Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 26.
VRIJDAG 5 JULI 1935.
5ie Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raads verslag.
33e
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
A'B O N N F M E N T S P R IJ S
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
HET PAARD
van nu en vroeger.
We staan aan den vooravond
van een grooten paardenfokdag.
Eigenlijk is die term een beetje
eigenaardig gekozen en was het
woord paardententoonstelling of
demonstratie o.i. een betei, mooier
en duidelijker woord. Maar om
aan te duiden, dat de tentoon
stelling hier speciaal beteekent
het voorbrengen van uitstekende
en zelfs vooraanstaande fokpaar-
den, n.l. hengsten en merrie's,
goede en raszuivere dieren, welke
aan de eischen der onderscheidene
keuringen voldoen en krachtens
afstamming en nakomelingenschap
kunnen toonen, dat ze goede
veulens voortbrengen, noemt men
in landbouwkringen den dag,
waarop die paarden worden ver
toond, kortweg een fokdag.
Eenige jaren geleden is hier
de eerste fokdag gehouden en
later werd die gevolgd door meer
dere in Zeeuwsch-Vlaanderen.
t Het was na een tijd van stilte
in de paardenfokkkerij dat de
vereeniging van paardenfokkers
Arbeid Adelt" alhier gevestigd,
het besluit nam om in samen
werking met de zustervereni
gingen .Door Eendracht Sterk"
te Hulst en „Rust Roest" te
Oostburg een fokdag te organi-
seeren, hetgeen in zoover succes
had, dat de vereeniging te Hulst
bereid was tot samenwerking,
doch .Rust Roest" liet niets van
zich hooren. We zullen niet rele-
veeren, wat allemaal aan de orga
nisatie gepaard ging, maar con-
stateeren het feit, dat aanst. Don
derdag op het terrein der V.V.Z.F.
alhier de fokdag wordt gehou
den en wel in zoo'n uitgebreiden
zin, dat er a. h. w. de geheele
landbouw bij betrokken is.
Dit feit gaf ons aanleiding
zij 'het dan als leek eens te
vergelijken het paard van vroe
ger met dat van tegenwoordig.
Zoo herinneren wij ons levendig,
welk een tegenstand er was onder
de landbouwers, toen van regee-
ringswege paal en perk werd
gesteld aan het vrij exploiteeren
van hengsten, d.w.z. dat van toen
af men alleen van wege het Rijk
goedgekeurde hengsten mocht
houden ter dekking of voortteling.
Dat was een maatregel, die zeer
ingrijpend was, want vóórdien
kon ieder die wilde, een hengst
houden en rondleiden en was het
voor sommigen een onderdeel
van het bedrijf, dat ze ook hengste-
boer waren.
In onze gemeente fungeerde als
zoodanig dikwijls wijlen dhr. L.
Jansen van Rosendaal, die zijn
veestallen in de Koestraat had,
tegenover de Hervormde kerk.
Zoo'n hengst werd toen gekocht
voor f 350, terwijl het dekgeld
f5 bedroeg, dat toen veulengeld
werd genoemd. Die f 5 werden
nl. alleen betaald, als het bleek,
dat de merrie beveulend was zoo
niet, dan moest de hengst 2 tot
3 maal terugkomen. Naar keuze
van den hengst werd minder ge
keken, dan naar persoonlijke
vriendschap of genegengeid van
den eigenaar van den hengst.
Het gevolg hiervan was, dat door
de meeste landbouwers ook niet
gelet werd op de sco t paarden,
zoodat men allerlei vormen zag.
Zoo was het vroegere Zeeuwsche
paard erg kort, meestal kleine
maat, dikwijls met zeer diepe
ruggen, als gevolg van het te
yroeg berijden door het perso*
neel (aan paardrijden werd toen
zeer veel gedaan, omdat er nog
geen fietsen waren) en waar men
boeren aantrof, die zgn. gaarne
„mooie beesten" zagen, daar
werden de paarden vet gevoerd,
zoodat de ruggen glansden. Het
onderhoud van de hoeven werd
aan den smid overgelaten, die er
toen ook nog weinig van af wist.
