Twee aangebedenen.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeen wscli- VI aan deren,
No. 37.
DINSDAG 14 AUGUSTUS 11>34
50c .Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
De politiek in
Nederlandsch Oost-Indië.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Dezer dagen werd de laatste
zitting van den Volksraad in de
huidige samenstelling voor ge
opend verklaard met een rede
van den Landvoogd.
Maar, terwijl de bestaande
Volksraad zijn laatste zittingsjaar
is aangevangen, worden reeds
voorbereidingen getroffen om den
nieuwen Volksraad samen te
stellen. Derhalve, een jaar, voor
dat deze zal moeten optreden.
Het is bekend, dat de leden
van den V.R. voor een grooter
deel worden gekozen door de
diverse bevolkingsgroepenvoor
een kleiner deel door de Regee
ring worden benoemd.
De verkiezing geschiedt door
de leden van stadsgemeenteraden
en door die van de Regentschaps
raden. De verkiezingen voor deze
lichamen gaan aan die van den
Volksraad vooraf voor zoover
er verkiezingen zijn en zullen
binnen korten tijd dan ook plaats
vinden. In de gemeenteraden
worden alle leden gekozen. Is
nu de samenstelling van de Ge
meente- en van de Regentschaps
raden bekend, dan is het een
eenvoudig rekensommetje om met
vrij grooten graad van nauwkeu
righeid uit te maken, hoe het
gekozen deel van den V.R. er uit
zal zien. Het is daarom, dat
men zich dezer dagen warm
loopt voor de gemeenteraadsver
kiezingen. Want, zij vertegen
woordigen, behalve een gemeen
tebelang, ook een politiek be
lang.
Medio October vindt de can-
didaatstelling voor den Volksraad
plaats, doch eerst op een der
eerste dagen van Januari volgt
de eigenlijke verkiezing.
Deze verkiezing draagt dus een
absoluut politiek karakter. Wan
neer bijv. het l.E.V. over een
groote meerderheid in de beide
raden beschikt en dat doet het
Verbond dan zou het mogelijk
zijn, dat bijna uitsluitend l.E.V.'-
ers worden gekozen. Want een
evenredige vertegenwoordiging
bestaat in Indië (nog) niet.
Het zal duidelijk zijn, dat bij
deze verkiezing de politieke rich
ting den doorslag geeft en niet,
zeker niet alleen, de vraag of
men den meest geschikten can-
didaat heeft gesteld.
De Regeering heeft het recht,
het kleinste deel van de leden
van den Volksraad te benoemen.
Men spreekt daarbij wel eens
van een correctief; van een mid
del, om ook de kleine partijen
in den Raad tot uiting te doen
komen. Bijvoorbeeld de roode,
en half roode groepjes, die anders
geen spoor van kans zouden
hebben. Tevens schuilt in het
benoemingrecht het middel, be
kwame personen, van welke
richting ook, dus uitsluitend ter
wille van hun bekwaamheid, in
den Raad te brengen.
Voor deze benoeming mogen
adviezen worden gegeven door
partijen, groepen, belangen ge
meenschappen, zelfs door perso
nen. Dat daarvan een naarstig
gebruik wordt gemaakt, zal wel
duidelijk zijn. Het blijkt nu en
dan ook wel uit die benoemin
gen. En ook hier komt het voor,
dat bij het stellen van candidaten
lang niet altijd voldoende reke
ning wordt gehouden met den
eisch van geschiktheid met an
dere woorden dat de politieke
(godsdienstige) gezindheid prae-
domineert.
De benoemingen voor den V.R.
volgen eerst eenigen tijd nadat
de volledige uitslag van de ver
kiezingen bekend is.
Dat het gewenscht is, één, of
liefst meer, specialiteiten op finan
cieel en economisch gebied in
den Volksraad te hebben, daar
over zal men het nu wel
eens zijn.
Intusschen zit men in Oost-
Indië nu volop in de politiek en
blijkt voldoende, dat degenen,
die zeggen, dat men daar niets
van politiek bemerkt, ongelijk
hebben. Degenen, die het zich
niet aantrekken zullen er natuur-
lijk het minst van bemerken,
maar dat komt dan wel, als de
politiek aan hen gaat doen en
ze voelen, dat ze eigenlijk te laat
zijn, om er zich mee te bemoeien
en ze dan reeds overwonnen zijn
door degenen, die het nu niet
precies naar hun zin doen.
Het gaat in lndië dus helaas
al niel veel anders dan in Hol
land.
Nauw zijn de groote verkie
zingen in aantocht of er ontstaat
een geprononceerde neiging tot
het vormen van een nieuwe partij
of groep.
Tot dusverre is het aantal
partijen en partijtjes in lndië
betrekkelijk klein geweest.
