Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh-Vlaanderen
De onzichtbare hand.
No. 66.
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1931.
47e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
FEUILLETON.
u
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Grsote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën werden franc® ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoermiddag 11 ure.
Eerste Blad.
Zitting van 12 November.
Voorzitter de heer F. Blok, bur
gemeester.
Aanwezig zijn de heeren J. M.
Oggel en C. Th. van de Bilt,
wethouders en de heeren A. Th.
't Gilde, A. Hamelink, P. L.
Ortelee, I. de Feijter, P. van Ben-
degem, B. Seghers, C. Hamelink,
A. P. de Ruijter, F. Dieleman en J.
de Feijter, benevens de secretaris,
de heer J. L. J. Maris.
De VOORZ. opent te 2 uur de
vergadering met gebed en stelt
de agenda aan de orde.
1. Notulen.
Deze zijn nog niet aanwezig
en wordt dus de behandeling
uitgesteld.
2. Ingekomen «takken.
a. Verzoek van den gemeente
raad van Graauw om adhaesie
te verleenen aan het bekende
adres inzake den steun voor bie
tencultuur in 1932.
B. en W. stellen voor om aan
het verzoek te voldoen.
Dhr. 't GILDE zegt dat het
wel een ernstig stemmend beeld
des tijds is dat de agenda dezer
vergadering voor het grootste
deel staat in een teeken van
steunverleening van Overheids
wege. Wie had dit een jaar of
15 geleden durven droomen. In
een maatschappij waarin wat het
stelsel van voortbrenging betreft
het hoogste maximum is bereikt
en op velerlei gebied overpro
ductie is ontstaan moet de Over
heid ingrijpen om den nood te
bezweren, niet alleen ten opzichte
van de werkers en voortbrengers
maar ook van de bezitters. Is het
wonder dat het tegenwoordige
stelsel van productie en distri
butie zelfs de meest hartstoch
telijke verdediger van het „kapi
talistisch" genoemde stelsel niet
meer kan bevredigen
Is het wonder dat in de mid
denstand, bij de kleine man die
een ambacht bedrijft of nering
uitoefent een steeds meer ge
drukte toestand gaat heerschen
en zou het cp den duur niet
zoover komen, dat ook deze
klasse die wel eens vergelijkend
gesproken genaamd werdde
werkbijen der maatschappij, van
Overheidswege zal moeten wor
den gesteund? Wat wordt voor
deze breede categorie van nijvere
staatsburgers gedaan
Voor ééne zaak zorgt men
slechts t.o.v. deze menschen en
dat is dat hun belastinggelden,
desnoods met een stok achter de
deur en door den sterken arm
worden geïnd.
Het is een buitengewoon onge
zonde toestand die tenslotte nie
mand meer kan bevredigen en
allerwege ergernis veroorzaakt.
Daarbij komt dat de van Over
heidswege genomen maatregelen
van dien aard zijn dat men ook
daarmee hoe langer hoe meer in
het moeras raakt. Wat is er al
niet gejeremieerd in landbouw-
kringen en landbouwbladen over
de Tarwe wet en hare verstrek
kende gevolgen van werkloos
heid.
En wie zijn tenslotte de besten
en wie plukken ten dezen op
zichte het meest uit de staatsruif
De grondeigenaars en diegenen
die den dag van vandaag nog
hofstede op hofstede kunnen koo
pen en honderden gemeten tarwe
verbouwen en doen verbouwen.
Tarwe, voor hetwelk de arme
weduwe in de Oude Stad zoowel
en zooveel als de maatschappe
lijk goed gesitueerde haar belas
ting voor de regeeringssteun moet
helpen betalen.
Tarwe, waardoor de werke
loosheid hand over hand toe
neemt en de zorgen op dit ge
bied steeds meerdere en steeds
groote afmetingen aannemen.
Tarwe, waardoor de midden
stand, met name de bakkers op
zeer ernstige wijze worden ge
dupeerd en het zelfs op dit oogen-
blik niet denkbeeldig is dat men
hier plaatselijk (en in de heele
streek mogelijk) over zal moeten
gaan tot het stopzetten van het
eigen bedtijf en het op groote
schaal gaa i importeeren van Bel
gisch brood, wat reeds groote
afmetingen gaat aannemen.
Gevoelt onze tegenwoordige
Minister van Landbouw niet, dat
wij op deze manier moeten vast-
loopen
Gevoelt men in den Haag niet
dat de ergernis door al de onbe
vredigende maatregelen straks een
kookpunt zal bereiken, dat men
door al deze zgn. crisismaatre
gelen men de crisis in de meeste
opzichten gaat verergeren, dat
het veelal medicijn is, die de
kwaal doet toenemen instede van
genezen.
