at*-w" -
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-VI aan deren.
SPORT gn LIEFDE.
No. 39.
VRIJDAG 91 ^AUGUSTUS 1936.
S9p Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
OECONOMISCHE VERKENNING.
FEUILLETON.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-ULTGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVER TEN 11ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
.Eerste Blad.
We lezen o m. in de N. R. Crt.
De acties tegen de afschaffing
van den huurbijslag hebben nog
eens scherp in het licht gesteld,
welk een betreurenswaardig tekort
aan elementair oeconomisch in
zicht in breede lagen van ons volk
aanwezig is
Met geringe nuanceeringen in
argumentatie zijn de vakvereeni
gingen van allerlei richting tegen
deze wijziging in de steunregeling
in het geweer gekomen. En in
verschillendegemeenteraden stonc
dadelijk een meerderheid gereed,
het verzet der vakvereenigingen
te ondersteunen
De recente circulaire aan de
gemeentebesturen, waarin ter ken
nis wordt gebracht, dat voor 1937
grondslag voor de uitkeeringen
uithetwerkloosheidssubsidiefonds
zullen zijn de uitkeeringen van
Juni 1935— Juni 1936, minus 10
pet;, heeft misschien inmiddels
in bedoelde gemeenteraden de
oogen eenigszins doen opengaan.
Deze situatie op oeconomisch
en financieel gebied dwingt er
naar onze meening toe, dat men
zich de vraag, of Nederland zich
nog langer zal kunnen veroor
loven op den bestaanden voet te
blijven leven, binnenkort meer
algemeen en ook ernstiger dan
tot dusver rekenschap zal behoo-
ren te geven
Het bekende Plan van den
Arbeid van de S. D. A. P. en het
N. V. V. kan hier geen uitkomst
brengen, ook al hangt men er nog
zooveel platen voor op en al houdt
men er nog zooveel propaganda-
vergaderingen met steeds hooger
oplaaiend enthousiasme voor. Met
het streven tot handhaving van
het binnenlandsche prijsden loon
peil, dat aan het plan ten grond-
slag ligt, is het tevens veroordeeld,
daar het buitenland onze daaruit
voortvloeiende prijzen slechts op
zeer beperkte schaal aannemelijk
acht.
36)
Kijk, begon Fokke, je moet
goed opletten, ik zal een bee je tech
nisch moeten worden, maar dat hin
dert niet, je hebt al «oo veel van de
techniek gehoord, dat je het wel zal
begrgpen. Deze machine heeft een
multi celvleugel, daardoor is bereikt,
dat de drak, die op zoo'n vleugel komt,
door een groot aantal constructiedetlen
wordt overgenomen en niet op enkele
deelen wordt geconcentreerd. De span
ningen zfln daardoor ook vrijwel gelijk
verdeeld over den geheelen vleugel,
loodat een hoogere belasting kan wor
den toegelaten.
Lucie knikte en keek naar den vleu
gel, zp zag er niets aan, maar het zou
wel zijn, zooals Fokke zeide, zij wilde
hem zoo graag gelooven.
Fokke wees naar de kist en vervolgde!
Van grooi belang is ook nog, dat
de torsiestijfheid bijzonder groot is.
Daardoor kunnen de vleugeluiteindea
bij groote snelheden niet beginnen te
Badderen. Dit gevaar bestaat inder
daad en is zeer zeker niet te onder
schatten. Die stijfheid heeft nog meer
voordeelen, namelijk een geringe door
buiging, die weer andere dingen voor
komt, gevaren en moeilijkheden, als
Vleugelbreuk of vastklemmen van de
ailerons. Zooals je ziet, worden de
vleugelaitetnden met een aantal bon
ten aan het middenstuk vastgemaakt,
tn dit vleugelmiddenstuk zijn de mo
toren aangebracht) De ailerons zijn
fjf sMige onderdeel» van de kistj
Het Nederlandsche prijs- en
loonpeil zal zich spoedig hebben
te richten naar een, meer het
buitenlandsche naderend niveau,
of het zal op een voor ons volk
zeer kwaden dag blijken de kie
men van een veel grooteren oeco-
nomischen achteruitgang in zich
te hebben gedragen, dan verdere
aanpassing ooit had kunnen ver
oorzaken.
Dat de omvang van de werk
loosheid, die wij sedert 1931
hebben kunnen waarnemen - en
financieren voornamelijk aan
de van regeeringswegedoorgezette
oeconomische „afbraak" zou zijn
te wijten, zooals in radicale krin
genvan diverse politieke pluimage
wordt gepredikt, is wel allerminst
juist. De grief zou eerder kunnen
zijn, dat de regeering op het punt
van de aanpassing een innerlijk
tegenstrijdige politiek heeft ge
voerd, welke in haar eindresul
taten minder aanpassing heeft
opgeleverd,dan inhetwelbegrepen
belang van het geheele Nederland
sche volk noodig zou zijn geweest.
