Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 47.
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1934
50e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Terog aaar de Bastille.
Duitschland is geen rechtsstaat
meer. De Duitschers zeiven on
dervinden dat wel het meest
onwelgevallige personen worden,
onder het hoonend voorwendsel
dat ze „ter eigen beveiliging"
worden afgezonderd, weken en
maanden lang in een huis van
bewaring of concentratie-kamp
opgeslotenvrijgesproken be
schuldigden worden desniettemin
gevangen gehoudenpolitieke
tegenstanders worden onder voor
wendsel dat ze bij hun arrestatie
tegenstand boden of trachten te
ontvluchten, neergeschotenbe
weerde samenzweerders worden
zonder gerechtelijk onderzoek
per zes dozijn tegelijk afgeslacht.
Het beschaafde buitenland kan
een volk, dat onder dezeTsjeka-
manieren te lijden heeft, slechts
beklagen; inmengen kan het zich
ten aanzien der inwendige aan
gelegenheden van een zelfstan
dig volk niet.
Iets anders wordt het, wanneer
onderdanen eener buitenlandsche
mogendheid de dupen worden
van deze van de Sovjets afge
keken manieren. Speciaal ons
land heeft zich daarover te be
klagen.
We laten het eeval Van der
Lubbe buiten rekening, dat al
thans den schijn eener uitvoerige
berechting had, doch waarbij de
weigering om het lijk van den
terechtgestelde naar Nederland
te laten terugvoeren, tot eigen
aardige gissingen aanleiding gaf.
We wijzen slechts op drie andere
gevallen uit den laatsten tijd
eerst het geval-Spansier, den
Nijmeegschen socialist, die in
Duitschland tot twee jaren ge
vangenisstraf veroordeeld werd,
omdat hij in Nederland een
Duitsch marxistisch orgaan ver
spreid had
vooits het geval-Bosman, den
Haagschen persfotograaf, die te
Berlijn is gevangen gezet
thans weer het geval van een
Venlonaar, die sinds December
van het vorig jaar vermist werd,
Ieder voelt zich wel eens eenzaam,
leder herinnert zich wel een tijd in
zijn leven, dat hij zich eenzaam waan
de. Ik zeg .waande" want wee den
Bterveüng, die werkelijk eenzaam was.
Eenzaam, in de volle en volstrekte
beteekenls van het woord zijn slechts
enkelen.
Eén heb ik er gekend. Eén die
eenzaam was als een doode tasschen
de levenden.
Laat mq zijn geschiedens vertellen.
Ik ontmoette hem voor het eerst sinds
hij .eenzaam" was en voor het laatst
in dit leven toen ik nog intiem ge
neesheer was in het gemeente zieken
huis te A. Op een bitter kouden
Januarimorgen werd er een zweiver
binnengedragen, halfdood van honger
en kou met bevroren voeten. Hij zag
er uit als zoovele andere paria's. Van
zijn gelaat was weinig te zien, een
lange ongekamde baard bedekte het
voor een groot gedeelte.
Toen ik hem 's middags weer be-
socht herkende ik hem niet. Zijn
baarden haar waren geknipt en in de
grijskatoenen gestichtskleeding maakt:
hij den Indruk van een heer, een in-
tellectueel, je zon haast zeegen een
ouden zieken geleerde. Ik kende den
man. Maar hoe Waar Hij
lag met gesloten oogen en ik ging
haast zijti bed zitten om hem eens
goed op te nemen, Dat gelicht fas
cineerde me. Waar had Ik dat toch
en van wien thans blijkt, dat hij
in een Duitsche gevangenis op
gesloten wordt gehouden.
De man is door een Duitsche
vrouw van zijne kennis met list
enkele meters over de grens ge
lokt en daar door een aantal
politie-beambten overvallen en
meegenomen, onder beschuldi
ging dat hij die vrouw indertijd
hier te lande zou gevraagd heb
ben, of ze hem Duitsche militaire
geheimen kon bezorgen wat
de man heftig ontkent.
Heeft de Duitsche regeering
inderdaad reden om zich bezorgd
te toonen over de kans op uit
lekken van de door haar gemaakte
militaire plannen Het schijnt
zoo. In dat geval is haar wrok
tegen vermeende verspieders ver
klaarbaar, al valt de methode
niet nobel te noemen, waarmede
zij zich, als in dit geval, van hun
persoon meester maakt.
Maar het verdonkeremanen van
een buitenlander, het nalaten van
berichtgeving aan zijne nabe
staanden, het onderscheppen van
alle van hem uitgaande brieven,
wekt herinneringen aan de
„oubiis" en „chachettes" uit den
Bastille-tijd.
De Nederlandsche regeering
doet, door middel van haar ge
zant en consuls, wat zij kan om
hier een naar beschaafd begrip
geregelde rechtspleging te ver
krijgen, maar de uitslag dier
pogingen is tot dusver miniem.
