Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Bij de Marmergroeven
No. 95
VRIJDAG 5 MAART 1937
52 e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Strijd tegen den duivel
een Werk des Vredes.
FEUILLETON.
Binnenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag;- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTlEN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franeo ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Met bovenstaande uitdrukkingen
zou men kunnen betitelen het
werk van de Vereenigingen voor
Luchtbescherming, zooals die
alom in den lande worden ge
sticht.
Strijd tegen den duivel. Het
is wat kras gezegd. Maar is het
niet op zijn plaats Is oorlogstijd
niet de oogsttijd voor den duivel
De vraag stellen is die bevestigen.
Geen tijd is er, waarin de mensch-
heid zich meer gerechtigd acht
om te verdelgen, al wat hem voor
zijn doel in den weg staat. Men-
schen maken menschen dood op
de meest afschuwelijke wijze. En
waar men in vredestijd den adem
inhoudt van ontzetting, als er
enkele, vijf, misschien tien men
schen met een vliegmachine naar
beneden storten, of in een boot
door de golven worden verzwol
gen, of in een mijn opgesloten,
stikken daar vinden we het
gewoon, misschien wel heerlijk,
als er eenige honderden of dui
zenden mannen door machine
geweren, tanks, kanonnen of gas
bommen, in de kracht van hun
leven sterven, omdat ze aan den
vijand zijn ontvallen.
Maar laten we niet verder schil
deren de gruwelijkheden, die
oorlog met zich brengt. Vaardiger
pennen en meer letterkundigen
hebben dat vóór ons gedaan.
Heeft het geholpen
Evenmin als we in 1914 ons
konden voorstellen, dat het nog
mogelijk was, dat menschen elkaar
met spiesen en bajonetten in het
lichaam staken, dat menschen
tegen een muur werden geplaatst,
door hun medemenschen, om op
enkele meters afstand, oog in oog,
te worden doodgeschoten, even
min dachten we na 1918, dat dit
nog ooit zou gebeuren.
De boeiende lectuur van
ellende en ontbering, de gekleurde
films en foto's van verminkte
menschen (gebouwen en kunst
schatten laten we op den achter
grond) hebben de menschheid
niets verder gebracht: Er moet
kapitaal verdiend worden, dus
wapenen. Wapenen in allerlei
vorm.
De gevaarlijkste vorm is daarbij
gas. Deze vorm spaart niemand
en nergens.
Voorspeld wordt, dat, als er oor
log komt, en hoeveel teekenen
wijzen er niet op deze voor
namelijk met gas en uit de lucht
zal worden gevoerd, zoodat de
burgerbevolking, die niet deel
neemt aan den krijg, al evenmin
gespaard zal worden. Het gaat
erom menschen, liefst jongens
en mannen, te vernietigen.
Geen wonder, dat men zich ten
strijde gordt tegen den duivel, die
zulke hartstochten voedt. Maar
gelukkig, het is geen strijd,die
de burgerij voert om anderen
eveneens te vernietigen. Het is
een strijd om lijf en leven te be
houden en daarom elkaar te hel
pen, zooveel men kan. Een strijd,
zóoals het Roode Kruis die voert,
en het Groene Kruis, het Wit-
Gele Kruis, t.b.c.-bestrijding, enz.
En daarom een
werk des vredes!
Wie zou daartoe niet meewer
ken Eigenlijk voelen we den
plicht als mensch, dat we het
allen moeten doen. En zoo
dacht ook schrijver dezes erover,
ofschoon hij aanvankelijk geen
plan had om zich aan te slui
ten. Maar een mensch kan
dwalen. Er is n.l. eenig motief,
dat sommigen terughoudt van dit
op zichzelf mooie werk. Zooals
we al zeiden, beschouwen we dit
werk als dat van o.a. het Roode
Kruis.
En daarom achtten wij het ook
tot de taak van het Roode
Kruis (niet het militaire) om de
luchtbeschermingsmaatregelen op
zich te nemen. Maar dit is niet
zoo. En wat dan
Het wordt van overheidswege
gesuggereerd, hetis wet geworden.
De beweging gaat niet uit van het
volk, maar wordt beïnvloed door
autoriteiten, waarna de burge
meesters het initiatief nemen en
als hoofd van den dienst optreden
met medewerking van politie,
burgerwacht en militairen (in
burger). En dat is juist, wat een
gewoon doorsnee Nederlander
liever niet wil; al is het nóg zoo
goed. Zie maar de leerplicht, de
verzekeringen, enz. We keuren
het niet af, maar wat ons wordt
opgelegd, werkt remmend.