Voorwaarde voor een econo
misch gezonde afneming van de
werkloosheid is intusschen, dat
ons concurrentie-vermogen op
buitenlandsche markten toeneemt,
waarvoor echter weder voorwaar
de is, dat het binnenlandsche
loonpeil daaraan direct of indirect
niet in den weg staat. De men
taliteit, waarvan wij in den aan
vang melding maakten, laat zich
niettemin dadelijk opnieuw gelden
als men verdere aanpassing op
het tapijt brengt.
Men zegge niet, dat ten aan
zien van de afschaffing van den
huurbijslag bijna uitsluitend de
methode, om den werkloozen het
hoofdaandeel te geven in het tot-
standbrengen van een verlaging
van het huurpeil, zooveel verzet
heeft uitgelokt. Er wordt integen
deel voor de werkloozen een
woningpeil gepretendeerd, dat zij
in vele gevallen slechts tengevolge
van de toekenning van huurbijslag,
en nog kortelings, hebben kunnen
bereiken. Slechts een afschaffing
van den huurbijslag welke gepaard
zouzijn gegaan met een algemeene
huurverlaging, welke dat kunst
matig bereikte woningpeil veilig
stelde, had op algeheele instem
ming bij de vakvereenigingen en
hun echo's in de gemeenteraden
kunnen rekenen. Maar dit zou
een blok zijn geweest op den weg
naar verdere aanpassing.
Een dergelijke geestesgesteld
heid vermag ons niet te hinderen
andermaal de aandacht te vragen
voor het feit, dat de zoo gewraakte
aanpassing voor groote groepen
van de bevolking het levenspeil,
in vergelijking met vroegere tijd
stippen, nog niet heeft verlaagd.
Lagen daarin gezonde oeconomi
sche elementen, men zou er zich
hartelijk over kunnen verheugen.
Maar het tegendeel is naar onze
overtuiging het geval, wijl het
levenspeil, dat die groepen zich
door middel van hun inkomen
kunnen verschaffen, op andere
plaatsen in het oeconomisch leven
van ons land ziekelijke toestanden
of verdwijning van werkgelegen
heid heeft veroorzaakt en blijft
veroorzaken, waardoor het levens
peil van ons volk in zijn geheel
wordt ondermijnd.
die met doek bekleed zijn. Het overige
is van dur-alumin um.
Lucie tuurde strak naar Fokke's
hand, die met een liefdevol gebaar op
den romp van de machine lag.
De machine, zeide Fokke, terwqi
hg Lucie's oogen volgde, is eigenigk
bestemd als passagiersmachine voor
Indië. Er kunnen veertien passagiers
meegenomen worden en hel comfort
in de cabine overtreft dat der andere
machines.
Hg deed het cabinedeurlje open en
klom met Lucie naar binnen.
Aan weerszgden van de cabine
waren zeven gemakkeigke fauteuils
aangebracht, welke met een enkelen
draai yan een slinger, opzgde van
eiken stoel, in een voor de passagiers
gemakkeigke houding gebracht konden
worden.
Ze hebben bgna alle ruimte van
den romp benut, zeide Fokke, en
ook het on-economische gedeelte van
den staart is hier practisch zoo klein
geworden, dat het bgna zonder betee-
kenis is. Er is ook een prachtig venti-
latie-systeem en een verwarming.
Overigens is het toestel uitgerust met
de meest mogeigkegeraffineerde details.
De modernste instrumenten maken het
bovendien volkomen geschikt voor
nachtvluchten. Als we er eenmaal in
naar Indië vliegen, dan ga jg mee, zeide
Fokke en drukte even Lucie's hand,
-- Ja, dolgraag, Lucie kon niet an
ders dan fluisteren,
O, ja, nu moet ik Je nog iets
verteller», ik zon het bflna vergeten en
htt is voor mfl van het grootste be
laag het gaat over het landen. De
vlsugels hebben kleppen, die de piloot
in staat stellen de landingssnelheid
•Ktnerkeigk te redneeeren, leodat we
Burgers tegen elkaar.
Burgeroorlog teistert Spanje nu
al sedert een maand. Burgers
van hetzelfde land staan gewapend
tegenover elkaar.
Van het land, dat bijna vijftien
maal zoo groot is als Nederland
(doch slechts bijna driemaal zoo
veel inwoners heeft) is een vierde
deel bij afwisseling in de macht
der rebellen en der regeering.
Over een gebied van drie en
een half maal ons land, bevechten
elkaar de tegenstanders met de
wapenen. Het is een gedachte,
waarvan men schrikt. Het komt
ook elders wel voor, dat de bot
singen der politieke meeningen
aan de stembus buiten met hard
handige argumenten wordt uit
gevochten op straat, in zalen. En
ook wordt daarbij wel gebruik
(misbruik) gemaakt van wapenen.
