Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh- Vlaanderen
Ford over het machinetijdvak.
HET TESTAMENT.
No. Ï9.
VRIJDAG 10 JANUARI 1936
5le Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Binnenland.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
Eerste Blad.
Terwijl de gezamenlijke fabrie
ken van het Ford-concern 150000
arbeiders door staking van een
leverancier tot stillegging waren
gedwongen, zette Henry Ford in
een gesprek, zijn meening uiteen
over de economische en techni
sche ontwikkeling van onzen tijd.
Hel was een beetje paradoxaal,
toen Ford in een van de honder
den nuchtere bureaux van zijn
reuzenfabriek, welker raderen
door staking van een leverancier
tot stilstand waren gebracht, vi
sionair een komend machine
tijdvak schetste. „Het machine
tijdvak is nauwelijks begonnen",
zei Ford met een vluchtig, jeugdig
lachje. „Het echte machine-iijd-
vak, dat ons te wachten staat,
zal met het vuil, de leelijkheid,
het lawaai en de minachting onzer
menschenrechten, die een karak
teristiek beeld van onzen tijd
vormen, opruimen. Wij bevinden
ons thans nog maar in het ossen
wagen-stadium van het machine
tijdvak.
De depressie, welke wij op dit
oogenbhk doormaken, is een deel
van het herstel van den econo-
mischen toestand.
De ware slechte tijden hadden
wij voor 1929, daar de tijd, dien
wi\ den „tijd van voorspoed"
noemen, niets anders was dan
een economische paniek. In wer
kelijkheid is het zakenleven nooit
slechter dan in tijden van z. g.
hoogconjunctuur, waarin de za-
kenleiding den economischen lei
ders uit de hand valt en het volk,
dank zij de gunstige conjunctuur,
verleert aan arbeid te denken. In
den toestand van thans hebben
zij zich weer op beide bezonnen.
Wij bevinden ons thans in een
overgansstadium naar een ontwik
keling, die grootscher zal zijn dan
welke ook, die de wereld tot
dusver gezien heeft.
„Ik geloof niet, dat het met de
wereld op eenigerlei wijze ver
keert gaat", ging de autokoning
voort, „ik vind veeleer, dat dit de
beste tijden zijn, die we ooit had
den. Wij leeren thans iets en
beginnen te denken. De bankiers
hebben aan de depressie schuld,
doordat zij allereerst iedereen zijn
geld afnamen en het dan in hun
kluizen sloten, waar het volk het
niet kan krijgen. En een onder
breking van den natuurlijken
kringloop beteekent op elk ge
bied den dood Het ideaal van
den ingenieur is het product, niet
de winst. Daarom zal hij steeds
zijn prestatie zoo hoog mogelijk
opvoeren. Wij hebben reeds thans
een tijdvak van verspilling van
krachten en materiaal achter ons
en een nieuwe tijd van tevreden
heid en geriefelijkheid ligt voor
ons, waarvoor nóch de hooge
politiek, noch de hooge financi-
eele wereld verantwoordelijk is.
Het is de machine, die de huidige
crisis zal oplossen en ons een
betere sociale orde zal brengen.
Machine en transportkwestie is
het bevrijdingswoord.
Het is ook onzin te beweren,
dat de machine een monster is,
dat zijn menschelijken meester
vernietigen zal. De machine be
rooft den mensch ook niet van
de mogelijkheid om iets te be
reiken. Integendeel. Wij hebben
in onze fabrieken sinds dertig
jaren de ervaring opgedaan, dat
wij eiken keer, dat wij het aantal
arbeiders aan een zeker werk
verminderden, om daardoor de
productiekosten te verlagen, weer
meer nieuwe arbeiders moesten
aanstellen, om aan de verhoogde
navraag te voldoen. Bovendien
levert elke bloeiende onderne
ming werk voor vele nevenindu-
stritën. Ziet u maar eens naar
de rubber-industrie, de benzine
ondernemingen, den wegenbouw,
den bouw van garages, enz die
zich alleen tengevolge van de
auto-industrie hebben ontwikkeld
Thans is het slechts noodig,
dat wij ook op economisch ge
bied den vooruitgang inhalen,
dien wij in oe laatste tientallen
jaren op technisch gebied hebben
gemaakt. Machines moeten door
machines worden vervaardigd en
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
hiervoor zijn hoog betaalde con
structeurs noodig. Hoe verder
het machine-tijdvak voortschrijdt,
en uitgebreid wordt, hoe meer
arbeidskrachten noodig zijn om
de menschen met ontelbare ge
makken te omringen, welke het
machine-tijdvak hun biedt.
