Axelsche Courant.
Nieuws- en Advertentieblad voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 38. Vrijdag 12 Augustus 1932
Raadsverslasr.
Verschijnt
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Redacteur-Uitgever J. C. VINK
Axel.
Tweede J31ad.
Zitting van 26 Juli 1932.
Aanwezig alle leden. Voorz.
de heer F. Blok, burgemeester.
V.
10. Wijziging salarissen, enz.
Aan de orde komt nu punt e,
korting van 3 en 5 pet. op de
salarissen der gem.-ambtenaren.
Dhr. 't GILDE zegt naar aan
leiding van het preadvies van
B. en W. hierop (zie vorig num
mer), dat bij hem hef vertrouwen
in dat college ernstig geschokt is.
Wij kunnen, zegt spr., van nu ai
aan wel vaststellen dat in dit
opzicht geen initiatief zal uitgaan
van B. en W. Geconstateerd
moet zelfs worden, dat het Col
lege zich en bloc heeft verzet
tegen den van onder af ik
bedoel uit den Raad - komenden
drang tot bezuiniging en wel,
met argumenten die geen hout
snijden. Dit verschijnsel is des
te merkwaardiger omdat wij bij
een vorige salarisbespreking hier
de meening hebben hooren ver
kondigen uit den mond van één
der leden van het College, dat
de levensstandaard reeds met
minstens 25 pet. zou zijn gezakt
en deze daarom in dezen geest
een voorstel deed. Thans moet
men wel aannemen, dat dit lid
slechts in één bepaald geval, n.l.
als het gaat over het salaris van
Burgemeester en Secretaris te
spreken is over salarisverminde-
"nB-
Toen hier een paar jaar gele
den een verzoek was van bewo
ners van de Julianastraat, zei een
ander lid van dit college toen
gewoon raadslid t.o.v. de in
die straat wonende gemeente-
werklui en veldwachter„diemen
schen profiteeren van den gedaal
den levensstandaard en de malai
se. Voor hen is dat een loons-
verhooging".
Wonderlijk daarom mijnheer de
Voorzitter, thans de argumenten
van B. en W. te hooren. Iedere
vergadering hooren wij van die
heeren wat anders De vorige
vergaderingen was Leiden in
last, maar waren de argumenten
van het college zoo krachteloos
dat zelfs dhr. Van de Bilt be
zweek voor den drang en de
bestrijding uit den raad en de
beide wethouders tegen hun eigen
voorstel stemden. Toen moest
de belasting omhoog en zoo niet
dan liep de boel spaak
En thans is de toestand hoop
voller dan ooit, volgens die
heeren. Geen enkele reden tot
bezorgdheidzeggen zij in hun
prae-advies. Jullie moet maar
wachten tot het ons eens blieft
met voorstellen te komen en
tenslotte verwachten de heeren
aanschrijvingen van boven af.
Wonderlijk van een college dat
van bovenaf met 25 pet. wil be
ginnen te bezuinigen en meer
malen zijn ontstemming uitsprak
over den onwil die van bovenaf
bestaatWonderlijk dat zij nu
het heil van bovenaf verwachten.
De voorstellen, noch die van
dhr. Van Bendegem, noch de
onze leveren niet noemenswaard
op voor den loopenden dienst
zoo zeggen B. en W. Zij zelve
moeten dan wel voornemens zijn
met diep ingrijpende voorstellen
te komen voor 1933 en we zijn
even nieuwsgierig als de ge
meente-ambtenaren beangstigd
Wij zullen zien wat er van komt
en waar het op uitloopt.
Het toeval is B. en W. bijzon
der genadig. Zij beroepen zich
vooral op de gunstige uitkomsten
van 1931. En aan de indieners
van bezuinigingsvoorstellen wordt
nu ten opzichte van het Georg.
Overleg verweten, dat zij daar
met geen argumenten zijn geko
men. Stel U voor, M. de V.,
geen argumenten Geen noodza
kelijkheid om te versoberen en
te bezuinigenEn dat terwijl
alle; in het particuliere bedrijf
is ontredderd en met kunst en
vliegwerk en meestal slechte
steunmaatregelen van bovenaf op
pooten moet worden gehouden.
