Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh- Vlaanderen,
No. 62
DINSDAG 10 NOVEMBER 1936
52e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
FEUILLETON.
Hoe men Burpmeester wordt.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franc© ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
De revolutie In Spanje.
De verliezen van den thans bijna
vier maanden durenden burger
oorlog worden te Parijs geschat
op 200.000 dooden. Een vierde
deel hiervan zou op het slagveld
gesneuveld zijn, de overige 150-
duizend menschen zouden zijn
vermoord of gefusileerd, dit laatste
al dan niet na een voorafgaand
vonnis. De schade die aan het
bankwezen, de landbouw, indu
strie en scheepvaart door dezen
oorlog is toegebracht, is enorm
en valt bij benadering nog niet te
schatten. Alleen reeds de handel
met het buitenland lijdt een schade
van 200 inillioen peseta, terwijl
het verlies van het volksvermogen
op 20 milliard peseta wordt ge
schat.
Naar Reuter Zondag uit Londen
meldde, was toen aldaar op het
departement van buitenlandsche
zaken een telegram uit Madrid
ontvangen met de mededeeling,
dat de opstandelingen van hel
Westen en Zuiden de Spaansche
hoofdstad binnenrukten.
Ongeveer tezelfdertijd meldde
Reuter uit Lissabon, dat volgens
daar ontvangen berichten de troe
pen van Varela de Puerta del Sol
hadden bereikt, een der voor
naamste toegangswegen van Ma
drid. Er werd fel gestreden.
Deopstandelingen zouden reeds
's ochtends 10 voorelven de hoofd
stad bereikt hebben.
Naar Havas uit Madrid meldde,
hadden de aanvallen van de recht-
schen op Leganes en Carabanchel
den heelen nacht van Vrijdag op
Zaterdag voortgeduurd. De troe
pen van de oude regeering zouden
evenwel hardnekkig tegenstand
hebben geboden en geen voet
breed geweken zijn, zoo hun mak
kers in staat stellende de verster
kingen om de stad nog steeds te
verbeteren. Tanks en vliegtuigen
steunden de verdedigers.
In den loop van den ochtend
moeten de verdedigers echter tot
wijken zijn gebracht. De aan-
vallers drongen hen in den sector
van CarabanchéT vier K.M. terug
en bezetten de kampementen van
Retamares en Carabanchel Alto.
Voorts wisten zij de staatsgasfa-»
briek en den Cerro de los Angeles
te bezetten.
Meer naar het Westen bezette
de colonne Casteljon de Real Casa
del Campo.
Het schijnt, dat Franco met het
bevel tot den hoofdaanval gewacht
heeft tot de laatste toebereidselen
voor de bezetting van de stad
getroffen waren. In de étappe-
plaatsen waren naast de reeds
daartoe afgezonderde afdeelingen
gendarmerie duizendenfalangisten
en carlistische miliciens verza
meld, die tot opdracht hadden
onmiddellijk na de bezetting van
Madrid de orde te herstellen en
de stad van communistische ele
menten le zuiveren. Ook werden
tanks gereed gehouden om deel
te nemen aan de eerste gevechten
in de straten van de stad.
De verdedigers van de stad
hadden intusschen, na het vertrek
der regeering, een commissie van
verdediging gevormd onder voor
zitterschap van generaal Miaca,
den regeeringsafgevaardigde com
mandant van de tweede divisie,
wien twee leden van de socialis
tische partij als secretarissen wa
ren toegevoegd en voorts als com
missarissen twee leden van de
communistische partij vooroorlog,
twee vertegenwoordigers van de
jeugdbeweging der vereenigde so
cialisten voor de openbare orde,
twee leden van het nationaal vak
verbond voor de productie, twee
leden van het algemeen arbeiders-
verbond voor de voedselvoorzie
ning, twee linksche republikeinen
voor de verkeersmiddelen, twee
leden van de republikeinsche unie
voor de financiën, twee leden van
de libertijnsche jeugd voor den
inlichtingendienst, twee syndica
listen voor de ontruiming van de
stad.
Omtrent den toestand in de stad
zelf meldde Havas
Het kanongebulder is heviger
geworden. Het gedreun van de
stukken der regeeringstroepen, die
in de stad staan opgesteld, ver
mengt zich met de ontploffingen
van de granaten der opstandelin
gen.
In de volktijke buurt Lavapiés
zijn verscheidene huizen bescha
digd en ook reeds eenige slacht
offers gevallen. De bewoners
hebben hun huizen moeten ver
laten teneinde geen gevaar te
loopen door vallende brokken
puin getroffen te worden. Inplaats
van vliegtuigbommen, zooals de
laatste weken, komen thans gra
naten op de stad neer.