Wij bevinden ons. zelfs wat de
auto-industrie betreft, nog maar
in het aanvangsstadium Thans
onder den uitersten dwang der
depressie gaan wij nieuwe con
structies bedenken.
Ik geloof, dat de tijd voorgoed
voorbij is, dat wij honderddui
zend menschen in het industrie
centrum samengetrokken hebben.
De industrie, in haar huidigen
vorm, met haar hooge ioonen,
lokte de menschen uit de dorpen
van het land naar de stad. Onze
plicht is het nu hun den terugkeer
en het verblijf op het land ren
dabel te maken. Het productie
systeem, waar ik naar streef, be
staat hierin, dat de onderdeelen
in duizenden landstreken vervaar
digd worden, die natuurlijk over
de noodige electrische kracht
moeten beschikken. Den men-
schenmassa's, die daardoor weer
naar het platteland kunnen terug-
keeren, wordt op deze wijze een
bestaan verzekerdzij zijn aller
eerst in de gelegenheid zich met
hun eigen landbouwproducten te
voeden en trekken door hun in-
dustrieelen arbeid geld naar het
platteland. Bij een dusdanige
arbeidsverdeeling zijn er geen
ouderdomsgrenzen en er zal vol
doende werk voor oud en jong,
voor mannen en vrouwen zijn".
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Het vreemdelingenverkeer.
Bij de installatie van de com
missie van voorlichting betreffen
de 't vreemdelingenverkeer, heeft
de minister van handel, nijverheid
en scheepvaart, piof. Gelissen, er
op gewezen, dat in 1934 Neder-
landsche reizigers in hetbuitt nland
34 millioen gulden uitgaven, ter
wijl de buitenlanders gedurende
dat jaar in Nederland in totaal 4
millioen verteerden. De Neder
landers gaven in genoemd jaar
zelfs 1 millioen gulden meer uit
in het buitenland, dan in 1931,
terwijl echter de buitenlandsche
reizigers hier te lande in 1934
5 millioen gulden minder verteer
den dan in 1931.
De minister staat sympathieker
tegen het aanwenden van midde
len om het bezoek van buiten
landers aan ons land te vermeer
deren dan den trek van Neder
landers naar het buitenland te
verminderen. De minister vroeg
zich af of er voldoende propa
ganda wordt gemaakt voor onze
Hollar.dsche en Friesche meren,
voor Betuwe en Veluwe, voor
onze badplaatsen met nagenoeg
dezelfde klimatologische verhou
dingen als de buitenlandsche
Noordzee-badplaatsen. Onze oude
steden behoeven waarlijk niet
onder te doen voor die in het
buitenland.
De minister betwijfelde echter
of de Nederlandsche steden en de
mooie streken van ons land al
dit schoons wel genoeg weten
uit te buiten, niet alleen in het
buitenland, doch ook in Nederland
zelf.
Groningers en Friezen zouden
meer naar Limburg of Zeeland
moeten gaan en welke Limburger
heeft wel eens gezeild op de
onvergetelijke mooie Friesche
plassen Laat de commissie
deze opmerkingen eens in haar
onderzoek betrekken, aldus prof
Gelissen.
Door het voeren van een goede
tarievenpolitiek, door verkeers
wezen, hotels en restaurants is
het, naar de minister meende,
mogelijk de Nederlandsche prijzen
nog meer te verlagen. Hier ligt
een groot arbeidsveld.
Minister Deckers maakt een
studiereis.
Minister Deckers was sinds
Zondag in Denemarken met het
doe! een onderzoek in te stellen
naar de Deensche landbouwtoe-
standen en crisismaatregelen.
In een interview met een cor
respondent van de „Tel." deelde
(Engelsche vertaling
£>5>
Nesta onderbrak haar. Weet
iemaud, wat er in stond, vroeg
zij. Stil, tot haar moeder.
Dat wil ik welen.