Aanvankelijk telde men slechts
de gewone schakeeringen, den
N.-I. Vrijz. Bond, een L K. P.,
de Chr. Ethische Partij, en in
naam althans, ook een roode
partij en daarmee eindigde het.
Toen echter de Volksraad een
korten tijd had bestaan en de
leden van dat college ook ver
kozen konden wordentoen
bleek, dat primo dat lidmaatschap
niet onbelangrijke materiëele voor
deden opleverde, terwijl ook
voor gewezen volksraadsleden
nog wel eens een baantje vrij
was of, als men ambtenaar, dan
wel officier was, de gelegenheid
kreeg zijn hoogste en hoogere
chefs zoodanig voor zich in te
nemen, dat latere promotie ver
zekerd was toen begon het
partijwezen op te leven.
Er was daarvoor nog een an
dere reden.
De achtereenvolgende Regee
ringen, of wil men liever be
stuurders, deden zien dat hier
op aarde niets bestendig van
duur is.
Na Van Heutz, Idenburg. Toen
Van Limburg, daarna Fock, toen
De Graaf en nu De Jonge.
Ieder van die landvoogden
drukte zijn stempel op de bij
hem behoorende bestuursperiode.
Het regiem van Limburg Stirum,
waarbij de inlander verheerlijkt,
boven den zevenden hemel werd
opgevoerd, de Europeaan en zijn
belangen in vele gevallen grondig
werden genegeerd, gaf het aan
zijn aan twee groote belangen
gemeenschappen.
Beide hadden ten doel een
rem te vormen tegen al te groote
dwaasheden. De een meende
het middel te moeten zoeken in
een samenbrengen van alle ras
sen in één groepeering onder
nationale vlagzoodoende der
Regeering toeroepende in zach-
ten toon: «er zijn ook nog andere
belangen dan die van den In
lander".
De ander stelde zich op het
standpunt, in de eerste en laatste
plaats te moeten opkomen voor
de belangen van den Indo-Euro
peaan welke belangen steeds
meer in de verdrukking kwamen
en nog zijn.
De oprichting dezer groepen
of partijen was dus voor een
belangrijk deel een correctie op
verkeerd beleid.
Dit is ook geweest de oprich
ting van de Vad. Club ir. 1929.
Uitsluitend een beweging, welke
te kennen wilde geven: «Wij
Nederlanders in Indië zijn het
moede, om steeds ten achter
gesteld te worden, en datgene,
wat ons dierbaar is, te zien ge
hoond en getrapt".
Wat te verwachten was, is
gebeurd.
In diverse partijen is oneenig-
heid ontstaan en dreigt scheuring.
Dat de I.K.P. bereids is uiteen
gevallen zal wel bekend zijn. De
C.S P. heeft kort geleden een
moeilijken tijd doorgemaakt.
Thans is de jongste loot aan
den politieken stam aan de beurt
de V.C.
De drie hoofdpersonen, althans
drie vooraanstaande leiders, laten
het schip in den steek. Zij heb
ben genoeg van de Indische po
litiek. Dat wil zeggen zij kun
nen het goede voor het betere
verruilen. Bovendien is de poli
tiek tegenwoordig, nu ja, wat
onzeker. Pensioenen zijn niet
veilig meer, wat moet het dan
met de inkomsten van politici
Dan komt er nog iets bij.
Het nationaal-socialisme be
staat ook in Indië, zelfs een
Op ai deze vragen antwoordde Va'
soort fascisme.
Of deze bewegingen daar veel
om het lijf hebben, wagen wij te
betwijfelen. Dat zou trouwens
ook niet kunnen.
Toch, de beweging is er, ze
telt aan aanhangers in de be
staande partijen en door enkelen
wordt nu getracht, met behulp
van deze en dergelijke combina
ties een nieuwe partij of groep
te vormen. Met de stille gedachte,
dat zulk een combinatie wellicht
een of twee zetels zou kunnen
veroveren.
Zoo schijnt een nieuwe partij
op koinst te zijn. Een partij,
nog meer vaderlandsch dan de
Vaderlandsche Club en, een tik
keltje fascistisch.
Het «Nieuws" merkt naar aan
leiding daarvan op
„Indië is een land voor de
economische werkers, niet voor
de politieke praatvaêrs.
Daarom, als de heeren politici
in hun onderlinge, vrijwel parti
culiere en met het algemeen be
lang zeer weinig te maken heb
bende veetes aanleiding trachten
te speuren tot de creatie van een
nieuwe groep, dan staat daarte
genover het parool der reeds
zwaar genoeg bezochte Indische
samenleving: geen nieuwe groe
peering in de „politiek".
