Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
De Wonderen der Techniek.
No. 80.
VRIJDAG 12 JANUARI 1934
49e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
FEUILLETON.
Tijdig gered.
Kuitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën werden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Voor wie een beetje dieper op
de dingen ingaat dan een aard
appelkoopman, die zegt, „alle
maal politieke geldsmijterij" wan
neer het gaat over de prestatie's
van onze Hollandsche vliegdien-
sten en wie daarin ziet het zoo
danig beheerschen van krachten
als door de motoren worden ont
wikkeld, dat deze overwinnen de
krachten, die de elementen der
natuur voortbrengen, en dat
beschouwt als een daad van
moed, zelfbeheersching, stuur
manskunsten welke hoogeeischen
nog meer gesteld worden aan een
vliegenier, voor hem zijn de uren,
waarbij de landing der vliegtuigen
in Indië en in het Vaderland ons
werd medegedeeld en door ons
werd waargenomen in de huis
kamer, alsof we er in levende
lijve bij tegenwoordig waren,
voor hem zijn die uren uren van
ontroering geweest.
En dan staan we daarbij een
oogenblik stil, en kunnen wij ons
eigenlijk als menschen van dezen
modernen tijd even indenken, en
hebben wij ons zelfs ervan reken
schap te geven, hoeveel feller
en intenser wij door de wonderen
der techniek toch méébeleven
allerlei wereldgebeuren, dan vo
rige generaties, onze ouders mis
schien en onze grootouders.
Het heeft veel vóór, maar ook
veel tegen. Wij doorleven het
alles veel krachtiger, feller, he
viger. Krachtiger in zijn vreugde
vol geestdrift, maar ook krach
tiger in zijn droefheid vol smart
krachtiger en feller in al zijn
ontroeringen.
In een paar treffende voorbeel
den wijst ook de hoofdredacteur
van de „Avp.", de heer Hans,
daarop.
Michiel de Ruyters sneuvelen
in Italië, zegt hij, werd eerst zes
weken later in ons vaderland be
kend. Ja, zegt ge, maar dat was
in de zeventiende eeuw. Goed.
We springen eenige eeuwen ver
der de tijding van Napoleons
overlijden op Sint-Helena be
reikte Europa eerst na eenige
Engelsche vertaling.
3)
Nu en dan kwam ik haar op straat
tegen en een enkele maal kruisten
onze wegen elkaar bulten de stad, als
zij van een wandelrit terugkeerde en
ik op weg was naar buitenpatiënten.
Dan lachte zij mij wel eens vriende
lijk toe, en ik verkeerde den verderen
dag in een blijde, verheerlijkte stem
ming. Maar nimmer toonde zij eenige
neiging tot nadere kennismaking of
grooter intimiteit. Gedurende de
maanden Juli en Augustus was .de
Hofstede" vol gasten en ik benijdde
de vrouwen, met wie zij rijtoeren
over de heuvels maakte, terwijl ik de
mannen hartgrondig verwenschte.
Eent tegen October kwam ik weder
in nader contact met haar. Haar moe
der vatte kou en deze verkoudheid
ontwikkelde zich tot een tamelijk
ernstige bronchitis Dr. Pascoe was
door een aanval van jicht verhinderd
het huis te verlaten. Dus moest ik
zijn praktijk alleen waarnemen, niet
zeer tot lijn genoegen, denk ik, want
het Was een zware opoffering voor
hem zijn .betere" patiënten uit han
den te geven.
Ik vond mevrouw Sianton in bed.
Zij zag er slecht uit en haar humeuF
was allesbehalve goed.
Waar is dr. Pascot I vroeg ze
bits, zoodra ik was binnengekomen,
Het spijt me erg, mevroaw, maar
hij is zelf ziek en kan niet uitgaan,
maanden. Stelt u dat voor, kin
deren van onzen tijd En nog
uit het midden der vorige eeuw
zouden dergelijke voorbeelden te
noemen zijn.