Als men daarbij ziet wat eigen
lijk t.o.v. de menschen, die met
zorgen en zwoegen voor een eigen
bestaan moeten zorgen wordt na
gelaten, dat men die menschen
maar aan hun lot over laat, dan
kan men- het plaatsen, dat er
bittere ontevredenheid wordt ge
wekt.
Ofschoon overtuigd zijnde dat
van bietenverbouw veel meer
werk en loon voor de arbeiders is
te verwachten en uit dien hoofde
gaarne meewerkend aan dit adres,
is bij mij toch een vraag gerezen
en wel deze„Hoe verhouden
zich de behoeften van inland-
sche suiker tot rietsuiker en is
de inlandsche suikerproductie
tenslotte uit een concurrentie-
oogpunt op de markt te hand
haven, zulks met het oog op de
steeds toenemende productie van
rietsuiker
En is nu eigenlijk het feit dat
dit jaar zoo weinig bieten ver
bouwd zijn het resultaat van te
geringen steun, of wel van de
overproductie, inzonderheid ook
het in steeds meerdere mate over-
stroomen van de markt door riet
suiker? Spr. zou dit gaarne weten,
alvorens zijn houding te bepalen.
Dhr. HAMELINK spreekt er
zijn verwondering over uit, dat
het kapitalistische stelsel nog
wordt geroemd en men zelfs be
ginnen moet met de bezitters te
beschermen. Spr. gelooft dat het
doodvonnis over het kapitalis
tische stelsel is geveld. Als dhr.
't Gilde voor 5 jaar, toen hij
nog afgevaardigde van de s.d.a.p.
was, die vraag had moeten be
antwoorden zou hij hetzelfde ge
zegd hebben als spr. De s.d.a.
p.'ers zien het heerschend ge
brek niet in als een gevolg van
den oorlog, maar als gevolg van
het stelsel zelf, dat de Maatschappij
volgt, nl. het kapitalistische stelsel,
dat ten ondergang is gedoemd.
Niemand had gedacht, dat zoo'n
crisis de wereld zou teisteren en
dat zulke maatregelen, als nu
worden gevraagd, noodig zouden
zijn. Spr. vraagt echter wie wor
den nu eigenlijk gesteund bij een
bevordering van de bietencultuur?
Volgens zijn meening in de
eerste plaats de fabrikanten en
de bietenverbouwers, maar niet
de armen, die steun behoeven.
Spr. vindt het treurig, dat zoo
iets wordt gevraagd en evenals
bij den steun voor de tarwe men
daarin de arrruten laat meebeta
len, Zoo'n stelsel is langs het
brutale af. Men is overtuigd, dat
het stelsel geen levensvatbaar
heid heeft en toch verplicht men
de menschen, dat ze hunne cen
ten geven voor deze materialis
tische belangen.
Indien de gevraagde steunregel
hielp om het kwaad te keeren,
zou spr. de eerste zijn om mede
te helpen, maar nu de gebrui
kers worden gedupeerd is hij
niet voor steun te vinden en zal
spr. niet aan de verdediging van
het kapitalistische stelsel mee
werken.
Dhr. OGGEL komt er tegen op,
dat de crisis het gevolg is van
het kapitalistische stelsel. In het
buitenland, waar de socialisten
de baas zijn, ziet men denzelf
den toestand. En dan in Enge
land
In de tweede plaats bestrijdt
spr. dat alleen de verbouwers
zouden profiteeren. Het zou spr
al sterk verwonderen, als er geen
steun werd verleend, want die
komt wel degelijk ten goede aan
den landbouw. Als de boer niet
verdient aan de bieten, waaraan
veel werk is, dan is hij wel ver
plicht om andere producten te
verbouwen, waar weinig of geen
„Toch zijn er nog een paar dingen,
die je niet hebt opgehelderd, merkte
Lebrun opWat zijn volgens jou de
oorzaak van de metaalgeluiden, terwijl
je 's nachts in de kamer was? En
verdergeloof je, dat die zachte, slui
pende voetstappen, werkelijkheid wa
ren of alleen verbeelding een ge
volg van de zenuwspanning waarin je
verkeerde
„Ik zou het niet met zekerheid kun
nen zeggentenminste niet wat dat
metalen geklik betreft, antwoordde
Mare bedachtzaam. Ik heb me er danig
het hoofd over gebroken, maar geen
volkomen, bevredigende verklaringkun-
nen vinden. Ik zou me kunnen voor
stellen, dat de pal, waarmee de halve
stijl in de uitholling werd vastgehou
den, een paar maal enkele milimeters
versprongen is, of dat de veer, die
hem aandrukte, zich met een schok
kende beweging wat ontspannen heeft.