Anderzijds werden ook veel
jonge paarden in hun ontwikke
ling verwaarloosd, doordat ze
veel te vroeg zware lasten moes
ten trekken, bij schrale kost. En
bij die zware lasten kwam dan
nog de zeer slechte toestand
waarin de polderwegen verkeer
den, zoodat soms de wielen hal
verwege in het slijk bleven zit
ten. Ook was het ploegen toen
veel zwaarder werk dan tegen
woordig. Het gevolg was, dat
sommige paarden als uiteenge
trokken waren en allerlei mis
vorming te zien viel in den bouw
van lichaam en beenen. Ook de
geneeskundige behandeling van
toenmalige „pèremeesters" liet
veel te wenschen over
En zoo was het geen wonder,
dat liefhebbers van mooie paar
den uitkeken naar middelen om
tot een beter paard te komen,
want fokken met en van paarden
die allerlei gebreken toonden
was daaraan nu eenmaal niet be
vorderlijk. Daarbij kwam, dat,
al werd er niet zoo druk gereisd
als tegenwoordig, men zoo nu en
dan toch in België kwam en dan
bewonderde men daar de grove
massale paarden. Zoo kwam het,
dat het idee werd besproken, om
van daar eens een hengst in te
voeren, teneinde een beter ras
paarden te krijgen. Ook op de
wereldtentoonstelling van 1884 te
te Amsterdam waren Belgische
paarden aanwezig en bekroond,
hetgeen aan enkele Zeeuwsch-
Vlaamsche landbouwers niet is
ontgaan.
We moeten nu beginnen met
namen noemen om de pioniers
van onze Zeeuwsch Vlaamsche
paardenfokkers de eer van hun
initiatief te geven. Het was nl.
de heer Joh. de Feijter, de oud
burgemeester van Zaamslag, die
toen naar Ninove trok en daar
een grijzen hengst kocht, de twee
de prijs van de tentoonstelling,
waarmede het fundament is ge
legd van een gebouw, dat hopen
we nog tientallen jaren de stor
men der tijden zal mogen trot-
seeren, het gebouw der Zeeuwsch
Vlaamsche paardenfokkerij, dat
na verloop der tijden in een eigen
type, het Zeeu.wsch-Belgische
trekpaard, een voor handel en
praktijk prachtdier, heeft ge
kweekt.
Later werden door toenemende
relatie's in België, o.a. met de
familie Lyppens te Moerbeke,
hier meer Belgische hengsten in
gevoerd, waardoor zeer zeker
eenige verbetering in het paar
denras zichtbaar werd. Maar men
zag nog allerlei paarden, Olden-
burgers, gekruiste Gelderschen,
Zeeuwsche paarden, alles door
elkaar, tot met de stichting van
het Ned. Paardenstamboek daarin
eenige verbetering kwam en ook
hier de Zeeuwsche Landbouw
Maatschappij er zich mede be
moeide en een zgn Provinciale
Regelingscommissie voor de paar
denfokkerij werd ingesteld, die
weer leidde tot de stichting van
een Zeeuwsch-Belgisch Stamboek,
waarin de beste paarden werden
ingeschreven en dus een brevet
van goede kwaliieit kregen»
Het waren wijlen de heer Ph.
J. van Dixhoorn te Axel, en de
heer B. C. Puylaert, toen te Zuid-
dorpe, die met dhr. De Feijter
vnd. het gebouw van af het fun
dament optrokken. We achten het
onnoodig te beschrijven, welkeen
omkeer voornamelijk dhr. Van
Dixhoorn vooral op dat gebied
heeft gebracht, al zou er een
boekdeel over te vullen zijn. Het
is bekend, dat dhr. Van Dixhoorn
in dat verband als ridder in de
orde van Oranje-Nassau werd
benoemd, later ook dhr. De
Feijter en de vorige week ook
nog dhr. Puylaert. Een drietal
pioniers van naam, een drietal
ridders van Zeeuwsch-Vlaamschen
bodem, die dat stukje grond door
den roem van het Zeeuwsch-
Belgisch paard wereldkundig heb
ben gemaakt.
Maar we dwalen af en zouden
het over de ontwikkeling van het
paard hebben.
Het was de groote wereldoorlog,
die op den vooruitgang van het
paardenras een zeer remmenden
invloed deed gelden, want toen
werd weer van alles en nog wat
gefokt en veel van het goede dat
door aankoop van zeer dure fok-
hengsten, als Lion d'Or, Labou-
reur d'Isaac, Indigène du Fosteau,
Mon Rève de Roeulx, e.a. was
voortgebracht, kwam weer op den
achtergrond. Het gevolg was, dat
prijzen van duizenden en tien
duizenden guldens, die werden
besteed voor de hengsten en ook
duizenden voor een goede fok-
merrie, ver terugliepen en ook
wel niet spoedig weer zullen
worden gegeven.
