Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch- VI aan deren, HET TESTAMENT. No. 46 VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1935 5le Jaarg. J. C. VINK - Axel. Tegen den oorlog! FEUILLETON. Buitenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-UITGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Meer dan ons goeddunkt wordt weer gesproken over „oorlog". Waarom spreekt men niet over vrede? Men zegge nieter komt weer oorlogneen, zegt lieverhet zal toch wel vrede blijven. Er zit zoo'n groot verschil in de uitdrukking dezer woorden en daarom moet men den geest, die vrede ademt, behouden door zoo min mogelijk het woord oorlog te gebruiken. Of is de verschrikking van wat oorlog beteekent, reeds in ons uitge- wischt In dat geval zullen we even doen opleven het vreeselijk gebeuren, dat oorlog meebrengt. We zullen even naschrijven wat de Amerikanen er van zeggen, die het vorig jaar volgens het „Haarl. Dagbl." een advertentie campagne tegen den oorlog be gonnen, welke men ook naar andere landen wil uitbreiden. Er is daar een nieuwe instelling opgericht, „Peaceways", die dezen vorm van „zakelijke oorlogsbe- strijding" toepast en propageert. In het tijdschrift „Editor and Publisher" plaatste zij de volgende „advertentie" „Wat een zinneloos en nutteloos ding is de oorlog! Wat een onmenschelijke, krankzinnige en geestlooze moord-orgie. Als één mensch het doet, noemen ze het moord. Als duizend het doen heldhaftigheid. Kunt ge niet denken Hebt ge geen principes Wilt ge een moordenaar zijn, omdat een wereld van dwazen u er goedkeurend voor op den rug klopt Denk er om oorlog is niet alleen gedood worden gij moet ook anderen dooden. Oorlog is niet alleen blind worden. Gij moet ook anderen blind maken. Oorlog beteekent niet alleen, dat uw beide beenen worden afge schoten. Gij moet ook de beenen van anderen afschieten. Oorlog is niet alleen, dat gij met bajonet ten doorstoken wordt. Gij moet ook anderen met uw bajonet doorsteken anderen, die gij nooit gezien hebt en die in vredestijd (Engelsche vertaling). 26» Ilc kan er geen andere woorden voor visaen. Ik vroeg daarop wat er ge beurd was en hoorde, dat in mijn af wezigheid zij bezoek had gehad van dien klerk van de firma Eldrick, dien mijoheer Pratt, u weet wel. Hij was liefst een uur bij haar geweest. Ik was werkt l<jk woedend. Zooiels had Collingwood al ver wacht te hoeren zoodra hij haar zag. Dus de woiken pakten zich samen. Hoe kwam het. dat Pratt toege laten werd? vroeg hg Daar ben ik ook boos om, gaf toe, hoewel ik eigenlijk boos op mijzelf moest zijn, dat Ik geen strik!.r orders had gegeven. Ik ben om zoo wat twee uur vertrokken, hij kwam tegen half drie en vroeg Esther Mawson, de kamenier van mijn moeder, te spre ken. Hij heeft haar gezegd, dat het absoluut noodzakelijk was, dat hij mijn moeder zelf sprak. Zij heeft toen die boodschap overgebracht en mijn moe der stemde erin toe, dat hij boven kwam. En zooals ik al zet, ik vond haar onrustig en veel zieker en dat is nog het ergste niet, Wat is dan het ergste? vroeg Collingwood. Zeg het mij maarj bet is beter dat ik bet weit, ik kan u wellicht van dienst zijn, Het engste is, zeide zij, dat moeder mij niet wil zeggen, wat die man kwam doen. Zij weigert perti- misschien uw boezemvrienden zouden kunnen zijn. Oorlog is de absolute bevestiging van de conclusie, waartoe Bernard Shaw kwam dat de aarde het gekken huis van het heelal is. Hoevelen van u, die dit lezen, hebben het doodvonnis van den oorlog te wachten Hoevelen zijn veroordeeld tot het verlies van armen of beenen Hoevelen zullen er blind worden Hoe velen zullen de rest van hun leven doorbrengen in een hos pitaal voor oud strijders„Schep sels, die eens menschen waren". De jongste groote oorlog kostte aan 16,000,000 menschen het leven. Maar hoevele oorlogs slachtoffers zijn levend-dood Hoe krankzinnig is de oorlog ook uit economisch oogpunt be schouwd. Wie wint, verliest Wie heeft den laatsten grooten oorlog gewonnen Men kan evengoed vragen Wie heeft de groote aardbeving in