Iti
Trouwe vriendschap
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh-Vlaan deren,
Voor Nederlaniisch Fabrikaat.
No. 99
VRIJDAG 20 MAART 1930
5lo Jaargf.
J. C. VINK - Axel.
FEUILLETON.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag;- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Berste Blad.
Met de organisatie van vijf
groote tentoonstellingen in ver
schillende middelpunten van ons
land, Amsterdam, Nijmegen, Rot
terdam, Groningingen en 's-Gra-
venhage, doet de Vereeniging
„Nederlandsch Fabrikaat" dit jaar
een daad van onberekenbaar na
tionaal belang.
Tientallen van jaren heeft deze
Vereeniging reeds propaganda
gemaakt voor het product van
eigen bodem. Overal, waar het
noodig was, stond ze op de bres
in het belang van de eigen in
dustrie en dus van den Neder-
landschen werkman, en van eiken
Nederlander zonder onderscheid.
Dikwijls had ze te kampen met
misverstand, meestal met laksheid
en onnadenkendheid. En intus-
schen werd met het heviger groei
en van de crisis en de werkloos
heid ook de noodzakelijkheid
dringender, om het geweten van
ons volk wakker te schudden. Er
doet zich een eigenaardig ver
schijnsel voor, n.l. dat de meest
direct belanghebbenden bij de
bevordering der eigen industrie
en van den eigen landbouw, n.l.
de werkloozen zelf nog zoo on
verschillig staan tegenover dezen
Strijd. Eenigen lijd geleden werd
in het maandblad „Nederlandsch
Fabrikaat" uitgerekend, dat be
halve de 200 schoenfabrieken,
die Nederland rijk is, er nog 60
van een gemiddeld even groote
capaciteit zouden kunnen gaan
werken, indien iedere Nederlander
Nederlandsche schoenen droeg.
Zoo is het op tal van andere
gebieden. Niet alleen de groote
orders zijn in dit opzicht van be
lang. Trouwens de publieke opi
nie bemoeit zich daarmede wel
voldoende. Als ze eens dreigen
naar het buitenland te gaan, dan
komen de ingezonden stukken'in
de bladen, en de vragen in de
Tweede Kamer vanzelf wel los.
Maar als het om schijnbaar kleine
dingen gaat, als het uitgaven voor
dagelijksche levensbehoeften be
treft, trekt men zich er nog vaak
zoo buitengewoon weinig van aan,
waar het geld blijft, dat men
uitgeeft, binnen of buiten de gren
zen. Men heeft wel eens gehoord
van de .macht van het kleine",
maar bedenkt niet, dat als door
de ongeveer twee millioen gezin
nen in ons land per week één
gulden wordt uitgegeven aan din
gen uit het buitenland, die in ons
land even goed en goedkoop
worden gemaakt, dat twee mil
lioen per week, ofhonderd
millioen gulden per jaar uitmaakt.
Wij zullen ons niet begeven in
uitgewerkte berekeningen, hoeveel
werk voor werklooze arbeiders,
hoeveel bedrijvigheid, hoeveel
meer omzet voor den midden
stand deze honderd millioen gul
den zouden beteekenen. De leuze,
waaronder de actie van Neder
landsch Fabrikaat wordt gevoerd,
.Koopt Nederlandsche waar, dan
helpen wij elkaa r", zegt
zeer kernachtig in enkele woorden
waar het om gaat. De ideeële
gedachte van hetsaamhoorigheids-
gevoel moet in tijden van grooten
nood, als waarin ons volk thans
verkeert, de drijfveer zijn van
onze daden. Om nu eenerzijds
de gewetens wakker te schudden,
en anderzijds hen, die nog on
bekend zijn met het vele en veel
soortige, dat de eigen industrie
en landbouw voortbrengen, daar
mee in kennis te brengen, orga
niseert de Vereeniging .Neder
landsch Fabrikaat" deze 5 tentoon
stellingen. Uit den nood van
dezen lijd zijn ze geboren, en de
industrie, die anders veelal
schoorvoetend overgaat tot het
maken van de kosten, die ver
bonden zijn aan het deelnemen
van een tentoonstelling, heeft on
middellijk met geestdrift gerea
geerd op den oproep van .Ne
derlandsch Fabrikaat". Daaruit
bleek, dat ook de fabrikanten
zelve gevoelden, dat tot deze daad
in grooten stijl moest worden
overgegaan. Het belang ook van
den middenstand bij deze actie
is zeker niet gering. De mid
denstand toch is het kind van de
Paul reed langzaam. Hij voelde zich
rekening, óók van de werkloos
heid onder de arbeiders. En bij
elke poging, de werkgelegenheid
onder hen te vergrooten, is de
middenstand ten zeerste gebaat.
