Nieuws- en Advertentieblad
voor Z eeuw sell - VI aan (1 er en,
No. C2
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1935
£>le Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTlEN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
.Eerste Blad.
Zitting van 5 November 1935.
Aanwezig de heeren J. M. Oggel,
P. van Bendegem (wethouders),
A Th. 't Gilde, B. Seghers, A.
van 't Hoff, A. P. Esselbrugge,
J. de Jonge, C. van Bendegem,
C. Hamelink, J. Fanoy, A. P. de
Ruijter en F. Dieleman.
Afwezig de heer C. T. v. d. Bilt.
Voorzitter de heer F. Blok,
burgemeester; secretaris de heer
J. L. J. Maris.
De VOORZ. opent de verga
dering met het gebedsformulier
en stelt de agenda aan de orde.
1. Notulen.
De notulen der vorige verga
dering worden onveranderd goed
gekeurd.
2. Ingekomen Stukken.
Nadat een vijftal ingekomen
stukken van formeelen aard voor
kennisgeving was aangenomen,
kwam aan de orde 2 f verzoek
schrift tot intrekking van het
waterleidingsbesluit, zooals dit
reeds door ons is medegedeeld.
Voor het preadvies van het
College van Burg. en Weth. hierop
en ook op de overige punten
verwijzen we naar ons vorig
nummer.
Dhr. 't GILDE merkt aan de
hand van de eigenaardige en in
stijl zeer bijzondere uitdrukking
in dit prae-advies op, dat men
van de zijde van het College
tevergeefs tracht de actie te klein
eeren. Men spreekt ietwat sma
lend van de 923 personen, hoof
den en niet-hoofden van gezinnen.
Weten de heeren wel. dat al het
werk hoe degelijk overigens
ook voorbereid in een paar
dagen, belangeloos door
enkele menschen is gebeurd en
dat met weinig meer inspanning
wel 11 tot 1200 handteekeningen
van gezinshoofden zouden zijn
verkregen Met een speurders
oog heeft men misschien een en
keling onder de vele honderden
ontdekt die ten onrechte op de
lijsten heeft geteekend, maar i n
elk geval wartn door het
comité uitsluitend consignes ge
geven dat alleen
hoofden van
gezinnen en zelfs geen buiten
landers mochten teekenen. Als
op het stadhuis alle zaken zoo
serieus worden opgevat en uitge
voerd, dan zal het wel gaan. Als
B. en W. de actie als met min
dere waardigheid gevoerd meenen
te moeten aanmerken, zullen zij,
naar ik hoop, ook niet al te ge
voelig zijn voor de critiekdieop
de administratie van de gemeente
af en toe wel eens te leveren zou
zijn.
Deze actie is gedragen door de
overgroote meerderheid der be
volking en indien er misschien
een enkeling ontdekt is wiens
naam er niet op hoort, dan is
het zeker wel beneden de waar
digheid van het College daarop
te attendeeren.
De geheele burgerij is tegen
de verplichte aansluiting en men
heeft gemeend voor 25 October
een spoedvergadering van de
gemeenteraad te moeten beleggen
en de raadsleden, voorstanders
die hun afgezanten aan de deur
van de zaal hadden opgesteld
(met de bekende waarschuwing,
gedrukt in de spelling Marchant)
Waarbij wij o.a. betiteld werden
|U klaploopers op de zakken van
burgers van Hulst, Ter Neu
zen en Sas van Gent, waren
blijkbaar erg ongerust en niet
zonder reden, alsof wij het kun
nen helpen dat men in Hulst,
Neuzen en Sas van Gent nu een
maal zoo voortvarend is. Enfin,
de heeren hebben met hun zessen
deze gemeente, die meer dan 6000
inwoners telt, netjes aan het
groote gemeenschappelijke goed,
waar zij zoo hoog van opgeven,
maar waar o zoo weinig enthou
siasme voor bestaat, geholpen.
Het werd dan ook met spot en
hoon beantwoord, dat men de
burgerij nog meende te moeten
waarschuwen. Wij zijn benieuwd
naar de enorme economische ont-
plooiïng, die in uitzicht wordt
gesteld, maar wij meenen toch
nog wel eens te moeten vragen
of al die arme drommels, die men
op kosten jaagt, straks bij die van
vooruitstrevendheid, vooruitgang
en democratie, blakende voor
standers aan kunnen kloppen als
zij niet kunnen betalen.