Californië gewonnen De wereldoorlog heeft de wereld naar het bankroet gevoerd. Hij heeft 333 billioen dollars gekost. Hij was de hoofd oorzaak van de tegenwoordige crisis. Eén ding is zeker: als wij den oorlog niet verpletteren, verplettert hij ons. Hoe kan aan den oorlog een eind worden gemaakt Er is maar één middel. Zooals Major General O'Ryan zeide„Wij moeten vrede voerenEen houding van passief fatalisme zal nooit een einde aan den oorlog maken. Oorlogen hebben een drieledige oorzaak, nl. een psychologische, een politieke en een economische. Een machine is opgesteld om den vrede te bewaren. Zij zal alleen werken, als de publieke opinie er achter wordt gemobili seerd. Dit doet „World Peace ways". Wij houden al onze aan dacht gevestigd op de psycholo gische zijde van het vraagstuk. De manier om een einde aan den oorlog te maken is de waar heid er over te zeggen en hem te adverteeren zooals hij iseen nent iets los te laten. Alleen beweert /ij. dat het haar eigen zaken waren. Zij wil mij verder niets toevertrouwen, mij niet, denkt u eens na, haar eiget dochter. Wat kan zij voor zaken met hem hibben, of hij met haar Etdrick Pascoe doen nooit zaken voor ons. Er is een of ander groot geheim Wilt u mij eerst op een of twee vragen antwoorden vroeg Colling wood. Hij had Nesta nog nooit ont stemd gezien eu net drong plo seiing tot hem door, dat er heel wat slui merde in haar karakter op het gebied van vastberadenheid en vurigheid, wat werkelijk formidabel kon worden als zij geïrriteerd werd. Eerstens die kamenier, waarover u sprak, is die betrouwbaar Dat dutf ik niet met zekerheid te zeggen, maar onvoorwaardelijk ver trouw ik haar toch niet, antwoordde Nesta. Mijn moeder heeft haar al twee jaar, zij komt uit Barford. Nu heb ik haar echter zulke strikte be velen gegeven, dat zij het niet wagen zal, ooit nog iemand zonder mijn voor kennis toe te laten. De tweede vraag is, heeft u eenig vermoeden, waarom Pratt uw moeder wilde spreken Ik heb er geen flauw idee van, tenzij het was over het rentmeestei- schap. Maar hoe zou dat moeder nu kunnen doen verschrikken? Behalve dat, het is heelemaal van de baan. Normandale Orange is nu van mij en ais ik een rentmeester noodig heb, zal ik er zelf wel voorzorgen. Neen. Ik weet werkelijk niet, wat hij is komen doen. Er is ergens eea geheim. Het zonderlinge van het geval is Wat? vroeg hij, toen zQ ophield met spreken. onmenschelijke, domme, doellooze hel Hebt u ooit Bruce Barton's „Laat ons die hel adverteeren gelezen Wij zenden u een afdruk voor een kwartje. Bruce Barton wil dat de regee ringen gelden zullen bestemmen voor vredespropaganda. De prijs van één enkel slagschip35 millioen dollars, zou millioenen geesten gunstig voor den vrede kunnen stemmen. Een brandweer vormt een goede geldbelegging. Laat ons een brandweer steunen, die den oorlogsbrand kan blus- schen. De uitwerking behoort internationaal te zijn. „World Peaceways" begint hier (in Ame rika) omdat wij hier nu eenmaal zijn. Gedurende de laatste drie maanden hebben wij advertenties van één pagina geplaatst (of er contracten voor afgesloten) in ruim 70 tijdschriften. Wij hebben daarmede bijna 9 millioen men schen bereikt. Wij zijn begonnen in ons eigen land, maar zullen spoedig ook internationaal gaan werken. Wij gaan recht op ons doel af en houden rekening met de praktijk en de werkelijkheid. Wij zullen ook de handelsbelan gen ondersteunen. Reeds te lang is de vredeszaak overgelaten aan goedige idealisten, diplomaten en welmeenende oude dames. De handel weet nu, dat hij met een oorlog alles kan verliezen en niets winnen. Wij zullen de internationale zakenmenschen warm maken voor den internatio nalen vrede. Wij willen ook de menschen van het onderwijs in onze groote zaak belang doen stellen. Wij willen dat gij Bruce Barton's „Let's Advertise this Hell" leest. Zooals gezegd, voor een kwartje krijgt u het. Wij willen dat u ons helpt om u te helpen. Van u wordt verwacht, dat gij in den volgenden oorlog zult „vechten". „Father William" kan u dan niet helpen. Hij zal