We hopen van harte, dat van
daag of morgen eens 'n Engelsch-
man, Amerikaan, Rus of Fransch-
man een dergelijk lot treft. We
zijn er zeker van, dat tegenover
de dan uit Londen of Washing
ton, Moskou of Parijs opklinkende
protesten het gouvernement van
den Führer met grooten spoed
eene inschikkelijkheid zal betoo-
nen, die het vermeent tegenover
Den Haag niet noodig te hebben.
Utr. Crt
Stakingsonlusten in Amerika.
De gouverneur van Rhode Is
land heeft de politie opgedragen
alle communisten te arresteeren
als verantwoordelijke personen
meer gezien En goed gekend
Hij leek op.... op....7 Drommels, op
wie dan toch
Daar opende hq de oogen en keek
me aan. Eerst met 'n dwalerden,
verdoolden blik, toen fixeerde hq en op
datzelfde oogenblik zei ik: „Dokter
Kersten, sprekend".
Even was het of hq in elkaar kromp
van een hevige aandoening, angst, of
schrik? Maar hij herstelde zich spoe
dig, richte zijn oogen strak op me en zei
héél zwak, zoodat ik het nog maar
juist hoorde: „Ja".
Maar onmiddellijk reageerde ik
daarop zooals ieder nuchter mensch
gereageerd zou hebben. Dr. Kersten
was al jaren geleden eestorven, deze
man kon hoogstens zijn dubbelganger
zijn of misschien maar dat leek
wel een zéér groote onmogelijkheid,
een broer of ander familielid. Dus
schudde ik het hoofd en zei„neen,
dat kan niet".
Toen richte hg weer zfln rustige
oogen vast op me en fluisterde :,Dr.
Johan H. Ktrsten. Leeraar aan het
gymnasium te B. Jouw naam ken ik
niet, maar ik ken je wel. Je was een
prettige leerlingBart".
Hg kende mqn naam dus toch nog 1
Ik was sprakeloos van aandoening.
Ik ging staan en weer zitten, stond
weer op, liep de zaal heen en weer,
ging wéér zitten en was mezelf toen
nog zoo weinig meester, dat ik geen
woord kon uitbrengen. En alles golf
de voor mgn oogen.
Eindeigk herkreeg ik mgn zelfbe-
heeriching en keek naar mgn patiënt
om te zien, of het waar was. Of het
geen bange droom van me waa dat
ik hier aat en een arme zwervtr voor
me zag, die beweerde Dr. Ketsten te
voor de ongeregeldheden welke
tijdens de textielstaking hebben
plaats gehad. Tot het Ameri-
kaansche legioen is het verzoek
gericht, 500 oud-strijders beschik
baar te willen stellen voor den
ordedienst. President Roosevelt
heeft de hulp toegezegd van
federale troepen.
De gevechten tusschen stakers
en met de nationale garde ver
sterkte potitie te Woonsocket in
den staat Rhode Island duren nog
steeds voort. Welk een verbit
terde strijd hier wordt gestreden,
blijkt wel uit de verwoestingen,
welke men overal in de stad
heeft aangericht. De stad ziet
er uit als een groot slagveld.
Rondom de openbare gebouwen
zijn draadversperringen aange
bracht. Op ta! van plaatsen
worden deze echter door de me
nigte bestormd en vernield. Daar-
ni werd een aanval geopend op
de nationale garde, die keer op
keer van de vuurwapens gebruik
maakte thans niet meer alleen
om waarschuwingsschoten te
lossen over de hoofden der me
nigte heen maar om zich de
aanvallers van het lijf te houden.
In de binnenstad hebben de
stakers groote verwoestingen aan
gericht, naar raming tot een be
drag van minstens f 50 000 dollar.
Zoo is een juwelierswinkel vol
komen leeggehaald, terwijl men
elders bij eer. autohandel alle
tentoongestelde automobielen
naar buiten reed, ze op straat
onderste boven wierp en onbruik
baar maakte. Met steenworpen
werden de étalageruiten van et
telijke warenhuizen vernield.
Ook de straatlantaarns moes
ten het ontgelden, terwijl enkele
straten door de stakers in bran
dende vlakten zijn herschapen.
Zij goten door hen gestolen ben
zine over de steenen uit en
staken daarop de vloeistof in
brand. De politie wist door
spoedig ingrijpen te voorkomen,
dat de brand zich tot de huizen
uitbreidde.
Gelukkig is het nu in New
Engeland wat rustiger geworden.
Beneden de lijn Mason—Dixon
zgn, onze arme leeraar in de oude ta
len, die twintig jaar geleden zoo on
gelukkig oin het leven is gekomen.
Maar de man lag daar en keek me
kalm en vast aan. En aan dat kq-
ken zag ik het: hq moest het z|n.
