Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 59.
DINSDAG 25 OCTOBER 1932
48e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Binnenland.
FEUILLETON.
De witte Bloem.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
tot 5 regels 60 Centvoor
Groote letters worden naar
ADVERTENTIËN van 1
eiken regel meer 12 Gent.
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Do toestand van den landbouw.
Te Den Haag is de 22ste al-
gemeene vergadering gehouden
van het Koninklijk Nederlandsch
Landbouw-Comité onder voor
zitterschap van den heer J. L.
Nysingh en in tegenwoordigheid
van verschillende autoriteiten.
In zijn openingswoord zeide de
voorzitter, dat het niemand ver
wonderen zal, dat hij niet een
optimistischen toon kon laten
hooren. Van eenige betrouwbare
teekenen van opleving kan men
nog niet spreken. Zeker, er is
eenige verbetering te bespeuren
er is onmiskenbaar een zekere
mate van vertrouwen gekomen.
Het besef heeft zich baan gebro
ken, dat er weer grond in de
effectenmarkt is gekomen, doordat
bij het publiek het vertrouwen
begint weder te keeren. De ge
hamsterde bankbiljetten en het
opgepotte goud worden weer in
het verkeer gebracht. De finan-
ciëele crisis schijnt thans over
het doode punt heen te zijn.
Tot nu toe is echter voor
het landbouwbedrijf op de wereld
markt nog geen prijsverbetering
te onderkennen.
Voor den Nederlandschen land
bouw is het uitzicht buitengewoon
troosteloos. De Nederlandsche
landbouwer kan zijn overschot
van producten niet meer afzetten.
De tarievenoorlog woedt in alle
hevigheid, de handelsovereen
komsten zijn geschonden, de bui-
tenlandsche afzetgebieden geslo
ten, terwijl de binnenlandsche
markt voor tal van producten
zonder eenige verdediging is over
geleverd aan de buitenlandsche
concurrentie.
Spr. gaf vervolgens eenige cij
fers over de verarming der boe
renbevolking en zeide, dat het op
deze wijze met onzen boerenstand,
die voor een belangrijk deel met
hypothecair bedrijfscrediet werkt,
niet lang kan voortgaan.
Spr. herinnerde aan de audiën
tie, die H. M. de Koningin ver
leend heeft aan de vertegenwoor
digers der landbouworganisaties
(Dnitsche vertaiinj)-
Daar lag zij op den divan, de be-
tooverende danseres. Geeuwend sloeg
zij bet eene blad na het andere om van
den pranschen roman, die zij eindelijk
in een hoek wierp.
Heloïse springt overeind en loopt
driftig het salon op en neder. Als een
lichte wolk omhnlt de luchtige pei
gnoir haar weelderig gevormde gestalte.
Met een somberen blik slaat zij de
armen over elkander en treedt naar
de schrijftafel toe.
Als hij vandaag nog niet komt,
dan zal ik hem schrijven 1 mompelt zij.
Is 't niet om je dood te ergeren
Zóóver is 't gekomen, dat ik, die iVe
mannen aan mijn voeten zie, om zijn
komst moet bedelen I Zou 't heusch
liefde zijn, wat Ik voor hem gevoel
't Schijnt wel zoo en toch mag het
niet zijn.
De deur werd geopend en tusschen
de zware plooien der portière ver
toonde zich het blonde gezichtje van
haar kamenier.
Mademoiselle, deze bouquet...
Heloïse rukte haar driftig de bloe
men uit de hand.
Van wien vroeg zij ademloos.
Luitenant Von Horster laat vra
gen, of
Hou je mondsnauwde haar de
Frangalse toe, terwijl zij den bouquet
op den grond wierp. Ik ben vandaag
Voor niemand te spreken, voor niemand,
en stelde voor, aan H. M. een
telegram te zenden van trouw en
aanhankelijkheid.
Hiertoe werd besloten.
Aan den nieuw opgetreden mi
nister voor de landbouwaange-
legenheden bracht de voorzitter
dank voor de verschillende maat
regelen, die hij voorstelde om
landbouw en veehouderij te hel
pen. Al deze maatregelen zullen
echter niet kunnen verhinderen,
dat ook thans nog het boerenbe
drijf niet rendabel is. In difver-
band geloofde spr. niet, dat de
draagkracht van den consument
reeds bereikt is, gezien wat men
in andere landen moet betalen
voor de producten om den land
bouw in stand te houden. Ten
aanzien van den steun aan sui
kerbieten- en tarweteelt pleitte
spr. voor het losmaken van het
binnenlandsche prijsniveau van
dat in het buitenland.
Zeer groote zorg baart de enorm
groote oogst van consumptie
aardappelen. Het Landbouwco-
mité houdt zich bezig met het
zoeken naar een uitweg, maar
tot nu toe zonder resultaat.