op zijn hoofd gaan staan, zooals gewoonlijk en u aanmoedigen om deel te nemen aan den massa-moord. Het is thans de tijd om den volgenden Nu, begon zij weer, dat ik er zeker van ben, dat moeder, tot voor korten tijd niets van bet bestaan van d.cn man, Pratt afwist. Zij kende zijn naam niit eens. En ik weet ook, hoe zij hem voor het eerst heeft leeren kennen. D»t was ongeveer otrtrent den tijd, dat u hier ook voor de eerste maal gekomen is. Zoo ongeveer, toen uw gicotvader stierf. Onze oude huis knecht heeft het me vanmorgen pas verteld, dat Pratt toen op een avond heel iaat kwam, en moeder te spreken vroeg. Ze waren een heelen tijd samen in de b bliotheek. O, waar gaat het tcch allemaal over en waarom zegt ze het mij niet Zwijgend staarde Collingwood uit het venster. Zoo omtrent den tijd van Bartle's dood? Een late visite en klaarblijkelijk nogal geheimzinnig. En waarvoor had hij, toen juist, mevrouw Mallaihotpe noodig. Ineens keerde hij zich tot Nesta. Wat kan ik voor u doen vroeg hij. Ais u eens met mijnheer Eldrick ging praten, stelde zij voor. Zeg hem, dat zijn kleri, niet meer moet probeeren hier te komen of mijn moeder moet trachten te spreken te krijgen. Ik wil het met hebben. Collingwood keerde terug naar Bar ford en ging rechtuit naar het kantoor van Eldrick. Het viel hem op, toen hij het klerkenkantoor doorliep, dat Pratt niet op zfln gewone plaats bij het raam zat. Gewoonlijk was het niet mogetijk Etdrick te spreken te krijgen of men moest eerst met Pratt over leggen. Hallo, zei Eldrick. Ben je terug uit de groote stad. Dat treft, ik heb een t&eeilQk proces voor je. oorlog te verhinderen, nu, vóórdat hij begint. Als u ons wilt helpen, zend ons dan een dollar of zoo veel als gij kunt missen hoe meer, hoe beter. Wij kunnen ons voor 100 dollars adverientieruimte verzekeren voor eiken dollar die u ons zendt". Het ware te wenschen, dat deze advertentie aan iederen sol daat in Italië werd gezonden. Abessinië—Italië. De houding van den Italiaan- schen delegatieleider baron Aloisi, die demonstratief de vergadering van den Volkenbondsraad verliet op het oogenblik, dat zijn tegen- pleiter, prof. Jèze aan het woord kwam om het standpunt van Abessinië uiteen te zetten, be moeilijkt de taak van den Raad in niet geringe mate. Die taak bestaat daarin, de in conflict ver- keerende partijen nader tot elkaar te brengen met eerbiediging der aanspraken van elk hunner, vol gens recht en billijkheid, een eerste vereischte om er in te slagen, een minnelijke regeling tot stand te brengen. Het ge ding kan slechts een goede op lossing vinden, indien de on middellijk belanghebbenden daar toe medewerken. Het gaat niet aan, den klager hooghartig van de besprekingen uit te sluiten. Het „bij U, over U en zonder U", welbekend uit onze vaderlandsche geschiedenis, past wel zeer slecht in het kader van den Volkenbond, die juist werd opgericht met de bedoeling, ook de kleinere en zwakkere staten recht te doen wedervaren en hun onschend baarheid te verzekeren. Klaarblijkelijk is Italië van meening, tegenover Abessinië een andere houding te kunnen aan nemen dan tegenover een der groote mogendheden, daar het land van den Negus voor o n- beschaafd wordt uitgekreten. Of het bijeentrekken van een sterke legermacht, met de bedoe- Ik ben gisteravond teruggekomen, zei Collingwood. Het eerste wat ik vanmorgen gedaan heb, ie, gaan naar Normandale G ange. Daar ben ik zoo j list van teruggekomen. Luister eens, E.drick, ik moet je eens een beroerd zaakje vertellen, en hij verhaalde zijn collega alles wat hij van Nesta had vernomen, ook van Pratt's bezoek vlak na Barle's dood. Wat het ook is, eindigde hij met nadruk. Het moet uit zijn. A's je nog iets over je klerk te zeggen hebt. Eldrick trok een scheef gezicht en hief zijn hand op. Hij is rafln klerk niet meer, wierp hij ertusschen in. Een week zoowat, nadat je naar Londen bent gegaan, is hij van hier vertrokken. Wij hadden hem bij de week gehuurd en daar maakte hij gebruik van om ons met een week op te zeggen. Nou vraag ik je, wat