Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh- Vlaanderen.
No. 9.
VRIJDAG 4 ME I 1934.
50e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
O R E L I O".
FEUILLETON.
Tijdig gered.
trafJ
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Eerste Blad.
(Ingezonden.)
Op zeer bescheiden wijze mag
men wel zeggen werd op een
der laatste repetities het feit
herdacht dat het 15 jaar was
geleden, dat de werkzaamheden
hun gewone voortgang kregen,
die door verschillende omstan
digheden werden onderbroken.
Toch zal het velen genoegen
doen daar op deze plaats nader
bij stil te staan en een greep uit
de geschiedenis der vereeniging
te doen.
„Orelio" werd in 1909 (No
vember) opgericht en viert dus
dit jaar haar 25-jarig bestaan,
zoodat over oprichting etc. nog
wel het een en ander kan worden
gezegd.
Toen dan in 1914 de mobili
satie uitbrak en vele mannelijke
leden het blauw of veldgrijs
moesten aantrekken ter bewaking
van onze landsgrenzen, kon „de
zang" zich niet ontwikkelen zoo
als het bestuur zich dat voor
stelde.
Toch hield men zoo goed en
zoo kwaad het ging de zaak op
pootjes en sukkelde men verder
met degenen die beschikbaar
bleven men slaagde er zelfs nog
in een uitvoering te geven, waar
van de opbrengst ten goede
kwam aan het steun-comité, het
geen zich als doel stelde om het
leed van de vele Belgische uit
gewekenen die onze plaats be
volkten, te verzachten. Hoewel
niet bijster veel kon toch nog
een batig saldo worden afge
dragen.
Met succes werden de groote
moeilijkheden overwonnen en
werkte men samen met de zang-
vereeniging te Hulst, welke onder
leiding van denzelfden Directeur
stond, nl. dhr. P. C. v. Delft.
En zoo was het dat op Kerst
dag 1915 Orelio naar Hulst ging
om daar mede te werken aan de
Kerstuitvoering. Het „Vrede op
Aarde" moet in die dagen wel
Engelsche vertaling.
30)
Dat deel van ons leven, waarover
ge spreekt, is dood. Trevisco is diep
begraven.
Dat is niet waar. Het verleden
leeft met ons, in ons. Wij kunnen het
niet veranderen, dat is zoo, maar het
kan ons voorlichten. Wijsheid kunnen
wij er uit putten. Voor jou en mij zal
er altijd een plaats zijn, waar de zee
wind zingt I Dat Is en blijft ons ge
zamenlijk eigendom.
Een oogenblik versachtte zich haar
blik en ik zag haar lippen trillen.
Waarom spreek je daarover?
vroeg ze. Heb ik nog niet genoeg ver
driet gehad?
Ik wil je geen verdriet doen
antwoordde ik. Ik wil je alleen doen
begrijpen dat wij nooit meer heelemaal
aan elkaar kunnen ontkomen, We zijn
te diep in elkaai's leven doorgedrongen.
Zij kwam een stap naderbij Zelfs
als dat zoo is, antwoordde ze zacht,
wat nut heeft het dan nog er over te
spreken In het leven van de meeste
menschen zijn dingen, die men beter
doet te vergeten.
Maar als een droevige herinnering
er minder droevig door kan worden
Als Iets in den kelk kan worden ge
mengd dat den bitteren inhoud zoet
naakt
Dal is onmogetQk, antwoordde
klj snel.
Waarin Onmogelijk Een ellen»
schuchter geklonken hebben onder
de toen heerschende toestanden.
Inmiddels hadden zich enkele
te Axel liggende militairen aan
gesloten en werkten aan deze
uitvoering mede, welke door plm.
700 belangstellenden werd bijge
woond.
„Ofschoon wij reeds van vorige
„uitvoeringen weten, dat deze
„vereeniging over goede krachten
„beschikt, bleek toch dat het
„verlies door mobilisatie geleden
„niet van overwegenden invloed
,op het geheel was geweest";
aldus de „Ax. Crt." van dien tijd.
En verder, „dat het dhr. C- van
Aken was, gemobiliseerd en „in
garnizoen" te Axel, die als ba
riton-zanger aan die uilvoering
medewerkte en veel tot het be
haalde succes bijdroeg. Ds. L.
M- de Boer riep in zijn slot
woord allen een hartelijk tot
weerziens toe, „mocht het zijn
bij werkelijk Vrede op Aarde",
aldus Ds. de B. Triestig genoeg
liet deze tijd nog lang op zich
wachten.
Nadat in het begin van 1916
nog een liefdadigheids-uitvoering
was gegeven ten bate van de
slachtoffers van den watersnood
in Nederland, vermeldt de ge
schiedenis niet veel meer en leek
het wel of dit de laatste maal
was geweest, dat Orelio in het
openbaar was opgetreden en nu
langzaam maar zeker ,op de
flesch" zou gaan.
