Meneer laveer Lievejans Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch- Vlaanderen. No. 71. DINSDAG 12 DECEMBER 1933 -19e Jaarg. - <2j^ja J. C. VINK - Axel. Raads verslag. KEI'I LI.ETON. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-UITGEVER ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. (en de bedrogen annexionist). zou ook geen bezuiniging zijn voor de gemeente, want dan zouden we genoodzaakt zijn om een gemeentelijke bewaarschool te stichten. Dhr. VAN DE BILT kan zich bij de Woorden van dhr. Oggel aansluiten. Hij was destijds niet voor die scholen en heeft er ook voor gewaarschuwd, dat het maar steeds mooier moest worden. Een openbare bewaarschool zou f30 per kind hebben gekost, daarom zijn toen de bewaarscholen ge subsidieerd en nu is dat al on geveer op de helft gekomen. De R.K. school heeft het finantieel heel kwaad, want 75 pet. der leerlingen zijn kinderen van ar beiders zonder inkomen. Rest dus de gegoeden, wier inkomens eveneens verminderd zijn. De salarissen zijn ook aan den lagen kant, dus moet spr. ernstig ont raden om de subsidie te vermin deren. Nu de Raad op de stich ting dier scholen heeft aange stuurd, is die ook verplicht den toegezegden steun te handhaven. Dhr. VAN BENDEGEM zegt, dat hij wat anders op 'toog heeft. De buitenmenschen kun nen er niet van profiteeren en worden er in de belasting toch door getroffen. Spr. meent, dat wie het betalen kan, het ook maar doen moet. Dhr. HAMELINK betoogt, dat door vermindering der subsidie dat onderwijs ontwricht zou wor den. Hij is het eens met dhr. van de Bilt. Als het idee van dhr. van Bendegem werd ge steund zouden het enkel school- ijes zijn voor de gegoeden. Dan kon dhr. van Bendegem beter de geheele subsidie afschaffen, maar dat durtt-ie blijkbaar niet aan. Dhr. 't GILDE meent ook, dat dit een post is, waarop bezuinigd kan worden. Dhr. van de Bilt, werpt de schuld wel op den Raad, maar deze Raad is niet verantwoordelijk voor wat vroe gere raadsleden besloten. De tijden veranderen en wij met hen. Ook de Regeering wil op onder wijs zooveel mogelijk bezuinigen en waar er toch daarop al zoo weinig is te bekrimpen, stemt hij van harte in met het voorstel- van Bendegem. Niet om ze om zeep te helpen, maar wegens bezuiniging. Dhr. VAN KAMPEN is het met dhr. van Bendegem niet eens en is verwonderd dat deze met zulke radicale voorstellen komt. De organisaties moeten zich in stellen naar de subsidie, die zij krijgen en niet omgekeerd. Dat er reeds bezuinigd is, volgens dhr. Oggel is geen argument om verder te gaan. Anders komt er van bezuiniging niets terecht, leder heeft zoo z'n heilig huisje en waar moeten we nu bezuini gen, als we het hier niet doen En als dhr. Ogge! zegt, de be grooting laat het toe, om die subsidie te geven, dan vraagt spr. waar zijn dan de uitgaven, waarop bezuinigd is Dhr. Dieleman hoort spr. zeggen, dat de Raad de gelegen heid heeft gegeven om scholen te kunnen bouwen, maar, vraagt spr. weer, hoe deed men het dan vroeger En tot dhr. Van de Bilt, die zegt, dat bij hen de leerlingen voor het grootste deel tot de minder gegoeden behooren, zegt spr., dan moeten daar, als overal, de meer gegoeden het maar betalen. Ook dhr. Van Bendegem raakt niet de kwestie aan, als hij zegt, de buitenkinderen kunnen niet gaan. En als dhr. Hamelink zegt het is plicht om ook de minder ge goeden in de gelegenheid te stellen, dan ontkent spr,, dat hier verplichting is, want de Fröbel school is geen instelling, waar van overheidswege plichten zijn op gelegd, maar de plicht rust op de ouders om hun kinderen op te voeden. Dhr. ORTELEE is het met de verschillende sprekers niet eens en vraagt of het niet doenlijk is, dat iedere school eens verant woording gaf van uitgaven en inkomsten. Als het dan blijkt, dat het kan, dan is spr. voor vermindering, maar zoo niet, dan is spr. voor steun. Dhr. VAN BENDEGEM spreekt het niet tegen, als men hem ra dicaal noemt en wil men de sub sidie radicaal afschaffen, dan staat spr. in principe ook op dat standpunt. Dhr. 