ÜAJ J
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuw se h- Vlaanderen.
No. 28
VRIJDAG 9 JULI 1937.
i
^aatrnm
58^ Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Landbouwdagen.
OBj p j
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond
ABONNF. MENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVER I EN HÉN van 1 tot 5 regels öO Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
-Eerste -Blad.
ui.
Was het de vorige week de
C. B. T. B. en de paarden- en
rundveefokkerij in onze streek,
die hoogtij vierde, thans is het
de Z L 1,
de groote Zeeuwsche Laridbouw-
Maatschappij, die haar jaarfeest
houdt en wel te Zierikzee op de
gebruikelijke wijze, d.w.z. Dins
dagavond officiëele ontvangst ten
stadhuize van het Hoofdbestuur
en genoodigden door het Dage-
lijksch Bestuur van de Schouw-
sche hoofdstad.
Van hier werd verhuisd naar
het hotel Van Noppen, waar de
hoofdbestuursvergadering werd
gehouden onder leiding van den
algemeenen voorzitter, dhr. mr.
P. Dieleman.
Hij riep speciaal het welkom
toe aan den vertegenwoordiger
van den Minister, mr. Wittermans
aan de leden van Ged. Staten,
de heeren Stieger en v. d. Wart,
aan den secretaris vaa het N L.C.
dr. Molhuijzen, aan dr. F. Post-
huma, oud-minister van land
bouw, en prof. O. de Vries, die
beiden een inleiding zouden hou
den, aan burgemeester en verdere
leden van het gemeentebestuur
van Zierikzee, aan bestuursleden
van den kring, aan eereleden, enz.
Spr deed mededeeling van
bericht van verhindering van den
Commissaris der Koningin, van
den heer W. Kakebeeke, vice-
voorzitter der ZL-M. en enkele
andere personen.
Na een historisch overzicht van
het eiland gegeven te hebben,
deed de voorz verschillende me
dedelingen, reeds door ons ver
meld en o.a. ook, dat door het
Dagelijksch Bestuur is verzocht
opnieuw krachtige pogingen in
het werk te stellen om den tarwe-
richtprijs verhoogd te krijgen tot
f 10 per 100 kg.
Het Dagelijksch Bestuur is van
oordeel, dat niet alleen de crisis
heffing op rundvleesch, doch
evenzeer de accijns op rund
vleesch, alsmede de hooge keur-
loonen, oorzaak zijn van den
hoogen detailprijs, zoodat het
overweging verdient deze beide
laatste eveneens te verlagen. Hier
door zou ongetwijfeld de con
sumptie van rundvleesch worden
bevorderd.
Op een vraag van den heer
Dees, over de uitbetaling van de
denaturatie der aardappelen, zeide
dr. Molhuijzen, dat daarover nog
geen beslissing is genomen.
De voorz. meende, naar aan
leiding van de actie der slagers
voor afschaffi ig van de accijns,
dat er een teveel aan slagers is.
In dit verband keurde mr. Diele
man het ook af, dat er toestem
ming is verleend voor invoer van
Deer.sch vleesch. Hier tegen is
de Z L.M. dan ook opgekomen.
De heer Molhuijzen deelde dan
mede, dat ook het K.N.L C. de
zaak heeft bekekenmen wil
echtei niet allen invoer naar Ned.
stop zetten, doch men kan wel
opkomen tegen het feit, dat de
veehouders weer de dupe worden;
die hebben al zooveel klappen
gehad. De teeltregeling kan blijk
baar nog niet gemist worden.
Tot leden van het dag. bestuur
Werden benoemd de heeren J. S.
de Regt te Kats en J. L- Groene-
Wegen te St. Maartensdijk, die
in plaats van de heeren S. J. de
Regt te Wissekerke er. A. Wisse,
voorheen te Anna Jacobapolder,
thans te Goes.
In plaats van den heer W.
Koning Wzn. te Rilland-Bath werd
tot lid van het Centraal Zeeuwsch
Pachtbureau benoemd de heer J.
M. van Bommel van Vloten te Goes.
In de belastingcommissie uit de
Z L M. werd benoemd de heer W.
Kakebeeke te Goes.
Aan mej. C. C. M. M Barends
te Middelburg, leerares kinder
verzorging en opvoeding, en de
heeren Th. J. de Boon en L.
Verbeem, land- en tuinbouwon-
d er wijzers te Kwaden dam me, werd
een vaste aanstelling verleend.
