zee van Boven, aan boord van
de Zeven Provinciën: „Tracht
bemanning te overreden in hun
eigen belang zoo spoedig mogelijk
onvoorwaardelijk bevel overgeven
aan commandant. Terugkeer
Oelehleh, om rest equipage te
t-mbarkeeren. Daarna rechtstreeks
naar Soerabaja. Voorwaarde bij
overgave inlevering alle wapens
per sloep aan Aldebaran".
Daarop werd te 17,50 uur door
De Zeven Provinciën geseind
„ln overleg bemanning houden
wij vast aan reeds gezonden
telegram". Dit sein werd onmid
dellijk gevolgd door een bericht
van den luitenant ter zee van
Boven aan de Aldebaran, lui
dende „Bemanning volhardt in
besluit zelf schip naar Soerabaja
te brengen en een dag voor aan
komst te Soerabaja de wapens
aan boord op te bergen en als
dan het schip aan commandant
en officieren terug te geven con
form eerste telegram".
Verder heeft men van af de
Aldebaran met het schip geen
contact meer gehad.
Intusschen is commandant
Eikenboom met zijn officieren
van de „Aldebaran" overgestapt
op de „Eridanus" eveneens een
gouvernementsvaartuig, maar met
betere capaciteiten. En met dat
schip is „De Zeven Provinciën"
weer nagestoomd.
Naar gemeld wordt heeft toen
het radio-station van „De Zeven
Provinciën" het volgende draad-
looze bericht uitgezonden dat
gericht was aan kapitein-luitenant
ter zee P. Eikenboom
„Wij verzoeken U om de hoo-
gere autoriteiten namens ons te
willen mededeelen dat door ons
geen communistische neigingen
worden gekoesterd en dat wij
niet van plan zijn tot geweldda
digheden over te gaan.
Wij willen alleen protesteeren
tegen de korting op de salaris
sen en tegen het in arreststellen
van onze kameraden. Alles aan
boord is goed. Er zijn geen ge
wonden. De dienst heeft voort
gang als gewoonlijk. Wij zijn
bereid ons over te geven in den
vorm waarvan ons eerder bericht
melding heeft gemaakt".
Onderteekend „De Europee-
sche en inlandsche bemanning".
Vrijdagnacht werd geseind
vanaf Hare Majesteits Kruiser
„Java", dat het eskader „de mui
ters" in zicht had gekregen.
Te 8.45 Indische tijd (Vrijdag
nacht 3.45) meldde de Aneta-
correspondent, dat de comman
dant van het eskader begon met
de muitende bemanning radio
grafisch te sommeeren, zich on
voorwaardelijk over te geven,
daaraan toevoegend, dat anders
geweld zou worden gebruikt.
Medegedeeld werd, dat de vlag
moest worden getoond op de
zonnetent, er werden tien minuten
bedenktijd gegeven. „De Zeven
Provinciën" antwoordde met een
draadloos telegram, dat gelijk
luidend was aan de vorige tele
grammen (overgave mits de be
manning in vrijheid bleef); aan
het telegram was toegevoegd
„Val ons niet lastig".
Hierop wierp een vliegmachine
een bom op het schip.
„De Zeven Provinciën" gaf
zich over, nadat het schip te
9.18 door een bom van een
Dorniet^vliegboot was getroffen,
Brand brak uit aan boord, de
bemanning verliet het schip en
ging in de booten, de biand was
blijkbaar niet ernstig, daar „De
Zeven Provinciën" doorging met
radiografeerer.. Er waren 18
dooden en 14 gewonden.
De ontmoeting van het eskader
met Hr. Ms. „De Zeven Provin
ciën" ontwikkelde zich volgens
het ontworpen programma, de
bom die uitgeworpen werd woog
50 K.G. en is gevallen op een
nog niet bekende plaats, de bom
heeft brand veroorzaakt, bij 't
begin van de operaties ontwik
kelde zich de ontmoeting con
form het ontworpen programma,
Hr. Ms. kruiser „Java" bleef met
de torpedobootjagers en onder
zeebooten gereed om in actie te
komen op verren afstand, terwijl
de Dornier-walvliegboten over
„De Zeven Provincifin heenvlo-
gen, bij deze vluchten werd de
bom uitgeworpen.
