Banketbakkerij De Jooge
Binnenland.
Landbouw.
de waterkelders en de torenreser
voirs opgestelde waterstandmeld-
installaties er voor, dat de pom
pen langs electrischen weg in
bedrijf worden gesteld, zoodra
de betrokken kelders of reser
voirs leeg raken, en uitgeschakeld
worden wanneer deze reservoirs
g vuld zijn. Door middel van in
h t pompstation opgestelde re-
gistreerende meters worden de
grondwaterstanden, de waterstan
den in de reservoirs en de door
elke pomp opgepompte hoeveel
heid water automatisch op papier
vastgelegd. De installatie is
voorts voorzien van een automa
tisch werkende signaleering, waar
door het personeel door middel
van licht en geluidssignalen,
wordt gewaarschuwd, indien een
of andere storing in het bedrijf
mocht optreden. Ten einde een
zoo ongestoord mogelijk bedrijf
te verzekeren zijn voorts nog
telefonische verbindingen gemaakt
tusschen de voornaamste punten
van het bedrijf.
De watertoren te Axel, met een
totaal hoogte van 60 M. gemeten
tot de nok, bevat 2 reservoirs,
een hoogreservoir met een totaal
inhoud van 1000 Ms. en een
laagreservoir met een inhoud van
300 Ms. Het eerstgenoemde re
servoir dient voor de voeding
van de verder afgelegen gemeen
ten Ter Neuzen, Sas van Gent,
Hulst en St Jansteen, terwijl op
het laagreservoir de gemeente
Axel is aangesloten. De toren,
met een totaalgewicht van rond
5 700 000 K G., is gefundeerd op
een massieve betonplaat, meteen
oppervlakte van 430 M2., waarop
de 12 opgaande kolommen steu
nen. Deze fundeeringswijze maakt
het mogelijk in den voet van den
toren nog een reinwaterkelder
met een inhoud van 250 M3. te
maken. Aan den toren werden in
totaal 1200 Ms beton, 140.000
K G. ijzer en 500 000 steenen
verwerkt. De aannemer de Maas-
trichtsche Betomjzerbouw firma
P. Knols fe Maastricht heeft hier
mede wel een van de grootste
watertorens van ons land ge
bouwd.
Vooi de voeding van den toren
en de vooiziening van de aan
gesloten gemeenten is een bui
zennet met een totaallengte van
90 K.M. aangelegd, waarvoor
stalen buizen zijn gebezigd, welke
geleverd zijn door de N.V. Diepe-
veen te Rotterdam. Het buizen
net kruist op verschillende plaat
sen het kanaal Ter Neuzen—Sas
van Gent, waarvoor zinkers zijn
gelegd. De grootste hiervan, ge
legen te Sluiskil, heeft een totale
lengte van rond 110 M. met een
diepgang van ruim 9 M. Het
leggen van het buizennet werd
uitgevoeid door de firma W. en
A. de Bruijn te Ter Neuzen, de
zinkers door de N.V. Aanneming-
Maatschappij Visser Smit te
Paoendrecht.
Bij het bepalen van de afme
tingen van de hoofdleidingen van
het buizennet is zooveel mogelijk
reeds rekening gehouden met de
to komstige voeding van het wes
telijk deei van Zeeuwsch-Vlaan-
deren.
De totale kosten van alle wer
ken tezamen inclusief den aankoop
van de terreinen van de water
winplaats, bedragen f 1.180000
Met uitzondering van de stalen
buizen ter waarde van f300.000
en enkele onderdeelen van de
electrische installatie is uitslui
tend Nederlandsch fabrikaat toe
gepast. Hierdoor is een bedrag
van rond f 400 000 aan de binnen
landsche industrie ten goede ge
komen, terwijl in Zeeuwsch-
Vlaanderen zelf in totaal rond
f 250 000 aan arbeidsloon kon
worden- uitgekeerd.
Rest nog te vermelden, dat op
1 J anuari 1937 van de rond 5900
a msluitbare woningen ruim 2700
oI bijna 46 pet. is aangesloten,
terwijl reeds voor 2924 woningen
of rond 49 pet. de aansluiting
werd aangevraagd.
Spr. verduidelijkte een en ander
a m de hand van teekenmgen en
kaarten.