Het gaat er nu om, paraat te
blijven om van een verbetering
van de conjunctuur te kunnen
profiteeren. In het algemeen zijn
onze productiekosten echter te
hoog dan dat wij aan de inter
nationale mededinging het hoofd
zouden kunnen bieden. Ingrij
pende maatregelen zullen in dezen
noodig zijn. Uitgewerkte voor
stellen inzake credietverleening
zijn reeds geruimen tijd geleden
aan de regeering toegezonden.
Moge spoedig de lijd daar zijn,
dat met cred(ethulp onze land
bouw weer of) gang kan worden
gebracht.
In verband met het jaarverslag,
dat voor kennisgeving werd aan
genomen, bracht de voorzitter
dank en hulde aan den secretaris,
dr. H. Molhuysen voor diens vele
werkzaamheid.
V
Prof. dr. W. C. Mees R.Azn.,
hield een inleiding over de vraag,
waarom geen inflatie, doch wel
hoor je 1 Ik heb migraine, ik ben ziek.
Maar als mijnheer Gerrald komt...
O, viel Suzanna haar met een
spotterd glimlachje in de rede, komt
mijnheer Gerrald eindelijk weer
'tGaat je nkt aan! antwoordde
de ballerina streng. Vergeet niet in
welke betrekking jij bij mij bent. Een
kamenier past het te zwijgen en haar
nieuwsgierigheid in toom te houden,
anders krijgt ze haar congé. Onthoud
dat... Laat mij nu alleen... Wacht
even 1
Zij zette zich voor de schrijftafel
neder en krabbelde snel eenige letters
op het papier, dat zij in een enveloppe
sloot en de kamenier ter hand stelde.
R >ep een kruier, Suzanna, en
laat dit dadelijk aan zijn adres be
zorgen.
De jonge Gerrald stond juist in
de steenen pooit van het binnenplein
en hield het toezicht over de wagens,
die hoogbeladen als zij waren, knar
send over de steenen rolden, toen hem
Heloïse's briefje werd overhandigd.
Hij zag bedaard naar het adres, een
gloeiend rood overtoog zijn gelaat en
onverschillig stak hij den brief in zijn
borstzak.
Is goed Geen antwoord I
Toen wendde hij zich tot Lohfeld
De volgende vracht komt op den
zolder van de schuur. Hoeveel zakken
heb je nu genoteerd?
Honderd drie en zestig, patroon 1
antwoordde de nieuwe opzichter, die
daarop weder naar de fabriek ging,
terwijl de wagen wegreed. Toen werd
het stil rondom den jongen fabrieks
eigenaar, „den molenaai" zooals hij
soms smalend genoemd werd.
Hij leunde tegen de steenen poort
en overzag het ruime binnenplein, dat,
stelselmatige wijziging van geld
vorderingen en -schulden in
evenredigheid met veranderingen
in de koopkracht van het geld
Spr. zeide, dat in tijden van
depressie de meest vernomen
klacht is, dat de prijzen te laag
zijn. Toch ligt bij de laagte der
prijzen niet de moelijkheid. De
hoogte der prijzen op zichzelf is
voor de ondernemers onverschil
lig. Waar het voor hen op aan
komt is een gunstige verhouding
tusschen prijzen en productie
kosten. Tijdens een depressie
zijn de prijzen te laag in ver
houding tot de productiekosten
of de productiekosten te hoog in
verhouding tot de prijzen.
Een depressie kan dus worden
overwonnen door verhooging der
prijzen en/of door verlaging der
productiekosten.
Verhooging der prijzen kan
worden verkregen door beper
king van het aanbod der goede
ren of door vermeerdering van
het aanbod van geld (inflatie).
Verlaging der productiekosten
is soms bereikbaar door verbe
tering der techniek, maar ook
vermindering van de vaste be
drijfslasten, waaronder zeer be
langrijk zijn de belooningen te
voldoen aan hen, die met hun
arbeid of vermogensbestanddeelen
aan het bedrijf deelnemen.
Beperking der productie kan
soms onvermijdelijk zijn, maar
heeft ernstige bezwaren voor de
algemeene welvaart.
Inflatie is vooral te vermijden
omdat men haar omvang niet in
zijn macht heeft. Eerst kost het
veelal groote moeite om langs
dezen weg de prijzen te verhoo-
gen, maar nauwelijks is dit in
voldoende mate gelukt, om de
bedrijven weder winstbelovend
te doen zijn, of de gedurende de
depressie ongebruikt gebleven
geldsommen komen uit haar
schuilhoeken te voorschijn en
drijven het prijspeil zoodanig op,
dat inflatie in ongunstigen zin,
met al haar funeste gevolgen,
intreedt.