Na radiografische eisch van
overgave van den eskadercom
mandant ging de bemanning on
gewapend in de booten. Inmid
dels voer het eskader in formatie
op naar het muiterschip.
Hr. „De Zeven Provinciën"
was wederom onder commando
van de officieren.
Indien de overgave van het
muiterschip niet onmiddellijk
gevolgd zou zijn, dan had men
een zwaarder bom geworpen, nl.
een van 200 K.G. gewicht van
welke soort de vliegbooten er
verscheidene meevoerden voor
alle omstandigheden.
Het verslag van Aneta's spe-
cialen correspondent aan boord
van Hr. Ms. „Java" behelst de
volgende bijzonderheden van de
overgave van het muiterschip.
Aan het drama van Hr. Ms.
„De Zeven Provinciën" kwam
een einde, toen Hr. Ms. kruiser
„Java" de „De Zeven Provinciën"
sommeerde om zich over te geven.
De bemanning van Hr. Ms.
„De Zeven Provinciën" heeft langs
radio-grafischen weg de goede
ontvangst van deze sommatie er
kend, vervolgens hebben de mui
telingen tot drie malen toe het
antwoord-telegram uitgezonden,
inhoudende de geseinde bekend-
stelling van hun voornemen,
welke tekst gevolgd werd door
de woorden „ons niet hinderen".
Na den voorgeschreven tijd, die
na de sommatie moest verloopen,
werd vervolgens een bom van
50 kilogram uit een Dornierr
Wallvliegboot op het schip ge
worpen.
De inslag van de bom deed
brand ontstaan aan board van
„De Zeven Provinciën". Deze
brand werd blijkbaar gebluscht.
De muitende bemanning blijft
voorloopig aan boord van het
schip. Aldaar worden de bel
hamels uitgezocht.
Tot de dooden behooren 12
leden der inheemsche bemanning,
3 onherkenbare schepelingen en
3 Europeanen, n.l. de tamboer
Bakker, de tamboer De Bree en
de marinier Kroeskop.
Voorts is één Europeesch
schepeling zwaar gewond, be
nevens 6 inheemschen en 2 on
herkenbare schepelingen.
4 inlandsche schepelingen zijn
licht gewond.
Luitenant ter zee 2e kl. Baron
De Vos van Steenwijk, die zich
aan boord van het muitelingen
schip bevond, heeft zeer lichte
verwondingen opgeloopen
Aan de gewonden is onmid
dellijk geneeskundige hulp ver
leend door de omliggende marine
schepen.
De correspondent keerde naar
Batavia terug met Hr. Ms. torpe-
dobootjager „Piet Hein", die te
vens zoo snel mogelijk de tien
zwaarst gewonden naar Batavia
vervoerde. Van deze gewonden
overleden er gedurende de zeven-
urige reis nog vier, zoodat het
aantal dooden thans tot 22 ge
stegen is Uit het verslag blijkt,
dat de muiters in het geheel geen
geweld verwachten, en in dit op
zicht door een hunner bewust
waren misleid. De inheemsche
„muiterscommandant", die zich
op de commandobrug van „De
Zeven Provinciën" bevond, werd
gedood, van de officieren, die
zich aan boord van het muiter
schip bevonden, kreeg er slechts
een lichte beenwonden, de ove
rigen bekwamen geen letsel.
Dat de vrees voof terugkeeren
van de bombardementsvliegtu -
gen, die voortdurend boven het
tooneel van den strijd bleven
cirkelen, zeer groot was, bleek
uit het feit, dat de muitende be
manning voldeed aan den eisch
van den eskadercommandant om
de witte vlag ook op het cam-
pagnedek te leggen, waardoor
het mogelijk was dat de vlieg
tuigen dit teeken van overgave
zouden herkennen.
Intusschen bleven de vlagge-
seinen onafgebroken aanhouden.
