Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u w s c li - Vlaanderen.
EEN GIFTMENGSTER
No. 36
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1937
53e Jaarg.
KERK EN JEUGD.
Naar St. Anneke
J. C. VINK - Axel.
JUPEfr KWALITEIT!
Ml m
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
Eerste J31ad.
De heer D Noordam schreef in
„Woord en Daad" eens het vol
gende
„De eerste zes kinderen zijn
gedoopt, de laatste vier niet meer"
zoo las ik juist dezer dagen over
een gezin, waaruit mij een jongen
ter plaatsing werd toegezonden.
Dat is de regel, welk gevolgd
wordt door de groote massa van
ons volk: vóór twintig jaren,
voor vijftien, voor tien soms nog,
werden de kinderen natuurlijk
gedoopt, thans is men langs lijnen
van geleidelijkheid zóó afgegleden,
dat aan doopen niet meer wordt
gedacht.
De Kerk is de greep op de
massa kwijt. Geheel.
Nu is waar, dat er, tegenwoor
dig vooral, ook nog wel gods
dienstig leven bloeit buiten den
kerktuin, doch men overschatte
omvang en beteekenis daarvan
toch niet, want de groote massa
wordt ook door buitenkerkelijken
godsdienst niet beroerd. Maar
al te klaar treedt hier aan het
licht, dat wie den vorm vermeed,
ook het wezen ging missen.
Ging je nog wel eens naar
de kerk
Neen, mijnheer.
Zondagschool
Neen, mijnheer.
Dat is het vaste antwoord op
de vragen, welke ik dienaangaan
de mijn nieuw-aankomende jon
gens stel.
En vraag ik, hoe ze hun Zon
dag doorbrengen, dan krijg ik
als regel de volgende dagverdee-
ling
Tot elf uur op bed. Of tot
twee uur. Dat hangt er van af,
of ze reeds in den laten Zater
dagavond of eerst in den vroegen
Zondagmorgen zijn gaan slapen
Dan eten. En dan gaan voet
ballen.
Dan nog een straatje om en
naar de bioscoop.
Hooger dan men met een voet
bal schieten kan, mikt ons volks-
Soms moet men spreken, omdat men door
te zwijgen te reel zou zeggen.
FEUILLETON
Uit het Eogelsch.
1
kind niet meer en ander licht dan
het schitterlicht der cinema be
geert het niet.
Waarheen we ons oog ook
wenden, we zien onder ons volk
overal godsdienstig en zedelijk
verval.
En met zorg zeggen we het
Beets na: „Wat afvalt van den
hoogen God, móet vallen."
Welke houding moeten we nu
hiertegenover aannemen.
Laten we eerst mogen zeggen,
zoo merkt de heer Noordam op,
wat we zeker niet moeten doen.
Dat is het gemakkelijks en boven
dien niet geheel overbodig.
We moeten dan nietzuchtend
gaan klagen over de geweldige
zedelijke verzinking van ons volk
Klagen bracht nimmer nog baat
en hier heft ons volk niet op
en doet ons klagers zeker groot
kwaad.
We moeten óók nietredenee
ren in den trant van „er is toch
niets aan te doen" of „wat zou
dat nou geven, dat beteekent
nou niets" e.d. Zulke reden,
bouwt geen zeden
Maar noodig is Bouwen Po
sitief werken
Niet breken of knagen. Bou
wen alleen
Laat anderen zuchten. Ga gij
zoeken
Een groep nieuwsgierige man
nen en vrouwen stond voor het
bureau van een nieuwsblad druk
te praten, naar aanleiding van de
bulletins, die er waren aangeplakt
en die bericht gaven omtrent den
onverwachten dood van een in het
stadje zeer bekepde figuur. Het
betrof niets meer of minder dan
een afgrijselijke geschiedenis,
waarbjj een rijk man was gestor
ven als gevolg van vergiftiging
door arsenicum, vermoedelijk ge
pleegd door zijn echlgenoote,
Men zou de mannen en vrouwen,
die deze opschriften als 't ware
uitspelden, door elkaar in twee
groepen kunnen verdeelen. De
grootsie groep stelde levendige be
langstelling in een geval, dat on
tegenzeggelijk mocht worden ge
rangschikt onder de beruchtste,
juistere moorden van de twintig-
was ditmaal de leus, waaronder
de reis jl. Dinsdag met de Axel-
sche ouden van dagen per auto
werd ondernomen. Het was eigen
lijk voor velen der bekende pas
sagiers een opluchting, dat nu eens
niet naar Knocke werd gereden,
want ook van het goede kan men
teveel krijgen. Anderen weer
waren ietwat somber gestemd en
dachten als ze het niet zeggen
wilden wat moeten we nu daar
gaan doen. En geen wonder.