Verlaging der productiekosten
door techniek-verbeteringen is
vel leven en bedrijvigheid, zijn ko
ninkrijk en zijn trots geworden was.
Een kalm gevoel van geluk maakte
zich van hem meester en bijna huivt-
rend dacht hij aan den tijd terug, dien
hij zoo nutteloos had doorgebracht,
waardoor by zichzelf zoo had bena
deeld.
Met een minachtenden glimlach
haalde hij het geparfumeerde briefje
uit zijn zak tevoorschijn en deregels,
waarover hij eenige weken geleden
uitermate verheugd zou zijn geweest,
las hij nu met weerzin door.
„Gerrald I" las hij. „Alweder is er
een week verloopen en nog steeds
heb ik tail noch teeken van je ver
nomen. Tiran, wil je het dan werke
lijk zóó ver laten komer, dat ik om
je komst moet smeeken O, gij man
nen zijt verschrikkelijk, als ge weet,
dat gij bemind wordt, Ik eerbiedig
den rouw over je moeder, maar dat
lange treuren wordt op den duur ver
velend de doode heeft er niets aan
en mij baart het noodeloos verdriet.
Ik hoor, dat je nu den solieden jonge%
uithangt en iederen dag op je molen
werkt. Stel je toch niet zobelache
lijk aar; binnenkort, zal jij jezelf
stupide toeschijnen. D.'nk aan je fijne
handenals je niet naar het verstand
wilt luisteren, hoor dan ten minste
naar de ijdelheid. En wordt vooral
niet saai, want dkt kan ik 't minste
uitstaan. Kom dadelijk bij mij on
middellijk. Tot weerziens, lieve
breng je glimlach mee I"
Heloïse.
Met een blik van verontwaardiging
las hij die regels j tot in 't diepst zijner
ziel griefde hem die intieme toon, d e
lichtzinnige veroordeeling van de ver
betering van zijn levenswijze. Die
zeer gewenscht, maar leidt in
tijden van depressie tot toene
ming van de reeds heerschende
werkloosheid.
Blijft tenslotte als vierde mid
del tot bestrijding van depressie
een vermindering van de vaste
lasten.
Spr. bepleitte een (niet alleen
in depressietijd, maar blijvend
geldende) in ons burgerlijk wet
boek op te nemen bepaling,
krachtens welke alle geldvorde
ringen en -schulden voortdurend
zullen worden herleid in verband
met wijzigingen in de waarde
der geldeenheid, in dier voege,
dat die vorderingen een vaste
hoeveelheid koopkracht blijven
vertegenwoordigen. Volgens het
geldende recht moeten ze steeds
met hetzetfde aantal guldens
worden voldaan als werd over
eengekomen, ook indien de
waarde van het geld sindsdien
belangrijk mocht zijn veranderd.
Door aanvaarding van het her
leidingsstelsel worden de vaste
lasten gebracht in evenredigheid
met de draagkracht van het be
drijfsleven. Arbeiders, crediteu
ren en verhuurder zullen niet
langer in tijden van depressie
hun koopkracht ten koste (en
zoolang deze het uithoudt) van
den ondernemer zien toenemen,
maar daartegenover zullen zij in
tijden van hoogconjunctuur en
inflatie niet meer onder duurte
van het leven te lijden hebben.
Zij ontvangen voortdurend in
koopkracht juist zooveel als zij
bij het totstandkomen van arbeids
contract, leening of huur zich
voorstelden te genieten.
Zaterdag hield Mr. O. Gezelle
Meerburg, uit Utrecht, een voor
dracht over „credietverleening aan
den boerenstand".
De methode van credietver-
strekking is niet de hoofdzaak.
Wel is hoofdzaak een goede en
juiste credietverleening, die er
toe bijdraagt de 250.000 land
bouwbedrijven in het land in
stand te houden.
Op het terrein van het vaste
vrouw, aan wie niets waar, niets echt
was als haar wulpschheidFier richtie
hij zich op en langzaam, met een bijna
hoonende kalmte, verscheurde hij het
briefje. De snippers vlogen in de kab
belende molenteek, de golfjes namen
ze op en dreven ze met zich voort, tot
zij in het schuim verdwenen.
Hij legde de hand op het hart, op
de plaats, waar de witte bloem rustte,
zijn talisman, en sterk, door een edelen,
vasten wil bezield, zag hij naar den
blauwen lentehemel op.
Ik wil nog éénmaal naar haar
toegaan, om voor altijd met haar te
breken, zeide hij bij zichzelf.
