AxeSsctae Courant.
Nieuws- en Advertentieblad voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 34. Vrijdag 30 Juli 1937
Buitenland.
Gemengd Nieuws.
Ingebonden Stukken.
Verschijnt
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Drukker-Uitgever J. C. VINK
Axel.
Tweede 131acl.
Verstoppertje spelen
is voor kinderen een vroolyk spel;
maar ook grooteren doen dat
gaarne en zelfs ook de grootsten
in de wereld. We zien dat iD
het verre Oo3ten tusschen Japan
en China en we zien dat in het
Westen eveneens in Europa
tusschen de verschillende re
geeringspersonen der groote mo
gendheden Als die menschen
eens niet wegkropen achter bun
w ezentlijke bedoelingen en vrij
en openlyk zeiden, waar het hun
om te doen is, och wat zouden
er dan een conference's minder
worden gehouden voor dezelfde
zaak. Maer nu ze dat niet doen
en achter allerlei schoon klin
kende en zgn. vredelievende
leuzen hun bedoelingen verber
gen, nu moeteD er by herhaling
allerlpi kronkelingen en uitvluch
ten gezocht worden. Immers als
de zoekende de schuilplaats heeft
gevonden van zijn tegenstander,
moet er toch weer een nieuwe
en nog meer geheimzinniger
schuilplaats worden gevonden
En zoo blyft het spel duren.
Niet alleen het spel der con
lerentie'8, maar ook het spel der
oorlogvoerenden.
De revolutie in Spanje gaat
door en de niet inmengingscom
missie, om die revolutie te be
perken, ook.
Er is nog de algemeene belofte,
om Spanje en de vechtende
Spanjaarden in huneigen sop gaar
te laten koken. Tusschen eer
lijke lieden moest een dergelijke
plechtig beschreven afspraak
voldoende zyn. Zouden de deel
nemende regeeringen, als ze
wilden, vrijwel alle stdokkelary
niet kuunen uitroeien, en de
overeenkomst zonder verderen
omslag dus strikt kunnen na
leven Maar ons kent ons. zoo
zegt de kroniekschrijver van de
Mdb. Crt. Met de beminnelirk-
heid van „gentlemen-boeven"
ontwierp men het befaamde
controle-stelsel, om mekaar op de
vingers te zien. Italië en Duitsch-
land kregen de kusten van het
„roode" Frankrijk en Engeland
die van het „witte" Spanje onder
hun toezicht. Ea langs de laLds-
grenzen(in Portugal en Frankrijk)
werden neutrale waarnemers op
gesteld.
Het controle-stelsel is bezwe
ken. Duitschland en Italië wien
het vermoedelijk te goed werkte,
grepen een geschikte gelegenheid
om er af te komen.
Het ligt op den weg der com
missie, om een nieuw, stelsel te
vinden en in toepassing te laten
brengen, riem week of zes is
Engeland daar nu al mee bezig
Resultaat nihil In de plaats van
de controle ter zee (door Duitsche
Italiaansche, Fransche en Eogel-
sche oorlogsschepen) wil Enee
land neutrale waarnemers in alle
Spaansche havens. Dan zijn in
cidenten als dat met de Leipzig
uitgesloten. Om aan zekere wen-
schen van Rome en Berlyn
tegemoet te komen, wordt dan
verder nog voorgesteld, het recht
van oorlogvoerenden aan beide
partijen toe te kennen, nadat
alle vreemde vechtersbazen (de
„vry willigers") van het Iberische
strydtooueel zullen zyn verwy
derd. Duitschland en Iialiëzyu
zoo verzot op die toekenning
van de rechten der oorlogvoe
renden, omdat de vloten van
beide partijen dan veel meer
vryheid van beweging kregen en
dus ook het een enjanher tegen
de smokkelarij zouden vermogen
te doen. Vooral de vloot van
Pi Akoo, die ?erw?g het sterkst is
De schijnbare logica der En-
gelsche opvatting eerst neutrale
waarnemers in de Spaansche
havens, dan verwijdering der
„vrijwilligers" (waarmede het
internationale asppct van den
Spaansche burgeroorlog de scher
pe tanden zouden worden uit
getrokken) en tenslotte toeken
ning van de rechten der oorlog
voerenden, voldoet Rome en Ber
lijn niet.' Zij willen met het
laatste beginnen, of althans dit
laatste aan het eerste koppelen.
