Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeen vvscli- VI aan <1 eren.
SPORT en LÏSPDB.
No. 3t.
VKIJ DAG 14 AUGUSTUS 1936
.)aarg;.
J. C. VINK - Axel.
De Luchtstrijdkrachten.
Bij Doorzitten
Binnenland.
FEUILLETON.
na IS tocht weer een»
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNE MENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
e ken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
worden fraBC0 ingewacht, uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
-Eerste Blad.
l&Drie zeer bekende vliegtuig-
bestuurders van de K. L. M., de
heeren E. van Dijk, W. van Vee-
nendaal en A. Viruly hebber, een
manifest gepubliceerd en aan de
Staten-Generaal gezonden, waarin
zij op technische gronden de bij
zondere gevaren toelichten, waar
aan Nederland bij een luchtoorlog
zou zijn blootgesteld. De K. L. M.
dienst Amsterdam—Twente duurt
veertig minuten. Aan dat on
weersprekelijk feit knoopen de
drie piloten dan de volgende
beschouwingen vast
Sk„Nederland is nog veertig mi
nuten breed. Elk jaar wordt het
smaller. En van IJsel, Hollandsch
Diep of Noordzeekust liggen reeds
voor het normale verkeersvlieg
tuig van vandaag onze groote
steden minder soms veel min
der dan twintig minuten ver
wijderd.
Binnen twintig minuten kan
men echter niet: 1 een lucht
aanval waarnemen; 2 het ver
moedelijk doel daarvan bepalen
3 de takken van afweer bij dat
doel alarmeeren4 eventueel al
daar beschikbare afweervliegtui-
gen bemannen, startklaar maken
en een vijand op oorlogshoogte
tegemoet brengen. Het lot dier
steden is hiermede in geval van
oorlog reeds bij open lucht in
alle nuchterheid bepaald hetzij
bij dag, hetzij bij nacht. Bij be
wolkte lucht echter kan een
blindvliegend aanvaller, zoo hij
wil door radio in den rug geleid,
tot de laatste minuten onzichtbaar
blijven, en is zijn gewaarborgd
succes zoo mogelijk nog volle
diger, te meer, waar onze alle
door water gemarkeerde steden
bij dag en nacht gemakkelijk te
vinden en de afweervliegtuigen
niet of nauwelijks sneller dan
moderne bommenwerpers zijn.
Hij zal in oorlogstijd onze ste
den niet sparen. Het zwakke
punt van een weermacht ligt in
dezen tijd niet meer aan hel
front, maar in het moreel van de
burgerbevolking daarachter. Wie
dat moreel vernietigt, vernietigt
de strijdkracht van het leger.
Men kan het van uit de lucht
gemakkelijk vernietigen en zal dit
dus ook al terwille van het
eigen volk zoo snel mogelijk
doen. Een zeer groot aantal
kleine thermiet-brandbommen en
een aantal zwaardere scherfbom-
men om de bevolking uit de
resten hunner kelders en huizen
op straat te jagen, vervolgens gas
het spel is gewonnen. Gij en
de uwen vormt met onze cultuur
den bij voorbaat verloren inzet
van dit spel als ons land zich in
den oorlog zou laten meeslepen.
Het gaat hier niet om politieke
inzichten, niet om aanvechtbare
meeningenhet is een kwestie
van minuten en kilometers en
die kan men niet tegenspreken.
Iedere vakman weet, dat een
luchtaanval op een doel in ee«
minder dan 100 K.M. diepe strook
door de snelheid van den mo
dernen bommenwerper zonder
mankeeren slaagt. Iedere Neder
lander leeft in zoo'n strook; zijn
leven zijn cultuur, zijn bezit is
volkomen overgeleverd aan de
bedoelingen van een luchtaan
valier; van dat alles blijft precies
zooveel over als die aanvaller
wenscht.
De practijk van ons werk leert
dat. Het is de nuchtere, volstrekt
onbevooroordeelde overtuiging
van vakmenschen, die van hun
land houden en voor den naam
daarvan willen opkomen, maar
die oog voor de werkelijkheid
hebbendie het noodzakelijk
achten dat ieder die werkelijkheid
onverblind kenne. Wij willen
voor de eer van dit land staan
als wie ook maar nuchterder
en scherper dan wie ook kunnen
wij in ons vak beoordeelen, in
welken chaos de moderne oorlog
-en klein, smal land in zijn ge
heel zou herscheppen, als dit er
in zou toestemmen, dien te gaan
voeren."
En toch is er een oplossing
tegen de weerloosheid, al klinkthet
ideaalwederzijdsch ver
trouwen, berustende op
het beginsel van Chris-
t u s.
Dat, en dat alléén, is o.i. het
middel. Daardoor is oorlog te
voorkomen en zoo die stelling
door machthebbende eenlingen
niet wordt aanvaard, dan zal en
moet het van onderop komen.