Op een moment dat alles in
Europa zich afwendt van een
politiek zooals die ginds in haar
ergste verwording werd verdra
gen, zal men in lndië trachten
er nog een schepje op te leggen
en onder het mom van fas
cisme nog wel al maar door
nieuwe partijtjes blijven stichten
Wij geven de vrij onnoozel
gemaskeerde plannen weinig kans
van slagen.
Indië, dat in economisch en
sociaal en politiek opzicht altijd
een tweedehandsch leven leidt,
dat geen auto-dynamische struc
tuur kent onvoorwaardelijke
eisch voor een werkelijk fascis
tisch régimeIndië, zeggen
wij, is geen land voor een ge-
iegenheids-fascisme, welks wer
kelijk doel niet op samenbinding
is gericht, maar op zoo veelvuldig
(Wordt vervBlgd),
AXELSCHEff COURANT
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
8)
Een snelle blik overtuigde Valentijn
dat geen spiegel, geer. deur bem kon
verraden, hij drukte de jonge weduwe
aan zijn hart en zonder iets te zeggen
drukte hij een kus op haar blooten
schouder.
De minste kreet van mme Delaunay
zou een afschuwelijk schandaal ge
wekt hebben. Gelukkig voor den
onbezonnene, toonde zijn danseuse zich
voorzichtig, maar zij kon zich niet
tegelijkertijd dapper toonen en zij
zou gevallen zijn, als hij haar niet
gesteund had.
Hij steunde haar dus en op zijn arm
gesteund kwam zij de salon binnen,
nauwelijks in staat adem te halen.
Wat zou hij niet gegeven hebben om
de slagen van dat bevend hart te
kunnen tellen I Maar de muziek hield
op, men moest naar huis, en wat hij
ook tot mme Delaunay zei, zij wilde
hem geen antwoord geven.
Onze held had zich niet vergist, toen
hij vreesde teveel op de onverschil
ligheid van de markiezin gerekend te
hebben. Hij was nog nauwelijks wak
ker den volgenden morgen, toen hij
een briefje onhing, dat ongeveer
als volgt luidde
«Mijnheer, ik weet niet wat u het
reent geeft mij in dergelijke bewoor
dingen te schrijven. Als het geen
vergissing is, is het een weddenschap
of een onbeschaamdheid. In ieder
geval, ik «tuur u den brief hierbij
terug, die niet voor mij bestemd kan
zijn".
Nog geheel vervuld van levendiger
herinneringen, als Valentijn was, her
innerde hij zich nauwelijks de liefdes
verklaring, die hij aan mme de Parnes
gezonden had. Hij herlas dan ook
twee of drie keer het briefje, voordat
hij duidelijk de bedoeling er van be
greep. Hij was er eerst vrij beschaamd
over en trachtte te vergeefs te be-
bedenken welk antwoord hij zou kun
nen geven. Terwijl hij opstond en
zich de oogen uitwreef, werden zijn
gedachten helderder. Het scheen hem
toe, dat deze woorden niet geschre
ven konden zijn door een vreuw, die
zich beleedigd gevoelde. Mme De
launay zou zich zoo niet uitgedrukt
hebben. Hij las den brief, hij vond
er niets in, dat toorn kon opwekken
het was een hartstochtelijke, misschien
dwaze brief, maar hij was oprecht en
eerbiedig. Hij wierp het briefje op
de tafel en wilde er niet meer aan
denken.
Maar bij dergelijke voornemens
blijft men gewoonlijk niet langhQ
zou er inderdaad misschien niet meer
aan gedacht hebben, fals het briefje,
inplaats van streng, feeder of alleen
beleefd geweest was, want de vcrige
avond had in de ziel van den jongen
n an een diepen indruk achter gelaten.
Maar toorn is aanstekelijk Valentijn
begon met aan het briefje van de
maikiezin zijn scheermes af te vegen,
daarna verscheurde hij het en gooide
het op den grond, daarop verbrandde
hij zijn liefdesverklaring, toen kleedde
hij zich aan en liep met groote stap
pen de kamer op en neer, vervolgens
liet hij zijn ontbijt komen en kon
eten noch drinken, daarna ten slotte
nam hij zijn hoed en ging op weg
naar mme de Parnes.
Men vertelde hem,dat zij uitgegaan
was, hij wilde echter weten of het
waar was en met de woorden «Dat is
goed, ik weet het, ging hij vlug de
deur binnen. De portier liep hem
achterna, toen hij het kamermeisje te
genkwam. Hij klampte haar aan, nam
haar terzijde en drukte haar zonder
verdere voorbereiding een louis in de
hand. Mme de Parnes was thuis;
met het dienstmeisje was overeenge
komen, dat niemand Valentijn gezien
bad en dat men hem bij vergissing
had doorgelaten. Daarop trad hij
binnen, ging de salon door en vond
de markiezin alleen in haar slaapkamer.