Maar dat een volk zijn meenings-
er ook op kleine terreinen mee kunnen
landen. Practisch, niet En dan zgn
er nog bgzondere veiligheidsmaatre
gelen genomen tot betrekking met het
landingsgestel, dat natuurigk ingetrok
ken kan worden. Als de wielen op
getrokken zgn, dan begint bg het af
zetten van de gashandle een sirene te
loeien en tegeigkertgd gaat er een rood
lichtje aan. Als de wielen uitgedraaid
zgn, houdt de sirene op en gloeit er
een groen lichtje aan.
En hoe gaat dan dat neerlaten
van de wielen vroeg Lucie.
O, hydraulisch natuurigk, ant
woordde Fokke. Ttouwens, de
wielen verdwgnen niet geheel, zg big-
ven ongeveer 23 c.M. uitsteken, zoodat
er ook met opgetrokken landingsgestel
geland kan worden, zonder dat je over
den kop slaat. Hoogstens kan daarbg
een propeller beschadigd worden, om
dat deze den grond raakt.
En hoeveel kilometer vliegt ze
Lucie vroeg dit niet, omdat 't haar zoo
interesseerde, maar enkel, omdat zg
Fokke niet wilde teleurstellen. Zg
wilde hem doen gelooven, dat zg een
even groote belangstelling had als hg
zelf en zg wilde hem niet toonen, dat
elk woord haar sneed als een mes,
M;t de snelheid hebben ze in
Amerika al proeven genomen, vertelde
Fokke. Daar hebben ze al veel
vaBJ'z? machlnes in gebruik. Je kan
er 270 300 K.M. per uur mee be
reiken, de tqd die op het landingster
rein verspeeld wordt, meegerekend.
Op een heel lang traject kun je de
snelheid tot 30» K M. opvoeren. Op
•de Indië-vlucht zou dus een besparing
van 20 vliegurea komen:
Fokke klom alt de cabiaa ea hielp
Ucls zorgzaam aaar bmdtn, H«
verschillen uitvecht met de wa
penen in veldtocht en veldslag is
zoo ongewoon en zoo tegen onze
begrippen, dat men er van schrikt.
Spanje is in vroeger tijd ook
wel het slagveld geweest van el
kaar bestrijdende landgenooten.
Carlisten en regeeringstroepen be
streden elkaar verbitterd in de
bergstreken, ver van de hoofdstad.
Ook in Ierland hebben wij de
guerrilla zien voeren van Ieren
tegen Ieren. Maar dan ging het
ook man tegen man, in handge
meen.
Wat Spanje nu te zien geeft,
is erger. Troepen rukken tegen
troepen op, gewapend met geschut
voorzien van vliegtuigen, terwijl
de oorlogsschepen hier en daar
ingrijpen in de gevechten. In de
Fransche grensstreek hoorde men
het gedreun van het geschut bi
San Sebastian. Wat verteld wordt
over de gevechten in de straten
van Barcelona, van San Sebastian,
van Madrid ook, geeft een beeld
van woestheid, die overtreft wat
in den oorlog van land tegen lanc
gebeurt.
De burgeroorlog is wreeder,
omdat hier de haat in het spe
komt. De oorlog tusschen landen
en volken wordt gevoerd met
soms opgezweepte gevoelens van
vijandschap, maar zelden met de
verbittering, die de haat veroor
zaakt. Men heeft moeite om het
zich voor te stellen en om het
onwerkelijke beeld heelemaal te
zien, moet men deze razernij ver
plaatst denken naar eigen land.
Om eens een vergelijking te
maken
Wanneer Het Westen tegen het
overige Nederland zou oprukken,
wanneer uit Gelderland, over de
Veluwe troepen, gewapend met
alle moderne wapentuig, zouden
aanmarcheeren en opgewacht wer
den aan de Overijseische zijde der
rivierwanneer wij in onze steden
straatgevechten zouden zien, men-
schen op balcons en aan de ven
sters beschoten werden, gebouwen
werden in brand gestoken, dan zou
men iets van denzelfden aard
beleven als nu in Spanje.
praatte nog een oogenblik met de man
nen, die met het demonteeren van het
toestel bezig waren en toen liep hg
langzaam met zgn vrouw in de lich
ting van het restaurant. Ze gingen
arm in arm, maar nog nooit had Lucie
zich zoo ver van Fokke verwgderd
gevoeld en nog nooit was het gevoel
van eenzaamheid zoo sterk bg haar
geweest als in dit oogenblik.
Je hebt nu wel gezien, dat je je
heelemaal niet ongerust behoeft te
maken, nietwaar? vroeg Fokke.
