen hebben
een minimum breedte van 5 M.
Met een diepte van 8 M. rekent
men op 20 M. diepte van het
terrein en 10 M. straatbreedte,
zoodat iedere woning is berekend
op 125 M oppervlakte, waarvan
25 M. openbaar terrein. Dit
vermeerderd met 10 pet. voor
afronding, enz. wordt de benoo-
digde ruimte geraamd op 140 M.
per woning. In totaal schat men
9 H.A. noodig te hebben, welke
ruimte men voor deze soort wo
ningen gevonden heeft tusschen
den Armendijk en de Kanaalkade.
De gesloten bouw geldt ook
gedeeltelijk voor klasse B, de
middenstandswoningen; doch
deze mogen ook in open bouw
voorkomen, dus met tusschen-
ruimte. Deze worden dan even-
FEUILLETON
En toch, zooalg Bva tn de laatste
wat hij gews&niqk deed, ais hij ledert
(Wdtdl *erva!fc<li
fctWUtlht btbOÜWitiG
\'/m ONTWORPtN fct&Ot&tftq
-.'■ft PLMITSOt-N
t STADHUIS
t MED HtQV KtRK
3 G(£-RLF. KLRI\
A QER.LF. C,fcM.
5 R.n.KtRK
6 CHR. SCHOOL.
y OPE-Mt) SCHOOL
t li MOLEM v. CAPPON
ppï y MARtCH KAZERIt
10 SsTATiOM
11 C|ASFABnia>\
Hk. KRLtX
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
<f&OOT£. AV9A.CAX
hield van Londen en van alles, wat
Lor den een jong, knap en vooral ver
mogend paar kan bieden een paar'je
dat enkel, zooals zooveel jonge men
schen tegenwoordig, leeft om zich te
vermaken en zooveel mogeifik te ge
nieten, van wat zij het leven" not m en.
Maar, evenals zoo verrassend dik
wijls gebeurt met een niet heel sterk
joner vrouwtje, dat samen met haar
geliefden echtgenoot, zooveel mogelijk
uit het leven tracht te halen, was Eva
lang niet goed geworden, zooals haar
vriendinnen het noemden „overspan
nen", als gevolg van de „prei". En
daarom gaf de ouderwelsche dokter,
in wien B'rtley's ouderwetsche moeder
en B rlley zelf ook, groot vertrouwen
stelden, ten slotte als zijn meening te
kennen, dat zij bulten moest gaan
wonen en dat zij dan metteriijd ook
wel een baby zou krijger.
In theorie hield Eva Raydon heel
veel van kinderen en haar zacht, vrien
delijk voorkomen, evenals haar lieve
manier van doen, trokken hen meestal
naar haar toe. Maar elke schat van
een meisje of elk aardig kereltje moest,
jammer genoeg, als baby beginnen;
en Eva voelde er volstrekt niets voor,
een baby te hebben. Zij had Birtley
gelukkig kunnen duidelijk maken, dat
een habij tegenwoordig een erg dure
weelde is.
Een kennis van haar, een dame die
ongeveer het zelfde ir.komen had als
waarop zij konden rekenen, had Eva
nog onlangs verteld, dat het met een
erg kostbare juffrouw, een kindermeid
een dikke doktersrekening, en gedurige
luchtveranderlngen, aan zee en zon
een aardig „geaond" kind zooiet| van
drie- tot vierhonderd pond per jaar
kost. En B>a w'st wel - bear mar.
Oeen haat zal ooit de wereld
verbeterenmaar broederschap.
Uit het EogeUch.
Zij was een van die eigenaardige
wezenljes, die aliijd „meegaan" i het
geen de man, met wien zij toevallig
in gezelschap zijn, zegt en dit dan ook
van haar verwacht in ieder geval
voor zoover het nietigheid j s of kleinig
heden betref', welke intusschen heel
gewichtig zQn in het dagelqksche leven
van iief en leed.
Feitelijk kon het mevrouw Birtley
Raydon bitter weinig schelen, wat al
of niet op dien ouden wegwijzer te
lezen was. Zij genoot thans elk ooger.-
blikje van dien schitterenden Zalei-
dagmiddag in het begin var, J ill, omdat
het zalig warm was, omdat zij „dol"
was, om haar eigen zegswijze te ge
bruiken, op „tuffen", en bovenal, omdat
zij nog heel erg verliefd was op haar
man en hij eveneens op haar.
En dien heelen heerlijken dag hadden
lijn oogen haar gezegd, dat hij haar
nog mooier en bekoorlijker vond dan
gewoonlijk. Maar heimelijk was zij
wat beu van dat rijden van de eene
villa naar de andere, die toch allemaal
niets gedaan waren" volgens haar of
haar echtgenoots gevoelen.
drie uren meer dan eens had over
wogen, toch hadden zij en B riley zoo
iets eenvoudigs noodig, wat toch ge
makkelijk te vinden moest zijn.