Luitenant ter zee derde klasse,
De Vos van Steenwijk, die slechts
beenwonden heeft, en de eenige
is die temidden van vele anderen,
ver van de plaats waar de bom
viel, getroffen werd, deelde aan
een dagblad-correspondent mede,
welk een ravage was aange
bracht. De schoorsteen werd
doorzeefd en in een der tenten
werd een gat geslagen, waaruit
de brand kan worden verklaard.
Van de commandobrug, waarop
zich de inheemsche muiterscom
mandant temidden van een deel
van zijn muitende état major be
vond, werd deze gansche groep
weggeveegd.
De „commandant is twee uren
na zijn opname in het hospitaal
overleden..
De bom is gevallen juist ach
ter de commandobrug. De linker
vleugel van de commandobrug
is totaal vernield. Ook het pant-
serdek werd beschadigd en hier
werd de gevechtsradio vernield.
De lichamen van sommige ge
kwetsten werden als het ware
uiteengescheurd. Er werden vele
vleeschwonden geconstateerd en
de zware bloedingen die men
zag gaven bovendien een ont
stellend beeld van de uitwerking
van de bom.
Over den aanvang van den
opstand zeide dhr. de Vos van
Steenwijk, dat hij uit zijn kooi
gehaald werd en voorgeleid
tegenover een troep Inheemsche
schepelingen, die duidelijk den
indruk maakten dat zij geen ge
weld in den zin hadden, mits de
officieren beloofden dat zij de
zelfde houding zouden aannemen.
De muiters zetten aan dit ver
zoek kracht bij, door het feit te
releveeren, dat zij reeds twee
jonge officieren, de luitenants
ter zee Kooi en Stegeman van
hunne bedden hadden gelicht,
zoomede eenige Europeesche
onderofficieren, die onmiddellijk
gedood zouden worden zoodra
een schot mocht worden gelost.
De heer de Vos van Steenwijk
verklaarde dat hij dien avond van
alles had geprobeerd.
Hij was verder vrij in zijn doen
en laten, doch hij moest het
aanzien, dat het schip vertrok
Bij dit alles bleven in het offi
ciers-kwartier zestien officieren
voortleven als gewoonlijk.
Luitenant de Vos van Steen
wijk heeft even de gelegenheid
gehad om de Marine te Soera
baja op te roepen en het radio
station Scheveningen, maar beide
stations waren bezet.
Men heeft nog eenmaal een
klei ie verzetsactie gevoerd, maar
toen is er onmiddellijk door de
muiters op ons geschoten zei de
officier, maar er werd niemand
geraakt. We beseften toen we
derom dat twee collega's hier
door een zekeren dood zouden
vinden, en dat de Europeesche
onderofffcieren eveneens zouden
worden vermoord, een conse
quentie, welke wij niet voor onze
rekening hebben genomen. Ook
had één onzer zich in conferentie
met de muiters begeven en bij
die gelegenheid onder den indruk
van doodsbedreiging aan den
gijzelaars het eerewoord gegeven
namens de officieren, dat zij geen
gewapend verzet zouden plegen.
Nu kunt ge daar verder over
denken zooals ge wilt. Wij waren
in omstandigheden die men zich
onmogelijk kan indenken, om
standigheden, die men beleefd
moet hebben om ze te kunnen
begrijpen
De muiters misleid!
Gemeld wordt, dat zulk een
bom niet verwacht werd door de
muiters. Een hunner had nl.
o p z e 11 e 1 ij k het persbericht
van het eskader vervalscht,
door er aan toe te voegen „dat
geer. geweld zou worden gebruikt"
Zij verkeerden daardoor in de
overtuiging, dat zou worden on
derhandeld.
De naderende strijdmachten
wekten daardoor meer spot dan
angst.
De muiters verkeerden in de
meening, dat thans het moment
tot het stellen van hun eischen
eerst recht gekomen was.
Op dit moment viel de bom.
Hiermede was de historie in
eens ten einde
De Koningin terug.
In verband met den politieken
toestand is H. M. de Koningin
uit Zwitserland in Den Haag
teruggekeerd en daar enthousiast
door de bevolking ontvangen.
AXEL, 14 Febr. 1933.
Maandagavond hield de
„Vereeniging voor Chr. Nationaal
Schoolonderwijs" alhier haar jaar
vergadering in het gebouw der
Chr. Bewaarschool.
