Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-
V1 aan deren
No. 81.
DINSDAG 10 JANUARI 1933
Buitenland.
J. C. VINK - Axel.
48e Jaarg.
FEUILLETON.
De witte Bloem.
Dit blad verschijnt elkén Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Jaaroverzicht.
Het jaar 1932 heeft aan de
wereld weinig vreugde, maar
daarentegen veel leed gebracht.
Als vader Tijd ook aan 1932 de
laatste eer zal hebben bewezen,
het bijzettende in de donkerte
der oneindigheid, waai de ver
vlogen eeuwen slapen, zal het
menschdom daar niet om rouwen.
In het boek der historie mag dit
jaar vrijelijk worden gekenteekend
met een zwart kruisje, wijl elk
zijner dagen achtereenvolgens bij
droeg tot vergroeting van ellende.
Het jaar 1932 was een rampjaar
bij uitstek, waarin aan de mensch-
heid geen bezoeking, van welken
aard ook, werd gespaard. Oi-
kanen en overstroomingen, aard
bevingen en bergstortingen, epi
demieën en vulkanische uitbars
tingen, ze volgden elkaar op,
bijna zonder onderbreking. Daar
aan paarde zich een verwarring
op politiek, economisch en finan-
ciëel gebied als nooit te voren,
zoodat in alle landen zich een
onrust openbaarde, weike in vele
gevallen tot revolutie voerde.
Maar ook dat scheer, nog niet
voldoende te zijn om de over
tuiging te doen post vatten, dat
de wereld zich op den verkeerden
weg bevindt. Nog is de lijdens
beker niet tot den bodem gele
digd, naar het schijnt. Op meer
dan één plek van dezen aardbol
wordt de vrede ernstig bedreigd,
ofschoon geen der in conflict lig
gende landen het heeft gewaagd
door een officiëele oorlogsverkla
ring het odium van vredesver-
stoorder op zich te laden. Aan
den feitflijken toestand verandert
dat echter geen zier en de krijg
wordt er niet minder verbitterd
om gevoerd. In Mantsjoerije en
China, evenals in een deel van
Zuid-Amerika werkt het krijgs
bedrijf in al zijn verschrikking en
elke poging om daaraan een einde
te maken, heeft tot dusver ge
faald. In den ontwikkelingsgang
van dit aardsche bestaan blijkt
oorlog voeren nog steeds een on
misbare schakel te zijn, hoezeer
de volken er ook van gruwen.
Door heel de geschiedenis loopt
de draad van deze tegenstelling
als een te behartigen aanwijzing,
dat de weg naar het licht gaat
via de duisternis. Daarin ligt
althans deze verheugende gevolg
trekking opgesloten, dat het licht
niet volstrekt onbereikbaar is.
Van uit het standpunt van ons
maatschappelijk leven bezien, is
dit een schrale troost voor wie
in de duisternis rond tobben.
In die weinig benijdbare positie
verkeert het huidige geslacht, dat
nauwelijks op redelijke gronden
de hoop op betere tijden kan
koesteren. Toch is die hoop vrij
wel het eenige, wat den mensch
is overgebleven, want de feiten,
de daadzaken zijn meer dan be
droevend. De werkloosheid heeft
een ontstellenden omvang aange
nomen en het getal van 30 mil-
lioen werkloozen, door den Vol
kenbond als totaal opgegeven,
legt een wonde bloot, waaraan
de menschengemeenschap dreigt
dood te bloeden.
Een der sterkst aangevreten
plekken in het zieke wereldli
chaam is het Duitsche rijk, waar
de economische nood zich weer
spiegelde in een steeds in kracht
toenemenden politieken strijd.
De groote massa van het volk
zocht heul en steun bij de extre
misten van rechts en van links,
de nationaal-socialisten en de
communisten. Het Kabinet-Brü-
ning, dat in het begin van het
jaar de teugels van het bewind
nog krachtig in handen hield,
trachtte den wassenden stroom
van Hitler-aanhar.gers en volge
lingen van Moskou binnen de
bedding te houden en slaagde
daarin ook, dank zij de volledige
medewerking van den grijzen
Rijkspresident Von Hindenburg.
Diens mandaat liep echter in
Maart af, maar hij stelde zich
wederom candidaat, zijn volle
gezag in de schaal werpende,
toen de nationaal-socialisten met
een candidatuur-Hitler voor den
dag kwamen. Met ruim 19 mil-
lioen stemmen werd Von Hinden
burg herkozen.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
Tal van regeeringsproblemen
en verkiezingen zijn hierop ge
volgd, tot Hitier dan ook genood
zaakt was zijn opdracht terug te
geven. Toen werd de leiding
der nieuwe regeering opgedragen
aan generaal Von Schleicher, die
van het vorige kabinet deel uit
maakte als Rijksweerminister en
thans de beide functies veree-
nigde. Zijn benoeming heeft een
zekeie ontspanning veroorzaakt,
maar of die kan worden vergroot
en duurzaam gemaakt, blijft een
vraag, waarop in het nieuwe jaar
het antwoord zal worden ge
geven.