En toch bleef de goede geest
voortleven. Er werden weliswaar
groote verliezen geleden, maar
wat niet verloren is gegaan,
dat is het fundament dat gelegd
was. Het gebouw werd ver
weerd, soms gedeeltelijk afgebro
ken, maar toch bleven er muren
staan. De geest der pioniers
leefde nog voort en werd gevoed
door jongeren, zoodat ondanks
de jaren van groote malaisse in
de paardenfokkerij toch nog trou
we liefhebbers van een goed en
mooi paard den moed hadden
om te volharden in den strijd ter
volmaking van het Zeeuwsch-
Belgisch paard. Door het fokken
van weinig, maar goed materiaal
hield men de prijzen dragelijk en
zoo is verkregen, dat tegenwoor
dig weer een eenigszins loonen-
de prijs voor een goed paard
wordt besteed.
Veel heeft daartoe bijgedragen
het feit, dat eenige jaren geleden
het Zeeuwsch-Belgisch stamboek
verdween en de daar ingeschre
ven paarden werden overgebracht
naar het Nederl. Paardenstam
boek (Z.-Belg. type), en ook de
Premie- en Stamboekkeuringen
werkten ten goede.
Na den terugslag van 1914
1920 is dus nu in 24 jaar weer
het oude peil bereikt, zoo nog
niet meer.
We behoeven dat niet nader
te demonstreeren. Een bezoek aan
den Fokdag te Axel op 11 Juli
zal U ervan ovërtuigen, dat Z-.
Vlaanderen weer aan de spits
staat van de paardenfokkerij en er
nergens nóch in Binnenland, nóch
in 't Buitenland van een kleine
streek een collectie paarden is
voor te brengen als hier zal wor
den vertoond.
We wekken daarom ieder lief-
hebber op, niet alleen om die
collectie te bezichtigen, maar om
een keuze te doen voor zijn stal
len, indien deze aanvulling van
noode hebben.
Het zal biijken, dat de veree
niging in haar naam „Arbeid
Adelt" geen ijdele spreuk voert,
maar dat die naam gekozen is
uit de ervaring, dat men werke
lijk door onvermoeiden arbeid
van een halve eeuw schoone
vruchten heeft gekweekt.
Het zal den fokkers zeker vol
doening geven, dat zulks wordt
gewaardeerd door de Overheid
in de gegeven onderscheidingen
en ook in het feit dat de Gou
verneur onzer Provincie den fok
dag zal openen.
We wenschen de ondernemers
een prachtig geslaagden dag toe.
Vergadering van 2 Juli.
De Voorzitter, burgemeester F.
Blok opende de vergadering op
de gewone wijze, terwijl een
viertal leden afwezig waren, nl.
de heeren C. Hamelink en Adr.
Hamelink, C. Th. van de Bilt en
J. de Feijter, beide laatstgenoem
den met kennisgeving.
1. Op de notulen van de vorige
zitting had dhr. SEGHERS de
opmerking, dat hij weliswaar
tegen gestemd had, aangaande
het ontslag van den gemeente
werkman IJzebaart, maar dat zulks
niet betrof het verleenen van
eervol ontslag, want dat hij daar
natuurlijk vóór was, maar spr.
had tegen gestemd op het voor
stel van B. en W. om geen toeslag
op het pensioen te geven.
De VOORZ. zeide, dat men het
ook zoo had opgevat.
2. De ingekomen stukken waren
meestal van formeelen aard.
Blijkens het proces-verbaal van
kasopname bij den gemeente
ontvanger bedroeg het saldo 1933
f 18710,06
Ontvangen in 1934 f290970,05
1935 52234,72
Totaal f361914,83
Uitgaven 1934 f283044,20
1935 75218,34
Totaal f 358262,54
Er moest dus in kas zijn
f 3652,29, overeenkomende met
de aanwezige gelden en be
scheiden.