Tal van winkels hebben hun
deuren gesloten, aangezien het
geheele personeel in enkele uren
tijds gemobiliseerd en naar het
front gedirigeerd is.
De militietroepen houden hard
nekkig stand in de loopgraven,
die vlak om Madrid liggen en
voeren een feilen strijd met de
opstandelingen. Er doen optimis
tische geruchten de ronde vier
honderd Marokkanen zouden ge
vangen genomen zijn.
Inmiddels duurt de uittocht van
vluchtelingen voort. Wie niet
over een wagentje beschikt, draagt
een matras op den rug. De
menschen praten niet veel meer,
in tal van wijken staan menschen
en dieren sitil en dicht opeenge
pakt tusschen stapels vormlooze
voorwerpen, die op bedden en
stoelen lijken. Voortdurend dreunt
het kanonvuur.
Havas verneemt uit Valencia,
dat de ministers daar de een na
den ander per auto uit Madrid
zijn aangekomen. De regeerings-
diensten werden ondergebracht in
het oude paleis van den markies
Benicarlo. Hier is dadelijk een
ministerraad gehouden.
Inmiddels is de strijd om Madrid
nog steeds niet beslecht. De
tegenstand der regeeringstroepen
en vooral de wensch van generaal
Franco, Madrid zooveel mogelijk
te sparen, vertragen de inneming
van de hoofdstad.
Vojgens een bericht van recht-
sche zijde zijn de troepen van
generaal Varela reeds aanmerke
lijk gevorderd en is het centrum
van Madrid practisch reeds in
hun handen. De stellingen op
den rechteroever van de Manza-
nares zijn thans versterkt en het
station, ziekenhuis en universiteit
zijn reeds in handen der rechtsche
troepen.
Uit Madrid wordt voortdurend
materiaal ter versterking aange
voerd en de bevolking staat de
regeeringstroepen met de grootste
koelbloedigheid bij. In de stad
zelf vervuilen de vrouwen de
posten van de mannen, die naar
de fronten vertrokken zijn. In
de metro worden de passagiers
door vrouwelijke conducteurs
bediend.
De bombardemenien zijn niet
van de lucht.
De bevolking heeft tnstructies
ontvangen, om, wanneer de recht
sche troepen Madrid binnentrek
ken, hun huizen tot vestingen te
maken en van daaruit den bloe-
digen strijd tegen legioensoldaten
en Mooren voort te zetten.
Grijsaards, vrouwen en kinderen,
allen moeten dan het hunne er
toe bijdragen, Madrid tegen den
vijand te verdedigen. Op alle
hoeken van de straten moeten
barricades worden opgericht en
flesschen met brandende benzine
moeten naar de binnenrukkende
tanks en geblindeerde auto's
worden geworpen.
Amerika.
Na de glansrijke overwinning,
waarmede President Roosevalt is
herkozen, is het geen wonder, dat
de nieuwsbladen allerlei bizonder
heden omtrent zijn persoon be
schrijven. Zoo lezen wij van hem
het volgende
Franklin Delano Roosevelt is
den 30sten Januari 1882 in Hyde
Park, New York, geboren. Hij
leefde in zijn jeugd het leven van
den jongen landedelman. Hij
groeide met de kinderen van de
bevriende Vanderbilts en Rogers
op, studeerde te Harvard en Co
lumbia in de rechten en begon
in 1907 zijn advocatenpractijk.
Zijn politieke actie ging aan
vankelijk vooral tegen de demo
cratische partijmachine Tammany
Hall van New York. In 1912 was
hij een der sterkste propagandisten
van Wilson. Deze laatste be
noemde hem ter belooning tot
staatssecretaris van het ministerie
van marine, een ambt dat ook de
groote Theodore Roosevelt, een
verre neef van den herkozen pre
sident, eens bekleed had.
In 1920 stelde de democratische
partij hem candidaat als vice-pre
sident der Vereenigde Staten. In
het felle verzet tegen den Vol
kenbond, het werk van Wilson,
leden echter de democraten de
grootste politieke nederlaag, welke
zij ooit te verduren hadden.
Het daarop volgende jaar trof
Franklin Roosevelt een ziekte,
welke zijn politieke carrière ge
heel dreigde te vernietigen. Na
een kuur in den winter van 1921
werd de athletisch gebouwde,
door sport gestaalde ijzersterke
man door een geheimzinnige
kwaal aangegrepen. De genees-
heeren stonden voor een raadsel,
doch na 72 uur bleek, dat kinder
verlamming van hem een onge
lukkige had gemaakt, die hand
noch voet bewegen kon. Met
onbuigzame energie heeft Franklin
Roosevelt deze vreeselijke ver
minking bestreden. Na een half
jaar kon hij tenminste de armen
weer bewegen, doch het zou nog
twee jaar duren, alvorens hij na
een kuur ook de controle over
zijn beenen zou verkrijgen. Daarna
kon hij zich zelfs zonder krukken
voortbewegen, maar steeds moet
zijn geheele onderlichaam door
ijzeren beugels gestut worden.
