Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 55.
DINSDAG 15 OCTOBER 1935
5le Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
Zitting van Dinsdag 8 October.
Aanwezig de heeren P. J. van
Bendegem, A. Th. 't Gilde, B.
Seghers, A. van 't Hoff, A. P.
Esselbrugge, P. de Jonge, C. van
Bendegem, C. Hamelink, J. La-
noy, A. P. de Ruijter en F. Die-
leman.
Voorzitter de heer F. Blok, bur
gemeester, secretaris de heer J.
L. J Maris.
.Afwezig dhrn. J. M. Oggel en
C. Th. van de Bilt.
11.
De VOORZ. zegt met belang
stelling te hebben geluisterd naar
het gesprokene door dhr. 't Gilde.
Spr. wil echter wel enkele dingen
nader ontzenuwen, al komt hij
natuurlijk niet tot de technische
zaken, waarvoor de gelegenheid
is geweest. Ook zal spr. niet in
eerste instantie met hand en
tand het voorstel van B. en W.
verdedigen, maar hij wil op en
kele onjuistheden van dhr. 't Gilde
wijzen. Zoo wijst hij op de ga
rantie voor het plan Oost en West,
maar dat plan treedt alleen in
werking, als daarvoor ook de
risico-garantie wordt genomen
door het Rijk en de Provincie en
dus varen we in hetzelfde schuitje
als de Staat. Ook heeft spr. niet
hooren noemen een bedrag van
f 90.000 voor aansluitingskosten,
waarvan dhr. 't Gilde sprak. Even
min wordt een overhaast besluit
genomen, als zou de bevolking
niet zijn ingelicht. Spr. is van
meening, dat de bevolking op de
hoogte moet worden gesteld, het
is hun recht te weten, waarom nu
de beslissing moet worden geno
men en dat weet ook dhr. 't Gilde
Men kan weten, zegt de Voorz
dat ik er voor gezorgd heb, dat
toen het eerste plan mislukt is,
bij een volgend plan de deur open
stond voor Axel om nog aan te
sluiten. Maar die deur blijft
niet open. Tusschentijds kunnen
de prijzen van de buizen enz
verhoogen en nu loopt op 1 No
vember a.s. het contract af, waarop
die buizen geleverd kunnen wor
den. We zouden dan in plaats
van 5 cent, 9 cent per fractie
moeten betalen, terwijl we nu nog
kunnen profiteeren van de goed-
koope prijzen.
Ook de tarieven neemt dhr.
Gilde te hoog. Er is niet gezegd
f 58, voor het oude plan was het
f 7 tot f 52, maar nu zijn ze nog
niet bekend, omdat de aanbeste
dingen nog moeten worden ge
houden voor aanleg, enz.
Onjuist is ook, als dhr.'t Gilde
zegt, dat de gemeente leeningen
zal moeten sluiten voor deze zaak.
De financiëele regeling is mis
schien niet goed tot hem doorge
drongen, maar het gaat hierover
de Waterleiding-Maatschappij, die
hier een N.V. is. De maatschap
pij sluit dus de leeningen en niet
de gemeenten, tenminste niet alle,
maar wel zijn de gemeenten ga
rant voor die leeningen.
Ten slotte wijst spr. er nog
op, dat van overrompeling geen
sprake is, want de Raad heelt het
volle pond gehad om alle inlich
tingen te vragen, die men
wenschte.
Dhr. DE JONGE wil beginnen
met te zeggen, dat hij tegen de
waterleidingplannen is, zooals ze
hier voor ons liggen. Voorna
melijk tegen de verplichte aan
sluiting. Er zijn de laatste jaren
|un de nieuwe woningen flinke
regenbakken geplaatst, zoodat de
menschen niet zuinig met regen
water behoeven te zijn. Nu dus
zoowat iedereen volop water
heeft, moeten aan dit plan alle
menschen aansluiten en worden
verplicht water te koopen, terwijl
ze het gratis in de bakken hebben,
ün nu het voor een massa men
schen zoo'n buitengewoon moei
lijke tijd is, is het dan niet on
billijk om hen nog eens extra
voor water te laten betalen Ik
beschouw dat als een verkapte
belasting.
Voor het le jaar wordt gere
kend op 60 pet. aansluitingen,
maar als nu eens maar 40 pet.
aansluiten, dan moeten we de
menschen toch gaan dwingen
voor 20 pet.? En dat nu de
tarieven niet eens bekend zijn.