Vi rvólgens werd gesproken door
n> P. Dieleman, lid van G«?d.
S aten van Zeeland en lid van
den raad van commissarissen der
waterl.-mij, Met een bundel pa
pieren in de hand trad hij naar
voren, hetgeen wees op een lange
rede. Spr. had zich tot taak ge
steld een historisch overzicht te
geven van de totstandkoming der
Maatschappij en voorzeker kon
niemand dat beter dan hij, om
I meer dan een reden.
Het is ons niet mogelijk in dit
nummer weer te geven, wat dhr.
Dieleman hierbij opsomde en ter
sprake bracht. Hij begon met te
zeggen, dat de stichting der water
leiding niet een van de mooiste
bladen in de geschiedenis van
Zeeuwsch-Vlaanderen vormt. Er
was strijd en nijd. Spr. herin
nerde aan de putten van Abraham,
waarvan de Bijbelsche geschie
denis melding maakt, putten met
zuiver, levend water. Zij werden
geopend door lzaak. Spr. zou
daarom op de poorten, die toe-
gang geven tot dit gebouw, willen
zetten lzaak, en Sitna, dat twist
beteekentmaar dan ook den
naam Rehobot, d i. ruimte, omdat
I er nog ruimte is voor vele ge
meenten om toe te treden. Dit
deed spr. weer denken aan West
Zeeuwsch Vlaanderen, van waar
uit eigenlijk de stoot is gekomen,
tot stichting der waterleiding. Het
zijn dhrn. Erasmus, Van Zuijen en
wijlen dhr. Bleiker geweest, die
spr. genoodigd hebben tot een
bespreking daartoe.
Men kwam later tot een be
grooting van f8 500 000, terwijl
deze leiding maar f 5.332.000 kost,
waardoor dus ook de tarieven
veel lager knHden zijn. Spr. ging
na den strijd, die gestreden is om
het doel en menige gemeente
mocht daarbij zij het ook
ironisch uitgedrukt een veer
laten. En geen wonder, want in
Nov. 1934 was toch tengevolge
van de critiek de vennootschap
tot likwidatie genoodzaakt, terwijl
daar alles gereed lag in teekening,
begrooting en cijfers, zoodat men
maar met bouwen te beginnen had.
Het moge gezien de dure
tijden van toen gelukkig klin
ken, dat men nu voordeeliger uit
is, de teleurstelling moet voorde
belanghebbenden wel zeer groot
geweest zijn. Toch werd geen
moed verloren en men begon
opnieuw, op bescheidener schaal
met het resultaat van heden.
Op geestige wijze heeft dhr.
Dieleman een en ander historisch
verklaard en al was zijn rede
I langdurig, de anecdotes, waar-
mede deze doorkruid was, hielden
de aandacht der aanwezigen le
vendig.
Na een krachtig applaus nam
ZExc. minister Slingenberg het
woord, die sprak als volgt
Mijne Heeren.
Met het in bedrijf stellen van
de Waterleiding-Maatschappij
„Zeeuwsch Vlaanderen" wordt
een periode afgesloten in het
leven en streven van dit gedeelte
van de provincie Zeeland, dat
gedurende vele jaren de bevol
king aldaar in beroering heeft
gebracht.
Wij hebben de geschiedenis
van het tot stand komen van dit
bedrijf zoo juist hooren schetsen
door den Heer Mr. P. Dieleman,
den man die meer dan 20 jaren
daadwerkelijk heeft medegewerkt
aan de moeizame voorbereiding
van dit werk.
ik zal mij na deze uitvoerige
beschouwing mogen onthouden,
daarop nogmaals in te gaan.
Slechts wil ik er op wijzen,
dat voor de tot stand koming
van deze waterleiding naast den
steun van het Rijk, de mede
werking der provincie Zeeland
van zeer groote beteekenis is
geweest. Die medewerking werd
door de Staten verleend, door de
beschikbaarstelling van rentelooze
voorschotten en een risico-ga
rantie. Groote medewerking was
er ook van Gedeputeerde Staten
en in het bijzonder van den Com
missaris der Koningin, aan wie
allen ik terzake gaarne den dank
van de Regeering betuig.