In 1924 begon Roosevelt zich
weer in het openbare leven te
bewegen. In 1928 werd hij tot
gouverneur van New York ge
kozen, terwijl hij twee jaar later
werd herkozen. In zijn functie
van gouverneur deed Roosevelt
van zich spreken door radicale
plannen ter bestrijding van de
werkloosheid.
Na zijn verkiezing tot president
der Ver. Staten in 1932 heeft
Franklin Delano Roosevelt voort
durend de aandacht van de ge
heele wereld op zich gevestigd
door zijn gewaagde plannen tot
bestrijding van de crisis.
(Wordt vervolgd).
AXELSCHE
Viaaikscne scuets uuui
dr. J. RENIER SN1EDERS.
11)
De mitdaging was al te tergend
juffrouw Klipper ondeibralc den spre
ker
Welnu, die kakeiarg moet ophou
den, riep zijtegen Zondagnamiddag
noodig Ik de buurvrouwen en eenige
goede kennissen.
De horlogeketting is verdiend,
dacht Selm, voldaan over den uitval
van zijn listig plan.
Welgemoed hernam hij zijn liedje en
droeg het paardentuig uaar den stal
terug.
VII.
OP DE KOFFIE.
Eerste Bedrijf.
Nooit was het bij mijnheer Klipper
zoo druk als deze dagen. Dejuffiouw
deed de vloeren schuren, de kasten,
tafels en stoeien boenen en maakte de
noodige toebereidselen tot bet kleine
feest, netweik den volgenden Zondag
namiddag moest plaats nebben.
Haar man ging in dezelfde week nog
tweemaal naar de stad, met het aoel
om de nitgave van het eerste deel
zijner gidicnten te bespoedigen..,..,
Met veel moeite verkieeg hij van zijn
uitgever dat het boek, hetwelk een zue
gewichtige rol moest speien, eenige
«azen voar de kiezing gereed zeu zijn.
Van den uitgever liep hij naar het
kanioor van het weekblad en verkreeg
van zijn tafelvriend den redacteur, de
verzekeiing, dat men zijn tegenstander
oen rentmeester, volgens de gegeven
nota's, een hagelbui van laster op het
honfd zou werpen en integendeel mijn
heer Bernardus Klipper de kroon van
zedelijkheid en kennis op het hoofd
drukken. Terwijl de redacteur in de
hevigste bewoordingen en bedreigingen
tegen den rentmeester uitviel, schoof
Klipper achteloos een banknoot van
vijfhonderd franken op de tafel, welke
in het vuur der redeneering, door zijn
tusschenspreker als een stukje papier
zonder waarde, werd opgenomen en
terzijde gelegd.
Terwijl Klipper nog In de stad was
om zijn kiezingsgeschut met schroot
te Iaden, was zijn knecht met minder
dan hij werkzaam, om zich van de hem
opgelegde taak te kwijten.
Ofschoon juffrouw Klipper duidelijk
te kennen had gegeven, dat zij voor
nemens was enkel de buurvrouwen te
noodigen, ging Selm, na hiertoe in
het geheim de machtiging van zijn heer
te hebben bekomen, zonder onder
scheid bij al degenen, welke op de
kiezerslqst stonden ingeschreven. Ove*
al, na de vrouw des huizes te hebben
uitgenoodigd, had hij erbij gevoegd,
dat men niet vergeten mocht de kin
deren mede te brengen, die zich met
den kleinen Konstant recht goed zou
den vermaken.
Des Zondags, kort na den middag,
stond de tafel bQ Klipper gereed. In
het midden prqkte eene reusachtige
pruimentaart aan eik der twee uit
einden van de tafel stonden bergen
van boterhammen cn geurige wafelen j
en tussehea deze twee hoofdstukken,
levendige bewijzen van juffrouw Kllp-
pei's bekwaamheid, prijkten borden
met beschuiten en Spaansch brood,
schalen met ossentong, gerookt vleesch,
zoo dun gesneden als kladpapier, en
kristallen flesschen met sneeuwwitte
anijssuiker. Voeg bij dit alles de por-
celeinen borden en koffieservies met
gouden boord en dessertmessen met
zilveren heft, kostbare tafelgerieven van
wijlen mijnheer Konstant Leroux, en
men zal moeten bekennen, dat juffrouw
Klipper tiotsch mocht zijn op hare
tafel.