voor een saeiletje speelt de jonge heer Pratt Hij is knap, hij is ookstiekum. Hij..., Hij werd ondei- broken door den jongsten bediende, die mijnheer Robson aandiende, den rechtskundig raadsman van de familie Mailathorpe. Dit was een druk doend, eenigszlns ongegeneerd type, die bin nenkwam met een gezicht, dat niet alleen beo?, maar uiterst verbaasd was. Hij viel neer op een stoel bij Eidrick's bureau. Kijk eens hier, Eldrick, begon hij, ademloos. Wat ter wereld heeft die klerk van jou, die Pratt, met mevrouw Mailathorpe uit te staan Weet je wat mevrouw Mailathorpe gedaan heeft Beware, zij moet haar verstand verloren hebben. Of er zit iets achter, waar ik met de pet niet bij kan. Zij heelt jou klerk Ltnford Pratt volmacht gegeven om al haar zaken te beheer* ling vreemd grondgebied te be zetten, tot de beschaa.de gebruiken moet worden gerekend, is een vraag, welke officiëel nog niet gesteld, laat staan beant woord is. Maar- dat daargelaten, moet het ongerijmd heeten, dat Italië zich beroept op de nood zakelijkheid tot zelfverdediging, terwijl tevens openlijk wordt toe gegeven, dat expansie voor de Italianen levensvoorwaarde is. Voor Frankrijk en Engeland, beide groote koloniale mogend heden, vormen de ltaliaansche aspiraties een uiterst teer punt. Erkennende, dat Italië terecht aanspraken kan doen gelden op uitbreiding zijner koloniale be zittingen stellen Londen en Parijs zich tevens op het standpunt, dat het pact van den Volkenbond moet worden nageleefd en dit sluit het voeren van een koloni alen oorlog door Italië te eenen- male uit. Derhalve bezint men zich op een uitweg, welke Abes sinië dreigt te maken tot een mandaatgebied, waarbij Italië zijn competente portie zal krijgen. Hoe de regcering te Addis Abeba daarover denkt, schijnt als een te verwaarloozen bijkomstigheid te worden beschouwd. Van welken kant men de zaak ook beschouwt, de kans blijft gering, dat een uitweg kan wor den gevonden uit dezen doolhof van tegenstrijdige belangen, zon der dat een beroep op de wapens zal worden gedaan, tenzij Italië een gewijzigden koers inslaat. Dat zou waarschijnlijk bereikt kunnen worden indien Engeland en Frankrijk zich zekere opoffe ringen zouden willen getroosten, teneinde aan de ltaliaansche ver langens tegemoet te komen. Ver moedelijk echter is dat wat te veel geëischt en zal er de voor keur aan gegeven worden, den loop der dingen af te wachten, in de zekerheid, dat Italië er niet zonder kleerscheuren zal afkomen, indien het zich in het Abessi- ntsche avontuur stort. Dan zal echter tevens de vrede verstoord zijn en de consequenties daarvan zijn niet te overzien. schen en al haar eigendommen er bij, O, ja, 't is in orde. Pratt is bij mij op kandoor geweest en heeft me het ding laten zien met een air of hij minister van flnanc ën was. Eldrick keek stom verbaasd Colling wood aan. Collingwood staarde spra keloos naar Eldrick, toen keerden beiden zich naar Robson. Hoofdstuk xiii. De familie-notaris der Mallathorpe's schudde orgeduldig het hoofd bij die vragende blikken. Jullie behoeven mij heusch niet aan te staren alsof ik er meer van weet, riep hij uit. Ik heb je alles en alles verteld. Die vent stapt mijn kantoor binnen, ijskoud, zoowat een half uur geleden en houdt mij die vol macht onder den neus, heel correct geteekend en gezegeld door mevrouw Mal athorpe. En zoover ik weet,heeft mevrouw Mailathorpe ze nog alle vijf op een rij, nou, daar zitten we. Wat is het voor een volmacht, vroeg Eldrick. Een algemeene of een bijzondere O, algemeen, algemeen, zei Rob son gemelijk. Geeft hem het recht alle zakea voer haar af te doen. Dat beteekent natuurlijk een ehorme macht en de beschikking over een bom geld. Het landgoed is natuurlek van mejuf frouw Mailathorpe, daar kan hij niet aankomen. Maar mevrouw Mailathorpe deelt getijk op met haar dochter wat aangaat al het roerend goed, Harold's aandeel in de zaak, de fabriek en alles wat er al zoo over is. (Woidt vervolgd.) AXELSCHEli COURANT

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1935 | | pagina 1