De ouderen toch, die St. Anneke
kenden uit vroeger jaren, toen
zij daar uit den trein stapten en
naar de veerboot, die gereed lag
voor een overtocht over de Schel
de, gingen, niets anders zagen dan
eenige oude, vervallen en armoe-
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
ste eeuw. Het andere gedeelte,
veel kleiner, vond het onplezierig
en vervelend, dat hun geliefd
avoudblad zich verlaagde tot een
kranije voor de verspreiding van
nieuwtjes, die enkel maar aan den
smaak voldeden van het op sen
satie beluste, klein-burgerlijke pu
bliek. Maar zelfs deze lezers
moesten eerlijk toegeven, dat alle
elementen voor een geruchtmaken
de zaak aanwezig waren in het
geval Raydon.
S-lichts ééo ding en dat nog
al een belaugryke factor was
heel duister, zelfs voorde»knap
sten«, die zich zelf als deskundigen
op het gebied van den misdaad
beschouwden. En dat was, dat,
niettegenstaande de persmannen
het geval Raydon als een mysterie
beschreven, er al heel weiDig
mysterie in was.
De groote aantrekkingskracht
van de geschiedenis lag in de
meedoogenlooze onthulling ge
durende den loop van een strikt
eerlijk, doch onbarmhartig uitge-
spoUDen gerechterlijk onderzoek
van zekere diepe geheimen
diein verreweg de meeste gevallen
veilig verborgen bljjven voor
gretige ooren en wreedeoogen
in de donkere, onwrikbare wortels
ran odi armzalig, tnenschelijk
dige gebouwen, te midden van de
fortenreeks met grachten en plas
sen, konden zich immers niet
voorstellen, dat dat alles gesloopt,
gedempt en gevormd was tot één
reusachtige zandvlakte, systema
tisch doorsneden door breede,
moderne wegen, welke tenvolle
aan het auto-verkeer beantwoor
den Konden zich niet voor
stellen (ofschoon ze er wel al over
hadden hooren praten), dat daar
een zeer lange en ruime koker
onder die Schelde was geboord,
die als een viaduct met blinkende
leien bezet en door electrische
lampen verlicht, was gevormd
tot een wandelpad, dat ruim 10
meter onder den bodem van de
rivier ligt, zoodat men kan wan
delen van den eenen naar den
anderen oever.
En toch zouden ze dat straks
zien en bewonderen en nog veel
meer, waarover we het straks
zullen hebben en dat alles bij
elkaar genomen geleid heeft tot
een genotvollen tocht voor allen,
geen enkele uitgezonderd.
En zoo is onze wensch ver
wezenlijkt en kunnen we inder
daad een gunstig verslag geven
van de tocht 1937 met de ouden
van dagen uit Axel.
Reeds de wegen vormden een
verrassing, want wie vroeger niet
per trein naar Hulst reed, moest
zijn best doen, om niet zeeziek te
worden door de hobbelige straten.
Naar en tot over de grens liggen
nu beste wegen.