Hoewel in mindere mate dan
andere landen, gaat toch ook de
Fransche republiek onder de cri
sisgevolgen gebukt. De kelders
van de Banque de France mogen
al een rijken goudvoorraad be
vatten, de financiëele zorgen der
regeering zijn er niet minder om,
want de uitgaven stijgen onrust
barend, waartegenover nochtans
de inkomsten sterk verminderen.
Ook hier doet zich de weerslag
van de economische en financi
ëele positie in de politiek ge
voelen. Reeds in de eerste weken
van het afgeloopen jaar ging het
kabinet-Laval heen, waarbij ken
nelijk de bedoeling voorzat den
Minister van Buitenlandsche Za
ken, Aristide Briand die slechts
enkele maanden later uit dit leven
scheidde uit te schakelen. De
koers, door dezen vredesapostel
te Genève gevolgd, was aller
minst naar den zin der partijen
van rechts, waaruit de regeering
was voortgekomen en om hem
tot heengaan te dwingen, trad het
heele kabinet af.
Lang duurde de vreugde over
de gelukte manoeuvre niet, want
in Februari ontstond 'n nieuwe
regeerings-crisis.
In Juni ging de treurmare door
het land, dat de president der
republiek, Paul Doumer, tijdens
het bezoek aan een tentoonstel
ling, door een fanatieken Rus,
Gorgoelof, was vermoord. De
dader vond zijn straf onder het
mes der guillotine, na een lang
durig voor-onderzoek en proces.
Tot opvolger van Doumer werd
de voorzitter van den Senaat, Al-
bert Lebrun, gekozen.
In overeenstemming met den
verkiezingsuitslag werd Herriot
leider der nieuwe regeering, na
zich van den steun der sociaal
democraten te hebben verzekerd.
Tijdens zijn bewind ontstond
een merkbare toenadering tot
Duitschland, culmineerende in de
mede-onderteekening van het 5-
mogendheden-verdrag, inzake de
Duitsche gelijkgerechtigdheid,
waardoor de voortzetting der ont-
wapenings-conferentie, metgroo-
ter kans op welslagen mogelijk
werd gemaakt.
Ook met Spanje werden nau
wer vriendschapsbanden aange
knoopt, tijdens een bezoek, door
Herriot eind Oct. aan Madrid en
andere plaatsen gebracht.
De op 15 Dec. vervallende
termijn der oorlogsschuld aan
Amerika, was oorzaak van den
val dezer regeering, die betaling
bepleitte. De Kamer verzette zich
daartegen en Herriot, die de ver
trouwens-kwestie had gesteld, had
de consequenties te aanvaarden.
Zijn opvolger werd Paul-Boncour,
wiens bewind een voortzetting
beteekent van de door Herriot
gevoerde politiek.
Op het Britsche imperium drukt
de economische crisis nog met
onverminderde kracht. Als af
weermiddel zocht het z.g. natio
nale Kabinet zijn heil in de toe
passing van steeds uitgebreider
douane-tarieven, waarvan echter
isoleering het onvermijdelijke ge
volg was. Als tegenwicht hier
voor zou de conferentie van Ot
tawa middelen moeten verschaf
fen, doch ook deze beperkten
zich hoofdzakelijk tot vermeerde
ring der invoerrechten. Een drie
tal liberale ministers voelde zich
diensvolgens genoopt af te treden,
doch ook hierin zag de regeering
geen noodzaak zich van voortgaan
in de richting van protectie te
onthouden.
De verkiezingen in Ierland
brachten de Valera op het kussen
en zijn streven naar de vorming
eener onafhankelijke lersche re
publiek schiep reeds aanstonds
een conflict door de afschaffing
van den eed van trouw aan den
Koning en de weigering der be
taling van de land-annuïteiten aan
de Engelsche schatkist. Tusschen
Engeland en Ierland is een felle
tarieven-oorlog ontbrand, waar
van beide partijen gevoelige na-
deelen ondervinden.
De dezer dagen gesloten derde
rondetafelconferentie heeft even
min als de twee voorgaande een
afdoend resultaat opgeleverd in
zake de bestuurshervorming in
Britsch-Indië.
Bij vele koersfluctuaties kon het
pond sterling zich handhaven op
tweederden van zijn vroegere
waarde. Er is echter meer kans
op verdere inzinking, dan op
stijging, volgens sommige des
kundigen op financiëel gebied.
Terugkeer tot den goudstandaard
schijnt voorloopig nog niet in de
bedoeling te liggen.