't GILDE vraagt of dhr. Van Kampen een ander voorstel heeft Dhr. VAN KAMPEN zegt, dat dhr. Van Bendegem niet goed heeft geluisterd. Principieel is spr. ervoor om de subsidie af te schaffen, maar ineens kan dat niet. Daarom heeft spr. gezegd, dat de instellingen er zich-geleidelijk naar moeten instellen. Hij stelt daarom voor de subsidie te ver minderen tot f7.50 per kind. Dhr. VAN BENDEGEM Dhr. Van Kampen wil dus de pijn wat langer doen duren Dhr. DIELEMAN is het er niet mee eens, dat de bewaarschool niet voor kinders van buiten geldt, want als men op Spui b v. ermee wil beginnen, krijgen ze toch ook subsidie De VOORZ Neen, het is alleen toegezegd voor bestaande scholen. Stemmen Ja, ja. Dhr. DE RUIJTER zegt, dat bedoeld is om subsidie te geven aan alle op te richten scholen, die aan redelijk te stellen eischen voldoen. Hij wijst erop, dat juist daardoor de chr. bewaar school is tot stand gekomen. De VOORZ.: Dan heb ik me vergist. Dhr. DIELEMAN merkt op, dat de toeleg der h.h. Van Kampen en Van Bendegem erop is, om de scholen om zeep te brengen Het is hier uitgesproken, dat de subsidie reeds zoodanig is ver minderd, dat het niet mogelijk is om nog verder te gaan. We zouden dus, als de scholen wer den opgeheven, over moeten gaan tot stichting van een gemeente school, want Axel kan niet meer zonder bewaarschool, getuige het aantal leerlingen en dat is ook niet de bedoeling van den Raad, dat kan dhr. Van Kampen niet afwasschen. Dhr. IZ. DE FEIJTER steunt het voorstel van Kampen. Dhr. 't GILDE zegt dat de lagere school ook maar f 10 per leerling krijgt en dat is toch niet in evenredigheid tot de kleuter scholen Dhr. DE RUIJTER merkt op, dat die vergelijking niet opgaat, want in de uitgaven der bewaar scholen zit rente, aflos, salarissen, enz. terwijl f 10 voor de lagere school alleen ziet op de leermid delen. Dhr. J. DE FEIJTER wil even min de subsidie verminderen, omdat op den Raad de verplich ting rust de scholen voor een deel in stand te houden, nu deze op grond van belofte tot bouwen zijn overgegaan. Het gaat niet aan, om ze nu in de kou te laten zitten. Dhr. IZ. DE FEIJTER: De tijden zijn veranderd en dus moeten we de bakens verzetten. Dhr. OGGEL acht de subsidie zeer noodzakelijk en wijst er nogmaals op, dat begonnen is met f 17 50 en er nu op de chr. school reeds f 1400 wordt bijge past, waardoor de gemeente een groot voordeel geniet, want ais er een gemeenteschool werd ge bouwd, zou het f35 per kind kosten. Spr. geeft dus in ern stige overweging om de subsidie te handhaven. Ook de R. K. be waarschool is door de subsidie in staat gesteld om zich beter in te richten; waar dit vroeger pri mitief was, zijn groote verbete ringen aangebracht en is die school vooruit gegaan en spr. is er sterk voor, dat dat zoo blijven kan. Dhr. SEGHERS zegt ook niet te zullen meewerken om dat be drag nog te korten. (Vervolg van het Raadsverslag op pagina 4). AXELSCHE x'l, .0 A ,i COURANT. Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. Zitting van Woensdag 29 Nov Aanwezig alle leden, benevens de secretaris. Voorzitter de heer F. Blok, burgemeester. IV. Begrooting 1934. (Vervolg Uitgaven). Te half 7 wordt de behande ling voortgezet. 177. Jaarwedden onderwij zers o. I. s. f 12877 179 Onderwijzerswoning 130 180. Schoolgebouw 300 181. Leermiddelen 600 182. Schoonmaken f610, vuur f459, licht f140 1200 189. Pensioenen onderw. H05 191 Rente kapitaal school f270 192. Aflos daarvan f 750 204 213. Kosten Bijz. onderwijs f 15701 214-216. Idem U.L.O. f750 218. Subsidie bewaar scholen f 1720 Deze post is geraamd op f 10 per kind. Fröbelschool 70, chr. bewaarschool 52 en R.K be waarschool 41 leerlingen. Dhr. VAN BENDEGEM wil die post brengen op f 6 per kind, d.i. 40 pet. besparing. Dhr. OGGEL zegt, dat de chr bewaarschool is gesticht op grond van een subsidie van f 17 50 per kind, wat nu al