Verleen de rechten der oorlog
voerenden en plaats neutrale
waarnemers, zoo z«ggen ze. Dan
krijgen we een dubbele controle.
Én zoo meent de een Da den
ander voordeel te trekken uit de
situatie, in plaats van oprecht
maatregelen te nemen dat die
roestand beëindigd wordt. Het
lijkt wel, of men juist liever de
zaak op de lange baan schuift
Maar tot hoe lang Een rustig
burger zou zijn rust er wel eens
njj kunnen verliezen.
En in bet Oosten
Het ziet er thans weer heel
er- naar uit,,, dat hèt oorlog iD
het Verre Oosten zal worden
Er wordt in de buurt van Pei-
ping veel erger gevochten dan
•»'-n paar w-keD geleden bij bet
begin van het Chineesch-Japan-
senecoofl ct. Tegelijkertijd zijn
intusscben ook de berichten over
de gebeurtenissen verwarder dan
ooit, zoodat het onmogelijk is,
zich een beeld van de ontwik
keling van den toestand te
vormen.
Uit den aard van de geleverde
gevechten zou afgeleid kunnen
worden 'dat de Japanneezen be
gonnen zijn met een drijfjacht
om het gebeele 29ste leger uit
bet gebied van Peiping te ver
jagen
Engelsche, I'aliaansche, Fran
sche en Amerikaanscbe troepen
hebben de muren en poorten
van de legatiewyk van Peiping
bezet, waar zicü thans de ge
beele Japansche bevolkiDg be
vindt, terwyl vele Coineezen er
eveneens later een toevlucht
bebbeo gezocht.
Vele Chiceesche gezinnen heb
ben in allerijl bomvrije schud-
plaatsen gegraven in de tuinen
bij hun huizen.
De Japansche minister van
marine heeft verklaard, dat de
geheele Japansche vloot zich
gereed hield voor de Cüineesche
wateren en dat er oog andere
oorlogsschepen in de omgeving
waren, welke gereed waren voor
het verleenen van steun aan het
leger voor strategische operaties
in Noord China.
'n stormloop op het reeds van
tevoren in puin geschoten Bru-
nete onverwachts op hevigen
tegenstand zyn gastuit. Een sper
vuur maaide 6000 Mooren weg.
De luchtmacht is in dezen
sector zeer actief geweest. Vol
gens betrouwbare berichten moe
ten de regeeriDgstroepen tydens
de luchtgevechten zeer vele
toestellen hebben verloren. Ia
de lucht schijnt Franco, hootd-
zakelijk door beter en moderner
materiaal de baas te zijn. Dat
er zoo verwoed om de plaats
Brunete gevochten wordt vindt
zyn oorzaak in de belangrijke
strategische waarde van dit
stadje.
Een flapper meisje.
Te Rotterdam werd een kano
waarin de 55 jarige H. Werkman
en de 19-jarige v. d. Ploeg was
gezeten, door een motorboot over
varen, met het gevolg, dat de
beide inzittenden te water raak
ten V. d. Ploeg kon zwem
mende den kant bereikeD, maar
Werkman raakte versuft en
dreigde in de diepte te verdwij
nen. Op dezelfde hoogte veer
juist een andere kano, waarin
zat de 16 jarige mej. A Kruis,
een oud-lid van een zwemver-
eeniging. Zij sprong te water
en Slaagde erin den man op het
droge te brengen.
Te Emmerertscheideveen
kregen 2 veenarbeiders ruze
over de werkzaamheden, die
zoo hoog liep, dat een hunner,
de 30 jarige S. zijn tegenstander,
den 33 jarigen Foekers met een
mes zoodanig verwondde, dat
deze kort daarop overleed.