Spr. vindt dat op erge mate wordt
ingegrepen in de vrijheid van
onze ingezetenen. Hij doet een
beroep op de groep, die zegt de
vrijheid et? de belangen der ne
ringdoenden te bevorderen, om
niet mede te werken aan deze
plannen. Spr. zal tegen het voor
stel stemmen uit overtuiging,
daarmede het algemeen belang
van Axel te hebben gediend.
Dhr. P. VAN BENDEGEM zegt.
dat bekend is, dat hij de minder
heid was, die in het college van
B. en W. tegem dit voorstel was.
Dhr. C. VAN BENDEGEM:
Daar weten we niets van
Dhr. P. VAN BENDEGEM:
Neen, maar de Voorz. weet het
toch en ik wil dat motiveeren.
Ik ben tegen de waterleiding
wegens verplichte aansluiting.
Ik ben ook overtuigd, dat geen
20 pet. vrijwillig aansluit1 en als
we moeten dwingen, dan is dat
geen 60 pet., maar tot 92 pet.
en dat is zeer ver ingrijpen in
de vrijheid der ingezetenen.
Dan moet men zien de omstandig
heden, waaronder dat besluit
wordt genomen de inkomens zijn
verminderd. Daar straks is ge
zegd, dat f 12,50 waarborgsom te
veel was om te betalen. Dat was
voor één keer en nu zal men dat
telken jare moeten betalen.
En nu we gezorgd hebben, dat
aan de nieuwe woningen flinke
bakken zijn is het volgens mij
niet in orde, dat we de bevolking
gaan dwingen om aan te sluiten.
Het is, zooals dhr. De Jonge deed
uitkomen, de groep, die voor de
middenstand en de neringdoenden
zegt op te komen, zal hen met
dit besluit geen dierfst bewijzen.
Gerekend op 1200 woningen, die
jaarlijks gemiddeld f 20 betalen
gaat er per jaar f 24000 de ge
meente uit. En daarvan moet
3/« opgebracht worden door men
schen, die dat op andere wijze
niet kunnen besteden. Dat geld
gaat de gemeente uit.
De VOORZ.Niet allemaal
Dhr. P. VAN BENDEGEM:
Een arbeider, die 2 kamers heeft
zal geen f8, maar f 12 moeten
betalen. De gegeven tarieven
zijn zeer vaag. Ook om deze
reden zal spr. tegen stemmen.
Dhr. SEGHERS zegt de moei
lijkheden, die er bij dit voorstel
bestaan, ten volle in te zien.
Maar als hij zoo op zijn levens
weg terugziet en denkt aan den
tijd dat er nog geen fietsen waren,
dan moet spr. tot de ervaring
komen, dat men toch niet op de
kosten moet zien, want nu heeft
iedereen een fiets en niemand wil
die missen. Zoo is het ook met
gas en electriciteit gegaandat
kostte allemaal geld en evenmin
als dat, zal men ook de water
leiding, als die er is, niet meer
willen missen. En als we nu als
bestuur- van deze gemeente
vooruit willen zien, dan mogen
en kunnen we den vooruitgang
niet tegenhouden en zijn we ver
plicht dit voorstel te aanvaarden.
Dhr. D1ELEMAN herinnert er
aan, dat de Raad eenige jaren
geleden voor dezelfde moeilijk
heden stond, nl. de verplichte
aansluiting, die er nu weer is.
Maar er is nog een tweede be
zwaar bij gekomen de financi-
eele toestand van de gemeente
aat volgens spr. niet toe, dat er
jaarlijks f 24000 uit de gemeen
tekas gaat, waarvoor we niets in
de plaats hebben.
Dhr. Seghers heeft gewezen
op de fiets, gas en electriciteit,
maar dat zijn dingen, die iets
vervangen. Er is water genoeg.
De waterleiding vervangt niets.
Er is geen water gebrekalleen
bij uitzondering moet de gemeen
te bijspringen, en daarom wordt
dan voor f 100 water gekocht,
maar laat het f 1000 zijn, dan
weegt dat bedrag niet op tegen
den last, die nu op de bevolking
wordt gelegd Spr. wil de verant
woording voor zoo'n last niet op
zich nemen, omdat z.i. een wa
terleiding hier overbodig is. Bo
vendien is ook de economische
toestand in onze gemeente van
dien aard, dat we die lasten niet
dragen kunnen en ook daarom
wil hij er niet aan meewerken.
Beter zou het z.i. zijn, als men
eens de kat uit den boom keek.
Misschien komt de Waterleiding-
Maatschappij ons nog vragen, of
we niet willen aansluiten, evenals
het met de P.Z.E M. is gegaan
Die vroegen aanvankelijk toch
ook een groot garantiekapitaal.