teruggebracht is tot f 10, zoodat het schoolbestuur er f 1400 bij moet passen en het dus bezwaarlijk is om nu nog verder te verminderen. Het is den Raad een zedelijke plicht, om de subsidie niet te vermin- deen. Dhr. D1ELEMAN vindt, dat dhr. Van Bendegem buitengewoon ingrijpt met zijn 40 pet korting. De scholen kunnen zonder die subsidie niet bestaan, terwijl juist de Raad hunne stichting in de hand heeft gewerkt. Spr. dweept er wel niet mee, maar om nu door de subsidie met de helft te verminderen die scholen den nek om te draaien, daaraan wenscht hij niet mede te werken. Het II. Dat alles was thans al bijna derilg jaar geleden. Zijn vrouw was dood, zijn beide dochters waren gtt'ouwd, zijn zoon zat in Amerika. Meneer Xaveer Lievejan's leven was een beeije verdrietig en eenzaam nu. Smds lang weer in zéér goeden doen .leefde hij stil" maar toch wat &l te stil, naar hem voorkwam. Hij peisde erop, nog eens een nieuw, j.,ng meske te trouwen... Maar wie? Paard rijden deed hij niet meerzijn emboi - point maakte hem ietwat kortademig. Zijn eenig genoegen dus, was de jacht en uit zijn weelderig verleden had hij, de jaren door, gecultiveerd en onvei- zwakt gehandhaafd t zeer ernstige plicht: goed eten! Voor dertig jaar al, nauwelijks op zijn boerderij. n Holland wist niemand, wat .góed eten" was) had hij begrepen, de bereiding van zijn geliefkoosde gerechten, van het geschoten wild allereerst, zelf op Zich te moeten nemen. En met den tijd. terwijl zijn vrouw de hofstee dreef, was de keuken het terrein geworden van Xaveti's verfijnde culinaire stu- d.ën e i onverd o en plichtsbetrachting. Die plicht was tot een hartstocht gegroeid, ja tot een verslaafdheid. Hij jaavde, *ij kootte, hij at, deed een tu'j en jr.-gde nogmaals, kookte nog- rea^iis, a>, vn ging te bed. En om de paar jaar, dan kwamen j,de Belgische Heeren", enkele sportvrienden uit zijn jeugd, om ge tuige te /ijn, op de Zeeuwsehe liofsttê x 'a opgepoetst voor de gelegenheid, van X'veer Lievejans' nimmer nog overt' ff goede sier. Wel vonden zij hunnen Xaveer een weinig verboerd en ook wat ouderwetsch geworden (Holland wès altijd wat minder „mo derne" dan den Belg que) doch waar ter wereld, immers i óch in Bus- stl r.öch misschien zelfs in Parijs, werd op een keur van zilveren schalen, mat glinsterei d tusschen voorvaderlijk porcelein en kristal, een dermate somp tueus en exq iis diner geserveerd Dat hijzelf die verrukkelijke gastmalen toe bereidde, was nooit bij iemand opge komen, hoewel het dikwijls vreemd was gevonden, dat Xaveer. zelf een zoo uitmuntend j iger, niet tiuê ter jacht toog, altijd oezonjes had in stad of elders- Even voor het diner, ep het laatste nippertje, nog warm vas zijn tocht en zeer gesfftireerd, verscheen hij, verliet hen tusschentijds soms nog om zich wat op te knappen, of zeer langdurig te duiken in zijn kelder. ,'t Is of 'm zelf de schotel» gar neert", had een der vrienden wel eens geopperd Staat de brik klaa', Arjoane? fluisterde meneer Lievt j ms, awel, ge brengt over drie minuten de srep op den Madijra staat al op de tifel de visch-ccqu lies neemt ge uit den oven en legt ze op dezes „plat", ver staan den „Graves" neem ik zelf wel van den buffè, ge zoudt u daarin vergissen. Laat den „Chasseur" daar nèt zoo zeuteren, achter op het fornuis zulle? Als ge dien hebt opgebracht, stookt ge 't vuur «oo hiet als ge kunt voor de tournedos'. Ik kom dit zelf deer, hedde ge het begrepen 7 En ge houdt uwen mond I Wat hedde ge te lachen Ge houd! uwen mond, zegge ik. Als de Heeren u vragen of gij de kokkin zijt, zegt ge van ja I En raak om Gods wille nie an den Bourgogne hier in 't hoekske; ge zult me die flesschen nie kuischen gaan I" Van den op slot gedraaiden s'eutei der keukendeur nam meneer X tveer Lievejans zijn col be r;-jasje en zijn witte vest, ging onder 't aanhijschen kijken waar Pier was, zette zijn stroc- hoed op, en klom in de brik: Al de Heeren zijn tsinnen Awel, ge rijdt