De heeren J. Deïst te Zonne-
maire en J. Adriaanse te Oost
burg werden tot lid van verdienste
der Z L.M. benoemd.
Hierna hield prof. dr. O. de
Vries, hoofddirecteur van het
Rijkslandbouw-proefstation voor
den akker- en weidebouw te
Groningen, een inleiding over:
„Een en ander over het grond
onderzoek op de klei- en zavel
gronden".
Na afloop der hoofdbestuurs
vergadering werd door den kring
Sell, en D een souper aangeboden,
waar verschillende tafelspeeches
werden gehouden aan het adres
van mede-aanzittenden.
De heer dr. Wittermans, de re-
geeringsvertegenwoordiger, hield
een toespraak, waarin hij voor
Zeeland, de Z.L.Mmaar vooral
den voorzitter, mr. Dieleman, ge
tuigde van groote waardeering.
De heer mr. Stieger, lid van
Ged. Sthield een warm pleidooi
voor toetreding van alle land
bouwers tot de Z. L. M.
Als Goes het hart van Zeeland
is, dan is het spreker een genoe
gen, dat het bureau der Z.L M.,
daar in het centrum is gevestigd.
Maar z.i. moet ook de Z L.M. in
het hart van iederen Zeeuw staan.
Spr. «hoopt nog eens alle land
bouwers vereenigd te zien in de
Z. L. M Afscheiden of niet toe
treden is beslist verkeerd.
Natuurlijk werden vde sprekers
met gelijke munt beantwoord.
Woensdagochtend 10 uur ving
de Aigcmeene Vergadering
aan, die zeer druk bezocht werd
uit alle deelen der provincie.
Behalve de genoemde autori
teiten waren nu ook aanwezig de
Commissars der Koningin, de
voorz. van de Nederl. Akkerbóuw-
Centrale, de landbouwconsulent
voor Duitschland en de voorz.
van de Landb Mij. voor Brabant.
Voornaamste punten dei agenda
waren de als steeds in
drukwekkende rede van mr. Die
leman en een inleiding door oud
minister Posthuma
Omtrent de rede van mr. Die
leman lezen we het volgende in
de Middb. Cit., waaraan we ook
het bovenstaande ontleenden
Hij begon zijn jaarrede met er
op te wijzen, dat belangrijke eco
nomische en sociale vraagstukken
aan de orde van den dag zijn en
blijven. En vele geesten zoeken
naar oplossing. Volgens Emile
de Lavelt-ye bestaat er voor alle
zaken, die op de menschelijke
maatschappij betrekking hebben,
één regeling, die de beste is.
God kent en wil die beste rege-
ling en het is de plicht van den
mensch haar op te sporen en in
i te voeren of te bevestigen. Er
zijn ook in onze dagen vele raad
selen, die moeilijk schijnen op
te lossen, maar die toch evenals
die van Sphinx een oplossing
vragen op straffe van vernieti
ging of belemmering van den
geestelijken en stoffel ij ken voor-
uitgang. De maatschappij wordt
zoo samengesteld en zoo onge-
teugeld, door het beginsel van
de zelfzucht beheerscht, dat hoe
langer hoe meer een natuurlijk
solidariteitsgevoel verloren wordt.
Men mag niet blind zijn voor het
feit, dat nieuwe toestanden nieuwe
ordening van het een en ander
eischen. De leiders van ons
volk hebben die in het oog te
vatten en te voorkomen, dat ver
andering in den vorm geweld
dadig geschiedt met vernietiging
van veel goeds en waars en
schoons. Ook op het gebied
van den landbouw en het platte
landswezen zijn er velen, die
terug willen naar oude tijden,
alsof het toen ook een gouden
tijd was en alsof er niets door
den oorlog en daarna tengevolge
van geheel veranderde denk
beelden veranderd is.
Nog altijd, zelfs in toenemende
mate, willen sommigen een anti
these stellen, waar dat niet mag
geschieden, en zoekt men ter
versterking van ten eigen be
paalde groep, van ongeveer gelijk
denkenden en gelijk werkenden,
in ongeveer eenzelfde politieke
organisatie levende personen, hei
in afscheiding. Ook zijn er veien,
die op het oude individualistische
standpunt blijven staan. Maar
de huidige toestanden eischen, dat
ei g r o o t e s a m e n w e rk in g zij.