Zij bleek, om de waarheid te zeggen,
veel minder vertoornd dan haar briefje.
Toch deed zij hem, dat had hij toch
verwacht, verwijten over zijn gedrag
en vroeg hem heel koeltjes door welk
toeval hij binnengekomen was. Hij
antwoordde rustigweg, dat hij geen
bediende tegengekomen was om zich
te laten aandienen en dat hij kwam
om in alle nederigheid zijn veront
schuldigingen over zijn gedrag aan te
bieden.
En welke verontschuldigingen
kunt gij daarvoor aanvoeren vroeg
mme de Parnes.
Bij toeval kwam Valentijn het woord
vergissing uit het briefje inde gedachte;
het scheen hem aardig dit als voor
wendsel aan ta grijpen en zoo de
waarheid te zeggen. Hij antwoordde
dus, dat de beleedigende brief, waar
over de markiezin ontsticht was, npt
voor haar geschreven, maar bij toeval
aan haar gezondrn was. Maar het
was niet gemakkelijk om zoo iets te
bewijzen» zooals ge u kunt voorstellen, f
Hoe kan men bij vergissing een naam
en een adres op een brief zeiten Ik
neem niet op me u uit te leggen om
welke reden mme de Parnes geloofde
of voorgaf te gelooven wat Valentijn
haar vertelde. Hij vertelde haar ove
rigens oprechter dan zij van hem ge
dacht had, dit hij verliefd was op
een jo ige weduwe, dat die weduwe
door een zeer eigenaardig toeval veel
op mme de Parnes geleek, dat hij
haar den vorigen avond gezien had
hij zei, kortom, al wat hij kon zeggen,
maar liet den naam weg en enkele
kleine bijzonderheden, die gij zult
kunnen raden.
Er zijn meer voorbeelden van, dat
een nieuweling in de liefde dergelijke
verhalen b.-zigt om zijn neiging te
verbergen. Tot een vrouw le zeggen,
dat men een ander dan haar lielheeft,
dat is als het moet een romanesk mid
del, dat het recht kan geven over
liefde te spreken maar er is hiervoor,
naar ik meen, noodig, dat de vrouw,
bij wie men dergelijke krijgslisten
toepast, een beetje goeden wil toont:
begreep de markiesin het in dien zin
Ik weet het niet. Het was meer uit
gekrenkte ijdelheid dan uit liefde, dat
Valentijn gekomen was; het was meer
gestreelde ijdeiheid dan liefde, die
mme de Parnes tot kalmte bracht; zij
kwam er zelfs toe den jongen man
eenige vragen over ziin weduwe te
doen; zij sprak haar verwondering uit
over de gelijkenis, waarvan hij haar
vertelde; zij zou, zeide zij, zich er
wel eens met eigen oogen van willen
overtuigen, Hoe oud is zij vroeg
ze; is zij kleiner of grooter dan ik?
heeft se geest tot welken kring hoort
ze ken ik haar niet
lentijn zooveel mogelijk volgens waar-
neid. Die oprechtheid van zfln kant
had den schijn van een bedekte vlei
erij. Zij is niet grooter en niet klei
ner dan u, zeide hij, zij heeft, evenals
u, een bekoorlijke gestalte, evenals u
onvergelijkelijke voetjes, evenals u
mooie oogen vol vuur. Een gesprek
op dezen toon mishaagde de markiezin
niet. Terwijl zij buiten spel bleef,
was zij er toch z|delings in betrokken.
Om de waarheid te zeggen, was Va
lentijn geschokt over een dergelijk
optreden, hij kon die h?lfdengd noch
die halve schijnheiligheid begrijpen
van een vrouw, die boos werd over
een oprecht woord maar die er wel
bedekt van wilde hooren. Toen hij
de knipoogjes zag, die de markiezin
zichzelf in den spiegel gaf, had hij
lust haar alles te zegcen, haar naam
de straat, haar te vei tellen van den
kus op het bai, en zoodoende voliedig
wraak te nemen over het briefje, dat
hij ontvangen had.
Een vraag van mme de Parnes
bracht een keer in de onaangename
stemming van den jongen man. Zij
vroeg hem op schertsenden toon, of
hij haar dan tenminste den voornaam
van de weduwe niet kon zeggen. «Zij
heet Julie", antwoordde hij terstond.
Er was zoo weinig aarzeling in dat
antwoord, dat mme de Parnes er door
getroffen werd. «Dat is wel een mooie
naam, zei ze, en het gesprek stokte
plotseling.
Er gebeurde toen iets, dat mis
schien moeilijk te verklaren ea mis
schien toch gemakkelijk te begrij
pen is,