En als men dan zag, zooals
bij de oefeningen den vorigen
zomer gehouden, waarbij pers,
politie, klokgelui en ambtenaren
in actie werden gebracht, waar
burgers tegen burgers zeiden
stop, nu heb ik het eens te zeg
gen, en we keken dan eens
op het povere resultaat, dat welis
waar in de krant met franje werd
getooid en dat de oefeningen
's Zaterdags in een feest met bal
tot 's nachts te Vlissingen ein
digden, dan is het geen wonder,
dat er eens dieper doorgedacht
wordt.
We hopen daarom, dat die
uitwassen zich niet herhalen en
er inderdaad met ernst gestreefd
en gewerkt wordt naar bescher
ming en zoo weinig mogelijk
openbare oefeningen. Heusch, als
het meenens is, zal men de men
schen niet op straat zien loopen,
om een bom te zien vallen. We
lezen genoeg van de treurige ge
volgen van gasbommen en wie
zich herinnert welk een schrik de
bomaanval op de gasfabriek ver
oorzaakte, zal wel niet nieuws
gierig staan turen, als er met
dergelijke bedoelingen een vlieg-
eskader nadert.
We gelooven, dat met het geven
van schriftelijke orders en waar
schuwingen de burgerij even goed
is gebaat, als met die openbare,
grappige vertooningen.
Zelfs de vertoonde film van de
oefening te Vlaardingen kon ons
niet bekoren, omdat het op papier
alles zoo mooi en gemassigt lijkt.
We hebben nooit militaire spie
gelgevechten meegemaakt, maar
ons dunkt, dat het ook dan nog
wel een beetje anders gaat, af
gezien nog van de gruwelijke
werkelijkheid in oorlogstijd. Ge
tuige Abessinië, getuige Spanje
De hoofdzaak is ernst. Dadr-
mede kan men het publiek winnen
en daarmede zal men bereiken,
dat allen medewerken tot zooveel
mogelijk bescherming en bevei
liging tegen luchtaanvallen in
oorlogstijd.
Hopen en bidden we, dat we
ze nooit beleven zullen.
Concentratie bfjz scholen.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een wetsontwerp, waarvan
de strekking is ook bezuiniging
op de onderwijsuitgaven te ver
krijgen door beperking van het
aantal bijzondere scholen,
nadat reeds zooveel open
bare de bezuinigingsbijl ten
offer zijn gevallen. Men zal zich
herinneren, dat inderdaad in het
algemeene bezuinigingsontwerp
der regeering reeds in een be
paalde „concentratie" van bij
zondere scholen werd vooizien.
De rechterzijde in de Kamer wilde
daar echter niet aan. Er werd
toen een Kamercommissie inge
steld, welke nieuwe bezuinigings
voorstellen deed. De regeering
heeft deze in het ingediende wets
ontwerp belichaamd.
Voornamelijk komt dit ontwerp
neer op een beperking van het
getal bijz. schooltjes, die met
overheidssteun zijn en worden
gesticht. Een verhooging van
het daartoe noodige leerlingen
aantal was gewenscht en zal nu
worden ingevoerd.
Meer margarine en vet
gewenscht.
Het Nederlandsch Verbond van
Vakvereenigingen heeft het vol
gende telegram gezonden aan den
minister van Sociale Zaken
De wijze waarop Uwe Excel
lentie aan de verstrekking van
goedkoope margarine en bak- en
braadvet uitdrukking gegeven
heeft, heeft ons zeer teleurgesteld.
Slechts de kleinste gezinnen zijn
bij deze regeling eenigszir.s ge
baat. De gezinnen met vier en
meer kinderen komen door de
nieuwe regeling voor een kleiner
kwantum dan voorheen in ?ai-
merking, terwijl op een giuuter
kwantum werd gerekend.
Wij dringen er daarom ten zeerste
bij Uwe Excellentie op aan de
distributie van goedkoope mar
garine en bak- en braadvet zoo
tè regelen, dat aan alle gezinnen,
die daarvoor in aanmerking ko
men, een grooter kwantum van
deze artikelen wordt beschikbaar
gesteld.
Kborlng van niotorrjjtnigen
voor veevervoor.
De A.N.W.B schrijft ons:
In artikel 38 van het Motor
en Rijwielreglement werd bepaald
dat de met de inschrijving van
automobielen of aanhangwagens
voorveevervoer belaste ambtenaar
bepalingen kon vaststellen, waar
aan de inrichting en de afmetin
gen dier voertuigen moesten vol
doen.
Het hoofd van het bureau van
den Rijkswaterstaat voor de in
schrijving van motorrijtuigen en
aanhangwagens heeft ihans deze
eischen vastgesteld en openbaar
gemaakt.
Geëischt wordt onder meer, dat
de motorrijtuigen, gebezigd voor
veevervoer, van wielen met lucht
banden voorzien moeten zijn. De
vloeren moeten dicht zijn, terwijl
tevens voor groot vee bepaald is,
dat de opstaande schotten tot op
een hoogte van ten minste 1,40 M.
boven het laadvak gesloten moe
ten zijn. Verder zijn normen
vastgesteld voor ventilatie in de
rijtuigen en is bepaald dat zij
inwendig geen uitstekende deelen
of scherpe kanten mogen hebben.