Dat hooge voorhoofd, die fqne gebo
gen neus, en die smalle, nerveuse
mond, waren van Dr. Kersten, Dr.
Johan H. Kersten, onzen meest bemin
den leeraar.
Hq was de eerste die weer sprak.
Kom wat dichter bg. Ik zal je
veel vertellen, alles vertellen, maar
kom hier vlak bq me. Het zal nu
toch gauw met me gedaan zgn. Schut
maar niet van neen, ik voel het heel
goed. Lang leef ik niet meer, en 't
zal me verlichting geven, als tenminste
één mensch het weet... Een geheim
is moeilqk te dragen. Je weet, dat ik
getrouwd was. M'n vrouw was jon
ger dan ik, mooi en lief. Hoe had ik
haar toch durven trouwen Maar och,
als je zooveel van iemand houdt, als
ik van haar t En ik voelde me toch
nog niet oud. ik was sterk en gezond.
Maar zq was zoo anders. Levenslustig,
graag onder de meRschen. Ik wist
niet waarmee ik haar gelukkig kon
maken. Ik dacht, ze hield van mq
zooa's ik van haar. Ze zou er genoeg
aan hebben, 's avonds rustig thuis te
zitten. Een enkele keer naar een goed
toneelstuk, een mooi concert. Maar
ze hield niet van die dooie dingen.,
en zq hield niet van zoo'n dooie man.
Hier hield hg even op. Een lach]:
trok om den beweegigken mond, toen
gleed er een bittere trek over, om
weer in een zacht, weemoedigen lach
te veranderen. Ik stoorde hem niet.
Hg vergat geloof ik, dat hg tegen
iemand sprak. Het was ef hg hardop
bleef de onrust echter nog groot,
hoewel tot dusver slechts bot
singen van minder beteekenis
zijn voorgekomen. De belangstel
ling blijft gericht op Washington,
waar, naar verluidt, de arbeiders
leiders een meer verzoèningsge-
zinde houding hebben aangeno
men. De voorzitter van het sta-
kings-comité, Francis Gorman,
verklaarde, dat overeenstemming
op komst is tusschen de stakings
leiding en de commissie van
president Roosevelt betreffende
een nieuw arbitragepla
Tevens verklaarde hij echter,
dat hem ter oore was gekomen,
dat de auto- en staalfabrikanten
voornemens zouden zijn loons
verlagingen in te voeren, welke
geen ander doel zouden hebben
dan steun te bieden aan de tex
tielfabrikanten in hun strijd tegen
loonsverhooging. Gormar, sprak
als zijn meening uit, dat het hier
een algemeene actie betreft van
de groot-industrie, welke daar
mede niet alleen de huidige tex
tielstaking wil onderdrukken,
doch tevens 'n beslissenden slag
wil toebrengen aan verdere sta
kingen, welke zij voor de naaste
toekomst vreest.
Gorman heeft verder de vak
verenigingen van transportarbei
ders opgeroepen hun leden in
structie te geven geen uit het
buitenland ingevoerde textiel-
goederen te helpen laden, lossen
of verzenden, aangezien hierdoor
de fabrikanten den strijd langer
zouden kunnen voortzetten. Aan
dit beroep is gevolg gegeven en
de transportarbeiders zijn opge
roepen, geen uit het buitenland
ingevoerde textielproducten te
verwerken.
Slaagt men er in dit embargo
algemeen te maken, dan zal
hierdoor de stakingsbeweging een
groote versterking, maar tevens
een groote verscherping krijgen.
Men hoopt echter, dat daardoor
de onverschilligheid van het pu
bliek jegens deze staking zal
verdwijnen.
Smokkelhandel in wapens.
In de Amerikaansche commis
sie tot onderzoek naar de rol der
dacht, voor a'chzelf. Hq lag daar,
wonderiqk rustig. Alleen iqn mond
bewoog. De oogen hield hg bqna
voortdurend gesloten. En ik moest
me inspannen om alles goed te hoo
ren, zóó zacht sprak hq.
Eerst wist zq niet. dat ze niet van
me hield. Ze heeft zeker wel gedacht'
dat ze gelukkig was, en ie klaagde
nooit. Maar ze werd stil. En ik be
greep maar nieL Ik begreep niet, dat
ze wat anders noodig had. Ik had
over dag mqn werk, m'n jongens. Zq
kon hoogstens wat gaan winkelen,
waar h die kleine plaats niet zoo
heel veel aan was,
Toen kwam hg. Een jonge dokter,
een oud-leerling. Hq kwam eerst om
mq, om lessen eerst, om samen oude
handschriften na te pluizen, later. We
hielden daarvan, hq en ik, en hg deed
prachtige vondsten.