Het voorbeeld van het moeder
land heeft aanstekelijk gewerkt
op de Unie van Zuid-Afrika, waar,
praktisch gesproken, eveneens de
goudstandaard is prijsgegeven.
Het opzeggen door de Perzi
sche regeering van de overeen
komst met de Anglo Persian Oil
Company, riep een geschil met
Engeland in het leven, dat bij den
Volkenbond aanhangig is gemaakt.
In het land van Carmen houdt
de politieke onrust aan. Het ka
binet Azana is er tot dusver in
geslaagd omwentelings-pogingen
van links of van rechts den kop
in te drukken, maar staat deson
danks niet al te stevig meer in
zijn schoenen. De tallooze sta
kingen, veelal gepaard gaande
met onlusten, stellen de krachten
der regeering op een zware proef.
Een grootsch opgezette monar
chistische tegen-revolutie onder
leiding van generaal Sanjurjo, in
Augustus, werd tijdig ontdekt en
mislukte. Diensvolgens werden
vele voormalige hooggeplaatsten
verbannen.
Het voorstel tot het verleenen
Wordt vet velgd.
•»- Marie I riep hij uit, diep bewo
Brand stampvoette ongeduldig, „je
heeft verkregen. Wat geef je voor de
verscheurde schuldbekentenis
Hij plaatste zich voor het schelkoord
en met dreigenden arm versperde hij
haar den weg naar de deur. Zij rag
dat zij in zijn macht was en het be
wustzijn van haar hulpeloosheid deed
haar over al haar leden beven en
maakte haar zoo beangst als een
kind.
Hier, mijn armband... mtjn ju-
weelen broche... tienduizend thaler
aan contanten
Niets meer, viel hij haar lachend
ia de rede.
Meer heb ik niet, jammerde zij
buiten zichzelvc.
Och koml... 'Is toch maar
goed als men zoo'n beetje op de
hoogte is. Waar is, om maar iets te
noemen, dat aardige juweelkistje,
waarin die witte kiezelsteentjes blin
ken Laat mij dat nog eens zien,
mon ange I
De ballerina balde de vuist in
machtelooze woede, zij had zich wel
op den ellendeling willen werpen om
hem te vermoorden. Eensklaps kwam
zij op een goeden inval.
Brand ik wil je vrouw worden I
Zoo, zoo 1 hernam hij spottend,
met een diepe buiging. Al te veel
eer, dat ik onmogelijk kan aannemen,
nadat je mij 'n blauwtje hebt laten
loopen... Voor den dag met de dia
manten, mademoiselle 1
Zij zag geen uitweg. Neg aarzelde
zij. Vertwijfeling maakte zich van
haar meester, maar zij zag zijn woest
dreigenden blik en met wankele schre
den ging zij naar de kas', waaruit zij
haar kleinoodiën te voorschijn haalde,
(Duitsche vertaling).
221
Toen sprak zij tot hem ernstige,
treffende woorden, die als balsem
druppelden in zijn hart. Maar hij zag
niet tot haar op en eerst toen zij
zweeg, hief hij het bleekt gelaat op
en sprak
Ik ben bijgeloovig. Die bloem
ligt op den bodem van den vijver,
zonder baar kan ik niet gelukkig
worden. Maar ik zal haar zoeken,
mijn witte Moem, al vind ik in die
diepte ook mijn graf
Langzaam stond hij cp. Doch zij
versperde hem den weg en in haar
angst sloeg zij den arm om zijn hal
Neen, ik laat u niet naar die
bloem gaan 1
Hij zag op en ontmoette den blik
van haar stralende oogen-
Hebt ge mij dan lief, Marie
Ja, ik heb je lief Theobald en
daarom moet ik over je leven waken.
De gelofte aan je moeder heb je ge
schonden, maar nog staat de weg
voor je open om haar in het graf met
je te verzoenen. Als het de wil des
Hemels is, dat ge sterven zult, iaat
het dan door een kogel zijn. die niet
den schuldige, maar den verdediger
van zijn vaderland treft. De oorlog
met Frankrijk is uitgebroken, strijd
voor Duitschland en, eischt Qod je
leven, zoo verlies het dan op het veld
Van eer
gen, terwijl hij haar hand aan de
lippen drukte. De Hemel zegene je
voor die woordenJe hebt mij weder
de hoop gegeven op een eerlijken
dood en als ik het vijandelijk geschut
mijn borst bied, zal er misschien wel
een medelijdende kogel zijn, die den
schender van een heilige gelofte een
schuldeloos graf verleen'.
Tranen rolden over haar wangen,
toen zij, tegen zijn b irst geleund, hem
vaarwel zeide. Welk een aandoenlijk
afscheid I Zegenend legde zij haar
handen op de zijne, maar hij drukte
zijn lippen op haar rein voorhoofd en
gaf haar den afscheidskus.