Het is begrijpelijk, dat velen,
die de zwakheid van ons verde
digingsstelsel niet gaarne populair
zien en daarom nog altijd het
militairisme hoog houden, hun
best doen om argumenten uit te
denken, waardoor de beteekems
der door deze piloten uiteenge
zette weerloosheid van ons land
zou zijn te verzwakken, zoo niet
te ontkennen.
Zoo wordt van meer dan een
zijde opgemerkt, dat nu wel de
waarschuwing er is, maar de op
lossing ontbreekt. Dat is zoo.
Maar dat is in alle groote pro
blemen het geval. Om maar een
voorbeeld te noemenwie weet
een oplossing voor de op de ge-
heele wereld milioenen aan goud
onproductief verslindende werk
loosheid Dat ontkent echter
niet het bestaan van de machte
loosheid, integendeel.
Zooals de toestand nü is, is er
inderdaad geen middel om be
scherming te vinden tegen gas
aanvallen al of niet uit de lucht.
We mochten het aanvankelijk
eigenlijk niet zoo hardop zeggen,
maar het is toch voldoende ge
bleken nog bij „het spel" der
jongste beschermingsoefeningen
tegen luchtaanvallen, hoe weinig
er tegen te doen zou zijn, als het
„meenens" was. De meedoogen-
loosheid van den modernen lucht
oorlog is nu eenmaal niet te ont
kennen. Hel „beschaafde" Italië
heeft daar pas geleden genoeg
van doen zien; en hoe ishet in
Spanje 1
Weliswaar zijn er tal van be
sprekingen gevoerd op internati
onale congressen en conferentie's,
en daar is men het er allen over
eens, dat het gebruik van bommen
en gifgas onmenschelijk is tegen
over de bevolking, die buiten het
oorlogsterrein staat (alsof tegen
over de legerbevolking het on-
menschelijke wel toelaatbaar is 1),
maar de betrouwbaarheid is van
zulk een broos gehalte, dat nie
mand eraan twijfelt, of men zal
zich gaarne bedienen van die
middelen, welke het meeste succes
brengen, d.i. vernietiging van al
wat leeft of weerstaand bieden
kan.
Het eenige middel zij daarom
een wereldbond tegen den oorlog,
gegrond op het beginsel van het
Evangelie, dat vrede predikt.
Jammer maar, dat juist in de
groote landen daarvoor de minste
lust schijnt te bestaan en ons
kleine landje daartegen geen in
vloed genoeg kan uitoefenen, ten-
zij Hoogere Macht die beweging
steunt.
en Zonverbranding V/f
_Verzacht en geneest
De wtyziging In de stennregeling.
Door het dagelijksch bestuur
van het christelijk nationaal vak
verbond is aan den minister van
sociale zaken een brief gezonden
naar aaleiding van de aangekon
digde wijzigingen in de steunre
geling. Naast verschillende ver
beteringen, die door deze wijzi
gingen in de regeling worden
aangebracht, worden daarin ook
een tweetal maatregelen aange
kondigd, die bij het C.N.V.-be-
stuur ernstig bezwaar ontmoeten.
Het betreft de afschaffing van
den huurbijslag en het standaard-
loon, dat is vastgesteld voor per
sonen, die geacht moeten worden,
tengevolge van langdurige werk
loosheid, niet meer tot het beroep,
dat zij eertijds hebben uitgeoefend,
te behooren.
Ten aanzien van de afschaffing
van den huurbijslag meent 't C.
N.V.-bestuur er op te moeten
«q» das weet ik wat te vertellen,
(Wordt vervolgd*)
wijzen, dat het redelijk peil, waar
op de huren moeten komen, in
het bijzonder in die gemeenten,
waardoor aanbouw van nieuwe
woningen met lage huurprijzen
de woningmarkt moet worden
verruimd", eerst na verloop van
eenigen tijd zai worden bereikt.
De betrokken arbeiders kunnen
op dit proces geen invloed uit
oefenen. Het lijkt het bestuur
derhalve billijk, dat, tot het oogen
blik, dat dit doel bereikt is, de
werkloozen, die den huurbijslag
gedeeltelijk of geheel zullen der
ven, zonder dat zij in de gelegen
heid zijn een behoorlijke goed-
koope woning te betrekken, com
pensatie ontvangen in den vorm
van verhooging van het steun
bedrag.
Ten aanzien van de standaard-
Ioonen vraagt het C.N.V.-bestuur,
deze belangrijk te verhoogen.
Een standaardloon van f20 in
de eerste klasse, dalende tot f 12
in de negende klasse beteekent
een extra verlaging met een aan
merkelijk bedrag.