Weggereden met wat donker
weer, schijnt dien middag de
inzet tc zijn geworden voor keu
rig zomerweder, want overheerlijk
scheen in den namiddag de zon
op de flikkerende golven in de
Schelde. Het landschap dat we
door reden is bekend. Hofsteden
en mooie lanen, omringd door
korenvelden, waar echter (tamelijk
vroeg) de schoven al stonden
opgestapeld, tot de oogst werd
binnengehaald. Het goudgeel
graan is wit geworden en de
stoppelvelden geven geen mooien
aanblik.
We passeerden de grens en
ontmoetten de douaniers. Dank
gemoed.
De publieke belangstelling in
deze zaak werd bovenal gaande
gehoudeD, doordien men wist, ot
meende te weten, dat elke draad
van het algryselijk drama grooten-
deels was gesponnen door harts
tocht eu overigens door de zucht
naar en het nijpend gebrek
aan geld, de voornaamste tactoren
van ODze moderne samenleving.
Ofschoon er een vry groot aantal
gewone getuigen, zy het dan ook
belangryke, gehoord werden, ston
den toch drie persoonlykheden,
namelijk twee mannen en ééo
vrouw in het volle licht der be
langstelling.
Allereerst de vermoorde man,
Birtley RaydoD, in de openings
rede van den procureur generaal
beschreven als »het type van een
Ecgelsch jorgmeDsch uit den goe
den stand, leerling van de open
bare school van vóór den oorlog,
een jongen van de beste soort, die
tot zyn grooten spyt, toen de oor
log uitbrak, niet kou worden aan
gewezen voor den actieven dienst
aan het front.*
De tweede hoofdpersoon in het
geding was de vereerder van de
vrouw, Jack Mintlaw. Eeu echte
romantische figuur; want op de
dag van de oorlogsverklaring had
zij genomen maatregelen, waren
er geen reclames en voorkomend
en beleefd groetend bergden ze
eenige Hollandsche sigaren op
tot later gelegenheid. In Vlaan
deren reden we door de breede
stralen van Kemseke, St. Nicolaas,
Beveren en Zwijndrechf, tot we
de Sahara naderden en voor den
voetgangerstunnel stopten. Hier
stonden we voor een probleem
Zouden de oudjes in de lift dur
ven, of zouden ze 't wagen met
de roltrappen Maar aangemoe
digd door den leider stelden de
oudjes al gauw vertrouwen in
hun Burgervader; die zal wel
voor ons zorgen, zoo dachten ze
en ietwat angstvallig maar met
heldere kijkers van „het kan
toch deden ze den stap en als
er enkele schapen over de brug
waren, volgden natuurlijk allen.
Het ging prachtig, ja zóó goed,
dat eenmaal in den tunnel, som
migen aan den haal gingen er.
naar den overkant wilden Die
reis heen en weer met wat nog
volgen moest zou te bezwarend
zijn en dus klonk het: Halt, naar
de auto's.
Van hier reden we naar wat
officieel getiteld „Oud Brabant"
heet. Men zou hier ook kunnen
zeggen antiek en modern, want
beide termen zijn verwezenlijkt,
eensdeels in een complex van
zeer oude gevels met allerlei
daarbij aanpassende oudheden en
anderdeels een boulevard met de
nieuwste vormen van eet- en
drinkhuizen, variélé's, speeltuinen
en vermakelijkheden, welke men
zich in een badplaats voorstellen
kan. Vergeten we vooral niet
daarbij te noemen de mooi aan
gelegde tuinen vol bloemenscha-
keering en de laantjes die tot
wandelen uitlokken.
Door zoo'n heerlijkheid begaf
een ongeregelde stoet van 160
Axelsche menschen zich naar het
„Californië-Hollywood"- gebouw.
Een reusachtige zaal, voorstellend
het Zuid-Amerikaansch verblijf der
cowboy's, waarbij de zijhallen de
stallen der paarden voorstelden.
Het leek echter allesbehalve op
een paardenstal, want het zag er
hij zyn bloeiende zaak in Canada
er aan gegeven en was terstond
naar het vaderland teruggekeerd
om zich bij de troepen aan te
sluiten. En hy was gt ëindigd als
kolonel, versierd met allerlei
decoraties, Engelsche en Fransche.
