Binnenhuid.
Landbouw.
stond spr. eenigen tijd stil. Alle
gemaakte glooiingen boven hoog
water gemaakt noemt spreker
goed. In Zeeland is daarvan
212.000 Ms.
Die hebben gekost 1.000.000
gulden. Op deze werken is door
het systeem bespaard 3700.000
gulden. Mislukt zijn ervan 5000
M3, d.i. 21/s °/0. Echter waar
door? Niet in de laatste plaats
doordat in den beginne ter wille
van de kosten met goedkoop en
minder deugdelijk materiaal is
gewerkt. Zoo b.v. te weinig ce
ment, minder goede cement en
wapening met gaas in plaats van
ijzer. Spr. had natuurlijk liever
ook in den beginne met ander
materiaal gewerkt. Merkwaardig
is, dat als zijn werk becritiseerd
wordt, men het steeds heeft over
dezelfde perceelen dat zijn die
uit den beginne, die weinig moes
ten kosten en die itengevolge on
deugdelijk waren.
Vooral heeren waterbouwkun
digen drukte hij op het hart, in
geval zij voor de uitvoering van
betonwerk komen te staan, zij
goed doen zich deskundig te doen
voorlichten. In verband hiermede
besloot inleider met de volgende
waarschuwingen
le. Laat uw ontwerp van den
muur door een deskundige (i.z.
gewapend betonbouw) nazien.
2e. Gebruik vooral voldoende
ijzer; geen metaalgaas, doch
vloeiijzeren staven.
3e. Gebruik prima cement,
bijv. van de N.V. Vereenigde
Cementfabrieken, waarin de Ned.
Industrie zit. (Applaus).
Bij de gedachtenwisseling deel
de de ingenieur van het water
schap Schouwen mede, dat daar
61/» K.M. verhooging aan de zuid
zijde is, naar de weg op de dijks-
kruinen. Met grond zouden deze
verhoogingen f 252.000 gekost
hebben. Nu ze in beton zijn
uitgevoerd hebben de kosten
f 71.000 bedragen. Voor de noord
kant zijn de respectieve cijfers
f289.000 en f 114.000.
De aan de zuidzijde aange
brachte glooiïng is prima. De
duurzaamheid is te verhoogen
door ze te teren. De onderhouds
kosten zijn buitengewoon laag.
In verband met het inklinken der
dijken deelt spr. nog mede, dat
een waterpassing van nu verge
leken bij een van 30 jaar terug
een inzinking te zien geeft van
30 c.M. Na 100 jaar zou de
oploopende golf dus over de
muur komen. Ook voor duin-
glooiïng is betonwerk goed.
Aan het eind van de bespre
king werd namens den Dijk
graaf van Dreischor, Doeleman,
een motie voorgesteld, waarin
wordt uitgesproken, dat een muur
van gewapend beton is te ver
kiezen boven een dek van klei.
Het spreekt vanzelf, dat in een
vergadering als deze, waarbij
naast enkele deskundigen de
meeste aanwezigen uit belang
stelling en als leek hadden ge
luisterd, zoo'n uitspraak niet
mogelijk en ook niet in 't be
lang van den inleider was. De
motie werd op voorstel van den
voorzitter, den heer mr. P. Die-
leman zoodanig gewijzigd, dat
daarin wordt gezegd, dat de van
1915 tot 1931 aangelegde wer-
Jcen volgens het systeem de Mu-
ralt, op enkele onbeteekenende
uitzonderingen na, volkomen aan
de gestelde eischen hebben vol
daan en de vergadering daarom
als haar meening uitspreekt, dat
in de toekomst ernstig aan dijk-
verhooging volgens genoemd sy
steem de aandacht zal worden ge
wijd.
Deze motie werd bij acclamtie
aangenomen.
De Commissaris der Koningin
deelde mede, dat de heeren van
het Ged. College over deze aan
gelegenheid natuurlijk beschouwd
moeten worden als niet te heb
ben medegestemd.
Spreker verklaarde met groot
genoegen naar de inleiding te
hebben geluisterd en dat de rede
op de leden van Ged. St. hier
aanwezig, grooten indruk heeft
gemaakt.
De heer mr. P. Dieleman, dankte
den heer de Muralt voor de be
vattelijke wijze, waarop hij zijn
betoog hield en daarbij blijk gaf
naast groote kunde veel zelfver
trouwen te bezitten.
Wij moeten alles doen zei
spr. om den Zeeuwschen bo
dem te behouden, ook in den
geest als lr. de Muralt aangaf en
daarom hoopt spr., dat deze nog
veel besparing zal beleven door
toepassing van zijn systeem op
oeververdediging.