Zoo, ginds komt de vrouw van
den notaris, zei Selm, die voor het
raam stond.
Wat zie ik, riep juffrouw Klipper
verwonderd, haar drie kinderen
Zou z{| zich schamen die kleine schel
men in mijn huis te brengen? Dat is
wel vrijpostig.
Vrijpostig, ja, mompelde Selm,
terwgi hQ de klink van de deur zacht
omhoog hief, teneinde zich, indien zulks
noodig mocht worden, buiten het bereik
te stellen der huisvrouw, in wier stem
en houding hg reeds de voorteekenen
van een naderenden storm meende te
ontwaren,
Maar de hemel beware mQ toch,
riep juffrouw Klipper, op den toon van
eenen schildwacht, die een vgandeigke
patrouille sief aankomen, daar aan
den omdraai komt de vrouw van den
hoefsmid met haar twee kinderen, of
liever met haar twee baanstroopers aan
de hand I En ginds is de vrouw van
den schoolmeester, met één twee.,,
drie jongens en een meisje! Waarom
brengt zg het vijfde, dat inde wieg ligt,
ook niet mede?,,.. Selm,Selm I wel
heb ik van mgn leven I wie heeft al
dat klein gespuis genoodigd Sein
De knecht, niet teu onrechte ver
ontrust over den dreigenden uitroep,
die hem als een kletsenden voermans-
zweep om de ooren klonk, was reeds
de deur uit.
Selm I e, die domoor, vervolgde
de hulsvrouw met klimmend ongeduld
ik wil volstrekt ai die kleine deugnie
ten, vooral die kleine frnitscheimen
van den hoefsmid, in mqn huis niet!
En waar is Klipper? Neen, dat zal
niet gebeuren, zoolang ik nog baas ben
in mgo huis IKlipper, waar zgt gg
Klipper had zich op den zolder ver
borgen en bg zichzelvenoverlegd.dat
het raadzaam was, eerst na het bedaren
der hagelbui, die op de schouders van
zgn knecht alleen sou neervallen, te
voorschgn te komen.
En ginds, langs het binnenpad,
komt de vrouw van den landmeter mei
twee meisjes en twee Jnngens I riep
juff ouw Klipper op een onbeschrgf-
igken toon van verbazing en gram
schap; ginds komt nog ai meer
volk, dat zelfs in onze buurt nog niet
te huis behoort. En kinderen, kinderen
overal I Wat ga Ik beginnen Klip
per I.... Selm!.... Hebt gg dan be
sloten mq vandaag zinneloos te maken
Zg schreide tranen van ongeduld en
gramschap en riep stampvoetend op
nieuw, waar Selm was en waar haar
man bleef.
Terwgi de verstoorde moeder een
angstvollen biik wierp op hare tafel,
die gewis ontoereikend was voor die
wolken van vrouwen en kinderen, die
op haar huis afkwamen, ging de ka
merdeur open en gaf doortocht aan de
vrouw van den notaris, gevolgd door
verscheidene bnurvriendinnen, Tien
minuten later was er ia het vertrek
reede zooveel volk, dat «en verplicht
was, nog een tafel bg te schuiven en
al de stoelen, in het huis beschikbaar,
aan te voeren.
Nooit hadden de oogen van juffrouw
Ki pper zoo fel gefonkeld, nooit had
naar Fransch, opbruischend bloed zoo
snel door de aderen geloopen als op dit
oogenblik. Geheel van haar stuk ge
bracht door de wanorde, die in de
kamer heerschte, door het onverpoosd
en luidruchtig gesnater der genoodigde
vrouwen, die in den toon van alle
bekende gamma's tegelqk spraken en
schaterden, liep zq, het hoofd met hare
beide handen vasthoudend, naar d«
keuken,
N>et zoodra was zg de kamer uit,
of Selm sloop binnen en bracht eenige
orde in de woelende menigte, met de
vrouwen heel vrlendeigk te verzoeken
plaats te nemen en de kinderen in den
tuin te lokken.
De ontmoedigde juffrouw Klipper
zat voer r keukenraam en zag de kin
deren, evenals hommelawermen, deer
den hof zweven. Eensklaps gaf zij
eenen ontzetlenden schreeuw, sprong
verschrikt omhoog en riep om hulp.
Wat zag gg, dat haar zoo hevig
ontstelde
Het zoontje van den hoefsmid, een
der beruchtste straatloopers van het
dorp, had In den stal het paard van
mgnheer Klipper losgemaakt, zich op
den breeden rug van het dier neer
gezet en kwam soo, onder het alge
meen gejuich der kinderen, die zniha
wel mooi vonden en al meer sulks
brutale staaltjes gezien hadden van den
bengel, zegepralend bniten gereden.