De telegraaf heeft een revolutie
veroorzaakt. De telefoon even
zeer. Maar dit is niets, verge
leken bij de radio.
Denkt u de Kerstweek in.
Niet meer dan drie achtereen
volgende dagen. Op den eersten
dagde ontzettende spoorweg
ramp in Frankrijk. Den tweeden
dag: het luiden van de klokken
van Bethlehem, dat over heel de
wereld ging. Den derdenhet
vertrek van de .Pelikaan" uit
Batavia, van seconde tot seconde
te volgen. Iedere dag bracht door
de radio zijn eigen groote, felle,
hevige ontroering, van vreugd of
van smart. En zoo gaat het van
uur tot uur. De radio plaatst
ons, met ons gezin, midden in
het wereldgebeuren, waarvan wij
het aangrijpende, het schokkende
ondergaan. Wij hebben er slechts
een knopje voor om te draaien.
Vergelijk daarbij het leven van
vorige generaties. Een kabbelend
beekje, naast den feilen, bruisen
den bergstroom van heden.
Zoo beleven wij de groote ont
roeringen van dezen tijd, dank
zij de wonderen der techniek.
Maar of wij er, in de tuimelende
vaart der felle dingen ook geluk
kiger door worden
Duizelingwekkende cyfers.
Met een bewonderingswaardig
gemak heeft de president der
Vereenigde Staten in de volks
vertegenwoordiging medegedeeld
dat ter voorziening in het tekort
op de begrooting der eerstvol
gende twee jaren een bedrag
van 10 milliard dollar zal wor
den geleend. Dit bewijst, hoe
zeer de menschen sinds den
oorlog van 1914 hebben geleerd
metgroote getallen te werken.
Men geelt zich ternauwernood
rekenschap van de beteekenis
dezer astronomische cijfers,
waaraan men tijdens de inflatie
loos >k, want het speet mij heelemaai
niet.
En heeft hij u in zijn plaats ge
zonden
Ja, ik ben zijn assistent, ant
woordde ik.
En u is nog zoo jong, u heeft
nog geen ondervinding, bitste zij.
Mijn ondervinding wordt eiken
dag grooter mevrouw, zei ik glim
lachend.
En nu komt u aan mij ook wat
ondervinding opdoen, hè
Ik kom om u zooveel mogelijk
van dienst te zijn, mevrouw, en u te
helpen om beter te worden.
Ik heb haast nog meer vertrou
wen in Barker. Maar die raakt dade
lijk haar hoofd kwijt.
Ten slotte kreeg ik haar echter zoo
ver, dat ze zich liet onderzoeken en
mij beloofde zich aan mijn voorschrif
ten te houden.
Beneden aan de trap vond ik Agnes
op mij wachten met argstigen blik.
Is het ernstig, dokter? vroeg ze,
mij voorgaand naar de huiskamer.
Niet ernstig, zei ikde longen
zijn geheel vifl. Zij moet goed onder
de wol blijven. Dan is in een paar
dagen het gevaar geweken.
O, gelukkigzei ze met een
zucht van verlichting. Ik ben altijd
zoo ongerust als moeder iels scheelt
zij is alles wat ik heb en van
nacht had ze tamelijk hooge koorts.
U behoeft zich op het oogenblik
volstrekt niet ongerust te maken, her
nam ik, vanavond zal ik nog even
aankomen.
Hè ja, doet u dat. Zij zag mij
lachend aan.
Een week lang sag ik haar eiken
dag. Zij wachtte m| altijd onder aan
periode jn Duitschland gewend
is geraakt. Maar dat neemt
niet weg dat 10 milliard
(10.000 000.000) dollar nog altijd
een aardig sommetje vertegen
woordigt en zelfs by den huldi
gen lagen dollarkoers eerst in
ongeveer 16 milliard veilig ge
stelde Nederlandsche guldens
(16 000 millioen) een equivalent
vindt. Dat bedrag nu stelt Roo
sevelt zich voor eventjes te
leenen en hij kond'gt dat voor
nemen aan op de wijze, zooals
iemand aan een vriend of ken
nis vraagt hem even aan een
tientje te helpen.