Men is daar niet op ingegaan en
toch ligt nu overal de electr. lei
ding en is de stroom betrekkelijk
goedkoop, zoodat bijna iedereen
aangesloten is. Spr. meent, dat
de Waterl.-Mij. in de aansluiting
van Axel een aardig zaakje ziet;
de aansluiting van Axel is zoowat
noodzakelijk voor het plan en dus
zouden we toch daarom de lasten
niet zoo zwaar moeten dragen
Als ze op 60 pet. aansluitingen
rekenen, moeten ze volgens spr,
niet meer de verplichting opleg
gen. Dan komt de rest vanzelf.
Spr. geeft daarom in overweging
om het eens af te zien en naar
een middel te zoeken om van de
verplichting af te komen.
Dhr. SEGHERS: Dat kan niet
Dhr. D1ELEMANIk geloo
van wel.
Dhr.'t GILDE: Laten we con
cessie verleenen.
Dhr. SEGHERS Als dat mo
gelijk is, ben ik ook voldaan.
Dhr. VAN 't HOFF zegt met
belangstelling te hebben geluis
terd en dan hoort hij, dat het
hoofdbezwaar der tegenstanders
isde verplichte aansluiting
Maar in de vergadering die we
gehad hebben met den Directeur
der Waterl.-Mij., heeft deze de
zaak netjes uiteen gezet, en ge
zegd, dat de verplichting zeer
soepel zal worden toegepast, er
wordt dan gerekend op 60 pet.
aansluitingen en dan is er nog
20 jaar tijd voor de overigen.
Nu heeft dhr. 't Gilde wel gezegd,
dat hij niet verantwoordelijk wil
zijn voor de aansluiting, omdat
hij niet gerust is in de resultaten,
maar spr. is van een andere op
vatting en is er juist zeer ge
rust op, zoo gerust als het maar
kan, als hij zijn stem aan het
voorstel geeft, want met de wa
terleiding zal er welvaart komen.
3hr. Dieleman vindt het erg, dat
er f 24000 jaarlijks de gemeente
uitgaan, maar spr. hoopt, dat er
48000 in Axel binnen zal ko
men. Zonder waterleiding kan
Axel niet tot welvaart komen.
Men moet er aan denken, dat er
hier meer aan vast zit. Wanneer
men b.v. in deze streek fabrieken
wil stichten, dan zal dat niet zijn
op Axels grondgebied, als we geen
waterleiding hebben. En als er
concessie gegeven wordt, en men
wil het afwachten, dan zal de
Waterleiding-Mij. ook wel zorgen,
dat voor ons de aansluiting veel
duurder komt en dat is ook haar
goed recht. Het is dus van be
lang voor den werkman, zoowel
als voor den middenstander en
de gegoeden der gemeente, als
we nü aansluiten. Spr, zal dan
ook met vrijmoedigheid zijn stem
aan het voorstel geven en is
heelemaal niet ongerust, dat hij
daarmede het gemeentebelang niet
heeft gediend. Als de waterlei
ding er is, zal men zien, dat de
tegenstanders na een jaar of 3,
er even hard voor zijn. De
practijk leert dat in andere plaatsen.
Na hetgeen spr. heeft gehoord
van den directeur zal het met
de verplichting niet zoo'n vaart
loopen. De buizen liggen er
reeds en de waterleiding komt er,
daar kan men verzekerd van zijn.
Het eerste jaar zal ook die 60
pet. wel aangesloten zijn. leder
een wil graag goed water hebben
en kan dan een werkman hier
geen 15 cent per week missen,
vraagt spr., of kan dat ir. Ter-
neuzen, Sas van Gent en Hulst
en overal, maar niet in Axel
Of zijn de menschen in die plaat
sen en in geheel Nederland alle
maal zooveel dommer dan wij
Als men niet met den stroom
meegaat, kan men er van ver
zekerd zijn, dat er hier geen kans
is op vestiging van industrie,
waar men het oog zal wenden
tot die plaatsen in deze omge
ving, waar een waterleiding is.
En daarom is spr. niets ongerust,
dat hij er zijn stem aan geeft,
maar doet hij dat uit overtuiging,
dat hij daardoor de welvaart van
de gemeente helpt bevorderen.
Dhr. FANOY zegt, dat hij zich
in deze kwestie in de eerste plaats
heeft afgevraagd, of een water
leiding voor onze gemeente nuttig
is of niet. En nu heeft spr.
niemand gehoord, die verklaarde,
dat het niet nuttig zou zijn. En
als men het nut van een water
leiding inziet is men er voor, ook
ondanks den drang tot aanslui
ting. Natuurlijk is iedereen tegen
de verplichting, maar iedereen is
ook overtuigd van het groote nut.