Ja, zei Eidrick. Esther
las het zorgvuldig. Zij heelt het
Puydale en mij verreld. B-halve
drie legaten van 60 000 ieder, aan
uw moeder, uw bj;oer en u zelt,
vermaakte Jan Mallatborpe alles
aan de stad, als een onderwijs-
toDds.
Dan, zei Nesta en wenkte
haar moeder met een gezagheb
bend gebaar te zwijgen, had
den wy geen recht hier te zyn
Ik vrees van niet, zei Eidrick
Natuurlijk gaan we dan weg,
zei Nesta. Dat staat vast. Hourt
u moeder? Dat is mijn besluit.
Je kunt doen, wat je wilt,
kei mevrouw Mallathorpe boos.
Ik laat me niet bang maken
door iets wat Esther zegt. Ook
teiet door wat u zegt, keerde zij
kich tot Eidrick. Dat moet
allemaal nog bewezen worden.
Wie kan het bewijzen, ot wat P Ik
zal zweren dat Esther liegt. Nie
mand kan een testament uitvoeren
dat niet bestaat. En wat gaat het
u aan, mijnheer Eidrick. Wat
voor recht hebt u
U heeit gelijk, mevrouw,
zei Eidrick. Het gaat mij niet
pan. Daarom ,'eu hy wendde
zich tot de deur, waar juist de
oude koecht weer verseheeD, die
tot Nesta zeiEjd zekere
mevrouw Gaukrodger wil u spre
ken. Zij heelt al even gewacht
Zy heelt u wat te zeggen over
papieren, die zy juist gevonden
heeft, papieren van den overleden
mijnheer Jan Mallatborpe.
Collingwood, die vlak bij stond,
hoorde alles. Gaukrodger, zei
hij. Zoo heette de chef van de
weverij. Een van de getuigeD.
Ga er dadelyk been, fluisterde hy
tot Nesta.
Laat mevrouw Gaukrodger
binnen, Dickenson, zei Nesta.
Wacht, ik kom zelt even.
Even later keerde zij terug met
een eenigszins tengere vrouw
in diepen rouw gekleed en met
een zorgelijk gelaatde zwarte
vrouw, die zij door het park had
zien loopen. Zij keek zeer nerveus
roud.
Wat heeft u voor my, me
vrouw Gaukrodger, vroeg Nesta,
de min. o.a. het volgende mede
Het is mijn voornemen, de
crisiswetgeving te vereenvoudigen
en daarom acht ik het nuttig hier
en daar eens te kijken, hoe men
zich elders uit de impasse tracht
te redden.
Nu toonen de moeilijkheden,
welke zich in Denemarken voor
doen, veel overeenkomst met de
onze. Ook Denemarken, dat nog
meer dan wij is aangewezen op
den uitvoer van zijn landbouw-
en visscherijproducten, onder
vindt tal van belemmeringen.
Ook de Deensche wetgeving
steunt de noodlijdende boeren en
neemt maatregelen van contingen-
teering in verband met de elders
getroffen invoerbeperkingen.
Evenals bij ons is men afhan
kelijk van wat het buitenland af
neemt en daar Denemarken altijd
een grooter percentage van het
totaal heeft uitgevoerd dan wij,
ondervindt men zoo mogelijk nog
ernstiger dan wij, de bezwaren
der gesloten grenzen.
Ik heb reeds ervaren, dat het
hier toegepaste hulpsysteem
eenigszins afwijkend is yan het
onze. In hoeverre dat systeem
doeltreffender is of minder doel
treffend, zal ik moeten leeren uit
de voorlichtingen, die de Deen
sche regeering met haar ambte
naren mij op zoo welwillende
wijze verstrekt.
De visscherij hier lijdt, hoewel
ook haar moeilijkheden geheel
van denzelfden aard zijn als bij
ons, nog veel ernstiger ondei de
crisis dan die in ons land. Dat
geldt ook voor de binnenvis-
scherij. Ik zal daarom de hulp
maatregelen, die hier in het be
lang van de visscherij in haar
geheelen omvang zijn getroffen,
in mijn onderzoek betrekken en
zien of wij daaruit iets kunnen
leeren ten bate van onze vis
scherij."