Een bewoner van de buurt
schap Steenenkamer bij Deven
ter heelt bijzonder geboft. On
langs is, ua blikseminslag, zijn
buis afgebrand. By bet graaf
werk ten behoeve van het
nieuwe huis ter plaatse vodü
men eenige bloempotten met
geld, gouden tientjes, rijksdaal
ders en guldens, tezamen ten
bedrage van eenige honderdeD
guldens.
Niet modern
De 43 jarige ecbigenoote van
deD veenai beider J. Valke te
Emmen, is dezer dagen moeder
geworden van baar twintigste
spruit. Van de 20 zijn er zeven
overleden, zoodat het gezin thans
13 kinderen telt.
Spanje.
In Spanje worden bloedige
gevechten geleverd. Do stryd
is buitengewoon fel, omdat de
opstandelingen een groote troe
penmacht aaD de gevechten laten
deelnemen Franco wil schijn
baar, ondanks het groote verlies
aan menschenlevens dat een
aanval nu eenmaal tegen een
zoo b ebte verdediging als die
der regeeriugstroepen moet kos
ten, het eeDige weken geleden
door de Madrileensche troepen
bezette gebied zoo spoedig moge
lyk heroveren. Omtrent de ge
vechten wordt van Madrileen-
sctae zijde gemeld, dat de aan
vallen der opstandelingen, hoe
wel zij gesteund werden door
artillerie en tanks, teruggeslagen
zijn. E-n aanval der Moorscbe
ca valei ie is afgeslagen De vij
and zou daarby meer dan 800
nooien op het slagveld hebben
acntergelaten.
Daarentegen meldt eeD bericht
der opstandelingen, dat de beste
brigades der regeericgstroepen
werden gedecimeerd en de hoe
veelheid materieel, welke werd
buitgemaakt, aanzienlijk is.
De vijandelijke verliezen wor
den op ongeveer 30.000 man
geschat. 110 vlieg-uigen en fcO
tanks WRrden vernield. Meer
dan 200 mitrailleurs werden
veroverd.
Uit de gpgevens die bekend
zyn geworden over den strijd
om Brunete kan opgemaakt
worden, dat aan de zijde van
Franco het grootst aantal ge
sneuvelden is gevallen. Zoo
soudis tr9Bp?a hij
Baby in het natte element
Bij een onder de gemeente Ter
Aar gehoudeD demonstratie in
het reddend zwemmen enz van
wege de reddingsbrigade uit Oude
Wetering, welke door een groot
aantal belangstellenaen werd bij
gewoond, zorgde een baby zij
het buiten zijn wil voor het
hoofdnummer.
Het ééa jaar oude kind was
door zijn moeder, die met groote
aandacht de demonstraties volg
de, zoolang aan den kant van
het Aarkanaal neergezet. Zonder
dat iemand er iets van bemerkte
had de baby kans gezien zicb te
verplaatsen, totdat plotseling een
algemeene consternatie ontstond.
Het kind rolde van de schuine
grasberm af en tuimelde in het
Aarkaoaal
Zóó groot was de consternatie,
dat aanvankelijk niemand een
hand uitstak om het wicht, dat
weinig waardeering voor het nar-
te element toonde te redden. Het
publiek aan de overzijde van het
kanaal vroeg z ch intusschen at
of dit nummer bij het programma
behoorde of dat er sprake was
van een werkelijk ongeluk, doch
aan deze onzekerheid werd ten
slotte een eiDd gemaakt, toen
enkele personen o w. een veld
wachter, zich te water begaven
en baby op het droge brachten.
De moeder zal van deze de
monstratie waarschijnlijk geleerd
hebben, dat het nóg beter is on
gelukken te voorkomen dan bij
een ongeluk reddend op tetreden
Boor stier aangevallen.
De landbouwer Vos uit Zelhem
werd dezer dagen door een stier
in de weide aangevallen en op
d? how g?59m»n mat het ge
volg, dat de man zijn ruggegraat
brak en verlamd in het zieken
huis te Doetincbem werd opge
nomen. Hier is bij aan zijn won
den overleden.