Mintlaw had gedurende zijn
weinige verloven »nsar huis*, dat
wil zeggen naar LoDden, de oor-
logs-weduwe, die later mevrouw
Birtley Raydon was geworden,
geregeld ontmoetbij had haar
oprecht lief gekregen en inderdaad
ernstig verlangd haar te trouwen.
Al deze feiten waren onweerleg
baar gebleken. Maar wat hem in
deze vreeselijke, om niet te zeg
gen verdachte geschiedenis had
gewikkeld, was de wonderbaarlij
ke gebeurtenis, dat hij, na den
oorlog, straatarm naar Canada
teruggekeerd, daar de vriend en
jonge compagnon was geworden
van een buitengewoon rijk man,
die plotseling overleed en hem
zijn geheele vermogen t aliet.
Doch deze groote >bol« was
tbats gebleken een eveD groote
«strop* voor hem te zijn. Jack
Mintlaw vond by zijn terugkeer
in Europa de mooie jonge vrouw,
die hij nog steeds liefhad, her
trouwd, Hij was nog geen week
in Engeland, ot zij hadden hun
r 10 CT.
alles om te keurig en zindelijk
uit. En ofschoon de zaal groot
was, zoodat de ongeveer 20 ge
dekte tafels met 160 couverts een
klein groepje schenen, wist men
toch al spoedig de sandwiches
met ham en kaas te vinden. Een
geurig kopje Belgische zwarte
koffie vulde het maal aan.
Van een korte pauze voor het des
sert maakte de Burgemeester gele
genheid om tot de aanwezigen /ijn
tevredenheid te betuigen voor het
tot hiertoe mooi verloop en dankte
daarvoor in de eerste plaats de
autohouders deelnemers, vervol
gens de burgerij voor de geslaagde
collecte, de chauffeurs, de pers
en tenslotte alle aanwezigen voor
de volgzame houding Hij hoopte,
dat het zoo zou blijven, tot we
weer thuis zijn.
Na een hartelijk applaus was
het dhr. G. den Deurwaarder, die
in hartelijke bewoording als tolk
van alle aanwezige ouden van
dagen den burgemeester met zijn
commissie, de autohouders, de
bediening en allen, die hadden
meegewerkt, oprechten dank
bracht voor hetgeen hij en zijn
reisgenooten in volle teugen te
genieten kregen op een wijze, die
hem onverbeterlijk voorkwam.
Een heerlijk taartje werd nu nog
verorberd en daarna was men vrij
tot zes uur, zoodat ieder de ge
legenheid kreeg om zich op zijn
kennismaking hernieuwd eenige
dagen later had zij hem er toe
overgehaald een ch< que van drie
duizend pond uit te schryven
en naar aanleiding van deze gift
was h(j nu betrokken in het Ray
don mysterie, waarvan de heele
wereld den mond vol had.
De derde voorname figuur in
de zaak was de beminnelijke,
aantrekkelijke maar oppervlakkige
Eva R ydon zelf. Van de hon-
derddui enden menschen, mannen
en vrouwen, die elke phase van
het drama nauwkeurig volgden,
het spannende drama iD de be
roemde rechtzaal Old Ba ly, was
de groote meerderheid van mee
ning, dat de beste beschrijving
van Eva Rnyrion was gegeven
door de moeder «an den ramp.
zaligen Birtley R ydon. De«e
dame had, in de getuigenbank,
kalm ais haar oordeel over haar
schoondochter verklaard zelf
zuchtig, lichtzinnig, ijdel en ver
kwister d.
En toch waren er ook velen, dia
onder deo indruk van haar waar
lijk buitengewone «o'oonhed en
speelscne vrouwelyh* charme ge
neigd waren baar tekortkomingen
en tomen te vergoelijken.
(Wordt mkelfdjs
LSCH
URANT.
UfJIUUUWJM
BLAUW BAND VOL AROMA
WIT BAND EXTRA LICHT