Verhooging van dit standaard-
loon acht het bestuur dan ook
noodig om de volgende redenen
deze nieuw te vormen groep,
waarin zich vele vakarbeiders
bevinden, kan in elk geval gelijk
gesteld worden met ongeschoolde
arbeiders.
Met groote voldoening heeft
het C. N. V.-bestuur kennis geno
men van het rondschrijven, waarin
de minister zich in beginsel bereid
verklaart gelden beschikbaar te
stellen voor aanbouw van wonin
gen met een lagen huurprijs. Het
spreekt den wensch uit, dat het
Z E- gelukken zal, dezen aanbouw
in belangrijke mate te stimuleeren.
Tenslotte dringt het bestuur er
nogmaals bij den minister op aan,
het verhoogde percentage in elk
geval te doen aanvangen bij het
derde kind.
Werkkamp voor jeugdig#
werkloozen.
In tegenwoordigheid van auto
riteiten en belangstellenden uit
vrijzinnig-protestantsche kringen
is Woensdagochtend het negende
AXELSCHEffi COURANTj
34)
Fokke liep ongeduldig been en weer,
U weet wel, mevrouw, als hij lijn
lederen jas aan heeft en zijn kap over
zijn hoofd, nou, dan is met onzen
braven Fok geen woord meer te spre
ken, dan moet hij achter de volant.
Er hing al dagen lang een dikke mist
vanaf de Sont tot ver in de Ttieems-
monding, zoo'n mist maakt bet leven
van een vlieger tot een hel. Uit de
weerberichten, die wij des morgens
em tien uur van den weerdienst ka
gen, bleek erg duldeiqk, dat Fokke
dezen dag niet cadeau zou krijgen.
Of de passagiers, die met den trein
zouden meekomen, bang voor den mist
waren of misschien dachten, dat we
niet vliegen zouden bij dit weer, hoe
het zij, ze kwamen niet opdagen en
om half elf commandeerde de vlieg-
leiding van Bhlltofta, dat we moesten
opstijgen. We hadden genoeg benzine
om rechtstreeks naar Londen te vlie
gen en Fokke, die nog even de ben
zinemeters en het kompas had gecon
troleerd, drukte om precies half elf de
gashandles naar voren. In een be
klemmende snelheid dreunde onze
vogel den mist tegemoet. Qrondeloos
eenzaam rende de kist voort in de
donkete onzichtbaarheid, het was een
Uitzichtloos niets dat wij tegemoet
Vlogen. Sidderend en trillend vloog
Onze vogel verder, steeds verder naar
het zoo griezelig veraf gelegen doel.
de machtige schroeven scheurden door
den nevel met een eentoonig rhythme
van een alles overweldigend jagen.
Somber en dreigend lag over heel die
verlatenheid de donkere mistlaag Ia
de vaargeulen van de Elbe en Wester-
schelde en rondom de vuurschepen bp
de rotsen van de Engelsche kust, klon
ken de mistsignalen angstig en be
klemmend in een doodsche stilte. Tril
lend en opgezweept door de duizenden
propellerwentelingen denderden wQ
voort, nu eens ons oprichtend, dan weer
met scherper brullende motoren naar
beneden duikende, naar een loerend
gevaar. Vaag schemerde doordemat-
eiazen ruit van de cockpit de flinke
figuur van Fokke. Mysterieus blauw
achtig lichtten de ontelbare wijzers,
die het vliegtuig veilig moesten hou
den onder Fokke's sterke handen.
arend op zijn biindviieginstrumenten
vroeg Fok telkens kort en bevelend
om radiopeilingen en fronsend over de
jachiig neergeschreven kompaskoers
bukte Fokke zich over het volant naar
voren en staarde strak, ernstig en
onbewogen in de akelige, mistende
duisternis.
We gingen trillend verder, eenzaam
brulde onze kist over een grauwe
zee, waar de schepen zich, evenals
wij, tastend en peilend een weg moes
ten zoeken door den dikken mist en
over een verlaten schijnend land, de
kist brulde en het klonk mij als doods
kreten in de ooren. Toch. mevrouwtje,
was Ik niet bang, met Fokke ben ik
nergens bang voor. HQ is een baas
van een kerel.
De passagiers voelden den druk.
i,(j staarden onafgebroken naar den
onbeweegIQben rug van Fokke, daar
voor achter het atuur in de cockpit.
Zoo vergingen in elndelooze eentonig
heid zes uren-
Plotseling gebeurde er iets, de mo
toren gierden als razend geworden
gekken, trillend met zijn geheele lijf
scheurde de „Valk" met ziedende
flitsen de mistgordqnen nitien. In dit
oogenblik vloog 'n ruit achter de cock
pit in gruizeis, Eeu doordringende gil
weerklonk. „De linkermotor brand! I"
Lucles stem trilde hier van opwin
ding, haar gezicht was doodsbleek, ook
Marja was door een ontroering aan
gegrepen, zü zat voorover naar Lucie
toegebogen en luisterde aandachtig.