De voorzitter, de heer J. M.
Oggel, opende de vergadering
met gebed en sprak een woord
van welkom tot de aanwezigen,
Uit het jaarverslag bleek, dat de
vereeniging er financiëel goed
bij staat. Het Hoofd der School,
de heer J. J. de Ridder, gaf een
overzicht van het aantal leerlin
gen, dat 450 bedroeg. Opzette
lijk schoolverzuim kwam niet
zoo heel veel voor. Toch meent
de heer de Ridder, dat de ijver
bij de scholieren over het alge
meen dalende is. Op de vraag
van een der aanwezigen wat
daar wel de oorzaak van kon
wezen, meende het Hoofd der
School, dat dit gezocht moest
worden bij de ouders, die een
goede geleerdheid in de tegen
woordige tijdsomstandigheden
niet meer zoo noodzakelijk achten.
Periodiek aftredende bestuurs
leden waren de heeren W. A
den Boggende, L. P. Bakker, Jac.
Dekker, L. van Hoeve en de
secretaris H. van Luijk. Laatst
genoemde stelde zich niet meer
herkiesbaar. De overigen werden
allen herbenoemd en in plaats
van den heer H. van Luijk werd
de heer J. Fanoy gekozen.
De begrooting voor 1933 werd
vastgesteld op f 26.938.
Aan het eind van de vergade
ring richtte de voorzitter zich in
zonderheid tot den heer van Luijk
met een woord van warmen dank
voorden onverflauwden ijver, die
deze als secretaris van de ver
eeniging nu 16 jaren bewezen had.
Na de rondvraag werd de ver
gadering op verzoek van den
voorzitter door den heer De Rid
der vnd. met dankgebed gesloten
De opkomst der leden was vrij
goed en de toon die er heerschte
was zeer aangenaam.
Vara-avond.
Zooals geannonceerd werd hier
gisterenavond een propaganda
avond gehouden voor de V A R.A.
Vereeniging van Arbeiders-Radio-
Amateurs. De opkomst was niet
druk, al mocht het bezoek be
vredigend genoemd worden, dank
zij een flinke opkomst uit Hulst.
Na een inleiding van den af-
deelingsvoorzitter, dhr. A. den
Engelsman, die mededeelde, dat
dhr. Kl. de Jonge verhinderd was,
trad in diens plaats op dhr. Bree-
dewolde uit Zwolle, lid van het
hoofdbestuur der Vara.
Deze herinnerde in 't kort aan
„De Zeven Provinciën" en noem
de het gebeurde een uiting van
machtswellust van militairisme en
kapitalisme. (Hij kon ook socia
lisme gezegd hebben. Red.)
Vervolgens zette hij uiteen de
beteekenis van de Vara-uitzen
dingen voor de beginselen van
het proletariaat en de moderne
vakbeweging en releveerde den
strijd, die de Vara heeft gevoerd
om haar rechten te verkrijgen en
te behouden, waarbij ook ter
sprake kwamen de mislukte plan
nen van de Avro tot zenderbouw,
de eisch politiek uit den ether
en het werk van de radio con
trole-commissie, welke van de
Vara 408, de Avro 17, de K R.O.
19 en de N C R.V. 5 uitzendingen
weigerde. Spr. pleitte voor een
streven naar gelijkberechtiging
met retributierecht.
Bij afwisseling traden op de
bekende Vara-medewerkers Jan
Lemaire en Frans Nienhuis, welke
heeren eenige staaltjes van de
clamatie, tooneelspel en voor
dracht gaven, waarvan inderdaad
te genieten viel. Ook werden
gramofoonplaten ten gehoore ge-
hoore gebracht. Maar wat we
niet hoorden, dat washet be
kende Vara-lied „Hallo, hier
Hilversum, Hier is de Vara".
Hoe is 't mogelijk 1
Vrijdagavond 10 Febr. 1.1.
werd in het Zondagschoolgebouw
alhier een vergadering gehouden,
belegd door de Vereeniging tot Zie-
kenhuisverpleging in Zeeuwsch-
Vlaanderen, gevestigd te Ter-
neuzen.