Het kanon donderde zonder
ophouden over Vlaanderens lan
den en ging door aan de vernie
tiging van alle leven. Had men
onder die omstandigheden geen
lust in het verenigingsleven
Maar wij lezen reeds in de
„Ax. Crt." naar aanleiding van de
hierboven genoemde uitvoering
te Hulst: „Wie niet zoo goed
„met de plaatselijke omstandig
heden alhier bekend is, zal zich
„terecht afvragen, is nu gansch
„de Axelsche jongelingschap in
„mobilisatie dat van een andere
„gemeente steun moet worden
„verleend
„Och neen, geachte lezer of
„lezeres komt des Zaterdags of
dig misversland heeft ons jarenlang
gescheiden. Stel dat we dat misver
stand oplossen. Wat dan
Het zou niets veranderen, Zij
sloeg haar orgen neer.
Waarom niet? Is je liefde dan
in zoo bitteren haat veranderd
Liefde cf haat hebben met d.ze
zaak niets te maken. Zij keek mij recht
in de oogen.
Jij hebt je weg gekozen en liet
het aan mij over den mijnen te kiezen
Zeker, ik h a d mijn weg gekozen
en ofschoon daarin een noodlottige
mijlpaal werd geplaatst, is, zoo
mogelijk, die weg voor mij nog
dezelfde gebleven. Kan het?
Ik zie er niet het nut van in ons
hierover nog langer te folteren. Doe
mij genoegen en maak een eind aan
dit onderhoudzooais ik zeide is mijn
tijd beperkt en zou ik mij moeten ver
ontschuldigen, iRdien
Ik zal gaan, maar m(t de geluk
kige gedachte voorloopig, dat nog niet
alle hoop tevergeefsch is geweest.
Met een harerzijdsch schijnbaar koel
afscheid verliet ik het huis, nadat de
dienstbode weer mijn kleeren had aan
gereikt en de deur had geopend.
Thuisgekomen wierp ik mij in een
gemakkelijker! stoei, afgemat en over
spannen. Ik was geen vier-en-twintig
uur weg geweest en het leek me of ik
in geen week in deze kamer had ge
zeten Den heelen toonladder van emo
tie had ik doorgemaakt, den hoogsten
top van hoop had ik bestegen en in
den dlepsten afgrond van teleurstelling
en verwijting was ik afgedaald, en
alles om een vrouw één enkele
vrouw I
En nltQd nog klonk mQ die onheil*
„Zondagsgvonds b.v. tusschen 6
„en 7 uur maar eens in de Noord-
„straat, U zult zien, dat allen
„nog niet in de grijs-groene
„zitten en er nog voldoende voor
raad is, om een krachtige ver-
„eeniging te hebben. Doch op
,'t gebied van vereenigings-leven
„staan wij hier nog vrij wel rond
„het vriespunt. Allerwege in ons
„Vaderland wordt getracht om de
„Volkszang op te heffen. De
„zangverenigingen zullen voor
zeker daaraan het krachtigst
„kunnen medewerken. Men* leert
„daar tenminste liederen die bij
„verjaarspartijen en andere ge
zellige familie-feesten de feest-
„vreugde verhoogen en meer op
„gemoed en hart werken dan een
„liederlijken straatdeun dat kan
„doen.
„In vele plaatsen hier te lande
„wordt alle moeite gedaan om
„zooveel mogelijk de jongelui
„van de straat te houden, door
„te trachten ze zooveel mogelijk
„fatsoenlijke ontspanning te ver
schaffen. Hoe ver staat het in
„'t algemeen hier daarmee?
„Ouders en jongelieden, wan-
„neer „daghet in't Oosten" daar-
„vnor in Axel
Hier blijkt wel uit, dat voor
namelijk onder de heeren niet
veel animo bestond. Misschien
kwam het ook doordat men lie
ver op „'t hoekje" de sensationeele
berichten besprak uit die dagen,
wat er voor „Nieuws van het
Westerfront" wasof dat men
zich liever op die plaats rond
den verlofganger schaarde om
diens wonderbaarlijke verhalen
aan te hooren, liever dar. dat
men zich bemoeide met de kunst
om „het regeltje" te leeren.
Maar toch zou daar eindelijk
(en gelukkig) verandering in ko
men. De frissche Westenwind
had den kruitdamp verdreven en
het was in Maart 1919, dat enkele
jongelui, die deels vroeger lid
waren van het Kinderkoor, de
behoefte gevoelden aan een ver
eeniging als Orelio.
Zij vonden uit, dat dhr. A.