In een der Groningsche
ziekenhuizen is opgenomen het
11 weken oude kindje van den
veehouder P. de Poel, uit Sebal-
debureD, dat s nachts, terwijl
het in zijn wiegje lag, door rat
ten was gebeten en vrij ernstig
aan het gezicht en de handjes
gewond was.
Ongepaste grappen
Onlangs werd te Uirecbt
iemand onaangenaam getr-oflen
als gevolg van zijn automatische
aansluiting bij de telefoon. E-rst
kwam een taxi voorrijden, waar
van de chauff-ur te kennen gaf
telefonisch te zijn besteld. De
zakenman wist van niets eD de
taxic: auffeur vertrok, aanne
mend, dat er een vergissing in
het spel was. De situatie werd
vreemder, toen enkele minuten
later een bankelbakkersknecht
aanbelde met „de bestelde taart
jes". Nauwelijks was deze weer
vertrokken, ot met groote baast
kwam een auto met een genees
heer voorrijden, die met zijn
instrumententasch de stoep op-
holde met de vraag, waar het
slachtoffer was en nog had hij
niet verteld, dat by telefonisch
ontboden was, of een der auto's
van den gemeentelijken genees
kundigen dienst stopte voor het
huis. Niet alleen de zakenman,
maar begrijpelijkerwijze ook de
ontboden menschen waren zeer
ontstemd over dezen overlast,
die hun bezorgd werd.
's Avonds herhaalde zich het-
zelf ie „spelletje". Enkele dagen
lang gebeurde er niets en de
familie hoopte al, dat zy vaD
verdere ellende verschoond zou
blyveD, toen Dinsdag j.l plotse
ling weer iemand belde, die
eeDige gebraden kippen kwam
brengeD, die al evenmin besteld
bleken en dienzelfden dag kwam
er zelfs een keurmeester om
waren te keureD, die heelemaal
niet aanwezig bleken te zijn.
De zakenman weet niet wien
by van deze „grappen" moet
verdenken. De politie stelt een
onderzoek in.
Te Zevenhuizen hebben een
of meer bonden een slachting
aangericht onder een troep van
130 jonge zwanen, die in een
boomgaard liepen. Er werden
27 diertjes doodgebeten en vijf
verslonden. Een schadepost voor
den eigenaar, die er handel in
dreef. De politie doet onderzoek
Bij Marburg is de bliksem
in een kudde schapen geslageD.
Acht en zeventig di°ren werden
gedood.
Ten Zuiden van Gothenburg
is een particulier vliegiuig in zee
gestort. De twee iDZiitendeD,
n.l. de bestuurder en een jong
meisje, kwamen om het leven.
De macht van het kleine.
In de nabijheid van Hassfurt
zyn een slager tn zyn beide
zoons, een knecht en twee paar
den door een zwerm bijen over
vallen en door tallooze steken
ernstig gewond. De slager werd
zslfs levensgevaarlijk toegeta
keld. De paarden waren er zoo
erg aan toe, dat zy enkele uren
later stierven.
Axel, Juli 1937
Geachte Rsdactie 1
Mag ik s v.p. eeD plaatsje in
U<v blad; by voorbaat tnijn dank.
Al» rechtgeaard arbeider belang
stellend in een raadsoverzicht,
waarin zoovele sociale kwesties
behandeld werden, was ik ver
wonderd over de oppervlakkige
beschouwingen en zonderlinte
conclusies van onzen nakaarter
„Pietje". Ik zal hem niet op den
voet volgeD, maar aanstippen wat
mij belangryk voorkomt.
„Pietje" is iemand, zooals zoo
veel beter gesitueerden ook in
onze gemeente, wiens hart
warm klopt voor de arbeiders en
hunne belangen, «oodat men niet
begrijpt, waarom Axel dan een
arbeiderrgehema (beteeke.nt fig.
arbeidersbel. Red.) en geen ar-
beidersdorado (land van belofte
Red is.