Een sterk gespannen veer doet dat wel
eens vaker; het is een volkomen na
tuurlijk verschijnsel, al kun je de oor
saak niet steede direct aanwijzen."
Een dergelijk geluid, hoe zwak op
tichzelf ook, klinkt hol, en plant zich
voort als een soort echo in de
leege ruimte, vooral midden in den
nacht, als het absoluut stil is en je
geest door allerlei factoren ingesteld is
op griezelen, vergeet vooral die laatste
factor niet.
Marc Michel zweeg even, een vaag
lachje speelde over zijn lippen bij de
herrinneringaan zijn wanhopigen angst
in den luguberen nacht.
We knikten begrijpend en Mare ver
volgde
„De oorzaak van het geluid is in elk
geval doodnatuurlijk geweest en on
der normale omstandigheden zou ik
misschien niet eens gehoord hebben,
Tenslotte ik geef toe dat het wel
heelemaal inbeelding kan zijn geweest-
Vooral die sluipende voetstappen, als
die tenminste niet de weerkaatsing wa
ren van dat geklik, maar voor mij w.
ren die geluiden overigens werkelijk
genoeg, dat verzeker ik jullie. De mo
gelijkheid bestaat ook nog, dat vergat
ik nog te zeggen, dat een van de poo-
ten van het statief van mijn camera,
op het gladde marmer een paar centi
meter is weggeleden, wat natuurlijk
een schurend geluid gaf. Het gevolg
daarvan kan geweest zijn dat de dop
van de lens. die ik op het plankje van
het statief had neergelegd, op den grond
gevallen en verder gerold is, wat van
zelf ook in de onheilspellende, beklem
mende stilte, een reeks van sinistere
echo's heeft teweeggebracht, die me
dan in mijn zenuwoverspanning die
sluipende voetstappen hebben gesug
gereerd, Of dit werkelijk zoo is, heb
ik, zooals jullie begrijpt, niet kunnen
vaststellen, omdat ik later in mijn over
haaste vlucht de camera met statief en
al ondersteboven gebonjourd heb 1"
Thans kwam Dumoulin met een
vraag t
„Hoe is het mogelijk dat de dolk
op zqn plaats boven het altaar hing,
toen je dien nacht de eerste maal de
kapel inspecteerde? Hoe kon hijjdaar
zijn, als hij op datzelfde oogenblik in
het mechanisms van de hinderlaag
vastzat en dus in de sleuf van den
vloer verborgen lag?"
„Dat was een vergissing van mij,
erkende Marc Michel. „De dolk kan
zich op dat oogenblik onmogelijk in
de scheede boven het altaar bevonden
hebben ofschoon ik dacht dat dit
het geval was. De scheede heeft,
zooals ik jullie immers heb verteld,
een kruisvorm, evenals de dolk zelf,
zoodat het bij oppervlakkige beschou
wing niet te zien is, of het wapen er
wel of niet in zit, De top van het ge
vest steekt niet meer dan een paar
centimeter boven het verlengstuk van
de scheede uitzooals jullie zoo
even hebt gezien, vergemakkelijkt dat
het trekken van het wapsn niet. Dien
Zondagavond, toen de oude André in
de hinderlaag liep, had tijdens den
dienst ook niemand opgemerkt dat de
dolk niet in de scheede zat."
„En evenmin dat de linkerpost in
het attaarhek maar de helft van zijn
gewone dikte had, vulde ik aan. Dat
moet immers het geval zijn geweest
ais het mechanisme in werking gezet
was".
„Ongetwijfeld, bevestigde Mare. Maar
het is een natuurlijk verschijnsel dat
dergelijke betrekkelijke kleinigheden
iedereen ontgaan, die geen speciale
reden heeft om er aandacht aan te
schenken. Zoo iemand was er dien
Zondagavond in de kapel niet, terwij!
ik, die mijn geest tot het uiterste ge
spannen had, om het mysterie op te
lossen, de bijsonderheid aan dien stijl
opmerkte, toen ik die twee foto,8ve;*
geleek. Het is tot den pastoor en
Paul de Martignac - dat André het
niet gezien heeft spreekt vanzelf in
hun ontsteltenis evenmin doorgedron
gen dat de halve stijl terugsprong, op
het moment, dat de geheimzinnige hand
den dolkstoot toebracht. De oude
monsieur Charles zal het natuurlijk
wel gezien hebben, maar die had goede
reden om er anderen niet op attent te
maken 1";
Marc Michel wierp een eindje siga
ret in den haard en.... geeuwde lang
en luid. We kenden dat teeken van
vermoeidheid na een zenuwsloopende
campagne en het relaas daarvan aan
ons vieren, namen den niet uitgespro
ken, maar uitgegeeuwden wenk ter
harte.