Wie dit beseft, steunt dan ook
met alle hem ten dienste staande
middelen de beweging onder ons
volk, die door deze tentoonstel
lingen moet worden opgewekt
en versterkt. Daartoe zijn tal van
gelegenheden. De winkelier make
onder zijn klanten propaganda
voor het Nederlandsch fabrikaat,
want hij heeft grooten invloed op
wat de klanten koopen. Hij wekke
zijn leveranciers-fabrikanten op,
deel te nemen aan de tentoon
stellingen hij kan bij de Vereeni
ging .Nederlandsch Fabrikaat",
Badhuisweg 145, Den Haag, een
biljet aanvragen, dat hem straks
voor de tentoonstellingen gaarne
zal worden toegezonden, om het
voor zijn raam op te hangen en
hij bezoeke zelf een der tentoon
stellingen, (de toegangsprijs be
draagt slechts 25 cents) om er
de kennis op te doen, die hij
noodig heeft, om propaganda te
maken.
Slechts indien iedereen mee
werkt, kan 1936 een zeer bijzon
der jaai wordenn.l. het jaar,
waarin men begon Nederlandsche
waar te koopen, om zoodoende
elkaar door den moeilijken tijd
heen te helpen.
Het Earopeesche conflict.
Na lang beraad heeft de Duit-
sche regeering gevolg gegeven
aan de uitnoodiging van den
Volkenbondsraad zich in de bijeen
komst te Londen te doen verte
genwoordigen. Hitler's speciale
afgezant, Von Ribbentrop, treedt
op als leider der Duitsche dele
gatie. De onderhandelingen zul
len niet gemakkelijk zijn. De
Duitschers zien zich geplaatst
tegenover een breed front der
vertegenwoordigers van staten,
die afkeuring zullen uitspreken
over de eenzijdige opzegging van
het Locarnopact en de schending
van het Versaillesverdrag door
Duitschland. Alleen Engeland
voelt zich geroepen pogingen aan
te wenden over de daardoor ont
stane kloof tusschen de verschil
lende mogendheden een noodbrug
te slaan, in de hoop die te zijner
tijd te kunnen vervangen door een
meer hechter bouwwerk.
Uit hetgeen tot dusver bekend
is geworden over de te Londen
gehouden besprekingen schijnt
te kunnen worden opgemaakt, dat
Engeland vast voornemens is,
zich garant te stellen voor de
beveiliging der grenzen van de
westelijke staten, met name Frank
rijk en België, in geval de Duit
schers een agressieve houding
jegens die landen mochten aan
nemen. De destijds door Bald
win gesproken woorden, dat de
Engelsche grens moet worden
geacht aan den Rijn te liggen,
krijgen in deze dagen nog ver
hoogde beteekenis. Een voor
naam punt zal evenwel zijn, of
en in hoeverre de Franschen zich
bereid zullen toonen hun verlan
gen naar strafmaatregelen tegen
Duitschland in te toornen. Voor
het voeren van vruchtbare onder
handelingen is dit een onafwijs
bare eisch en hoewel het vanzelf
sprekend is, dat men Duitschland
niet vrij uit kan laten gaan, dient
er toch rekening mee te worden
gehouden, dat een al te scherpe
veroordeeling het bestaande con
flict slechts kan verdiepen.