Waterleiding is geen genotmiddel,
maar iets dat tot de gezondheid
en het gemak van geheel Axel
leidt. Spr. is het ook eens met
het betoog van dhr. Van 't Hoff,
als hij zegt, dat een waterleiding
noodzakelijk is voor de ontwik
keling en de welvaart eener ge
meente. Als het een onding was,
zou niet vrijwel de geheele be
schaafde wereld in het bezit van
een waterleiding zijn.
Als nu dhr. 't Gilde aanvoert,
dat er geen voldoende voorraad
water is, dan meent spr. dat we
toch vertrouwen moeten stellen
in de Rijks technici van het
Bureau voor Drinkwatervoorzie
ning, die een en ander hebben
onderzocht en op wier advies
Rijk en Provincie garant zijn, en
van wie we toch zeker niet kun
nen zeggen, dat ze met gelden
van Rijk en Provincie zullen
smijten, zoodat w ij toch niet
kunnen zeggen, dat watervoor
ziening hier niet mogelijk is
Een absolute wetenschap, dat iets
gaan zal, hebben we nooit, wel
het omgekeerde.
De verplichte aansluiting is
noodig, wegens de garantie die
het Rijk en de Provincie stellen.
Spr. is het ermee eens, dat dit
moeilijkheden schept voor den
middenstand, want eenmaai aan
gesloten, moet het geld er toch
maar komen en men moet toch
eerst ontvangen, eer men kan
uitgeven. Maar we moeten er
tegenover stellen, dat het Rijk
het zoo heeft geregeld en die
verplichting neodig is, zonder dat
komt er geen waterleiding. En
zijn we nu van oordeel, dat de
waterleiding voor Axel nut af
werpt, dan moeten we dat nemen.
Naar spr. oordeelt, weegt het be
zwaar van de verplichting niet
op tegen het nut er van, want
zooals gezegd is, heeft de Di
recteur beloofd, dat de verplich
ting soepel zal toegepast worden.
Spr. zal nog niet spreken over
de mogelijkheid, dat voor zekere
groep iets gedaan kan worden,
dat valt nog te bezien. Maar
als men in Axel tegen stemt, is
men dan verantwoord, vraagt spr.,
dat Axel in het centrum van Z.
Vlaanderen door de bewoners
van Neuzen, Hulst en Sas wordt
bestempeld als een dooie pot
Want het is toch juist zooals
de heer Van 't Hoff zeide,
dat men zich niet zal vestigen
in een plaats waar geen water
leiding is, als een paar uur verder
die er wél is. Toch ziet spr.
ook het bezwaar, dat door het
besluit aan te nemen, men hier
de centen weghaalt. Maar als
men het heeft over verantwoor
delijkheid, dan durft spr. de ver
antwoordelijkheid niet op zich
nemen, dat we Axel dood maken
daar hoopt hij voor op te passen,
en dus zal hij vóór stemmen.
Dhr. HAMELINK constateert,
dat de tegenstanders met groot
geschut zijn opgekomen. Men
gelooft aan dien kant, dat de
aansluiting voor Axel een finan
ciëele strop zal zijn en dhr. 't Gilde
wijst daarbij op de verantwoorde
lijkheid daarvan voor den Raad.
Spr. sluit zich aan bij dhr. Van
't Hoff, dat hij zich ook ten volle
bewust is van die verantwoorde
lijkheid en zal medewerken in
't belang der gemeente door vóór
de aansluiting te stemmen. En
wel gesteund door de feiten niet
alleen dat het plan is bestudeerd
door een groep ingenieurs, die
op dat terrein deskundig zijn,
maar bovendien zijn boringen en
berekeningen gemaakt onder con
trole van het Rijks bureau en
hebben naar aanleiding daarvan
het Rijk en de Provincie zich
garant gesteld. Spr. meent dat
men met die waarborgen wel
veilig is, want die bureiux smij
ten niet met geld, al wordt wel
eens anders beweerd.
Tegen het betoog van dhr.
't Gilde, dat er geen water genoeg
aanwezig zou zijn op de water-
winplaats zegt spr., dat de tech
nici het anders zeggen, maar spr.,
noch 't Gilde noch anderen zijn
hier competent om dat in twijfel
te trekken.
Wat betreft de financiëele las
ten moet erkend worden, dat de
zaak niet kan bestaan, zonder dat
er aandrang tot aansluiting wordt
uitgeoefend, ofschoon de verplich
ting soepel zal zijn. Maar dat
AXEL