Een 45-tal belangstellenden
had gehoor gegeven aan den op
roep, die per strooibiljet was
bekend gemaakt.
De heer J. A. Meertens van
Terneuzen opende de vergade
ring met een welkomstwoord en
zette in 't kort uiteen doel en
strekking van bovengenoemde
Vereeniging.
Hii, schetste in kort bestek wat
in ons land door Roode en
Groene Kruis gedaan wordt in
het belang van de lijdende
menschheid en vertelde voorts
wat in de laatste jaren gepres
teerd wordt op het terrein van
de Ziekenhuisverpleging. Ook in
Zeeland zijn reeds twee afdee-
lingen van Ziekenhuisverpleging
nl. in Walcheren en in Zuid- en
Noord- Beveland.
Thans is Zeeuwsch-Vlaanderen
aan de beurt en het is voor deze
Ver. dat we hedenavond in Axel
willen trachten een afd. op te
richten.
Uit de vergadering werden ver
schillende vragen gesteld, die
alle bevredigend werden beant
woord.
De contributie is 5 ct. per
hoofd en per gezin en ten hoogste
20 ct. per gezin. Voor deze
contributie wordt vergoed per
geval 25 verpleegdagen in een
ziekenhuis, onverschillig waar,
plus f 15 extra voor bijkomende
kosten.
Evenals de bestaande Vereeni
ging in Zeeland zal ook deze
districtsgewijze werken.
Aan het eind der vergadering
verklaarden de aanwezigen zich
in beginsel voor oprichting van
een afdeeling.
Tot voorloopig comité werden
gekozen de heeren B. Knieriem,
P. van Driel, C. J. Schieman,
F. v. Tatenhove, H. Hoeté, D.
v. d. Berg en A Hol.
Deze heeren waren bereid de
voorloopige werkzaamheden op
zich te nemen en daarna zal
getracht worden definitief een
afd. te stichten.
Met dank voor de opkomst
en voor de waardeering die ge
bleken is, werd deze goedge
slaagde vergadering gesloten.
Zaterdag werd de 59-jarige
M. d. E. alhier op zijn wande
ling plotseling dco een toevrl
getroffen en zikie ii.een. Toen
hij werd opgenomen, had hart
verlamming een eind aan zijn
leven gemaakt.
In de dezer dagen gehouden
vergadering van de Chr. School-
vereeniging te Spui nam de heer
J. Weijns, wegens a.s. vertrek
van daar, afscheid als bestuurs
lid, welke functie hij gedurende
30 jaren van af de oprichting
heeft vervuld, waarvan 16 jaar
als voorzitter. Geen wonder dat
de vereeniging in deze persoon
een goede kracht verliest, waar
hij steeds met lust en liefde voor
de belangen der school opkwam
en groote verbeteringen en uit
breiding aan hem zijn te danken.
Opvolger werd de heer J. W.
Bakker, welke een zware taak
op zich neemt, indien hij de
voetsporen van zijn voorganger
wil trachten te volgen. Het is
de wensch der leden, indien hem
daarvoor de krachten worden
geschonken.
Uit achterstaande advertentie
blijkt, dat reeds maatregelen zijn
getroffen, om van hier uit een
tramverbinding te krijgen naar
Breskens, teneinde ook des Zon
dags een gemakkelijke correspon
dentie te treffen op de Prov. boot
naar Vlissingen. Misschien, dat
dit nog wel leidt tot een geregel-
den dienst van de Zeeuwsch-
Vlaamsche tram, desnoods dage
lijks.
Te Westdorne is de heer
R. C. M. J. Kerckhaert, bekend
figuur in de handels- en land-
bouwkringen dezer streek, op
straat door hartverlamming ge
troffen en overleden.
Zaterdag overleed te Neuzen
op 83-jarigen leeftijd de heer J.
de Feijter Jacz. De overledene
was ruim 20 jaar voorzitter var!
de Liberale Kiesvereeniging en
gedurende 2 perioden raadslid.
Te Zaamslag ontving de
heer J. Wisse telefonisch bericht
uit Amsterdam, dat zijn loon