Zijn B. en W. dan totaal blind
voor de feiten
Vanwaar deze naïviteit plotse
ling bij menschen als dhr. Van
de Bilt, die om zijn zuinigheids
begrippen zoo bekend stond
voorheen.
Salarisverlaging is een gebie
dende eisch des tijds geworden
Allerwege wordt dit erkend
Een billijke verlaging van loo-
nen en salarissen is alleszins ge
motiveerd. Wij staan op dit
standpunt omdat de mtnschen
zich moeten kunnen aanpassen
aan de omstandigheden en uit
dat oogpunt is het gewenscht dat
ons voorstel wordt aangenomen.
Gebrek aan argumenten, wordt
ons verweten. Speelt dan de
geweldige prijsdaling plotseling
geen rol meer? Of verschijnt in
Oct. de 2e editie van het Orgaan
van de Kruideniers en Slagers
weer, als het loopt over het sa
laris van den Burgemeester en
die eenige ambtenaren, waarover
wij weinig te zeggen hebben
Het is een feit dat de index
cijfers enorm zijn gedaald voor
's-Gravenhage was het index
cijfer van het levensonderhoud,
berekend naar 1921, voor de ar
beidersgezinnen 66,1. Eetvraren
en dranken afzonderlijk 57,2 en
55,3. Voor 1921 dus 100 Voor
Maart 1932 66,1. De prijzen zijn
dus teruggeloopen tot op bijna de
helft. Neemt men als grondslag
Aug. 1913 tot Aug. 1914, dan
krijgt men als indexcijfer 136 en
119,2. Een merkwaardige daling.
Die in de bedrijven veel moeite
en zorgen veroorzaakt, maar voor
den consument veel voordeel
brengt. Bij.de moeilijkheden in
de bepalingen omtrent loon en
salaris mag met deze feiten wel
terdege rekening worden gehou
den, al mag men niet vergeten,
dat, indien het eenigszins mogelijk
is, de vooruitgang in levenspeil
moet worden behouden.
Op grond hiervan zijn wij dan
ook tot de slotsom gekomen dat
het oogenblik daar is, waarin ge
handeld moet worden.
Wij kunnen ons volkomen in
denken, dat het voor de betrok
kenen een pijnlijk iets is, maar
wij hebben ook onder die be
trokkenen verschillende stemmen
beluisterd, die het onder de ge
geven omsta idigheden konden
billijken en waardeeren, dat tot
een korting op de salarissen zal
worden overgegaan.
Wij staan op het standpunt dat
de bezuiniging in den vorm van
salariskorting moet beginnen van
bovenaf! Zoo mogelijk ook pro
gressief
Een voorstel als dat van dhr-
Van Bendegem zouden wij dan
ook gaarne hebben gesteund, in
dien wij ten opzichte van de hooge
salarissen succes zouden hebben
verkregenZoolang echter de
zaken staan als nu, hebben wij
het als een grove onbillijkheid
aangevoeld, waar de geheele sa
larisverlaging van Gedep. Staten
slechts neer blijkt te komen, op
enkele tientallen guldens, thans
over te gaan lot een korting op
een salaris b v. om er maar één
te noemen van den Gasdirecteur
met ruim f400. Dat is te bar.
Een grove onbillijke veihouding
zou daardoor in het leven worden
geroepen en ofschoon ook wij in
principe voelen voor progressieve
verlaging dus, van de hoogste
salarissen het meeste korten
toch was het ons niet mogelijk
met het voorstel van dhr. Van
Bendegem mee te gaan en hebben
wij een voorstel ingediend zoo
als ook in het Georg. Overleg is
behandeld.
Het verheugt ons zegt spr., dat
men in breederen kring inziet
dat het een gebiedende noodza
kelijkheid is, dat het dezen kant
uitmoet. In de meest democra
tische kringen wint dit gezonde
inzicht steeds meer veld en het
moet daarom verwondering wek-
ken, dat dhr. Hamelink hier zulk
een toon aanslaat alsof hij en de
sociaal-democratie in het bijzon
der in dit opzicht een pretentie
hebben, dat zij overal en alge
meen zijn inzichten deelen en
ons standpunt verwerpen. Dhr.