Een groot gedeelte van de on
derteekenaars was van Calvinis-
tischen huize en ik vraag me af
bruischt het niet in tegen het
anti-revolutionair program, dat
zich toch ook kant tegen aantas
ting van de persoonlijke vrijheid,
dat deze dwang wordt opgelegd
Wij verklaren ons nogmaals
tegen den dwang der aansluiting
en stellen den Raad voor alsnog
een besluit te nemen en te trach
ten deze ongehoorde maatregel
van dwingelandij te niet te doen.
De VOORZ. wilde hier niet
veel op zeggenalleen dat niet
met argusoogen is nagegaan wie
op het adres hebben geteekend,
want dan zouden er nog heel wat
andere dingen naar voren komen
en ook, dat de bevolking van
Axel niet unaniem tegen de wa
terleiding is gekant. Het besluit
tot toetreding is echter in open
bare vergadering genomen, goed
gekeurd door Ged. Staten, terwijl
van de Waterleidingmaatschappij
bericht is ingekomen, dat we als
lid zijn aangenomen en dus is
alles in orde, zoodat dit nu niet
meer kan worden ingetrokken.
Het heeft spr. echter verwon
derd, dat men onder de tegen
standers geen voldoend aantal
heeft kunnen bereiken om bij
hem als burgemeester te komen
met een verzoek tot het beleggen
van een spoedeischende vergade
ring. En als nu dezen daartoe
den moed missen, waarom zullen
dan B. en W. het doen? Waar
dus die zaken nu geen keer meer
kunnen nemen, kunnen we, zegt
spr., niet anders doen, dan het
adres voor kennisgeving aan
nemen.
Dhr. P. VAN BENDEGEM is
het grootendeels eens met dhr.
't Gilde. Er wordt in het prae-
advies gezegd hoeveel hoofden
hebben niet zelf geteekend, of
zijn geen hoofden. Maar spr.
vraagt, wie zijn het, die geteekend
hebben en geen hoofden van ge
zinnen zijn, zij die voor hun echt
genoot of als verhuurders van
huizen teekenden, kunnen ook
als zoodanig worden beschouwd,
omdat zij er direct belang bij
hebben.
Maar in de tweede plaats wil
spr. opmerken, dat de Raad toch
zijn stem kon uitbrengen, in hoe
ver hij er voor is om te trachten
voor Axel de verplichting te doen
vervallen. Spr. heeft een wet
houder van St. jansteen gespro
ken en gehoord, dat de voor
waarden daar veel soepeler zijn
en dat het water eerst moet wor
den gekeurd, eer men gedwongen
kan worden.
De VOORZ.Dat is hier ook
zoo, als u dat niet weet, dan bent
u niet op de hoogte, of hebt u
de stukken verkeerd gelezen en
zou ik u aanraden die nog eens
te bestudeeren.
Dhr. VAN BENDEGEM: ln
elk geval zou het met den steun
van zoo'n groote menigte hand
teekeningen toch nog te probeeren
zijn.
De VOORZ.Het spijt me,
dat de wethouder Van Bendegem
vraagt wie geteekend hebben,
want hij is toch volop in de ge
legenheid geweest, om dat na te
gaan. Ik acht de openbare ver
gadering niet de plaats en het
ligt trouwens ook niet op mijn
weg om een wethouder daar hier
op te wijzen.
En wat nu betreft de aanslui
ting te St. Jansteen vind ik het
buitengewoon jammer, dat dhr.
Van Bendegem dat als wethouder
in een openbare vergadering zegt.
Het is natuurlijk zijn recht om
zijn standpunt te verdedigen,
maar als wethouder kon hij met
die dingen beter op de hoogte
zijn. De Minister kan toch maar
niet de voorwaarden voor den
een zoo en voor den ander weer
anders stellen. Spr. had het ook
in het plaatselijk blad gelezen,
dat de aansluiting te St. Jansteen
niet verplicht zou zijn. (Dit is
intusschen na informatie door ons
ingetrokken. Red.) Maar het is
niet zoo. Toen hier het besluit
tot aansluiting was genomen, heeft
de Burgemeester van St. Jansteen
hier de voorwaarden aangevraagd
om ze te bestudeeren, nog eer te
St. Jansteen een beslissing was
genomen. Meer zal ik er niet
van zeggen.