Een kwartiertje later wachtten we In
het station van Suresnes op 'n laten
trein naar Parijs.
EINDE.
BLADVULLING.
Verstandige menschen zeggen
Dat hij, die een ander zwart maakt
daardoor zelf nfet wit wordt.
Dat veel is bereikt door het onbe
reikbare te probeeren.
Dat degene die niet bang is fouten
te maken, zelden fouten maakt.
Dat een doorn van ondervinding
meer waard is, dan een heel bosch
vol waarschuwingsborden.
Dat tranen nog nooit een klok op
gewonden of een stoommachine op
gang geholpen hebben.
Dat veel groote mannen onbekend
zijn aan de wereld en aan den roem
Zij zijn groot, wijl zij hun genoegens
deelen met anderen en hun verdriete-
lljkhedden voor zich «elf houden,
werk aan is. Spr. vindt het treu
rig, als men al die gezonde
krachten ziet loopen, die zelf
niets kunnen verdienen en daar
door ook niet kunnen zorgen
voor het onderhoud van hun ge
zin. Het zou voor Axel en voor
geheel Zeeuwsch-Vlaanderen van
igroot belang zijn, als de bieten
cultuur weer kon worden uitge
voerd als vroeger en daarom is
spr. er voor om het adres te
steunen.
Dhr. HAMELINK vindt het een
zonderling antwoord van dhr.
OGGEL, als hij op het buiten
land wijst. B.v. Engeland, daar is
het kapitalistische stelsel niet
weg, en dat is juist de oorzaak
van de malaise, juist daarom be
toogt spr., dat het stelsel in
Engeland is verongelukt.
Wat de bietenverbouw aan
gaat, is spr. het eens met dhr.
t Gilde en beweert hij ook, dat
die door steun niet te redden is,
omdat de oorzaak zit in de con
currentie met de rietsuiker. Het
is aar, spr. bekend, dat de 2e
Kamerleden hun hart vast houden,
als het over die bietensteun gaat.
De steun heeft juist het tegen
deel bewezen, nl. dat desondanks
de bietenverbouw niet noe
menswaardig toenam. Het spijt
spr. dat niet meer moeite is ge
daan voor een beter pachtstelsel,
dat zou meer verlichting geven
op het platteland. Spr. gelooft,
dat het met de bietenconcurren-
tie een harde dobber zal zijn en
hij acht het niet verantwoord
om daar een bedrag voor te
voteeren, terwijl de centen voor
andere dingen zoo hard noodig
zijn.
Dhr. DE RUIJTER zegt, dat
de toekomst zal moeten leeren,
of de concurrentie van de riet
suiker te sterk is. Maar voor-
loopig zou de Regeeringssteun
toch een belangrijke factor zijn
om verbetering te brengen in den
toestand voor deze streek, als
daardoor de bietenverbouw weer
loonend werd.
Dhr. OGGEL merkt nog op,
dat als dhr. Hamelink zegt, dat
ondanks steun er weinig bieten
Cactussen
Mogen wij hier even wijzen op het
verzorgen van Cactussen? Juist in
dezen tijd, met lange nachten en koele
dagen kunnen ze gemakkelijk te veel
water krijgen. Het is daarom noodig
te verminderen met gieten en met den
winter het gieten zoo te vermirderei,
dat ze juist niet geheel uitdrogen. Uit
gezonderd de bladcactussen houdt men
'swinters eerder te nat, dan te droog.
Een te droge periode zal niet schaden,
een te natte doet ze gemakkelijk rotten.
o—
ReceptBerliner bollen.
200 gr. bloem, 60 gr. boter, 30 gr.
suiker, 20 gr. gist, 2 eidooiers, 7« dL.
melk, jam.
Bereiding: De boter met suiker tot
roem roeren en daarna de eidooiers
toevoegen. Daarna vermengen met
de bloem, iets zout en de met de
lauwe melk aangemaakte gist. Als het
deeg te dik wordt om te roeren wordt
het met de handen gekneed tot het een
samenhangend geheel vormt. Van het
deeg een rol vermen en deze met een
mes in plm. 20 gelijke plakjes verdee-
len.. Hiervan balletjes vormen en deze
op een met bloem bestrooid bakblik
ongeveer 30 minuten laten rijzen. Dan
in de helft van de balletjes iets jam
leggen, de randen bestrijken met ei
wit en het andere balletje erop druk»
ken. De ballen daarna nog laten rij
zen en ze dan in warm vet bruin en
gaar bakken (plm. 10 min Ze op
graauw papier iaten uitlekken en z«
na bekoeling bestrooien met poeder*
suikert
O
AXELSCHEm COURANT
9)