De Rijnlandbezetting, hoe be
treurenswaardig ook op zichzelf,
wordt toch ook niet ongedaan
gemaakt dooreen .symbolische"
ontruiming als tegenhanger der
symbolische bezetting. Een der
gelijke oplossing van het Locarno-
vraagstuk in zijn huidigen vorm
kan wellicht door sommigen als
bevredigend worden beschouwd,
maar behoudt toch onder alle
omstandigheden het karakter van
schijnvertoon. Het staat vast, dat
de Locarno-mogendheden niet het
minste plan koesteren de Duit
sche troepen uit het Rijnland te
verdrijven. Waarom dan zich
zelf een rad voor de oogen te
draaien en wel genoegen te wil-
- 0, ls het dat f zei Dick zacht.
len nemen met een handeling,
waaraan elke feitelijke beteekenis
ontbreekt
De Britten zullen ongetwijfeld
hun best doen de Fransche en
Duitsche opvatting met elkaar te
verzoenen. Daarbij kunnen zij
zich slechts stellen op den grond
slag der thans geschapen situatie.
Tegen elkaar inschreeuwen ver
mag daaiaan hoegenaamd niets
te veranderen. En indien het de
leidende figuren in de Europee
sche poliliek ernst is met de tal-
looze betuigingen van vredeswil,
welke zij voortdurend ten beste
geven, zullen zij zich hebben neer
te leggen bij de gedachte, dat
gedane dingen geen keer nemen.
Het Locarno-geval verschilt toch
altijd nog hemelsbreed van het
ltaliaansch—Abessinisch conflict
en vereischt ook andere, minder
ingrijpende middelen voor zijn
liquidatie. De kwestie, waar het
voornamelijk op aankomt is, dat
Duitschland tol het inzicht komt
den juisten, d.w.z. den weg van
het onderling overleg te hebben
verwaarloosd terwille van een
eigenmachtig optreden, waardoor
het internationale verband hevig
werd geschokt. Dat te bereiken zal
een grootscher overwinning zijn
dan welke andere ook. Inmiddels
kan de wereld zich troosten met
de gedachte, dat de soep nooit
zoo heet wordt gegeten als ze
wordt opgediend, aldus de over
zichtschrijver in de Avp.
De waarde van verdragen.
In een redactioneel artikel
schrijft het Vaticaansche blad
„Osservatore Romano", dat de
huidige toestand zich kenmerkt
door de tegenstelling tusschen de
regeeringen en volken, die de
verdragen onschendbaar achten en
hen, die eigen rechten en belangen
beschouwen als de hoogste wet.
Het blad schrijft verder, „het
valt niet te ontkennen, dat de
betrekkingen tusschen de volke
ren alleen kunnen worden gere
geld op basis van een onschend-
baren regel, waarvan het respec
teeren door allen het algemeen
welzijn bevordert.
(Wordt vervolgd),
AXELSCHE
COURANT
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
(Naar het Engelsch.)
16)
Mijn kleine, dwaze en mijn arme.
goeie Paul. Wat doen die kinderen zich
een leed aan, dachl de bezorgde moe
der. Toch zag ze dit niet zooernttg
in. als het onoveikomenlijk verdr ei
van Beati'X. Hier was zeker een mis
verstand in h t spel, dat wel weer zou
opgelost worden.