Dhr. HAMELINK erkent ook
het recht van degenen, die tegen
verplichte aansluiting zijn, dat ze
actie voeren. Maar het heeft hem
toch getroffen, dat dit ook ge
beurde door degenen, die prin
cipieel aan erkenning van het ge
zag zulke hooge elschen stellen
en die zelfs vaak voor politieke
doeleinden gebruiken. Ook kan
den leiders der actie niet worden
aangewreven, dat het petitionne
ment van zoo hooge waarde is.
Dhr. 't Gilde heeft daar reeds
op gewezen en is voorzichtig,
maar dhr. Van Bendegem wil
niet, dat er van de beteekenis iets
af gaat. Ook zegt dhr. 't Gilde,
dat hij nog honderden namen meer
had kunnen krijgen, maar daar
gelooft spr. niets van. Wie een
petitionnement begint, haalt wat
hij krijgen kan en inderdaad zijn
daardoor ook namen op het adres
geschreven door vrouwen, wier
mannen niet zouden hebben ge
teekend.
Of alle 923 namen kostwinners
zijn laat spr. gaan, maar zeggen
we ruim 800, dan is dat de helft
van de Axelsche bevolking en dan
blijkt dus wel, dat er niet zoo'n
groote tegenstand is. En dan
komt daar nog bij de wijze van
voorlichting, die de leiders erop
na hielden. Spr. heeft op schrift
dat aan iemand was gezegd, dat
hem de aansluiting f40 zou kos
ten, terwijl is gezegd, dat heton-
bemiddelden niets of een mini
mum zal kosten. Wij voorstan
ders, zegt spr., hebben misschien
iets verzuimd en hadden beter de
tarieven kunnen mededeelen, dan
zouden wellicht velen niet eens
geteekend hebben.
Maar ook de menschen, die
den dwang als een hoogste gees
telijk goed beschouwen, hebben
eigenaardig gehandeld. Het is
toch van belang, dat de Maat
schappij de massa tot zich trekt
in plaats van terugstoot. En
daarom heeft de directeur ook
gezegd, dat voor mingegoeden de
aansluiting weinig of niets zal
kosten. Maar het besluit is ge
nomen bij meerderheid en het
spreekt vanzelf, dat men voor
een genomen besluit niet per
soonlijk verantwoordelijk kan ge
steld worden of de consequen-
tie's daarvan voor zijn rekening
moet nemen. In dit geval echter,
zegt spr., dat hij voor zich de
volle verantwoordelijkheid heeft
gevoeld. En al is het dat men
die voor zich niet kan aanvaar
den dhr. 't Gilde behoeft dat
niet te doen en kan dat ook niet,
niemand kan dat maar daar
om moet men nog niet spreken
van ongeoorloofden dwang.
Ook wat betreft gemoedsbe
zwaren zijn de meeningen daar
over verschillend. Spr. heeft
iemand gehoord, die zegt: als
we geen water uit Gods hand uit
den hemel krijgen, zal ik het dan
uit den grond halen Maar een
ander, een volgeling van ds.
Kersten, zei tot spr dat hij ge
rechtigd was even goed ook het
water te gebruiken, dat God in
Zijn bewaarplaatsen in den grond
heeft verzameld.
Overigens gelooft spr. niet, of
schoon ook hij liever de ver
plichting niet had gezien, dat het
daarmee zoo'n vaart zal loopen.
Dhr. ESSELBRUGGE zegt het
eens te zijn met het voorstel van
B enW. Aanvankelijk is er haast
altijd verzet, dat is o.a. ook te
Zierikzee geblekenen later is
men dankbaar, dat er waterleiding
is. Daarom is spr. vóór het voor
stel van B. en W.
Dhr. 't GILDE wil ten aanzien
van een spoedeischende verga
dering zeggen, dat deze niet nood
zakelijk was voor den datum van
25 Oct., daar hem bekend is, dat
de Gemeentewet nog 14 dagen
tijd geeft.
Wat dhr. Hamelink zei over
menschen die voor of tegen dwang
zijn, begrijpt spr. niet goed, maar
hij kan wel zeggen, dat er met
de actie geen politiek bedoek
of gemengd geweest iszelfs
bevinden onder de namen zich
vele van menschen van de rich
ting van dhr. Hamelink. Ook
als men spreekt van pover resul
taaf, kan spr. zeggen, dat er zoo
wel in den Raad als velen onder
het publiek waren, die verwacht
ten, dat het adres niet helpen
zou en anders gaarne hadden
geteekend.