Aan bovenstaande zij nog toe
gevoegd, dat het op den dag der
vergadering juist 25 jaar geleden
was, dat de heer de Muralt zijn
eerste patent verkreeg.
H. M. de Koningin enH.K. H
Prinses Juliana zijn Vrijdagmid
dag van haar verblijf in het bui
tenland weer in ons land terug
gekeerd. Te Arnhem werd de
trein verlaten en na begroeting
door de autoriteiten, per auto de
thuisreis afgelegd H. H. M. M.
werden geestdriftig door de me
nigte toegejuicht.
Het nlenrre Nederlandsche
Paviljoen te Vincennes.
De Koningin heeft drieduizend
gulden ter beschikking gesteld
van het comité voor wederop
bouw van het Nederlandsche pa
viljoen op het terrein van de in
ternationale koloniale tentoonstel
ling te Vincennes.
De Dnitsclie crisis en de Neder
landsche crediteuren.
De heer Kortenhorst heeft den
minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw, voorzitter van
den Raad van Ministers gevraagd
of 't de regeering bekend is, dat
door de crisis, waarin het Duit-
sche bank- en geldwezen zich
bevindt, vele Nederlandsche cre
diteuren zoowel uit de kringen
van den land- en tuinbouw, zui-
velproductie en aanverwante be
drijven, als uit die van de nijver
heid, geen betalingen van hun
Duitsche debiteuren kunnen ver
krijgen en dat daardoor voor het
Nederlandsche bedrijfsleven moei
lijkheden zijn ontstaan. Is de re
geering bereid pogingen in het
werk te stellen, om de Neder
landsche crediteuren in het bezit
te stellen van de hun toekomen
de bedragen
Uitvoering Tarwewet in Zeeland.
In de Vrijdag gehouden ver
gadering van het bestuur der
Gewestelijke Tarwe Organisatie
Zeeland en de vertegenwoordi
gers der combinatie van erkende
handelaren is overeengekomen,
dar de tarwe oogst 1930, welke
nog in de bedrijven aanwezig is,
in de eerstvolgende weken zal wor
den ingenomen, voor zoover de
partijen nog voor levering in
aanmerking komen en tegen de
uitbetalingsprijzen, welke tot nog
toe golden. De handelaren
zullen, de ingenomen partijen
op de geldende wijze betalen.
Voor de bewaring wordt door de
G. T. Z. aan de handelaren ver
goeding betaald.
Het lid der Tweede Kamer de
heer Kersten heeft aan den Mi
nister van Binnenlandsche £aken
en Landbouw gevraagd
Is het den Minister bekend,
dat met name in Zeeland giaan-
handelaren weigeren door hen
gekochte tarwe te aanvaarden,
tot groot ongerief van de land
bouwers, die geld behoeven
Kan de Minister mededeelen,
of deze weigering grond vindt
in de onzekerheid, of de regee
ring deze geschatte en verkochte
tarwe inderdaad afnemen zal
Is de Minister bereid ten
spoedigste maatregelen te treffen
om alle landbouwers in gelijke
rechten te doen deelen
Hengstenkeuringen.
Bij de beschikking van den
Minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw, is bepaald
a. dat de gewone keuringen
van tot dekking bestemde heng
sten in het najaar 1931, welke
alleen door de Stamboekcommis-
siën zullen geschieden, zullen
worden gehouden in
Zeeland: (alleen type trekpaard),
Dinsdag 27 October te Middel
burg en Zierikzee28 Oct. te
Kattendijke 29 Oct. te Hulst en
Axel30 Oct. te Oostburg.
b. dat de gewone keuringen
door de Rijkscommissie en door
de Stamboekcommissie, zullen
worden gehouden in
ZeelandDonderdag 29 Oct.
te Hulst en AxelVrijdag 30 Oct.
te Oostburg.
AXEL, 4 Aug 1931.
Door een paar mooie concer
ten bijgewoond door een dank
baar publiek werd gisterenavond
na een onweersbui de jaardag
van Koningin Emma alhier gevierd
De winkelshow.
Zonder vooruit te loopen op
hetgeen thans door ijverige han
den en fantaseerende gedachten
in de school wordt klaargemaakt
ten einde de winkelshow en
daaraan verbonden tentoonstel
ling tot een goed geheel te vor
men, kunnen we wel voorspellen,
dat degenen, die zich moeite
geven een kijkje te nemen, weer
niet teleurgesteld zullen worden.