Bij productie en credietgeving en
bij distributie van goedereu. Dit
is zeker ook zeer dringend noo-
dig voor de kleine boeren, die
het thans zoo uiterst moeilijk
hebben en voor wie de leidende
personen in de politiek blijkbaar
nog geen uitkomst weten. De
Z.L M zal goed doen het vraag
stuk van hulp aan de kleine
boeren, andermaal onder het oog
te zien. Crediet is nog altijd
van het grootste belang, doch
ook moet er waarborg zijn en
daaraan kan veelal de kleine
landbouwersstand niet voldoen.
Er moet dus op andere wijze
naar oplossing gezocht, al dan
niet met staatshulp of staatsga
rantie, waarbij b.v. de komende
oogst, door een soort van oogst-
verband, de waarborg wordt voor
terugbetaling van het geld, dat
voor zijn winning heeft gediend.
Organiseert de landbouw-maat-
schappij dit voor hen, dan gaat
het gepaard met de minste kosten
en zonder bezoldigde directeuren.
Dikwijls is er botsing tusschen
het oude en het nieuwe. Het
komt vooral aan op een degelijke
rechtspleging. Spr. staal stil bij
den geringen waai borg door de
benoeming van personen tot
rechters, overigens zeer ter goeder
trouw, maar die toch slechts hun
benoeming danken aan anciënni
teit in werkzaamheid bij een
griffie of een parket of aan het
aantal jaren, dat zij gepromoveerd
of meester in de rechten zijn en
niet aan hun kennis en bekwaam
heid en ervaring in het leven en
onafhankelijkheid van oordeel en
zelfstandige hoogheid van karak
ter. Nog erger is het echter,
wanneer zelfs buiten eenigen
eisch van kennis, die rechtsple- j
ging wordt toevertrouwd aan j
„leeken", wier eenige verdienste
soms gelegen is in hun politiek
beginsel.
De crisismaatregelen hebben
de zgn. leekenrechtspraak zeer
doen toenemen. Ieder zal de
bezwaren voelen, die verbonden
zijn aan het feit, dat soms voor
de practische benoembaarheid,
het behooren tot een godsdienstig
confessioneele organisatie of eenig
staatkundig politieke partij ver-
eischt is. Hoe goed en nuttig
pachtbureaux ook mogen zijn,
wanneer hun samenstelling, wat
de leden betreft, moet beiusten
op het behooren tot een politieke
partij of een of andere confessi
oneel gemarkeerde landbouw
organisatie, dan is de hier vooral
zoo noodige waarborg voor dege
lijke uitspraken en beslissingen
door daartoe bekwame en be
voegde personen weggenomen.
Om dezelfde reden huivert men
aan te dringen op de instelling
van landbouwraden of van een
ordening in het bedrijfsleven, hoe
noodig en 'gewenscht anders ook.
Maar het is allerslechtst en ver
keerd, wanneer het een instituut
wordt in handen van een speciale
partij of richting en op specialen
en niet op generalen grondslag
berust, wanneer die uitgaat van
een gespjitst zijn van het volk in
deelen, waarin het op maatschap
pelijk en bedrijfsgebied in wezen
niet gesplitst is of wanneer men
de scheidslijnen ter splitsing trekt,
daar waar zij absoluut niet liggen,
door b.v. Christelijk te noemen
wat aan deze zijde der lijn ligt
en niet Christelijk dus wat aan
de andere zijde ligt, waardoor
aan de kern en het wezen van
de positieve, waarachtige Chris
telijke gedachte geweld wordt
aangedaan.
11 een tijd als de onze, waarbij
uiterlijk Christendom en schijn
baar Christelijke vorm of uitwen
dig etiket, zoo dikwijls voor het
wezenlijke en ware gehouden
wordt, is dit een zeer groot ge
vaar. Men zal goed doen ook
in den kring der Z.L.M. hieraan
meer aandacht te wijden, deze
zaken te overwegen en voor de
juiste denkbeelden hieromtrent
dan propaganda te maken.
Spr. behandelde vervolgens de
waarde van een goede rechtspraak
ook in zake de crisispacht-recht-
spraak en noemde ergerlijke feiten
van foutieve beslissingen en wees
daarom uitvoerig op de plichten
van rechters, om onpartijdig te
oordeelen vooral geldt dit den
leekenrechters. Veel onbillijkhe-"
den en scheeve verhoudingen zijn
daarvan het gevolg. Voor een
juist oordeel is gezond verstand
noodig, wat helaas bij velen ont
breekt.
Het is noodig bij leekenrecht
spraak behalve de samenwerking
met den rechtsgeleerde óók per
sonen van wetenschappelijken
aanleg en hooger intellect te be
trekken. Dan is er ook meer
waarborg voor gelijkheid in rechts
bedeeling en onafhank. lijkheid.