Niemand, zelfs niet haar moeder
wist, met hoe zeer gemengde ge«ot-
1-ns Beatrix haar woord had terugge
kregen van Dick Hernford. Beau x
Philips schonk maar zelden baar ver
trouwen aan iemand. De rr.enschen
dachten dan ook wel, dat se haar ken
den, maar dat was niet zoo;daarvoor
bezat ze een veel te diepzinnig ka
rakter. Grondtjon daarvan was een
groot medegevoel met alle leed. Van
daar dat zij, als het ware, in bescher-
thing nam, degenen, die zij niet in
staat achtte, den last des levens te
dragen. En dit gevoelen was het dan
ook zeker geweest, dat haar, na lang
overwegen, er toe gebracht had, om
er in toe te stemmen, Dick's vrouw
te worden. Ze had hem geschonken
de kalme genegenheid, waar ze zich
ook alleen roe in staat had gerekend,
tot Rex Famham hrar weg
kruiste, In hem leerde ze kennen een
man, die het stempel van zijn per
soonlijkheid drukte op al zijn hande-
(tegen en die toch zeo dankbaar was
voor de kleinste vriendelijkheid, dat
d.t hddr omgekeerd, weer tot in het
diepst van haar natuur gtt off-n had.
Vóór de tragedie en terwijl ze
nog op de Towers logeerde, had Bea
trix al haar best gedaan, de waarheid
onder de oogen t: zier. Zij had im
mers haar woord gegeven aan Dick
Hernford, maar haar liefde was nut
langer, wat die geweest was. Een
groi t cher gevoelen doortrilde haai
met hart en ziel had ze R x Farnham
lief; maar nu was dit te iaat
Eerst op dien nacht van den dans
had ze ook zijn geheim ge aden en
wist, dat haar liefde werd beantwoord.
Nauerhand, in de stilte van haar eigen
kamer, had *e den hemel gedankt,
d.t die Rt.X Farnham de kracht had
geschonken, om geen woord te zeg
gen van zijn liefde. WariV ze had zijn
strijd wel begrepen wel gezien, hoe
veel zijn stilzwijgen hem gekost had.
En juist die ervaring, dat hij over
wonnen had, maakte haar liefde voor
hem nog grocte*. Zq beiden, ze waren
sterk; en om der wille van Dick moest
ze sterk blijven, t.t het einde toe;
had ze zichzelve ingeprent.
Toen was die tragedie op de Towers
er tusschen gevallen en nu die brief
van Dick. Zij was vrij. En toch
schonk haar dit geen vreugde. Ir.t -
gendeelmtdelqden voor Dick deed
tedere andere gedachte te nut; haar
verlangen, zich voor hem op te offeren,
was overweldigend. Ze zou haar leven
hebben gegeven voor hem, als hem
dit geholpen hadhet eenige, dat ze
nu voor hem kon doen, was zijn btief
beantwoorden met een belofte van
le>enslange vriendschap,
nitt in een stemming, zelfs niet, om
oude vrienden te zien.
Ni ai wat hij geleden had, was
Hernford sterker nit den strijd geko
men, dan hij dien aanvaard had en,
ofschoon hij nog bleek en moe er uit
zag, was er toch een verrassende
kalmte over hem gekomen.
Ik heb Beatrix beloofd, dat ik je
deze zou overhandigen, sprak Paul
nadrukkelijk.
Hernford nam de brieven aan en
iirt Farnham en Paul in eikaars ge
zelschap, terwijl hij verder, in eer
zaamheid, de woorden ging lezen van
de vrouw, die hij liefhad. Op de een
of andere wijze verwachtte hij er troost
van en troost putte hij dan ook uit
die enkele, diep uit het hart gewelde
woorden.
Be.t x schreef i
.Ofschoon onze wegen dus
gescheiden zul ei zijn, wil ik je toch
niet uit mijn leven verliezen, Dick.
Je blijvende vr e idschap heb ik noodiv.
Zelve zal je moedig zijn en je zult
mij tich ook wel willen helpen, om
moedig te wezen. We zullen het vel
leden niet vergeten en de toekomst
zal onzen vriendschapsband handhaven.