Een overdekking moet aanwezig
zijn.
Werkloosheid o- der de
onderwijzers.
In zijn antwoord aan de Eerste
Kamer inzake de onderwijsbe
groting zegt minister Slotemaker
de Bruïue het te betreuren, dat
zoovele bezitters van de onder
wijzersakte niet in de gelegenheid
zijn een betrekking te verkrijgen.
Hij kan echter niet deelen in de
meening der leden, die van oor-
(Wordt vorvoigëj,
AXELSCHEff COURANT.
Uit het Engelsch
16)
.Met een veelbeteekerend knikje tegen
zijn strijdmakker repte de beroemde
journalist zich de kamer uit en liet
H ctor alleen met de oude vrouw in
haar havelooze eigengesponnen rok en
de vodderige shawl, weike ook als
bedekking diende voor haar verwarde
grijze haar.
Hij had medelijden met 't primitieve
schepsel, nu hij wist dat dit de moeder
was van het geschonden menschelijke
everbl jfsel, dat hij gevonden had bjj
de „Düivelsklool". Hij wist, dat sq
een schakel was in de keten, voor het
noodlot gesmeed, welke hem onver
biddelijk voortdreef naar de groote
ontdekking.
Nu, vrouw Cassidy, als u mij wilt
vertrouwen, wat u ook aan mijnheer
Wraxail hebt verteld, dan zal ik mqn
best doen u te helpen, begon hq.
Als ik het goed heb begrepen, heeft
u een zoon, die op het oogenblik
vermist wordt en u zou willen, dal ik
probeerde uit te visscnen, waar hij ts?
Juist, dat Is een waar woord,
mijnheer, antwoordde de oude vrouw,
Het is mijn zoon Pat, die weg is
en ik heb in drie maanden geen regel
van hem gehad en anders sloeg hp
nooit over met schrpven. Ik ben hier
gekomen op aandrir en van vader
O'Fiaheity, die me Pads brieven altijd
voorleest, omdat Ik zelf niet best kan
leien.
Biddy Cassidy, zegt hp, jq
moet met je loon's laatsten brief naar
den baas van de Daily Lyrx" gaan,
in Londen. D.e is wonderbaar knap
in het opsporen van vermiste men
schen en alles wat er in dien laatsten
brief staat over smokkelarp, zal hun
een bpzondere belangstelling voor de
zaak geven. Toen heb ik het reisgeld
opgevischt uit mpn oude kous en zoo
ben ik nn hier.
U heeft dien brief bp u vroeg
Hecto-.
Wis en waarachtig. Ik heb hem
ook laten zien aan den baas, die daar
net weg is gegaan en die heeft hem
gelezen. Hou hem, zegt hij,
voor de mpnheer, die je zoon zal
opsporen, vrouw Cassidy H*er Is de
brief, mpnheer. Vader O'Fiaberty «ei,
dat het vooral het postsiempel was,
waar het op aankwam.
Tastend in de vouwen van haar
shawl haalde ze toen een beduimelden
en gekreukelden brief te voorschpn.
Toen hp hem aannam, uit haar be
vende hand, keek Hector gretig naar
't poststempel. Als er nu nog eenig
bewijs noodig was om vast te stellen,
dat de zoon van deze oude vrouw
dezelfde Cassidy was, wiens ipk was
begraven in een graf zonder naam,
dan zou dit noststempe! het bewps
verschaffen. H t toonde, dat de brief
gepost was in Lulwortb, een dorpje,
twee uur gaans van de Duivelskloof,
nu ongeveer drie maanden geleden.
De inhoud van het stuk sprak nog
duideiqker. Dl s'echt-gespeldf, slecht-
geschreven brief was in hartelpke be
woordingen--gesteld en sprak van goede
tpden, dig op komst waren en waarvan
ook de oude «oeder zou geiieten,
,t Cassidy schreef zfln moeder, dat
r
hq een heel goed betaalde betrekking
had gekregen bij 'n smokkelaarsoiider-
neming. Hij verdiende veel en ze
hadden hem een extra' je beloofd bij
het einde van het werk, dat hem in
staat zou stellen den vurigsten wensch
van zqn leven te verwezenlQken door
een stuk veen te koopen, waarop hij
aardappels kon verbouwen en varkens
fokken.
Mier kon hq haar niet vertellen, uit
vrees, dat de brief in verkeeide handen
zou vallen, maar als bewijs, dat hq in
goeden doen was, stuurde hij tegelijk
een postwissel van een pond en in het
vervolg sou hij iedere maand een pond
siuren, tot hij thuis kwam, wat niet
zoo heel lang meer zou duren.