Hamelink doet zulks tegen beter
weten in Hij moet dat aan de
Axelsche arbeiders en gemeente
ambtenaren niet wijs willen ma
ken. Het is zelfs zóó sterk, M.
de V, dat socialistische gemeen
tebestuurders de gangmakers zijn
voor loonsverlaging en in dit
opzicht veel verder gaan dan dhr.
Van Bendegem, wiens voorstellen
door dhr. Hamelink op zulk een
genadelooze wijze zijn behandeld.
Dhr. Hamelink moet voorzichtig
zijn met het propageeren van zijn
persoonlijke ideeën. Als hij op
dien weg voortgaat, dan kan het
niet anders, of hij vaart precies
eender uit als ik en zal hij de
socialistische ideeën eerlang prijs
moeten geven.
Spr. becritiseert hierna uitvoe
rig de houding van die soc. de
mocraten, welke stelling nemen
tegenover het nieuwe standpunt,
dat de s.d.a.p. ten opzichte der
loonsverlaging heeft aangenomen.
Ten slotte doet hij een beroep
op de raadsmeerderheid, die in
dertijd voor het bezuinigings
voorstel van dhr. Oggel heeft
gestemd. Thans moet het blij
ken of dit serieus bedoeld was,
of een groote schijnvertooning,
omdat men de wetenschap nu
eenmaal draagt dat men momen
teel aan het salaris van den
Burgemeester, etc. toch niets kan
doen. Dus kan vandaag blijken
hoeveel ernst en hoeveel drang
er in werkelijkheid leeft.
Men kan en mag er zich niet
afmaken door te schermen met
het gevleugelde woord van B en
W. „het levert zoo weinig op".
Deze salarisverlaging is billijk
ons voorstel dan tenminste
en dit voorstel zal het aanpas
singsvermogen der ambtenaren
op geen zware proef stellen.
Daarom bovenal is dit voorstel
ook menschelijk en billijk. Van
een wreede en onmeedoogen-
looze bezuiniging is hier geen
sprake. Terwille van het prin
cipe en terwille van den drang
die zich overal in den lande
openbaart om te komen tot nor
male toestanden neme de Raad
nu ons voorstel aan, vraagt spr.
Wij beweren niet dat loon- en
salarisverlaging het middel is,
maar het is een bewezen feit dat
het één van de middelen zal
moeten zijn om aan de depressie
het hoofd te bieden. De woorden
van B. en W. in hun afwijzend
prae-advies beteekenen niets en
zijn maar een rad voor de oogen
van de leden van den Raad ge
draaid. Het College van B. en
W. mag geen taal gebruiken die
de financiëele toestand reden tot
bezorgdheid geeft. Dergelijke
luchthartigheid is een schrome
lijke miskenning van de feiten.
B. en W. hebben bij de inge
komen stukken een briefje liggen,
dat de moeite waard zou zijn
geweest ons allen getypt thuis
te bezorgen. Dat was beter ge
weest dan het scheppen van een
verkeerden waan omtrent de toe
stand.
Gedep. St. staan nog steeds
op het standpunt van belasting-
verhooging. Zij zeggen ook dat
door hen niet zal worden toe
gestaan dat wij de f 17000 van
1931 aan gaan spreken. Die
moeten als reserve voor 1933
bewaard blijven en indien er dus
straks geld tekort is voor de
werkloozen komen wij in een
moeilijke impasse. Ged. St. drin
gen in dit schrijven o.a. aan op
verhooging der opcenten op de
vermogensbelasting. Dat moet de
burgerij weten en daar wil men
niet van weten. Het is camou
flage om hier, geurende met de
erfenis van het vorige college, te
„blageuren" en den toestand an
ders voor te stellen dan deze is
Daarom hopen wij dat er thans
in den Raad van Axel een meer
derheid is die het ten opzichte
van bezuinigen niet bij praten
laat.
(Tijdens de rede van dhr. 't
Gilde viel dhr. Hamelink in dt
rede, met de vraag aan den Voorz.,
of hetgeen de spr. van de s.d.a.p.
zeide nu allemaal ter verdediging
diende van het voorstel en be
loofde erop in te gaan).