Want ongetwijfeld heeft de leek
bij zijn rechtspraak een neiging
om wie hem benoemen of de
regeering des lands naar de oogen
te zien.
De ervaring heeft geleerd, dat
vooral in tijden van politieke
beroeringen, de leekenrechtspraak
tot een schrikbewind leiden kan.
Politieke invloed doet zich o.a.
ook gevoelen bij beslissing over
het al of niet au s aan van het
gebouw in een waterschap, bij
de beslissing over samenvoeging
van gemeenten of polders. Men
moet daarbij gespeend zijn van
elk eigen belang of dat van zijn
familie of vrienden. Spr. wil
volstrekt niet zeggen, dat er geen
beroepsrechters zijn, die niet in de
zelfde fout vervallen. Maar om
gekeerd zijn er ook wei leeken,
die op de uitnemendste wijze
gansch objectief een oordeel vel
len en een beslissing nemen.
Spr. verzet zich daarom niet
tegen de leekenrechtspraak in de
land-en tuinbouwaangrlegenheden
Spr. meende dit onderwerp in
de vergadering te moeten be
spreken, omdat ook in deze krin
gen de kwestie besproken wordt.
D« Z L M ook
positief Chr.
Hierna kwam hij tot de stich
ting van de Z.L M. in 1843 Het
bestuur hoopt over eenige jaren
het 100 jarig bestaan te vieren en
in een gedenkboek na te gaan,
wat de Z.L.M voor den Zeeuw-
schen landbouw heeft gedaan,
opdat men zien kan, hoe onrecht
vaardig en onbillijk men is om
haar den rug toe te keeren of
afbreuk te doen, door haar mo-
reele rechten in Zeeland te mis
kennen en het voetspoor der
vroome voorvaderen verlatende,
in andere sporen te treden, terwijl
de redenen, waarom men voor
geeft dit te doen, veel meer in
sommige vroegere tijden hebben
kunnen gelden voor de voorva
deren, aan thans voor de zonen.
Immers de Z L.M dient, wars van
eenige politiek, zoo objectief mo
gelijk en met eerbiediging van
ieders godsdienstige of kerkelijke
opvattingen, de welvaart der pro
vincie en van het Zeeuwsche volk
en zet haar poorten voor ieder
open, zich daarbij stellende zonder
dat in formules uit te drukken,
of in uitwendigheden te zoeken,
op den wezenlijk positief Chris-
teüjken grondslag, waarop het
Nederlandsche en in het bijzonder
het Zeeuwsche volksleven zich
heeft ontwikkeld.
De Z.L.M. wenscht te blijven
wat zij schier 100 jaar is, een
eigen, zelfstandige, onafhankelijke
Zeeuwsche Maatschappij, die wel
met anderen in een Unie wil
samenwerken, als b.v. bij het Kon.
Ned. Landb. Com., maar die po
sitief weigert haar zelfstandigheid
prijs te geven door een onderdeel,
een af deeling te worden van eenige
Nederlandsche Maatschappijen,
welke ook, op welken uiterlijken,
confessioneelen of niet-confessio-
neelen, christelijken of niet-chris-
telijken grondslag ook. Spr. con
stateert echter met kracht, dat
juist door het karakter en door
de angstvallige nauwkeurigheid
en voorzoover dat menschen met
hun gebreken mogelijk is, ieders
godsdienstige meening en over
tuiging te eerbiedigen,en door zich
zelf geplaatst te houden op dat,
wat algemeen als positief christe
lijk beginsel of zeden geldt, over-
eenkomstigden Zeeuwschen volks
aard, er niet de minste reden is,
om in Zeeland, hoe het ook, wat
spr. niet vermoogt te beoordeelen,
elders moge zijn, afzonderlijke
organisaties te hebben of op te
richten, die liefst in concurrentie
met de Z L.M. en haar nadoende,
precies hetzelfde pogen te doen
wat de Z.L.M. al tientallen van
jaren en naar haar meening op
de beste, haar mogelijke wijze
doet Gelijk men Nederland een
christelijk land noemt, zoo is dat
ook de Z.L M.
In verband met uitlatingen.dat
het goed zou zijn, dat Zeeland
slechts één landbouwvereenigtng
rijk was, meende spr., dat dit dan
de Z.L.M, moest zijn, daar een
samengaan van verschillend ge-
AXELSCHE
COURANT.