Als we „Pietje" aox serienx
kunnen nemen,- begrijpt hij het
zelf ook niet, getuige zijn ver-
zuchtirg over de lage werkver-
schaffmgeloonen. Wanneer „Piet
je" ook eens een blik wil werpen
in het groote en leerzame boek
der historie, dan za) hij begrijpen
het sxioma; „De strijd voor de
sociale en cnllureele verhi fling is
de taak der arbeidersklasse zelf"
en niet vao reactionnaireD,
die meestal alleen maar in de
verkiezingsdagen belang stellen
in arbeiderszaken.
Wat het pleidooi van Hamelink
aangaande de stopzetting betreft,
dit was m i zijn plicht als arbei
dersvertegenwoordiger het is
alleen jammer, dat niet alle ge
meenten een protest naar Den
Haag zondeD, dan kregen we
misschien een goed resultaat.
„Pietje" noemt in verband met
het erwterplukken een geziD met
een week inkomen van 50.
Met hoeveel mensehen zijn die
verdiend, met 2 of 4 De hoe
veelste week van het jaar werkten
die menschen, de le ot de 26
Hoeveel eters waren er in dat
gezin, 4 of 10? Hoeveel schuld
had dat gezio Dy berooide mid
denstanders? Over dit alles rept
onze nakaarter niet, hij spreekt
enkel van een bevredigende op
lossing van B en W., bevredi
gend voor de gemeentekas d.w.z.
geen steun.
Tenslotte de zaak die mij naar
de pen deed griipen. De steen -
lossershistorie. Hier komt m.i.
de genegenheid van onzen gelegen
heids journalist zonder latsoen
duidelijk Daar voren. Iedereen
weet, wie die zes menschen waren,
die dit werk moesten verrichten,
n.l 3 deskundigen en 3 ondes-
kundigen. Die ondeskundigheid
is m.i. niets nieuws iD een arbei-
dersgehenna als Axel, waar men
o a. een scheepskok, eeu assura
deur, een klerk en een typograaf
vlas durlt laten trekken By de
eerste 3 steenlossers waren 2
„all round"-arbeiders, die steeds
rot volle tevredenheid van vele
I werkgevers allerlei arbeid hebben
verricht, benevens een ervaren
metselaar. De andere groep be
stond uit een fabrieksarbeider,
een machinaal houtbewerker en
een typograaf. Allen hebben ge
daan wat zij koDden. Dat de
deskundigen de dupe werden van
de ondeskundigheid-der andereD,
is treurig Maar niet iedereen is
een even goed vakman. Persoon
lijk zie ik b.v. wel kans om een
raadsoverzicht te schryveD, maar
daarin zooveel oppervlakkigheden
en onjuistheden te verkondigen
als „Pietje", dat is mij niet ge-
geveD. Hij heeft hier blijk be
halve nakaarter ook een goed
naprater te zijn. In plaats
van de 6 gedupeerden te inter-
vieuweD en daaruit, benevens uit
de veiklaringen van den schipper
en den opzichter zijn conclusie
te haleD, bekladt deze arbeiders-
griend" menschen die hier fat
soenlijk en vlytig gewerkt hebben,
op een buitengewoon grove ma
nier, geleid door de gedachte:
„het zal wel zoo zijn". Zooiets
doet alleen een gelegenheids-jour
nalist, die niet eens weet, wat
journalistiek fatsoen is.
Dat Hamelink en Van Bende-
gem hiervoor in de bres sprongen
strekt hun tot eere. Dat andere
raadsleden zooals zoo vaBk
genoegen namen met een zwij
gende rol, als het over arbeiders
belangen gaat, wie kan het ont
kennen Maar noemde U in dit
verband de breedsprakigheid van
sommige raadsleden En pa
nopticum of pantomime club heb
ben we op de raadszaal niet
noodig.
Ook over de loonen behoeft U
niet te klagen. Werpt U liever
Uw masker, waaronder U wel
willende arbeiders beleedigt, eens
af, en zegt U eens, wat U per
soonlijk reeds voor een betere
belooning der arbeiders deedt of
wilt doen.
Mijnheel de gelegenheids-jour*
nalist, veel succes I
CRITICUS,
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