Dhr. OGGEL bevestigt, dat hij
vroeger heeft voorgesteld om aan
Ged. St. te verzoeken de sala
rissen van burgemeesters, secre
tarissen en ontvangers met 25
pet. te verminderen, op grond
van de prijsdaling voor levens
behoeften, maar waar dit voorstel
door Ged. St met zoo'n meerder
heid is verworpen en toen door
dit college een zoo minieme ver
laging voor die hoogere ambte
naren is voorgesteld, dat ze
schrijnend waren voor de lagere
ambtenaren, voor wie men veel
verder wenschte te gaan, heeft
spr. het niet noodig geacht om
de bezuinigingsvoorstellen te
steunen.
Zoo'n maatregel is bespottelijk
tegenover den wil naar verbetering
van de gemeentefinanciën. Spr.
vond daarin een motief om geen
verlaging toe te passen, dan nadat
Ged. St. met een andere regeling
komen of met de begrooting voor
1933 wij zelf daartoe voorstellen
doen. Misschien zal dan de be
grooting niet goedgekeurd wor
den, maar spr. acht het een on
billijkheid, dat de gemeentebe
sturen aangaande die groote sa-
arissen geen medezeggenschap
hebben. Het is plicht van de
^egeering om in dezen sterke be
zuinigingsmaatregelen te nemen,
dat geldt zoowel van Rijks- als
Gemeente-ambtenaren.
Ook hem heeft het bedroefd,
dat blijkens het rapport van de
comm. voor georg. overleg geen
andere houding is aangenomen
door de vertegenwoordigers der
gem -ambtenaren. De daarin ge
noemde motieven zijn beneden
alles.
Dhr. VERSCHELLING: Maar
die zijn ook niet goed opgesteld
De VOORZ.Daarover kan
alleen geoordeeld worden (foor
degenen, die de verg. van de
comm. tot G. O hebben bijge
woond. Wanneer daarop aanmer
kingen zijn, kan men dit te ken
nen geven
Dhr. VAN BENDEGEM Dat
wil ik dan doen.
De VOORZ.Maar dat kan
hier niet, dat behoort dan in de
verg. van de commissie te ge
beuren.
Dhr. DE RUIJTER meent ook
dat die notulen niet in de Raads
zitting mogen besproken worden.
Die zijn geheim en als dat wordt
opgeheven, dan zal spr. stoppen
met in die comm. zitting te ne
men. Men moet zich daar vrij
uit kunnen spreken en openbare
bekendmaking aan die notulen
is in strijd met het reglement.
De VOORZ. bevestigt dat.
Dhr. VAN BENDEGEM Maar
er wordt in het preadvies naar
verwezen en daarom wilde ik me
verdedigen.
De VOORZ.: Ik laat daarover
geen bespreking toe
Dhr. VERSCHELLING Er is
toch etn verkeerde conclusie uit
getrokken
Dhr. DE RUIJTER merkt op,
dat over hetgeen in het preadvies
staat gesproken kan worden, maar
niet over de notulen. Deze zijn
eenige dagen ter inzage bij de
leden der commissie en kunnen
daarom, eer ze vastgesteld zijn
verbeterd worden, als het noo
dig is.
Dhr. OGGELDan mag ik
toch vertrouwen, dat ze nu goed
wtergegeven zijn.
Dhr. VERSCHELLING: Ja, als
mer. ons maar niet in de schoenen
schuift, dat we ons voorstel niet
verdedigen konden
Dhr. VAN BENDEGEM merkt
op, dat dhr. Verschelling gezegd
heeft, dat zijn voorstel een ader
lating is voor de ambtenaren,
maar jullie zegt spr. gaan nog
veel verder! Jullie beginnen met
3 pet. van f 600 af te trekken.
Als je dat op f 1000 bepalen, dan
ga ik er mee accoord.
Naar aanleiding van hetgeen
dhr. Dieleman over dit voorstel
zeide, zegt dhr. VERSCHELLING,
dat het hem toeschijnt, dat het
blaadje van den fabrieksarbeiders
bond effect gehad heeft. Hoe
echter dhr. Dieleman sprekers
loon bij de l'Azote in verband
brengt met dit voorstel, is hem
een raadsel.
Dhr. ORTELEE brengt nog het
salaris van dhr. Francken in be
spreking als 3e ambt. ter secre
tarie, omdat dhr. Van B. niet goed
vond, dat we dit wilden verhoo-
gen tot f 1200-
Dhr. VAN BENDEGEM: Dat
heb ik niet gezegd.