Esselbrugge Sr. nog altijd „offi
cieer-secretaris was en tot dezen
spellende stem in de noren EffiUs
stem was het niet, ook Enid's stem niet.
En het leek mij zco dwaas ran zulk
een begoocheling toe te geven. Ik wist
dat Agnes mij niet eens zou willen
ontvangen als ik naar Redlip terug
keerde. Zij was juist het soort vrouw
dat zichzelf opoffert voor een idee van
eer of plicht.
En toch terwijl ik in het vuur
zat te kijken en haar gelaat uit de
gloeiende blokken zag opdoemen,
voelde ik dat haar ziel mij te hulp
riep, dat buiten ruimte en tijd haar
ziel klaagde om reddingen verlossing.
Nog nimmer had ik mij zoo mach
teloos gevoeld. Uiterlijk zou ze on
buigzaam blijven. Haar wilskracht was
even mooi en sterk als al haar andere
zielseigenschappen. Zij zou naar het
ahaar gaan met denzelfden moed als
destijds de martelaars naar den brand
stapel. Zij zou haar lichaam aan haar
echtgenoot geven haar ziel nimmer.
Qeen enkele poging tot bevrijding zou
ze doen dat was mij wel uit ons
gesprek gebleken misschien zou ze
het huwelijk nog zoo lang mogelijk
uitstellen, wellicht zoolang haar moeder
nog het ziekbed houden moest. Maar
dit zou den loop van zaken niet ver
anderen.
En het werd mij duidelijk dat ik
haar redden moest tot eiken prijs. Was
da! niet de zin van dien roep, die te
midden van het geraas van den trein
tot mij was gekomen
Ik ben niet bijgeloovig en hecht geen
waarde aan geestzienerij of toover-
kracht of handlezen. Ik zou niet weten
waarom men iemands leven uit de
lijnen van zijn hand zou knnnen lezen
en niet uit die van zijn voet; maar
jarenlang atudeeren en denken hebben
meenden zij zich te moeten
wenden.
Daarbij gesteund door wijlen
dhr. J. K. Vink deed dhr. E. het
noodige om die kleine groep te
helpen en ook eerstgenoemde
was een warm voorstander van
Orelio en stelde zich op zijn
leeftijd nog gaarne ter beschik
king om een bestuursfunctie op
zich te nementoen evenwel het
nieuwe leven in de vereeniging
was gebracht, achtte hij zich ge
roepen zijn taak neer te leggen
en hoe ongaarne ook, aan jon
geren over te geven. Uit waar
deering voor zijn verdienstelijk
werk, dat hij gedurende een reeks
van jaren had verricht, (want
evenals dhr. E., behoorde hij
reeds tot het vroegere bestuur)
werd hem het Eere-lidmaatschap
aangeboden hetwelk hij accep
teerde.
Het past om op deze plaats
met eerbied en waardeering aan
dezen, een der grondleggers van
het Orelio in zijn huidigen vorm,
terug te denken.
Wat is er in den tijd van 15
jaar gebeurd
Had men zich in 1919 het
tegenwoordige Orelio voor kun
nen stellen
Dat groepje dat toen „de zang"
was, is uitgegroeid tot een mooie
vereeniging, die onder leiding
van Blansaart, steeds grootscher
vorm aannam. In de le plaats
is zij plaatselijk van beteekenis
gewordenzij heeft zich een
sympathie en een populairiteit
verworven, zooals men die zich
maar denken kan. Zij heeft
velen aangename uren gebracht,
niet alleen dengenen die de uit
voeringen bijwoonden maar ook
hun die daaraan medewerkten.
Tweedens heeft zij door aan
sluiting bij den Zeeuwschen
Bond een goeden naam in de
provincie verworven. Begon zij
de aandacht op zich te vestigen
door de steeds beter wordende
uitvoeringen, hoe leefde „men"
mede als de dag weer daar was
dat werd deelgenomen aan een
concours.
In dichte drommen wachtte
mij de overtuiging gebracht dat er
gebieden zijn buiten dit rijk der matarie
waar zelden of nooit de wetenschap
is doorgedrongen waar ongekende
wetten heerschen waar geheimen
schuilen die wachten op oplossing.
Heden ten dage slingeren wij onze
draadlooie berichten duizenden mijlen
ver door de lucht. Hoe kort geleden
nog zou men dit voor onmogelijk heb
ben gehouden. Zou telepatische over
brenging van gedachten dus per sé
een onmogelijkheid zijn? Is het be
lachelijk te meenen, dat eenmaal een
dieper inzicht in de wetten van het
rijk des geestes ons ongeloofelijke
mysteriën zal ontsluieren Is 't on
mogelijk dat eenmaal ziel tot ziel zal
spreken, zonder middel van de materie,
dat de kracht van onzen geest alleen
de ruimten zal overbruggen
Was het zoo onmogelijk, dat Agnes
ziel de mijne had geroepen? Mij een
tijding had gezonden die haar lippen
nimmer zouden uitspreken Een tijding
van haar ellende en wanhoop, die ik
verstaan kon, omdat leed en liefde
mij ontvankelijk gemaakt hadden voor
zuik een roep?