Dat een goede drinkwatervoor
ziening voor Zeeuwsch-Vlaan-
deren geen overbodige weelde is,
bleek mij, toen ik één dezer dagen
van den Directeur van het Rijks
bureau voor Drinkwatervoorzie
ning een rapport hierover mecht
ontvangen. Hieruit toch bleek mij.
dat in Zeeuwsch-Vlaanderen niet
alleen het open water van de
kreken, maar ook het grondwater
brak is, waardoor men op regen
water is aangewezen.
In droge zomers kon men dan
ook aanschouwen, dat een lange
queue, honderden meters, van
emmerdragers zich ging opstellen
aan de Havenkade te Terneuzen,
om aldaar van uit een schip Zuid-
Bevelandsch leidingwater te be
machtigen.
Ook de Zeeuwsch-Vlaamsche
tram voerde geregeld met trans
portschepen water uit Zuid-Be
veland aan, dat verder met wa
terwagens door geheel Zeeuwsch-
Vlaanderen naar de locomotief
depots werd gebracht, om vandaai
verder zijn weg te vinden.
Niet te verwonderen was het
dan ook, dat er reeds jaren ge
leden pogingen in het werk ge
steld werden om tot een goede
drinkwatervoorziening te geraken.
Nu men daarin eindelijk ten
deele is geslaagd, is er alle reden
om ook van Regeeringswege er
voldoening over uit te spreken,
dat althans voor enkele gemeenten,
met name voor Terneuzen, Hulst,
Sas van Gent, Axel en St. Jansteen,
een betere toestand op het gebied
der watervoorziening is ingetreden
en dat enkele andere gemeenten,
n.l Aardenburg, Breskens en Sluis,
zich bereids in beginsel hebben
aangesloten en slechts wachten op
het oogenblik, dat rendabele ex
ploitatie voor hen mogelijk is, om
daadwerkelijk toe te treden.
Van ganscher harte spreek ik
den wensch uit. dat deze mogelijk
heid spoedig zal aanbreken.
Indien de andere gemeenten in
Zeeuwsch-Vlaanderen hunne me
dewerking eerlang eveneens zullen
verleenen, waaraan ik niet twijfel
en hetgeen ik in elk geval van
ganscher harte hoop, zal zulks
spoedig mogelijk zijn en dan zal
voor dit zoo belangrijke deel van
het gewest Zeeland een belangrijke
verbetering op hygiënisch gebied
zijn inget.eden.
Met den wensch, dat het spoedig
zoo moge zijn, is het mij een
aangename taak, dit bedrijf bij
dezen in werking te mogen stellen.
Na deze rede werden door een
druk op een knop de machines
in werking gesteld terwijl de
fotografen van deze gelegenheid
gebruik maakten om eenige kiek
jes te nemen.
genen, die daartoe hebben bij
gedragen, met name aan den heer
Krul vnd., met zijn personeel, en
dhrn. Dieleman en Huizinga. Het
moet die heeren, evenals spr., wel
een groote voldoening geven, dat
thans de opening van het bedrijf
plaats heeft. Hij is dan ook gaarne
bereid gevolg te geven aan het
verzoek, om den tegel te ont
hullen, dien de wapens sieren van
de aangesloten gemeenten. Mogen
de leege plaatsen weldra door de
wapens van de andere gemeenten
gevuld worden.
Met den wensch, dat de wa
terleiding zich krachtig zal ont
wikkelen tot voorspoed van de
geheele landstreek, trok de Com
missaris aan het koord, zoodat
het rood-wit-blauwe doek weg
schoof en het fraaie tegelwerk
bloot kwam.
Hierna werd een glas port met
een sigaar aangeboden, om ver
volgens een rondgang te maken
door het gebouw, onder leiding
van een drietal ingenieurs, die
uitleg gaven van de werking van
het pompstation.
Vervolgens werd naar Axel ge
reden en bezichtigde het gezel
schap den fraaien watertoren, de
grootste en hoogste in ons land.
Enkelen betraden geheel of ge
deeltelijk de trappen, om zich te
vergewissen van het heerlijk ver
gezicht, dat men door de raampjes
te zien krijgt over geheel Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen in alle rich
tingen.
De Minister en de Commissaris
hadden intusschen de thuisreis
aanvaard, doch het overige ge
zelschap werd nog genoodigd
voor een samenkomst in het hotel
„Pays Bas" te Neuzen, waar onder
gezelligen kout een kopje thee
met versnaperingen werd genut
tigd.