Hq was jong en vroolqk. Hield
van menschen en uitgaan als zg. Als
hg vertelde van zijn reizen, van de
feesten, die hg meegemaakt had, hing
zq aan zgn lippen. En hq kwam zoo
dikwqls,
Ik wist niet, hoever dat gevorderd
was. Of ze het wisten van zichzelf,
van elkaar. Maar voor mg was het
zoo duideigkEn Ik was daar de
sta-inden weg."
Weer zweeg hg een poos. Hg lag
doodstil en zóó wit, of hg zóó zou
sterven. Ik liet hem wat drinken. Toen
ging hg verder, aldoor op denzelfden
zachten toon, maar moeilqker en met
groote tus8chenpoozen nu :„Ik besloot
haar de vrgheid Ie geven, maar wist
niet hoe. Telkens probeerde Ik er
over te praten, maar ik koa niet. Ik
kon niet. Hit wou niet over mgn
lippen en nooit kwam de gelegenheid
wapenfabrikanten zijn brieven
voorgelezen van zekeren Taylor,
vertegenwoordiger te Parijs van
den wapenfabrikant Dupont,
waarin het volgende wordt ver
klaard
„In 1932 kwam bericht uit
Nederland dat Duitsche politieke
organisaties, zooals die van de
nationaal-socialisten en andere,
bijna alle waren gewapend met
Amerikaansche revolvers en
Thompson-machinegeweren en
dat er een geregelde smokkel
handel bestond van wapenen
naar Duitschland".
In een anderen brief kon men
lezen, dat Amerikaansche wape
nen naar Duitschland werden
overgeladen in lichters op de
Schelde alvorens de schepen in
Antwerpen aankwamen en dat
hierna de Nederlandsche politie
onmachtig was iets te doen, of
schoon de Nederlandsche autori
teiten hun best deden om dezen
smokkelhandel tegen te gaan.
Tengevolge van protesten van
ten minste vijf regeeringen zullen
zekere deelen van het onderzoek
der senaatscommissie naar den
handel in wapenen niet mogen
worden gepubliceerd.
Ook verklaarde Lammot, een
vertegenwoordiger van de firma
Dupont de Nemours, voor de
commissie van onderzoek, dat
hij mededeelingen had ontvangen,
waaruit blijkt, dat in Duitschland
groote hoeveelheden ontplofbare
stoffen van hooge explosiekracht
worden vervaardigd, ondanks het
bij het verdrag opgelegde verbod.
In verband met de resultaten
van het onderzoek der Ameri
kaansche senaatscommissie naar
de wapenindustrie, waarbij ver
schillende feiten aan het licht
zouden zijn gekomen, met be
trekking tot de levering van oor
logsmateriaal aan Zuid-Ameri-
kaansche staten, waaronder ook
Argentinië, hebben de departe
menten van Oorlog en Marine
bekend gemaakt, dat zij com
missies hebben benoemd voor
het instellen van een onderzoek
naar de juistheid der aan het
licht gebrachte feiten.
waar ik op wachtte' Ik werd nerveus,
overspannen. Het was niet uit te
houden, die jonge vrouw, waarvan ik
hield, die jonge man, die me lief was
en ik als een muur tusschen die twee.
Het werd een nachtmerrie voor me,
een obsessie. Wat een ellendige da
gen, wat een gruwelijke nachten 1
Ik moest weg. Spreken zou ik
nooit, nooit kunnen, en zg zwegen
beiden.
Toen schreef ik haar een brief, dat
ik wegging voor langen tijd. Dat ze
met zichzelf tot klaarheid moest ko
men. Dat ik niet tusschen hen wilde
staan. Dat ik toe wilde stemmen in
een scheiding, als zq die aanvroeg en
alle schuld op me zou nemen.
Ik ging weg naar Beieren, waar ik
een klein bergdorp wist, waar niemand
me kende en waar ik tot rust hoopte
te komen. Ik had geen adres achter
gelaten. Niemand wist waar ik was.
Hollandsche kranten las ik nu en dan
aan de leestafel van een hotel daar in
den omtrek. Daar in dat laadje heb
ben ze mgn heele bezit geborgen.
Haal mqn portemonnaie er eens uit t
Ik deed wat hg verlangde en vond
op zqn aanwijzing in een van de
vakjes een oud krantenuitknipsel. Dit
stond er
Hedenmorgen werd uit de Maas
opgehaald het vreeseigk verminkte ïgk
van een man van ongeveer vgftig jaar.
Het is vermoedeigk het lijk van den heer
K. Op een tweede uiWr.ipsel las ik t
De echtgenoote van den heer K. heeft
het l|k herkend. Vermoedelqk heeft de
heer K. in leven leeraar aan het gymna
sium te B. in overspannen toestand een
eind aan zgn leven gemaakt en is door da
schroef van een stoomboot zoo deerlijk
gehavend.
AXELSCHE
COURANT