stffens het achterhek uit. de dorps straat om, en dai, ventre k terre verstaan? voorrijen I In de lage pronk-kamer, ruim als een saai en heerlijk gemeubeld, zaten de Heeren en smulden omdermeesi I HG had bijna niet mogelijk geleken, dat r& den Lapin Chasseur, geurend van tomaten en rosmarijn, en smeuïg als fluweel van de brokjes champignon, een nóg hooger accent van gastro nomie zou kunnen worden bereikt. En nochthans, toen de schaal met dik-gerooste tourr.edokes, druipend van donkeren wijnsaus, en omlegd met een krans van brttidelijk-blanke schorse- neerkes, door de schoone Arjoane ter tafel werd gedragen, en Xaveer-zeif verscheen, hijgend en rood van schran sen en klimmen, met de drie grijs- heftofte en bespinnewebde fleischen ChAteau Laffhte van 1825, toen be grepen ze, dat rü eerst het gastmaal ging culmineeren. De heeren waren in een verheven, een purperen, een koninklijke stemming geraakt, en de welbespraakte Charles Dubois, céputé ter Belgische kamer, door een der vrienden ditmaal meege bracht, kneep zachtekens A-joane in den arm en zei hoffelijk Awel, ge zijt gij'ne fameuse kol- kinnel Hedde gij dat allemaal van uw eigen zoo overheerlijk klaargemaakt? Belja'k, mtneer de Baron sta melde A'joane op goed gtl-ik, en blo zend als een p oen. Ge hebt maar een juweel van een meske, Lievejans zei dedéputénog terwijl ze de kamer verliet. Ah-jt, ze kookt iel goed, éh?ze kookt voldoende beaamde Xaveer bescheiden. Wat zal ik u nog vertellen gaan van al de verdere zaligheden van Xaveer L:ev<jms' onovertroffen maaltijd? Hoewei hijzelf 't mij zeker kwalijk ge nomen zou hebber, was ik daarbij te genwoordig geweest zonder te gewa gen van den bizonderen bouquet der konijn'j:s, aromatisch van de vele kruiden die zij te vreten vonden in xijn duinen, ofwel van den overheeilijken schotel met pluvierkes, twee dagen te voren geschoten aan het strand <»e weten dit nie, dk ge die eten kunt 1 en gebraden in 'ne sauce van 'nen goeden witten Porto, waarbij wer den opgediend de als in nectar ge smolten peerkes van dien morgen... Wat zal ik u spreken van de wijnen, die nog driemaal wisselden, of van de likeuren, die den mokka van óver- zoet-brandende en stralende geuren doortogen Want den volgenden dag, toen het gezelschap vertrokken was, bleef de arme Xaveer weer dubbel eenzaam achter, Tochvkreeg hij nog aardig wat te lachen om de zonderlinge staart, die dit feestmaal ging versieren. Een week nadien, kwam er een brief uit voor A'joane! Het was een brief van meneer Citaties Dubois, die A joane voorstelde, bij hem in Brussel te komen dienen. Ze moest zelf maar eens schrijven, welk loon ze begeerde. Ii elk geval Wilde hij méér geven dan meneer Lievejans... Arjoane blaakte van trots, zei de huur op, bijna zonder zich een uitleg te verwaardigen. Meneer Xaveer Lie vejans stond verbluft. Maar meske, wè peisde ge? zei hij na enkele oogenblikken, die man denkt, da gij dat allemaal gekookt'et; het is daarof, dat 'n u hebben wil. Pas maar op meske I „Belnee't", zei beieedigd A joane, 't is dat 'n me mooi vindt. Ik zal u nie vertellen wat 'n me gezeid het. En ik weet de Heeren wel op 'n af stand te hou'en, dat weet niemand beter dan gij". „Awei*. mompelde meneer Lievejans verlegen, „doe wk ge nie laten kunt..." En een goede m2and later vertrok Aijoane naar Brussel. Nog geen week was ze wep, of daar arriveerde een woedende brief van meneer Charles Dubois: me neer Lievejans was een bedrieger, meneer Lievejans had laten doorgaan, dat zijn cuisiniè-e goed koken kon, en de onnoerele gans wist nog van geen simpele patates frites,.meneer Jan Hen had dan de Hollandsche methodes van achterbakschheid goed te pakken, Ei zoo ging dat nog ten zijdje lang verder. En ons Xaveetke lachte zich bijkans krom. "Zoo'n lillijken annexionist', zei hij, „dat pakt u uw meske af, en zet nog 'n keel op, as 'm een kat ln de zak het gekocht",

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1933 | | pagina 1