Naar aanleiding van een vraag
van dhr. SEGHERS om in de
buurt van de barières aan de
Stationstraat een bank te zetten,
hadden B. en W. overwogen om
dat niet te doen, le omdat er
daar weinig gelegenheid is, we
hebben er geen grond, en het
ook meestal geen oude menschen
zijn, die daar staan. Het is er
meer een soort markt voor het
aanwerven van werklieden. Mis
schien dat op andere plaatsen
wel weer eens een bank komt,
waar B. en W. het meer noodig
achten.
Dhr. SEGHERS vond het op
de gevraagde plaats juist harder
noodig dan in 't nieuwe gedeelte
der stad. De menschen moeten
daar soms lang staan wachten
voor den trein, enz. en ook zou
de spoorwegmaatschappij wel een
plaatsje afstaan voor een bank.
De kosten kunnen z. i. ook geen
bezwaar zijn, want er liggen al
5 6 jaar balken in den brand
put, die men er beter voor ge
bruiken kan, dan dat ze liggen
rotten.
3. Op een verzoek van mej.
B. C. de Moor em den grond
achter haar perceel, groot 100
c.Ain de P. Paulusstraat te
koopen voor f2,50 per M., doch
zonder verplichting tot bouwen,
stelden B. en W. voor dit verzoek
toe te staan.
Dhr. VAN KAMPEN vond het
een eigenaardige houding van B.
en W. Toen spr. eens op ver
koop als bouwgrond van die
perceelen heeft gewezen, werd
geantwoord, dat die grond te
laag lag en ongeschikt was voor
bouwgrond. Later werd ze weer
wel geschikt geacht en is een
gedeelte als bouwgrond verkocht
en ook bebouwd en nu weer
wordt ze verkocht zonder ver
plichting tot bouwen. Ook is
destijds gezegd, dat er een muur
zou gezet worden als afscheiding,
omdat het anders een leelijk ge
zicht werd, maar er is niks
gebeurd.
De VOORZ antwoordde, dat
destijds is opgemerkt, dat de
perceelen te klein waren voor
bouwgrond. Anderen meenden
van niet en hebben er gebouwd,
terwijl weer anderen een per
ceeltje kochten ter verruiming
van hun tuin en zoo heeft ieder
gelegenheid om er grond te
koopen.
Dhr. VAN KAMPEN meende,
dat B. en W. tweeërlei fout be
gingen; le was er geen reden
om dien grond voor lager piijs
af te staan, en 2e hadden zij het
in de hand moeten houden voor
bouwgrond, wat beter en voor-
deeliger was geweest, dan dat de
een er bouwt, en de ander niet.
Dhr. DE RUIJTER vroeg, of
aan de toezegging tot afrastering
de hand wordt gehouden
DE VOORZ. zeide, dat het
later netjes in orde zal komen.
4. Desgevraagd door de Ba-
taafsche Import Maatschappij,
stellen B. en W. voor om vergun
ning te geven tot het plaatsen van
een benzinepomp aan den Nieu-
wendijk bij C. G. Heijnsdijk, ge
deeltelijk op gemeentegrond, op
de bekende voorwaarden en tegen
betaling van f25 per jaar.
Dhr. SEGHERS vroeg of dat
geheele bedrag moet betaald wor
den, nu er toch maar een ge
deelte van de installatie op ge
meentegrond komt?
De VOORZ.: Ja, daar is re
kening mee gehouden.
Dhr. OGGEL De voorwaar
den zijn voor allen gelijk. Overal
ligt de tank wel op eigen terrein,
maar het is voor het plaatsen
van de pomp dat men moet be
talen.
5. B. en W. stelden voor om
f lOOte voteeren voor de ontvangst
van het Hoofdbestuur van de
Zeeuwsche Landbouw Mij. B.
en W. wezen erop, dat om beurt
ook hier de algemeene vergade
ring wordt gehouden en dan een
groot aantal menschen hierheen
komen. Het is gewoonte, dat op
elke plaats waar dit gebeurt,
het gemeentebestuur daarvoor een
officiëele ontvangst bereidt en dat
natuurlijk kosten meebrengt, die
echter nu in verband met de
tijdsomstandigheden een beschei
den karakter dragen. En waar
ongeveer 70 personen verwacht
worden, vragen B. en W. een
credit van hoogstens f 100.
Dhr. 'T GILDE protesteerde
daartegen en hield een scherp
betoog om dat voorstel te ver
werpen. Nu de ramingen van de
uitgaven op de begrooting reeds
zijn overschreden, komt men nog
met zoo'n voorstel. We leveren
AXELSCHE
t
COURANT.