Tien milliard dollar, het is om
van te duizelen. Want gesteld,
dat iemand dit bedrag zou moe
ten uittellen in zilveren dollars
dan zou bij, dag en nacht voort
gaande 10 van deze muntstuk
ken per seconde neer teleggeD,
toch nog altyd ruim 30 jaren
noodig hebben om zijn taak te
volbrengen. En als we de
breedte van een gewoon dollar
biljet op 15 o.M steilen, dan
zouden we den omtrek van
onzen wereldbol meer dan
37.000 maal met zulke papiertjes
naast elkaar kunnen beleggen.
Het is intusschen een bewys,
dat Amerika, ook geen paradijs is.
Bittere nood heerscht in mil-
lioenen gezinnen tengevolge van
de ontstellende werkloosheid,
terwijl industrie en handel een
kwijnend bestaan voeren. Juist
om hieraan tegemoet te komen,
springt president Roosevelt met
de staatsfiuanciën om op een
manier, welke menig afgevaar
digde de haren (voor zoover
voorradig) te berge doet rjjzen.
Niettemin wekt de handelwyze
van het Amerikaansche staats
hoofd den indruk, dat bij heel
goed weet wat bij doet. In de
Vereenigde Staten voltrekt zich
een vreedzame omwenteling,
waarby de staat als de allesba-
heerschende factor verryst en
nog slechts geringe ruimte wordt
gelaten voor het particulie initi
atief. De staat, dat wil zeggen,
de regeering, regelt, controleert
en schryft voor, terwyl de bur-
de trap. Een paar maal liep zij met
mij mee de lange laan uit tot het hek
en onze gesprekken werden steeds
meer vriendschappelqk en vertrouwe
lijk. De ongerustheid over haar moe
der was nu verdwenen en wij spraken
over allerlei dingen die ons belang
inboezemden.
Zij was zeer ontwikkeld en belezen
en bezat een gave van zich helder en
eenvoudig uit te drukken, die buiten
gewoon innemend was. En altijd was
ze opgewekt en frisch. Ik moest haar
steeds meer bewonderen. Zij was zoo
flink, zoo gezond van begrip en zoo
echt vrouwelijk. Vóór de ziekte van
haar moeder voorbij was, was ik tot
over mijn ooren verliefd. Ik deed
mijn best mijn gevoelens te verbergen.
Maar ik had mij voorgenomen, dat ik
haar liefde zou trachtten te winnen en
ik begreep maar al te goed, dat voor
barigheid mij van slechten dienst zou
zijn. Wat haar zelve betrof, zij was
altijd hartelijk en vriendelijk, doch
nimmer bemerkte ik uit een woord of
een blik, dat zij meer gaf om mij dan
om een goeden, vertrouwden vriend.
En toch vrees ik, dat mtjn oogen
mijn geheim hebben verraden, want
bij mijn laatste bezoek werd zij plot
seling koel en vormelijk en toen ik
haar een paar dagen later op de markt
ontmoette was haar eenige groet een
hoofdknik zonder glimlach.
HOOFDSTUK II.
De lente kwam, maar in mijn hatf
bleef het winter. Ik had er niet in
kunnen slager, eenige toenadering te
vinden en Agnes leek mij meer onbe
reikbaar dan ooit. In plaats van mijn
gevoelens te onderdrukken of in andere
richting te leiden, voedde ik se voort-
ger slechts heeft te gehoorzamen
en te berusten. Het is een ver
kapte vorm van dictatuur, gelyk
die ook in Europeesche staten
wordt aangetroffen. Tot dusv6r
echter hield president Roosevelt
de teugels van het bewind vast
in handen en naar de houding
van het Congres te oordeelen
zal daarin voerloopig nog geen
verandering worden gebracht.