Waar zij naar uitkeken, was een of
ander schilderachtig buitenhuis, eigen
lijk dichtbij ma r schijnbaar ver
buiten Londer. En aan voorzien van
alle mogelijke moderne gemakken, cen
trale verwarming inbegrepen. De salon
moest ruim genoeg zijn, om bijvoor
beeld acht of twaalf paren te ontvanger,
want Eva was dol op dansen en zij
had haar man zóó/er gebracht, dat hij
er even dol op was. Voorts moester
een groote tuin bij hel huis zijn, zoo
danig aangelegd, dat hij met een
minimum kosten kon worden onder
houden. Want Birtley R<ydon, die
zichzelf een pracht van een zakenman
vond, hield zijn vrouw steeds de
groote noodzakelijkheid van bezuini
gen voor.
Maar hoe het ook zou zijn of niet
zou zijn, het landhuis waarvan z(|
droomden als zij er met elkaar over
spraken, noemden zij het steeds een
„landhuis", moest natuurlijk een
zeldzaam koopje zijn, daar B rtley het
anders niet de moeite waard vond er
een oogenblik over te denken. Eva
daarentegen was zich wel bewust, dat
als zij haar ideaal van een landhuisje
vond, zij haar man gemakkelijk kon
wijsmaken, dat het spotgoedkoop was,
en dit vooral, omdat het van haar eigen
geld, niet van het zijne, gekocht zou
worden,
Doch nu had ze heimelijk de over
tuiging, dat het soort huls, dat zfl zoch
ten, niet bestond, of, zoo dit wel het
geval was, het wel driemaal zooveel
zou kosten, als zij helden er aan wilden
besteden. Bovendien Eva R ydon
gelukkig nog niet dat zij een der
gelijke som uitgaf, of beter gezegd,
misschien, schuld had, boven hun ge
zamenlijk inkomen. Als daar nu nog
een baby bij kwam, zou dat geweldige
uitgaven meebrengen.,,.
Ik voel niets voor dat dure huis
in Lilly ford, zei E»a plotseling.
Gedurende de laatste oogenblikken
had zij het denkbeeld van verhuizing
dit jaar naar buiten, geheel opgegeven.
Laten we linksaf gaav, lieve. Dat
is zoo'n mooie schaduwrijke weg.
Best, antwoordde haar man.
We hebben nu ai zeven huizen van
middag gezien en het eenige dat wat
leek, was ongehoord duur.
Het is bijna tijd voor thee ook,
viel zij hem bij.
Vóór htj weer naast zijn vrouw
plaats nam, boog Raydon zich uit het
portier en riep hg den chauffeur toe t
Mevronw vindt het beter, dat we
hier linksaf gaan, Diggle. We zullen
op de ruit tikker, als we op een gi-
schikte plek komen, om te stoppen en
thee te zetten.
Ongeveer twee kilometer van dien
wegwqzer af woonde een jonge man,
verver van zqn ambacht, die stellig
beloofd had, dien morgen de letters
op de drie armen van dien wegwflzer
op te knappen. Had hQ zfln woord
gehouden, zooals hoogstwaarschqnigk
zijn vader en zgn grootvader gedaan
muden hebben, dan zou er nooit een
„Raydon*rr ysterie" zgn ontstaan, dat
bqna achnien maanden na dien heer'
iqken Julidag duizenden van zgn mede*
menschtn or roerde, opwond en be»
nauwde,
Diggle iaüe zijn versnelling op vier,
had aan te nemen, dat evenals nu, zgn
patroon onbewust was van de dingen
om hem heen want Birtley R.ydon
was, met zijn hoofd op den lengeren
linkerschouder van zgn vrouw, in slaap
gevallen.
De weg. waarlangs de wagen nu met
aangroeiende snelheid reed, volgde de
bocht van 'n zeldzaam mooi en stil
gedeelte der rivier.
Eva hield van de Theems. Toen zq
nog een jong meisje was, had zq zalige
dagen op het water doorgebracht,
Terwqi zq na haar blikken liet gaan
over den langzaam voortgiqdenden,
glashelder schqnenden stroom, kwam
levendig de herinnering in haar op aan
den jongen man bq de troepen, die
haar den laatslen dag van hun samen-
zijn op het water, plotseling gevraagd
had of zq zqn vrouw wilde worden, als
er werkeiqk oorlog zou komen, roem-
rijke oorlog. O, hoe had zq dien laten
Julidag er naar verlangd, dat de oorlog
zou uitbreken, verlangdbijna even vurig,
zoo mogeiqk, als haar jonge soldaat.
En de oorlog was uitgebroken, nog
binnen een week. En toen volgde, wat
haar nu als een maalstroom voorkwam,
een verloving, die niet langer dan tien
dagen duurde, huweiqksplechtlgbeden,
bqgewoond door een massa menschen,
die zq, Eva, wist, dat ze tot de „groote
lu behoorden, maar die zq mal, slordig
en onsmakeiqk vonfj wittebroodsweken
van drie dagen, op een deftig land'
goed, waar zq zich voelde ais de heldin
van een tooneelstuk afscheid van haar
jongen man 's morgens vroeg In da
kazerne „Wellington Barracks", en toen,
veertien dagen later, een telegram van
het Ministerie van Oorlog