Hqgend las Lucie verder
..Fokke vloekte Doch opeens,
de motoren verstomden. En vol sier-
iqkheid planeerde de kist door de duis
ternis naar de verlichte kustplaats, die
met gigantische letters van helle neon
verlichting ons tegenlachteCroydon-
Aerodtóme 1
Dat was een gewaarwording, me
vrouwtje, niemand had het gedacht.
Wq stonden, en de passagiers her
ademden. Ze wilden allen Fokke wel
omhelzen, zes uren doodsangst, dat is
geen gekheid.
In de bar van het Aerodióme-hotel
knoopte Fokke langzaam zqn dikke
sjaal los, u weet wel, mevrouw, u hebt
ze voor hem gemaakt, of dat hem be
schermde Rustig pratend, met
zqn gewonen glimlach, steide hq de
passagiers gerust of drukte handen.
Ik weet niet wat hq zeide, daar heb ik
niet naar geluisterd, maar ik zag zqn
gezicht, met die vage, wegdwalende
oogen en had toen heel graag geweten,
wat hq dacht. Hq is een kraan, u
moogt trotsch op hem zqn. Enfin, dat
behoef ik niet te zeggen. Toen ieder
een met Fokke gepraat had, stapte hq
naar buiten eu keek naar de uitlaat-
SUSSB) die men overdag niet zien kan.
Zq lichtten in hef duister op met een
mooien, blauwgroenen gloed, en Fok,
de vakman bq uitnemendheid, wist.
dat de carburatie in orde was.
Beste mevrouw, ik heb u dit alles
niet verteld om n angstig te maken
integendeel, ik weet, dat u altijd om
Fokke beeft en juist daarom vertel ik
tUe hl'hh hu!ft geen an8st om hera
te hebben, hq is tegen de situatie
volkomen opgewassen, juist omdat fafi
zoo van zqB vak houdt. Het bezit zqn
geheeIe hart, tenminste als hq in de
cockpit zit, en dat ia maar goed, want
anders zou hq geen gevaren, ais de
zooeven verleide, kunnen overwinnen,
ik ben blij, dat ik u dit alles kon ver-
■ellen en u moogt het gerust aan Fokke
"g8enll„en hfm dezen brief laten zien,
want hq zal er u wel niets van zeu
gen, omdat hq dan bang is, dat u in
het geheel geen rust meer zult hebben
Ondanks dit feit, heb ik het er toe*
maar op gewaagd u dit alles te schrq-
ven. Vergeef u het mq maar, me
vrouw, ik deed het terwille van u".
Lucie vouwde den brief samen. Zie
Jfzacbt, het is juist daar
om, dat ik altqd wil wachien, want
n ij ie det nooit weten,
Beiden zwegen stil en dachten aan
den man, die in mist en regen, in
zonneschijn en gevaar, zqQ werk vol"
oraentê
HOOFDSTUK Xl.
Toen Fokke deze maal uit Indlë
terug kwam was het niet zoo vol en
gezellig op het terrein, het was min
of meer oificieel, want er waren een
aantal journalisten gekomen om Fokke,
die een der beste vliegers van het
land was, te Inlervieuwen ia verband
met de wereldrecordvlucht. Toen
de heeren Fokke dan ook in het res
taurant omringden, zeide hq lachend
eren» wacht u liever, totdat ik
terugkom, ik heb na nog niets te
vertellen. Na de vlucht, dat bêleS
wee"' H 81 h6t nieBWS dat Ik
Er werden enkele foto's genomen,
daarna gingen eenige journalisten naar
het kantoor om daar meer bqzondei-
heden te vernemen, terwqi een ee-
deeite der heeren bq Fokke en Lucie
in het restaarant bleven zitten en een
half uur allergezelligst over den vlieg
tocht. waaraan de grootste beroemd
heden ter wereld zouden meedoen, te
praten. A'dus kwamen de nieuwtjes-
jagers toch nog het een en ander te
a"
M®1"*0»'®. Klagsford Smith
Fokke -Twh nre" d0en mede'
Fokke. Wq ZU|ien 0B8 beg(e beeB(jt
voorzetten. Er zqn er nog meer in»
geschreven maar ik weet ai de namen
niet uit mqn hoofd, Het zal natuurlik
spurten zqn, maar dat hindert niet, ik
stel er mq veel van voor. Het sal in
ieder geval een prachtige vlucht zqn.
dat kunt u wel melden.
Hoe groot zullen de étappe'szfla?
vroeg één der journalisten.
Fokke glimlachte zgn vagen, afwe
zigen glimlach, Ik weet natuurISk
nog te weinig, zeide hq, am u naar
behooren iri re lichten en ik wil geen
fantastische verhalen does. Ik herhaal,