In dat verband wil spr. nog
wel zeggen, dat we eigenlijk
overrompeld zijn. Want spr. hac
als Raadslid niet de vrijmoedig
heid om hetgeen 14 dagen tevoren
in een commissoriale vergadering
was besproken, aan de openbaar
heid prijs te geven en men kon
ook niet vermoeden, dat zóó
spoedig een raadsvergadering
zou volgen, waar dit gewichtige
voorstel aan den Raad zou wor
den geboden.
En de beschuldiging, dat ik
niet voor economische ontplooi
ing zou zijn, zegt spr., die gooi
ik verre van me af. Voor mijn
part komt die direct. Ik vind het
niet netjes, dat dhr, Hamelink dat
zegt.
De VOORZ. protesteert ertegen,
dat men van overrompeling wil
spreken, De Raad, zegt spr.,
heeft het volle pond gehad en
ieder heeft volop gelegenheid
gehad om te vragen wat hij
wenschte te weten. Zelf heeft
spr. toen reeds aangekondigd, dat
er binnen niet te langen tijd een
vergadering zou volgen, in ver-
'jand met 25 October, en men dan
nog inlichtingen kon krijgen.
Dhr. VAN BENDEGEM zal
niet spreken van overrompeling.
Maar in elk geval was de tijd om
actie te voeren toch te kort.
!3olitiek is er bij de actie niet ge
weest. En als dhr. Esselbrugge
zegt, dat de menschen dankbaar
zullen zijn met het leidingwater,
zegt spr. in Rotterdam menschen
te hebben ontmoet, die gaarne
100 L. leidingwater geven voor
50 L. regenwater. Ook omtrent
de te verwachten industrie zal
men het mis hebben, want die
komt alleen aan goed vaarwater.
Over het resultaat van de actie
kunnen we tevreden zijn, want
900 is een groot getal namen.
De inlichtingen, waarover de
Voorz. sprak, zijn volgens spr.
maar zoo geweest. Op tal van
vragen kon de directeur slechts
weinig antwoorden geven b.v.
of het tarief kadastraal, meter
tarief of kamertarief zal worden,
wist hij nog niet, maar spr. weet
wel, dat waar gezegd werd, dat
het f 7 was, het wel f 12 zal
worden.
Dhr. DE RUIJTER blijft zijn
zelfde standpunt innemen en is
tegen de verplichting die op de
bevolking wordt gelegd. Nu
echter het besluit is gevallen en
het geen nut heeft om daartegen
nog verder actie te voeren, zal
hij vóór het voorstel van B. en
W. stemmen. Dhr. 't Gilde heeft
wel gezegd, dat de anti-rev. tegen
dwang zijn, maar dat is niet zoo.
Misschien dat er enkele personen
een afwijkende houding aan
nemen, die er overal zijn, maar
in het program van de anti-rev.
staat daar niets van in.
Dhr. DIELEMAN wil er ook
nog iets van zeggen, ofschoon er
al veel onnoodig van gezegd is.
Men weet, dat spr. tegen de wa
terleiding is, maar nu op wettige
wijze een besluit is genomen, kan
hij als anti-rev. er niet aan mee
werken om dat besluit omver te
werpen. Spr zal nu het voorstel
van B. en W. steunen.
De VOORZ. zegt, dat er dus
2 voorstellen zijn, n.l. van B. en
W., om het adres voor kennis
geving aan te nemen, en van dhr.
't Gilde om de verplichting on
gedaan te maken. Hij brengt het
eerste, als zijnde van de verste
strekking in stemming, dat wordt
aangenomen 9 tegen 3 stemmen.
Tegen dhrn. De Jonge, P. van
Bendegem en 't Gilde.
2 e. Onder dit nummer komt
voor het voorstel van B. en W.
om ingevolge schrijven van Ged.
St. de wijziging van de bouw
verordening, dd. 8 Oct. jl., te
corrigeeren.
Dhrn. DE JONGE en *T GILDE
wenschen geacht te worden daar
tegen te hebben gestemd, waarna
het voorstel zonder hoofdelijke
stemming wordt aangenomen.
2 h. Schrijven van Ged. St.
om advies inzake de verlaging
van de salarissen van burgemees
ters, enz.
Dhr. 'T GILDE ziet dit punt
liever bij de begrooting behan
deld. Hij wil dan mede namens
de Chr. Hist, fractie voorstellen
I om de volgende motie door dett
Raad te doen goedkeuren
AXELSCHE
COURANT