In de s den van het badhuis heerschte
een onstuimige opgewondenheid. Het
oorlogstelegram was voorga 1 jzen.
XV.
Brand moest zonder twijfel iets on
aangenaams ondervonden hebben. Met
een somber gezicht liep hij naar He-
loise's woning, stormde de trap op en
trad, zonder zich te laten aandienen,
bij haar binnen.
Htl.ïie hief verbaasd het hoofd op
en zag hem aan, zij lag geknield voor
haar koffer. De kasten stonden open
en de inhoud was gedeeltelijk reeds
ingepakt.
Mon Dieu, Brand I riep zij uit.
Sedert wanneer trapt men mijn drem
pel stuk?
Brand antwoordde niet terstond, doch
keek met gefronst voorhoofd naar dien
chaos van doozen en pakken.
Wal beteekent dat alles, Heloïse
De danseres haalde minachtend de
schouders op. .Sedert wanneer ben
ik je verantwoording van mijn daden
schuldig?"
wilt dus vertrekken," zeide hij knarse
tandend. „Dan heb ik ook nog een
woordje mee te praten. Maar zeg mij
eerst hoe het gisteren met Gerraid is
afgeloopen. Het schijnt, dat jelui in
onmin van elkaar zijt gegaan."
In onmin O neen, zoo beleefd
mogelijk. Die arme jongen knielde
voor mij neder, hij zeurde van vroegere
tijden en toeri heb ik mij veroorloofd
zijn geheugen ook wat op te frisschen.
Ik vertelde hem een kleine historie
uit dien tijd en gaf hem bij het af
scheid den genadeslag, er tevens voor
zorgende, dat hij verder geen last
zou hebben van het gouden étui, dat
hem op de borst drukte, door htt in
den vijver achter het Karhaus te
werpen. Je z et dus wel, dat ik niets
meer met Gerraid te maken heb. Ik
ben gewroken en daarmee houdt
tevens ons contract op, mon vieux.
Wat je nog verder voor plannen hebt
gaat mQ niet aan. Je zult nu wel
begrijpen, dat onze wegen ulteen-
loopen.
Uiteenloopen riep Brand uit,
terwijl zijn oogen de bekoorlijke ge-
sta te, wier weeidtrige vormen onder
den luchtig n peignoir uitkwamen,
scheer, te willen verslinden. „Denk
aan je belofte!... Ik vorder mijn
loon".
De danseres verbleekte en deinsde
onwillekeurig terug.
De tijden zijn veranderd, ant
woordde zij, terwijl zij zich terzijde
wendde, zoodat haar schoon profiel
zich scherp tegen het venster aftee»
kende. Ik ben een Fran^aise, jij bent
een Duitscher, onze regeeringen heb
ben elkaar den oorlog verklaard en
zou ik mij nu als een slavin aan den
vijand van mijn volk verkoopen Dütt
nooit! Hier, neem deze juweelen, zij
vormen een vorstelijke beiooning voor
den dienst, dien j; mij bewezen hebt.
Zij maakte haar armband los en
reikte hem dien toe.
Denk je werkelijk met zoo'n
stukje speelgoed mijn recht op je af
te koopen vroeg Brand toornig. Ge
loof je inderdaad, dat ik voor dat ding
afzie van de hand, die j; mij beloofd
hebt? Je bent de mijne, Hehïie, en
wee je gebeente, als jij niet je belofte
wilt houden I
Hij rukte haar den armband uit de
hand, slingerde dien heftig tegen den
grondals in een ijzeren schroef
klemden zijn vingers zich om haar
blanken ronden arm, met woesten
l a t tocht trok hij haar aan zijn bors',
zijn heete adem streek langs haar
gelaat en vurige kussen drukte hij op
haar lippen.
Brand I riep zij uit, terwijl z{j
poogde zich los te worstelen, Brand,
hoor mii aan. Ik geef veel voor mijn
vrijheid 1 Ik houd niet van je, aterling,
en ik zou je het leven tot een hel
maken als je mij aan je wilde kluis
teren. Ik zou je vergiftigen met mijn
adem, je dooden met mijn kussen, ik
zou je bet leven uitzuigen als een
vampyr
Je hebt mij niet lief? zeide hij,
koel terugtredende.
Zijn roes was voorbij en zijn bere
kenende geest vermaande hem zich
het oogenblik ten nutte te maken.
#'t Is goedEen vrouw die mij niet
lief heeft, begeer ik niet. Maar hoor
mij aan, Heioïse I Nu ben ik niet meer
de man. die van hartstocht voor je
blaakt, nu ben ik de woekeraar, die
zijn schuldvordering aanbiedt en niet
van 4e plaats wijkt, vóór hij betaling