Dhr- ORTELEE Dat bedoelde
je toch en ik zeg, dat het f 1500
moest zijn. Als de man op f 1000
was gebleven, had hij armoe
geleden. Spr. heeft zich aan dit
voorstel niet willen ontrekken,
maar toch acht hij dat geen loon,
waar nog af moet.
De VOORZ.U wil dus zeg
gen, dat f1200 te weinig is en
wil toch het salaris met 3 tot 5
pet. verminderenU stemt dus
tegen het voorstel
Dhr. ORTELEE Ik steun het
niet.
Dhr. VAN KAMPEN zal voor
het voorstel stemmen, maar wil
amendeeren, dat dhr. Francke
buiten de korting valt, omdat
dat salaris niet minder kan
en de lagere levensstandaard
reeds zoo was bij de vaststelling
van het salaris. Er is hier uit
gesproken, dat de noodzakelijk
heid tot bezuiniging hier niet
aanwezig is. Hoe men dat kan
zeggen is spr. niet duidelijk, daar
de lasten toch steeds hooger
worden en daarom is het gemo
tiveerd een poging te doen om
te verlagen, maar zoodanig, dat
de hoogere salarissen niet minder
aftrek hebben dan de lagere. In
't vrije bedrijf is het loon toch
ook verminderd Zie maar naar
de bouwvakarbeiders en de fa
brieksarbeiders, waar de inkom
sten zijn gereduceerd, ondanks
zwaardere belasting. Spr. zou
er echter voor passen, als de
bezuiniging op de jaarwedden
moest dienen om de begrooting
sluitend te maken.
Maar een verlaging van 3 pet.
tot f 2000 en 5 pet. daarboven,
is zeker gemotiveerd, zooals dhr.
't Gilde trouwens heeft uiteenge
zet en ook spr. is er voor, dat
eerst de hooge ambtenaren moeten
verlagen, en daar is hier rekening
mee gehouden. En als men nu
zegt, dat bezuiniging op f600
loon te ver gaat, wil spr. wel
zeggen, het hangt ervan af, wat
men ervoor doet, of die f 600 is
voor een bijbetrekking, dan of
men ervan leven moet.
Tenslotte wijzen z.i. de finan
ciën erop, dat we voorzichtig
moeten zijn en tot een salaris
verlaging moeten overgaan.
Dhr. HAMELINK was niet van
plan om veel over deze zaak te
zeggen, want men weet, hoe ik
erover denk. Maar nu dhr. 't
Gilde deze gelegenheid heeft aan
gegrepen, om de s.d.a.p. eens af
te kammen en naar het voorbeeld
van dhr. Van Kampen ongehin
derd getracht heeft ons eens een
hak te zetten, eigen ik me het
recht toe zegt spr. om
daarop te antwoorden.
De VOORZ.Als u dan de
tijd in aanmerking neemt, is het
goed. Dhr. 't Gilde heeft een
kwartier gesproken.
Dhr. HAMELINK protesteert
daartegen, omdat de tijd niet
vooraf is gerantsoeneerd. Spr.
wenscht evenals 't Gilde zoolang
te spreken als hij wil. Dhr. 't
Gilde, zegt spr., acht een verder
gaande verlaging niet billijk
tegenover de hoogere ambtena
ren, die ze niet verlagen kunnen
en daarom zondert men dhr. De
Feijter uit, wiens jaarwedde niet
te hoog geacht wordt, maar men
vergeet dhr. Francke, met wien
dat ook het geval is. Spr. acht
het amendement-van Kampen
daarom op z'n plaats, maar dan
zijn er nog andere b.v. arbeiders
aan de gasfabriek die pas aan
gesteld zijn en als men er de
kam in zet, moet men allen ge
lijk scheeren.
Voorts heeft spr. het over de
waarde die aan de index-cijfers
wordt gehecht. Deze mogen
echter z.i. niet dienen, om de
loonen te verlagen en spr. heeft
daarom destijds*ook gezegd, toen
het over de verlaging der sala
rissen vam burgemeesters enzi
ging, als het hek van den darrt