„Nood vereent", is een zegswyze,
welker beteekenis nimmer ster
ker tot uiting kwam dan in hat
huidige tijdsgewricht.
Het is niet alleen economische
nood, waaronder het thans le
vende geslacht gebukt gaat.
Ook staatkundig is een noodtoe
stand ontstaan en de positie der
Vereenigde Staten in desamen-
leving der volken brengt mee,
dat de regeering te Washington
met uiterste behoedzaamheid te
werk moet gaan om wereld
schokkende conflicten te ontwy-
ken ot te voorkomen. En dat
ook doet, want er kan worden
vastgesteld, dat Washington ster
ker dan ooit voor het behoud
van den vrede en het opbouwen
eener nieuwe gemeenschap y vert.
En dat kan zeker niet van alle
overige regeeringen worden ge-
Het Bayonne-schandaal.
De berichten omtrent deze
zwendel-affaire heeft reeds zoo
danige afmetingen aangenomen,
dat gevoegelijk van een politieke
lawine kan worden gespreken.
De eerste stoot hiertoe werd ge
geven, toen ontdekt werd, dat
het financiëele beheer der „Cié-
dit Municipal", de gemeentebaok
van leening te Bayonne veel te
wenschen overliet. Er bleek o.a
dat door de baük uitgegeven
waardepapieren bij gebrek aan
dekkingsmiddelen volstrekt waar
deloos waren, terwyl beleende
sieraden van hooge waarde wa
ren verduisterd. Als verant
woordelijk beheerder werd de
directeur der bank, Tissier, aan
den tand gevoeld, hetgeen weldra
tot diens arrestatie leidde. Want
bet bleek overtuigend, dat deze
durendmaar zelfs al had ik dat niet
gedaan, zij hadden hun wortels te diep
in mijn hart geslagen dan dat ik ze
nog had kunnen uitroeien.
In den loop van den winter had ik
haar herhaaldelijk gezien. In een
kleine plaats als Trevisco is het on
mogelijk elkaar te vermijden. Een
paar maal had ik haar aangetroffen in
de huisjas van mijn arme patiënten,
maar zij ging altijd spoedig weg na
mijn komst. Nu en dan ontmoelten
wij elkaar op straat en bleven enkele
oogenbiikken staan praten over het
weer of andere gemeenplaatsen. Maar
zij ontweek meestal mijn blik en
maakte het gesprek steeds zoo kort
mogelijk.
Onvriendelijk was zij niet. Ik wist
zeker dat zij mij wel mocht, maar het
leek wel of ze vreesde dat ik mij zou
verraden en dat ze dit tot eiken prijs
wilde voorkomen.
Deze houding wakkerde mijn liefde
natuurlijk nog aan inplaats van haar
te verminderen. Hoe onbereikbaarder
zij mij scheen, hoe liever zij mij werd,
ik verzon allerlei motieven voor een
bezoek op „de Hofstede" maar geen
kwam mij bi] nader inzien deugdelijk
voor. Ia bad den hemel bijna, dat
mevrouw Stanton weer ziek mocht
worden, maar baar gezondheid werd
steeds beter. Zelfs dr. Pascoe kwam
niet meer op de Hofstede-
Soms, in late avonden wandelde ik
den weg op naar de Hofstede, om het
twijfelachtige genoegen te smaken de
lichten van het huts door de tioomen
te zien schijnen. En des Zondags
verblijdde ik den dominé met nimmer
falend kerkbezoek. De goede man
vermoedde niet dat zijn preek geheel
aan mij voorbij ging, verdiept als ik
directeur maar lukraak geld bad
opgenomen togen afgifte van
obligaties of bons, welker eenige
tegenwaarde gelegen was in den
goeden naam van het „Crédit
Municipal de Bayonne". Immers
waren er geen dekkingsfondsen
aanwezig, aangezien Tissier en
zijn medeplichtigen de aldus ver
kregen bedragen in eigen zak
lieten verdwynen. Het waren
voornamelijk verzekeringsmaat
schappijen, die meenden een
veilige belegging te vinden door
het aaukoopen van papieren der
bank. Voor zoover tot dusver
kwam vast te staan beloopt het
op deze manier bij de bank be
legde bedrag ongeveer 400 mil
lioen francs.