Toen begaf hij zich naar de stallen
en liet zijn goudvossen voor de break
spannen. Daarna gaf hij Lohfeld nog
eenige orders, besteeg het lichte rijtuig,
nam de leidsels in de hand en beant
woordde minzaam de beleefde groeten
van zijn werkvolk. Toen schoten de
vurige paarden voorwaarts en licht als
een veer rolde het wagenjs den
straatweg op naar D.
IV.
Het huis van Gerrald stond midden
in de stad. De smalle straat was een
van die oude overblijfselen uit lang
vervlogen tijden, toen de edelachtbare
raad hier nog in draagstoelen of zware
giazen koetsen doortrok en lieve
meisjesgezichtjes door de in lood
gezette vensterruiten gluurden om den
deftigen raadsheeren, tenminste den
vrijgezellen onder hen, een rozemarijn
toe te werpen, wat in de bloemen
spraak dier dagen zooveel beteekende
als: „Ik volg u naar het altaar!"
Nu heeft de tijd die herinneringen
uitgewischt, de jaren het bedekkend
stuifzand geworpen over de jaartallen
hypothecaire crediet hebben de
boerenleenbanken zich nooit be
wogen. De gewone hypotheek
banken trekken het geld van het
platteland weg. Die posten mo
gen de Centrale organisaties niet
opvangen. De Staat dient den
boer dat zwaard van Damocles
weg te nemen. Steun aan de be
drijven en credietverleening vor
men één geheel. In andere lan
den heeft de Staat zich veelal
garant gesteld.
Hier moeten onmiddellijk maat
regelen worden genomen. Een
stroom van geld gaat van het
platteland naar R.V.B. en pensi
oenfondsen. De Staat moet dien
stroom terugleiden. Spr. dacht
aan de oprichting van een Rijks
hypotheekbank, welke tijdelijk zou
moeten bestaan, zoolang de ab
normale tijden duren. Moge de
regeering die roeping verstaan.
Het geheele land zal daarvan de
vruchten plukken.
De heer Zaalberg merkte op,
dat de landbouw de crisis niet
eenzijdig moet zien. De scheep
vaart staat er minstens zoo slecht
voor. Het platteland wordt met
120 millioen gesteund. De groote
fout is, dat de steden op een
veel te hoog peil leven. Spr.
vreesde, dat meer credietverlee
ning aan het platteland een hoog
levenspeil in de steden zou be
vorderen.
Motie.
De heer T. Huisman, secretaris
van de Hollandsche Mij. van
Landbouw, stelde na de discussie
de volgende motie voor, die onder
applaus werd aangenomen
„De alg. vergadering van het
K.N.L.C. enz spreekt als haar
overtuiging uit, dat de financiëele
toestand ten plattelande en in
zonderheid van de boerenbevol
king, zoodanig is geworden, dat
een débacle alleen nog is af te
wenden door de prijzen der land
bouwproducten zoodanig te ma
ken, dat ook het boerengezin
eenig loon van zijn arbeid geniet
is voorts van oordeel, dat voor
het handhaven der boerengezin
nen op de bedrijven en het bedrijf
te kunnen blijven voeren, drin-
van de stichting dier oude huizen
nu is er niet veel meer te herkennen.
Hier stond nog op den steenen
deurstijl een groote L. G. en daar
onder in half uitgesleten letters het
jaartal MDCLXXIil. Dat was van den
ouden Leopald Gerrald geweest, die
trotsche, ernstige heer in zijn zwart
fluweelen wambuis, met breeden, kan
ten kraag, die langen tijd een zetel in
den raad had ingenomen en bij plech
tige optochten deftig aan het hoofd
van zijn gild stapte dddr aan de
overzijde, in de zaal van het raadhuis,
hangt zijn portret nog. Bovendien was
in de lijst nog een fQn wapen gesne
den een springend paard boven eeu
leeg veld. Dat had misschien die
wilde jongen, de zoon van Zacharias
Gerrald doen aanbrengen, die er zich
altijd zoo op verhoovaardigde, dat
zijn moeder een freule Von Rotters-
wyl was geweest en wiens broeder
Diethelm mee ten velde trok om als
dapper kurassier 'de overmoedige
Zweden uit het land te verdrijven,
Diethelm was uit het vaderlijk huis
gevlucht, omdat hij den trotschen
zoon van ziin moeders broeder, den
baron Von Rotterswyl, in een twee
gevecht had gedood.
Aan de overzijde van de straat
stak de gevel van een huis, dat mie
ster» even oud was, boven de belen
dende huizen uit. Een steenen bordes
leidde van de straat naar de gewelfde
deur en boven de gebeeldhouwde
lijst prijkte een groot, grijs wapen
schild een springend paard boven
een leeg vdJ.
Daar woonde het oud-adeilijk ge
slacht van de baren» Von Rotterswyl.
(Wordt vervolgd)
AXELSCHEI COURANT.
4)