Bovendien vlieg ik de machine zélf in
om er heel goed aan gewend te raken
en met alles vertrouwd te worden.
Een nieuwe kist heeft altfid weer iels
anders en daar moet je eerst aan
wennen.
- Wanneer begint dat invliegen
Lucie hggde Uchteigk en toch liepen
ze langzaam.
- Morgen. Fokke drukte haar arm
tegen zich aan. Morgen, zeide hg
?°?rfea,'_ Je komt toch mee om
te kgken
O» ja, natuurigk. Vlieg ja eerst
verder? terrein' of ga ie dadelflk
Het voorschrift is eerst cirkelen,
ongeveer tien minuten, boven het ter
rein, daarna landen. Ik moet zoo on
geveer vier verschillende landingsproe-
ven maken. Den volgenden dag weer
proefvliegen maar dan met den mar
conist, een half uur afstandsvliegen,
landen op een ander terrein, weer op-
stqgen en terug vliegen. Daarna gaan
er eettige autoriteiten mee, leden vat
het bestuur, we vliegen secuur in. een
dag of tien achter elkaar, telkens met
grooter afstand, Het gaat allemaal
Wij kunnen ons dat niet voor
stellen, omdat het al eeuwen ge
leden is, dat provincies tegen
provincies streden, platteland te
gen stad. Het is een heel oude
tijd, waarin benden soldaten hel
platteland afliepen, plunderend en
moordend, oorlog voetend voor
den eenen heer tegen den anderen,
gewest tegen gewest.
Spanje kende de tegenstellingen
langer. Vooral bepaalde deelen
van het land gevoelden zich zelf
standig en waren geneigd, deze
zelfstandigheid met de wapenen
te verdedigen. Aanhangers van
bepaalde vorsten traden op tegen
een als niet nationaal gevoeld
koningschap. Zestig jaar geleden
woedde de Carlisten-oorlog, nog
veel korter geleden beleefde men
de Catalonische opstanden.
Spanje kende ook de verbit
tering der politieke partijen, ge
voed door haat; het clericale
monarchisme tegen de anarchis
tische groepen, later de socialis
tische en communistische partijen,
wier haat tot uiting kwam in
gewelddaden tegen kerken en
andere gebouwen, tegen men-
schen ook.
Het is altijd bedenkelijk, als
met geweld een beslissing wordt
verkregen en een verandering in
de staatsorde wordt gebracht.
De verslagen en onderworpen
partij zal op vergelding zinnen
en haar kans voorbereiden, om
op haar beurt van minderheid
tot meerderheid te worden.
In de democratische landen
treden deze veranderingen in
langs den weg der verkiezingen.
Waar men dezen weg heeft ver
laten, moet wie kaatst den bal
verwachten. Alleen had men van
Spanje, dat zijn revolutie van
monarchie tot republiek zoo rus
tig en zonder bloedvergieten vol
bracht, niet deze uitbarsting van
geweld verwacht.
Hoe ook de afloop zal wofden
van den burgeroorlog, de beslis
sing zal berusten op geweld, en
de overwinnaar zal voortaan op
geweld moeten steunen, tenzij de
rede en het verstand zegevieren.
Ze waren bg het restaurant aange
komen. B nynse zat binnen en wenkte
Fokke, Hg boog glimlachend voor
Lucie.
Halls, begroette hg. kwam ja
naar je kis je kgken
Mgn vrouw wilde het sok zoo
graag zien.
-Natuurigk, natuurigk. Bruynse
knikte begrgpend. Komt a naar het
proefvliegen kgken? vroeg hg aaa
Lucie.
Nog altgd met haar steriotiep ee-
woiden glimlachje knikte Lucie.
Ja, dolgraag, antwoordde ze, het is
een prachi-machine-
Een uitstekende kist, veilig als
ten huis, besliste Bruynse. Maar Lucie
kreeg een koude rilling bg het woord
„kist Een kist voor Fokke Ze werd
bleek. Bruynse keek haar verwonderd
aan.
Laten we toch gaan zitten 1 riep
hg uit. Mevrouw, u gebruikt toch iets
om mg gezelschap te hoHden Dt
baas moet Fokke even spreken.
p 7 O; ia,? Wat is er aan de'hand?
Fokke keek met gefronste wenkbrau
wen op Bruynse neer, die reeds had
plaats genomen.
Deze haalde de schouders op,
Weet ik niet, niets bgzoaders denk ik,
zeide hg onverschillig en wenkte den
kellner.
Hoe weet hg dat ik hier ben, Ik
heb vandaag vrfi. Fokke was verwon
derd. Bruynse lachte. Nou zeg,
die Is goed, alsof jouw figuurtje niet
opvalt. Een van de mecaniciens zag jc
en riep langs zfia neus wag dat je er wal
(Wirdt vgrrelgd))
AXELSCHEffi COURANT.