De in hechtenis genomen di
recteur viel spoedig door de
mand, doch gaf daarbij te kennen,
dat het plan voor dezen zwendel
was uitgedaan van Stavisky, een
genaturaliseerden Rus, wiens
luxueuse levenswijze reeds laDg
in de uitgaande kringen van Pa-
rys de aandacht had getrokken.
Ook de politie was voor het groot
vertoon van dezen vreemdeling
niet blind gebleveD, zoodat zyu
middelen van bestaan eens wat
nader werden uitgeplozen. Daar-
by kwamen verrassende dingen
aan het licht, getuigende van de
zeldzame brutaliteit van dezen
man, wiens verblyf in Frankrijk
reeds van jaren her dagteekent.
Hy heelt zich intusschen voor
het hoofd geschoten.
In een aan het parket van
het Seine-departement overge
legd rapport wordt het doopceel
gelicht van dezen avonturier.
Serge Alexandre Stavisky, zicü
ook wel noemende d'Oisy de
Monti of Victor Boitei en voorts
kortweg Alexandre, is geboortig
uit Rusland, waar hij op 20 No
vember 1886 het levenslicht aan
schouwde. Serge Alexandre ver
vulde getrouw zijn dienstplicht
en werd tydens den oorlog (in
1915) ingedeeld by de auto-at-
deeling van het Fransche leger.
Tevoren was hij reeds gehuwd
en wel in 1910 met Armande
Sever, van wie hij zich evenwel
was in de beschouwing der wisselende
gemoedsuitdrukkingen op Agnes Stan
ton's gelaat en van haat lieftallig
voorkomen.
Ik geloof niet dat ik grooter huiche
laar ben dan de meeste menschen die
ik ken. Maar de liefde brengt een
mensch tot vreemde dingen en ik
moet zeggen dat het mij op die Zon
dagochtenden weinig had kunnen
schelen als de heele kerk in den grond
was verzonken of de geheele bevol
king van Trevisco tot het heidendom
was weergekeerd, wanneer ik daar
door eenigszins nader was gekomen
tot het doei mijner wenschen.
En ziet, een ongelukkig voorval
bracht ons weer te zamen. Op zekeren
dag reed ik in dr. Pascoe's rijtuigje
naar een patiënt in een der nabijiig-
gende dorpen, toen ik Agnes te paatd
zag aankomen over het veld. Haar
lange, uit twee helften bestaande rijrok
wapperde achter haar aan (de rijklee-
ding der'dames is tegenwoordig veel
practischer dan vroegerj, een licht
blauwe blouse bedekte haar jeugdigen
boezem. Een lok van haar gouden
haar was losgeraakt van onder den
grooten witten hoed en danste mede
p den cadans van den snellen galop.
Ztj merkte er niets van en ijlde voort
in de richt ng van mija rijtuig. Of-
willekeurig moest ik de flinke wijze
bewonderen, waarop zij paard reed.
Het was een heldere dag, veel ge»
lijkende op den dag van onze eerste
ontmoeting schitterende zonneschijn
met snel-drijvende witte wolken in
een staaiblauwen hemel. Steeds ra kf
kwam zij en in het heldere licht leek
zij mij een beeld van gratie en jongs
kracht, zooaia ik noe zelden had gesiern
(Wordt verv-igd,;
AXELSCHE
COURANT