Minister Deckers is vertrokken
naar Warschau waar hij den mi
nister van handel, nijverheid en
scheepvaart, prof. Gelissen zal
ontmoeten, die ook derwaarts is
vertrokken. Tezamen zullen zij
zich daar in overleg met de be-
Papieren van mijnheer Jan
Mallathorpe Hoe kreeg n die
Mevrouw Gaukrodgerhaalde eeu
groote gele enveloppe uit haar
tasch. Dit juffrouw, zei ze.
Maar een papier. Ik heb het
vanmorgen pas gevonden. Dat
komt zoo, toen mijn man
verongelukte, samen met mijnheer
Mallatho'pe, brachten ze natuurlijk
zijn kleeren thuis. Ea er zaten
een heeleboel papieren in de zak
ken, twee zakken vol. Ik had
geen moed om ze allemaal door
te lezen op dat moment en ik
sloot ze weg. En vanmorgen
wilde ik ze opruimen en ik keek
ze door om te zien wat er in
stond. Eu dit zat in een gezegelde
blanco enveloppe. Ik scheurde ze
open en zag dadelijk, dat het
manheer Mallathorpe's testamet
was. Toen kwam ik rechtuit Daar
hier.
Zij gaf Nesta de enveloppe,
die hem doo'gat naar Eidrick.
De advocaat haalde rustig het stuk
te voorschijn, keek er naar en gat
het aaD Collingwood met een
j gesmoorden uitroepGroote
hemel, zei hij. Die vent Cob-
crott had gelijk. Er was een du-
i plicaat.
Mevrouw Mallatborpe kwam
naderbij. Het zien van het halve
vel to'.io in de handen van Eidrick
scheen haar te betooveren. Eu haar
uitdrukking was zoo, dat Eidrick
onmiddellijk het stuk haastig op
vouwde en bet achter zijn rug
stak. Hij had toevallig haar be
vende, trekkende vingers gezien.
Is dat nog een testament, fluis
terde zij.
Precies hetzelfde, antwoordde
E'drick zooder aarzelen. Dit
is ook geteekend en gezegeld.
Wat u zoo dwaas gedaan beeft,
was tevergeefs geweest. Ei het
is gelukkig voor u mevrouw Mal-
lathoipe, dat het testament te voor
schijn is gekomen. Heel gelukkig.
Mevrouw Mallathorpe hield de
tafelrand vast voor steun en keek
hem strak aan. Moeten we
alles teruggeven gilde zij.
Alles.
Waanzin schitterde uit haar
verschrikte oogen.
De voorwaarden van het
testament moeten vervuld worden,
zei Eidrick.
Moeder, smeekte Nesta. Praat
zoo niet. Kom'tnet mij mee. Maar
zij antwoordde Diet. Zij sidderde
en sloeg plotseling als een gevelde
boom tegen den grond.
Het was «enige maanden later.
Mevrouw Mallathorpe was den
slag niet te Doven gebomeD. On
middellijke opname in een krank
zinnigengesticht was noodzakelijk
gebleken. Nesta bad de vreese*
lijke emoties eenigermate over
wonnen en wandelde met Col
lingwood, die haar geregeld was
blijveD bezoeken, door de tuinen
en bosschen van Normandale
voor het laatst Nooit had
Normaudale er zoo prachtig uit
gezien als dien zonovergoten mid
dag, in een stilte, die geen van
beiden wilde verstoren. Dan keerde
Collingwood zich ineens tot het
meisje, die ai deze heerlijkheid
onlaügs verloren bad. Weet
je wel zeker, dat je dit allemaal
niet zult missen, vroeg hij,
Kijk eeDs rond.
Liever zou ik dit miBseri,
dan Dog eens doormaken, wat ik
de laatste maanden doorgemaakt
heb, antwoordde zij openhartig
Weet je wel, wat ik wel wou?
Neen zei hij.
Indien het mogelijk is, dit
allemaal vergeten. O, koD ik
maar ongedaan maken, wat mijn
arme moeder misdeed. Denk niet
te hard over haar. Je weet niet
half, hoe haar hart hing aan dit
huis, aan dit alles, BDikte ze.
Ik denk heeletnaal niet hard-
vochtig ovef haar, zeide hij, - Het
AXELSCHE
COURANT