Voor Hector, met xBn kennis omtrent
Lord Purbeck's onderneming, was deze
aandoenlijke brief een open boek. Pat
Cassidy was een van de keetbewoners
geweest en hq had den dood gevonden
in de buurt van de steengroeven.
Misschien had de woeste opziener hem
gesnapt op 't oogenblik, dat hij een
misschien róg openhartiger briefje
schreef aan zqn oude moeder. De
reusachtige kerel, die den jongen ar
beider zoo had afgeranseld, aliéén,
omdat hq een oud smokkelaarsliedje
zong, zou zeker zqn woede niet be
dwongen hebben, als hq ontdekt had,
dat de Ier het geheim van de zaak
in gevaar bracht.
- Heeft vader O'Flaherty den brief
heelemaal aan u voorgelezen vroeg
Hector. Vóór hq besloot wat hq zou
doen, leek het hem beter eerst uit te
vinden, hoeveel de vrouw wist,
Zeiter heeft hq dat gedaan en de
goede man had er allemachtig veel
pret over Pat heeft vroeger heel wat
goede vaatjei Franiehe wfin ia de
pastorie achtergelaten en daarom heeft
vader O'Fiaheriy beloofd voor Pat te
bidden. Voer hq naai A nerika ging,
omdat hq op een douanier had ge
schoten, was Pat de brutaalste smok
kelaar in heel Connemera.
Dit verklaarde, dacht Hector, het
feit, dat de Ier aangenomen was als
„arbeider in de steengroeven". Zonder
twqfel werden als zoodanig alleen
elementen gekozen, die routine in het
„vak" hadden en doordat ze iets op hun
kerfstok hadden, belang hadden bq
geheimhouding.
En wat denkt u, dat er met uw
zoon is gebeurd vroeg Hector, bqna
angstig het antwoord afwachtend.
Dat Is moenqk voor mq te zeggen,
antwoordde de ouoe. Toen ik hier
vanmorgen binnenkwam, dacht ik vast,
dat Pat in handen Wa» gevallen van
de politie. Maar de baas hier zegt
van niet. Hq zegt, dat hq dan in de
krant zou zqn gekomen. Ik kan nu
niet andeis denken, dan dat mqn jon
gen ruzie heeft gehad met de lui,
voor wie hq werkte en misschien heb
ben ze hem mishandeld, opgesloten
of vermoord.
Hector venweeg wat hq wist en
vroegAls dat het geval zou zqn,
zou u hem zeker willen wreken en
graag de leiders van de zaak aai de
politie zien overgeleverd en gestraft
De oogen van de oude vrouw waren
somber van haat. Natuuriqk, «ei
«e, ik zou den laatsten druppel van
mqn bloed geven om hem te wreken.
Ik zou dagen lang op bloote voeten
willen loopen om «e in de hel te
helpen, als zq ook maar een haar op
Pal's hoofd gekrenkt hebben,
Hector zuchtte. Het was zonne
klaar, dat er geen ontkomen was aan
de onzichtbare machten, die hem met
noodlottige zekerheid voortdreven tot
de verwoesting van het geluk van het
meisje dat hq lief had
Nu dan, vrouw Cassidy, zei hq
na een pauze, misschien is het niet
zoo moetiqk om het spoor van uw
«oon te vinden door rrnddel van de
feiten, die u ons verschaft heeb.Bqft
u voorloopig in Londen Zal ik u kun
nen vinden als ik u noodig heb P
Ja, ik biqf in Londen, grinnikte
het oudje. De baat hier heeft rtn
kanier voor me gehuurd en hq he. ft
beloofd mqn onkosten te betaler. En
nq zei, dat ik mq in mets cehoefce ie
bekrimpen.
De sluwe grqnsiag, waarmee ze
deze opmerking uit e, en die duidelijk
haar plan verried om het er goed van
te nemen in de vele jenever-paleizen
van de werelds'ad, verkoelde Hectoi's
sympathie voor öe moeder, die nooit
haar zoon zou tercgzier, wel eemgg-
zins. Hq wer.schte haar goeden nacht
en ging naar het bureau Van den hoofd
redacteur terug. Deze stond al met
zqn hoed en zqn overjas aan, klaar
om naar huis te gaan.
Nu? zei hq, dit is toch een aan-
wqzing,niet? De zoon van die oude
feeks is natuuriqk in dienst bq die
smokkelbende, die we moeten opsporen,
Er is geen twqfel aan, gaf Hector
toe.
Kom mee met me naar de Club,
om over een pakkend artikel voor de
courant te praten, zei Wraxail. —Ik
heb al een prachtig plan In elkaar
gezet en het zou me heel erg verwonde
ren, als jq er ook niet mee ingenomen
was.