Ik zou mijn best hebben gedaan een
goede vrouw voor je te wezen. Je
geluk zou mijn eerste streven z(n ge
weest, maar er werd ons nog veel
gelaten en daar zuilen we dankbaar
voor zijn. En zou je nu vandaag nog
iets voor mij willen doen Zou je
onzen armen goeien Paul wat willen
troosten Félice heeft hem bedankt,
en daar Is hij zoo hopeloos onder. En
Jij hebt er altijd too den slag van,
om iemand te troosten,
Ik lal Je maar niet vragen, of je nog
afscheid komt nemen, eer je dien langen
tocht onderneemt. Ik zal dikwijls aan
je denken en je schrijven en er naar
verlangen, om te hooren dat htt goed
gaat met je; maar als je terug bent,
dan kom je mij tjeh opzoeken, niet
waar? en mij vertellen, dat het leven
een goed ding is
Het was een heerlijke inval geweest,
om een beroep te doen op Dick Hern-
foro's troostzm. Dit werkte op hem
als een opwekkeid middel.
Ook lang na lezing legde hij den
brief nog nitt zoo gauw uit de handen,
er viel een t aan op. In ieder geval
was Beatrix Philips toch niet geheel
u t zijn leven verdwenen. Die vriend
schap schonk alleen hit leven waarde
en hij moest er aan voldoen, op de
manier, z mals zij dat verlangde. Bea
trix zou trotsch op hem wezen. Hij
zou de lafheid afschudden en het leven
weer onder de oogen durven zien.
Allereerst ging hij nu Paul troosten.
Toen hij de bibliotheek binnentrad,
waar Paul en Farnham bijeen waren,
stjnden zijn oogen weer veel helder
der en opgewekter, dan dit in tijden
het geval was geweest. Uit zichzel-
ven begon h| tot Paul te spreken en
Farnham sloeg hem verwonderd, in
stilte gade. Hij twijfelde er niet aan,
of Beatrix had de verandering bewerkt
en in zijn hait was hq haar daar dank
baar voor.
z.ooals hq ru was. begon Dick waat*
Mik weer wat t - iqken op den ouden
Dek van vroeger; zelfs plaagde hq
Paul een beetje met zijn .ongelukkig
gezichi".
Jawel, maar ik ben ook ongeluk*
kig, antwoordde die prompt. Félice
heeft me afgewezen.
Mqn geluksdroom van jaren werd
daardoor verstoord.
Arme Paul, fluisterde Dick
En hq dacht aan zqn eigen geiuks-
d'oom, die ook zoo onherroepelqk
verstoord werd.
Farnham maakte maar gauw een
eind aan het droevige karakter, dat
het onderhoud nu weer ging krijgen,
deor zqn voorstel, of Paul hem met
wilde vergezellen op hun jachttocht
door het Zwarte Werelddeel.
Maar al deed Paul nog zoo zqn best,
om het voor Dick vooral zoo
veel mogelijk voor hen te verbergen,
zqn stemming bleef troosteloos.
T oen hq tiet doip R.veuscnead be
reikt had, sloeg hq den kortst-moge-
1 ijken weg in naar „the Grange" en
daar zag hq ineens vóór zich uit,
Félice, bleek en ontdaan, maar toch
nog met een glimlach op de lippen.
In een ommezien was hq afgestegen
en stond naast haar.
O, jou malle dwaze Paul, fluis
terde ze en wreef intusschen met de
wang tegen zqn mouw.
Met een zucht van verlichting sloot
hq haar in de armen. Want dat alles
nu goed was, daar twqfelde hq geen
oogenblik meer aan. Zqn .kleine,
malle dwaze" Félice was Immers uit
zichzelve tot hem gekomen.
Wat is er liefste, begon hq.
J moet mq eens stroosten. Ik hek
mq dr n heelen dag zoo ellendie eevoeldi
Waarom, Félice?
WH, je hadt mq lief, of zoo
iets, beweerde je tenminste en je reed
weg, zonder een woord van afacheidi