Het officieele gedeelte was
hiermede geëindigd. Officieus
bleef het Bestuur der Waterl. Mij.
met enkele genoodigden nog eeni-
gen tijd bijeen, misschien om nog
eens samen te klinken op het
welslagen van dezen dag. Het
zij hun dubbel vergund.
Axel. Paul, van Gebr. Daelman,
Westdorpe, Saphir, van S. van
Hoeve Fzn., Axel-Kijkuit. Lucifer,
van A. J. v. d. Meulen, IJzendijke.
Balthazar, van A. I. de Feijter Hz.,
Zaamslag. Roem, van Gebr. Dael
man, vnd. Oranje, van Alph.
Mangnus, Boschkapelle. Land
man, van J. de Regt, Zaamslag.
Herson, van Gebr. Kerckhaert,
Nieuw-Namen. Acron, van Corn,
de Feijter en W. Staal, Vogel
waarde.
Goedgekeurd voor Rijk:
Avenir, van Alph. d'Hert, Zuid-
dorpe. Frans, van M. Puijlaert,
Zuiddorpe.
Afgekeurd werden
Albion, van M. van Fraaijen-
liove, Axei. Colosse, van Gebr.
Daelman, vnd. Nico, van C. van
Hoeve, Zaamslag. Odilon, van
M. Puijlaert, vnd. Marnix, van
W. J. de Mul, Zaamslag. Idéal,
van C- de Putter, vnd. Illusie,
van W. M. Dieleman, Sluiskil.
Colosse, vanW. Staal, Stoppeldijk.
Herseur, van Gebr. Kerckhaert,
vnd. Avanir, van Iz. de Feijter
Hz., Axel. Albion, van S. van
Hoeve, vnd. Maarten, van H.
Coene, Sas van Gent. Dornier,
van Gebr. Daelman, vnd.
Aangegeven waren 31 hengsten,
waarvan 1 niet was opgekomen.
Goedgekeurd 17 en afgekeurd 13.
Paardenfokker jj
Ged. Staten hebben herbenoemd
tot leden van de Provinciale
Regelingscommissie voor de paar
denfokkerij in Zeeland, de heeren
C. de Feijter Jz. te Vogelwaarde
en G. J. de Wilde te St. Maartens
dijk.
Als laatste spreker nam nu
de Commissaris der Koningin het
woord, die de betrokkenen van
harte gelukwenschte met het feit
van den dag en mede namens
het Prov. Bestuur zegde spreker
alle medewerking toe en werd op
hoogen prijs gesteld, dat zooveel
moeite is getroost geworden om
tot dit doel te komen.
De Commissaris sprak mede
zijn waardeering uit voor de
groote belangstelling niet alleen
uit Z.-Vlaanderen voor deze ge
beurtenis, maar die ook op tref
fende wijze nu wordt getoond
door degenen, dje uit het overige
deel van ons Vaderland hierheen
zijn gekomen. Spr vroeg wel
in 't bijzonder aan den Minister
om zijn dank aan Regeering over
te brengen voor den krachtigen
steun, die deze voor de tot stand-
koming der waterleiding heeft
I verleend.
Spr. wees hierna op het nut
van een waterleiding voor de
bevolking en acht het een plicht
van de gemeentelijke autoriteiten,
om daarbij aan te sluiten.
Dit standpunt is weliswaar niet
altijd ingenomen. Vóór 1912 achtte
men waterleiding alleen noodig
op hygiënische gronden, doch
later is gebleken, dat ook andere
motieven daarvoor gelden. Na
Tholen isZuid Beveland gekomen,
daarna Schouwen en nu is ook
Zeeuwsch-Vlaanderen gekomen,
nadat de oude vennootschap door
allerlei invloeden, w.o. ook wan
trouwen, was ontbonden. Spr.
bracht hulde aan degenen, die in
Oost Z.-VI. in 1933 opnieuw de
zaak aandurfden en nu de water
leiding hebben gesticht. Spr.
hoopt, dat anderen volgen zullen,
opdat de voordeelen ervan ten
goede komen aan de geheele
landstreek, zoowel op het gebied
van hyhiëne, als voor de industrie
en den landbouw
Spr, bracht ook hulde aan de*
We zeiden bij den aanvang,
dat de plechtigheid der opening
op eenvoudige wijze plaats had.
