In het
brandpunt
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 68.
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1934
50e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Kerk, volk en vaderland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Eerste Blad.
Te Den Haag is Dinsdag de
jaarvergadering gehouden van de
Nederlandsche afdeeling van den
Wereldbond der Kerken.
In het jaarverslag memoreerde
de secretaris, dr. J. C. Wissing,
Ned. Herv. predikant te Tiel, de
schenking van het bestuur der
Carnegie-stichting, groot f 25 000,
als waardeering voor het werk
van de Ned. afdeeling van den
Wereldbonden de oprichting
van het Ned. Oecumenisch Jeugd-
comité.
Diep is de nood en het wan
trouwen viert in de wereld hoog
tij. Is er nu geen groote taak
voor de Christelijke Kerken
Deze vraag drukt en doet ons
centraliseeren. De Duitsche kerk
strijd had de aandacht van het
hoofdbestuur. Een schrijven
werd tot de Duitsche afdeeling
van den Wereldbond gericht, met
verzoek of hulp van de Ned. af
deeling gewenscht was. Een
antwoord kwam niet binnen. Het
is momenteel niet raadzaam zich
officieel te uiten, aldus deelde
een Duitsche afgevaardigde mede.
Door den voorzitter werden
welkom geheeten afgevaardigden
van den Raad der Kerken, Sy
nodale commissie der Ned. Herv.
Kerk, Ned. Jongel. Verbond,
Luthersche Kerk, Ev Luth. Sy
nodale Commissie, Oud Katho
lieke Kerk, Kerk en Vrede, Sa
menwerkende Zendingscorpo-
ratiën.
In de middagvergadering werd
door prof. dr. J. A. Cramer van
Biilhoven gesproken over het
onderwerp „Kerk, volk en va
derland". Deze tijd, zei spr.,
dringt ons tot de vraag wanneer
er oorlog komt, volk en vader
land in noodhoe zal de hou
ding van de Kerk dan zijn
Moet de Kerk leiding geven, op
wekken tot den strijd of terug
houden Het Evangelie is liefde,
er is geen krasser tegenstelling
dan Kerk en oorlog, oordeeien
velen. Spr. kan deze mentaliteit
zeer goed begrijpen. Aan den
anderen kant zijn er menschen
die de roeping voelen ten op
zichte van volk en vaderland.
Er heerscht een soort spanning
over de gestelde vraag. Zou het
niet zijn, vroeg spr., dat de Kerk
geen antwoord kan geven
Maar er is ook veel begrips
verwarring. Kerk, wat bedoelt
men daarmee In de eerste
Christengemeente was dit mak
kelijk te beantwoorden. Later
ging men spreken van zichtbare
en onzichtbare kerk in concreten
zin, aldus spr., wordt verdeeld
in a. gemeenschap der geloovi-
gen (communio sanctorum)b.
de zichtbare, georganiseerde kerk
(Ned. Herv. Luth. Kerk enz.) en
c. de idieele Kerk (als begrip In
logisch verbandStaat, School,
Huisgezin enz) In de laatste
beteekenis kan men zeggen, de
Kerk heeft een roeping n.l. de
verkondiging van het Evangelie.
Van deze Kerk zegt men ook,
lij is onvolkomen of .zondig.
Spr. waarschuwde echter tegen
het generaliseeren, want we ken
nen al de Kerken niet.
De Kerk is een gemeenschap
Van menschen, met eigen recht
en inrichting. Men kan het recht
en de inrichting goddelijk noe
men, Dit is, zeide spr., het
Standpunt van de Roomschen, de
Episcopale Kerk, vele Gerefor-
meerden en vele hervormers. Wij
moeten daarmee breken. Spre-
ker's opvatting is, de zichtbare
Kerk, wat haar uiterlijk betreft,
is niets meer dan een cultuur
verschijnsel. Van kerkrecht dat
goddelijk is, is geen sprake. In
die Kerk vormen de kinderen
Gods de kern. En zoo oefent
de Kerk invloed in de wereld
uit.
De Kerk neemt de kleur aan
van het miiieu waarin ze leeft.
De hervorming heeft zich kunnen
handhaven, omdat toen het natio
nalisme ontwaakte, vandaar dat
alle hervormingskerken volksker
ken zijn geworden. Dat brengt
mee, dat de Kerk met het volk
meeleeft. Spr. herinnerde aan
den Transvaalschen oorlog. Toen
werden er godsdienstoefeningen
gehouden. Was dat zondig?