Ik aarzel deze woorden aan het pa
pier toe te vertrouwen. Geven zij een
redelijke verklailng? Hoe licht zal mijn
lezer geneigd zijn te zeggenHet
was niet anders dan verbeelding.
Maar wat is verbeelding? Het is
zoo gemakkelijk een woord te vinden
voor verklaring; maar wat verklaart
dit woord dan
Waarom verbeelden wij ons dingen?
Waarom scheppen wij ons beelden die
ons oog nimmer heeft gezien Waar
om hooren wfj stemmen in de atilte
en reizen ln één oogwenk duizend
mijlen ver
men soms op extra-tram of auto
bus, waarmede deze groep ama
teur-zangers huiswaarts keerde,
die, evenals andere vereenigingen
de Axelsche vlag in den vreemde
uitdroeg.
Weliswaar heeft dat alles mee
gebracht, dat het Directeur- en
lidmaatschap meer vroeg dan
vroeger en het repeteeren,
of liever gezegd studeeren, niet
meer zoo was als in „den goeden
ouden tijd".
Niet om af te dingen op het
vroegere werk, want wij hebben
ook daar groote waardeering voor,
doch het publiek is steeds meer
gaan eischen. Om sympathie en
populairiteit te behouden moest
daarmede rekening worden ge
houden.
Die eischen brachten mede,
dat de repetities naast een zoo
prettig mogelijke ontspanning een
aangename inspanning werden
om te trachten gezamenlijk wat
goeds te bereiken.
Het is bereikt; men had hart
voor de zaak, een saamhoorig-
heidsgevoel werd gekweekt, ge
koppeld aan een vasten wil en
een enthousiasme, dat het voor
velen aanlokkelijk maakte mede
te wtrkenhetzij actief, hetzij
„achter de schermen".
Niet altijd is het voor den
wind gegaan, maar er zijn te
veel mooie momenten geweest
die aanleiding gaven onversaagd
door te werken. Succes spoorde
aan en wanneer een voorop ge
zet plan niet naar wensch slaagde
zocht men de zwakke plaats en
trachtte die te verbeteren.
Hoevele oud-leden denken nog
altijd met genoegen terug aan
den tijd, dat zij in de rijen ston
den waar men ze ook ontmoet,
altijd komen prettige herinnerin
gen op.
Een mooie taak is nog voor
Orelio weggelegd, want heeft
niet kort geleden de grijze leider
verklaard nog steeds zijn beste
krachten te geven en „de lier
nog niet aan de wilgen te
hangen
Dan kan het niet anders of
deze verklaring alleen moet weer-
lk zeide honderd maal tot mijzelf:
Het was niets dan fantasie. Wat
je gehoord hebt was de fluit en het
geraas van den trein.
Hoe het zij, het was een fantasie
die «eer krachtig op mij inwerkte. Zij
spoorde mij aan lot r.ieuwe activiteit
tot nieuwe hesluiten. Zg maakte het
mij onmogelijk stil te blijven zitten en
niets te doen.
Agnes had om hulp geroepen. En
daar ze niet vechten zou veor haar
eigen bevrijding, moest ik voor haar
in den strijd treden. Al kon ik haar
liefde dan ook niet terugwinnen, ik
kon haar ten minste redden van een
onheil dat erger was dan de dood.
Plotseling zag ik in het vuur de ge
zichten van den man Gerry en de
vrouw, die blijkbaar zijn vrouw was
ik zag hen even duidelijk als dien
avond in Oxford Circus. Wat zij met
de zaak hadden uit te staan, wist ik
niet. Waarom hun gezichten opkwamen
uit de diepten van mijn verbeelding,
juist op dat oogenblik, kon ik niet be
grijpen. Het leek wel of mijn ziel ge
scheiden werkle van mijn geest of dat
er machten op mij inwerkten die buiten
mijn bewustzijn lagen.
Ik stond op en liep naar de telefoon.
Ik moest met Peter Langiey beginnen.
Ik gaf mijn nummer op en wachtte.
Hallo?
Spreek ik met mijnheer Langiey.
Mr. Langiey is niet op kantoor.
Wanneer komt hij terug?
Dat kan wel een paar dagen duren.
Kan ik de boodschap niet voor hem
aannemen
Is hij de stad uit?
HQ is thuis. HQ heeft kon gevat;
(Wordt vervolgd)-.
AXELSC
COURANT
11