Dat bevestigen we nogmaals.
En toch was het feestelijk.
Niet om het uiterlijk vertoon
van een vlag aan het gebouwen
een vlag aan den toren, benevens
een fontein op het terrein. Neen,
om de aanwezigheid van de hooge
gasten, die begrijpend en waar-
deerend het gehoor vormden.
Het waren in de eerste plaats de
Minister van Sociale Zaken, be
nevens tal van hooge personages
(zie boven) die het feestelijk ka
rakter gaven door de intense
aandacht, waarmede zij luisterden
naar de vertolking der gedachten,
die velen aanwezigen bezielden,
als daar de burgemeester van
Hulst en daarna de Commissaris
der Koningin hunne woorden van
lof en hulde richtten aan het
adres van de h.h. mr. Dieleman,
J. Huizinga, dr. Carrière, F. Hom-
bach, en waarbij we zelfs ook
nog dachten aan den veteraan in
Zeeland, den heer P Linden-
bergh, die op gevorderden leeftijd
nog lezingen hield voor de water
leiding. Het was de luister der
aanwezigen, genoodigden en on
getwijfeld ook het idee van de
glansrijke overwinning na jaren
van vinnigen strijd, die dezen dag
tot een feest maakte voor de
commissarissen der Zeeuwsch-
Vlaamsche Waterleiding-Maat
schappij
Een bijzonder boek.
Naar gemeld, zal ter herinnering
aan het huwelijk van Prinses Ju
liana en Prins Bernhard een zeer
bijzonder boek verschijnen. In
dit boek zullen de toespraken
opgenomen worden, die ds. Wei
ter en prof. Obbink bij het huwelijk
van de Prinses hebben gehouden.
Het boek zal in slechts tien exem
plaren worden gedrukt en worden
gebonden in dezelfde stof als
waarvan het bruidskleed van de
Prinses was gemaakt.
De tien exemplaren zullen voor
een liefdadig doel worden ver
kocht. Zij zullen duizend gulden
per stuk kosten.
Huwoiyk-flim.
Voor den burgemeester van Den
Haag, heeft in het stadhuis proef
gedraaid de film, welke door leden
van de Haagsche Amateur filmclub
in clubverband is afgenomen van
de feestelijkheden en plechtig
heden, vóór en op 7 Januari.
Deze fiim, waarvan geen copie-
en in omloop worden gebracht,
za' ^°.?r ^e A. F. aan bet
koninklijk paar ten geschenke
worden gegeven. Het aanbod is
reeds aanvaard.
25 cent pep ons.
Hei gaten keuring.
Gisteren had alhier de ver
plichte voorjaarskeuring van dek
hengsten (trekpaard) plaats, waar
voor groote belangstelling bestond.
Goedgekeurd voor K.
Thomas, van Jac. de Putter Pz.,
Axel. Harold, van C. de Putter,
Loose's Hof, Axel. Herman, van
Kinderen Daelman, Westdorpe.
Majoor, van H. Bonte, Koewacht.
Herman, van A. Manrnrs. Bosch-
'Updie. >ltraR. v .lorn.
ij ret, BoscNkkpeUe,
0< cig keurt voor ng
Aiblfli '"'gr L de 'Tder Lzn.»
AXEL, 29 Januari 1937.
Volksonder wQs.
Woensdagavond werd alhier in
de openbare school jaarvergade
ring gehouden door de afdeeling
Axel van Volksonderwijs.
De vergadering was slecht be
zocht Na opening door dhr. J.
Buma, deelde deze mede, dat 6
bestuursleden hadden bedankt en
dat slechts dhr. J. Dieleman was
aangebleven. In verband hier
mede was hij van gevoelen, dat
dhr. Dieleman de leiding moest
nemen en vroeg daaromtrent de
meening der aanwezigen. Na
eenige gedachtenwisseling hier
over werd goedgevonden, dat het
oude hestuur nog leiding zou
geven, tot het nieuwe gekozen was.
De notulen der vorige iaarver-
Dg werden goedgekeurd-
Uit het jaarverslag van den
s^creuris bleek, dat het aantal
r
uUi h Vü?iV i ,l;