Duidelijk zag men toen de roe
ping van de Kerk, om mee te
voelen en mee te lijden. Stel
dat er nu een oorlog komt. Moet
dan de Evangeliedienaar niet
Gods zegen vragen over het in
nood verkeerende volk. Heeft
ze geen roeping om de nooden
aan God op te dragen en woor
den van troost en bemoediging
te spreken
De Kerk moet het Evangelie
verkondigen. Op het sociaal en
maatschappelijk terrein moeten
de leden van de Kerk arbeiden.
Maar de Evangelieprediking moet
zóó zijn, dat ieder gesterkt wordt
in zijn taak hem door God ge
wezen. In de dienstweigerings
kwestie mag de Kerk geen leiding
geven, want deze zaak is een
individueele gewetensvraag. Zoo
er oorlog komt, besloot spr.,
moet het Evangelie gepredikt
worden zoodat ieder zijn verplich
tingen weet tegenover God, volk
en vaderland.
Na een korte pauze nam prof.
dr. L. J. Hoik van Leiden het
woord over hetzelfde onderwerp.
De sociale en theologische vra
gen hebben de Kerk langen tijd
bezig gehouden. Daarin is thans
een kentering gekomen en komt
meer op den voorgrond de ver
houding van de Kerk t. o. v.
volk en vaderland. Spr. paste
eerst een kleine rectificatie toe
op den titel van 't onderwerp.
Spr. zette Kerk tegenover den
Staat, volk tegenover de gemeen
schap der geloovigen en het va
derland tegenover het Gods rijk.
Sinds eeuwen staan we voor de
moeilijkheidwat stellen we
hoogei. De begrippen zijn door
een gestrengeld en veelal berust
de verhouding op een compro
mis. Het volk is een gemeen
schap naar den bloede. In de
Kerk is het volk Gods, de drager
van de gemeenschap van den
geest, georganiseerd. Maar lang
zamerhand is ook in de Kerk dt
gemeenschap naar den bloede
gekomen. Het vaderland is een
complex van historische waarden,
dat in godsdienstig leven ook
spreekt. De Staat regelt het
gemeenschappelijk welzijn er. de
Kerk het geestelijk welzijn* Toch
is er geen zuivere grens. In
werkelijkheid berust alles op
compromissen. Alles bleef on
evenwichtig, een „min of meer".
En nu de kwesties zich toespitsen
staan we voor moeilijkheden. Spr.
noemdedrieërlei, de houding t.o.v.
het nationalisme, het étatisme en
militairisme. Ghandi acht alle
drie uit den booze en voor
den nationaal-socialist zijn deze
vragen ook zeer eenvoudig Spr.
was het niet eens met den vori-
gen spreker, dat de Kerk alleen
het evangelie predikt. Daardoor
worden zeer zeker verwachtingen
opgewekt die tegenstrijdig zijn
met de drie genoemde begrippen.
De verheerlijking van het volk
(Duitschland) het horna eterna
(Italië), de Kerk moet zich daar
over uitspreken, indien ze daartoe
een apparaat ter beschikking
heeft. Dat is, zeide spr., voof
de Ned. Herv. Kerk moeilijk,
De verheerlijking van den Staat,
het geven va» een goddelijke
souverelnjtelt aan ten aardse^
AXELSCHEff COURANT
U staat in het brandpunt van
al het wereldgebeuren - van
alle muziekuitzendingen - van
al het schoons, dat Radio U
brengen kan U en Uw
hele huis! De Radiobode naast
Uw toestel maakt, dat U méér
dan ooit genieten kunt van Uw
radio Al wat er wordt uit
gezonden - de Radiobode laat
U er uit kiezen!
Ook de Radiobode staat
in het brandpunt. In het brand
punt van ieders belangstelling!
Want als U zich nu direct
abonneert (dat is 'n kwestie van
maar drie gulden per halfjaar)
krijgt U niet alleen alle in De
cember verschijnende nummers
gratis, - 96 Pagina's vol met
onderhoudende lectuur en vol
ledige programma's - ook van
radio-distributiecentrales - maar
U ontvangt bovendien de zeld
zaam mooie AVRO - Kalender
gratis (indien U tenminste dit jaar
nog geen abonné was)! Er zijn
niet veel kalenders, die zo kost
baar zijn uitgevoerd maar U
krijgt hem gratis. Abonneer U
daarom! Direct! Stort F. 3.- op
giro 128000 AVRO Amsterdam
of geef U op aan een der
AVRO-Bijkantoren
Den Haag, Toussaintkade 34;
Rotterdam, 2e Weenastraat 30;
Utrecht, Oude Gracht 309;
Groningen,Noorderhaven 18ZZ
Arnhem, Kastanjelaan 7;
Haarlem, Koninginneweg 8;
Zwolle, Begijnesingel 29.
RADIOBODE
Neêrlands nationaal radioblad!