Zooals uit achterstaande adver
tentie blijkt, zal morgenavond de
opening plaats vinden en wordt
daarna de toegang voor het pu
bliek opengesteld. Men kan dan
ook nog lootjes koopen, want er
zijn er nog een beperkt aantal
verkrijgbaar.
Door den Zeer Eerw. Heer
Pastoor J. Buijsrogge alhier, zal
met ingang van 1 October 1931
ontslag worden aangevraagd. Zijn
eerw. zal na genoemden datum
zijn welverdiende rust nemen in
het St. Catharinagesticht te Ber
gen op Zoom.
In de Vrijdag gehouden ver
gadering van de Vereeniging tot
verbetering der Volkshuisvesting
werden de heeren A. E. C. Kruijsse
en C. Th. v. d. Bilt, resp. als
voorzitter en bestuurslid herkozen.
Zaterdagmiddag reed de
18-jarige M. M. alhier op haar
rijwiel uit de Nieuwstraat de
Stationstraat in, toen daar een
motorrijder aankwam, dien eerst
genoemde echter wegens een
vóór haar fietsend heer niet zag
aankomen. Niettegenstaande het
meisje steeds rechts aanhield, kon
zij niet aan een botsing ontko
men. De motorrijder, de rijks
veldwachter de B. van St. Jan
steen, die op de duo zijn zoontje
had zitten, had vermoedelijk de be
doeling om aan M. meer ruimte
tot passeeren te laten en hield
daarom ten onrechte links met
het gevolg, dat zij tegen elkaar
inreden.
Gelukkig hadden beiden geen
groote snelheid en brachten ze
het er met den schrik en een ge
broken voorwiel van de fiets af.
De schade werd, dank zij het
optreden der gemeente-politie
alhier, onderling geregeld. Zon
der dat had zeker de macht van
den sterkste wel gegolden.
Rernm NoYarum.
In ons vorig nummer zeiden
we nader terug te komen op de
lezing die de Zeereerwaarde heer
Van der Maden alhier over boven
genoemd onderwerp hield voor
de R.K. werkliedenvereeniging St.
Joseph. We lossen thans die
belofte in door het hiervolgend
verslag, dat we van welwillende
zijde mochten ontvangen
In 'n mooie, gloedvolle rede,
z'n hoorders boeiend van 't be
gin tot 't eind, gaf de gewijde
spreker een duidelijke kijk op de
encycliek „Rerum Novarum" van
Paus Leo XIII, in 1891 versche
nen. Spr. betreurt 't dat nog zoo
weinigen deze encycliek kennen.
Men schermt veel met den naam,
haast geen vergadering of ze
wordt genoemd, maar van den
inhoud heeft men weinig notie.
En toch is 't 'n stuk werk, dat
bestudeering waard is, zoo hel
der en duidelijk geschreven, dat
zelf de eenvoudige arbeider het
werk begrijpen en meevoelen kan.
Spr. zegt, dat het is alsof deze
encycliek voor dezen tijd is ge
schreven)
Zei Leo XIII dat er in zijn tijd
tal van factoren waren, met name
de industrieele ontwikkeling, de
verandering der techniek, de ver
anderde verhouding tusschen
patroon en arbeider, voorts de
overvloed van enkelen tegenover
't gebrek der massa, zoo mede
de emancipatie der arbeiders,
die meer aaneengesloten, hun
eigen kracht bewust werden, als
ten laatste 't zedenbederf, welke
factoren 'n strijd ontketenden,
welks uitslag allen in angstige
spanning houdt, thans bestaat
nog die angstige vraagwat zal
er van de tegenwoordige maat
schappij geworden, hoe zal 't
moeilijke tijdperk van heden op
lossing vinden.
Paus Leo XIII zegt dan „geen
vraagstuk houdt de geesten meer
geboeid dan dit" en daarom
moest hij spreken over den toe
stand der arbeidersklasse en wel
zoo alzijdig mogelijk en moesten
de beginselen vóór alles worden
aangewezen, onder wier leiding
de strijd beslecht en een in
waarheid billijke oplossing kan
verkregen worden.
De paus zag 't moeilijke van
die taak, vooral daar oproerige
elementen de massa opruiden en
haar inzicht vertroebelden. Maar
voor ieder stond vast, dat er
spoedig en afdoende moest ge
holpen, daar 't grootste deel der
menschheid onverdiend leefde in
'n even ellendige als betreurens
waardige toestand. Na de ver
nietiging der gilden en nadat de
maatschappij in haar instellingen
en wetten brak met de aloude
godsdienst, kwamen de arbei
ders alleen en onbeschermd te
staan tegenover onmenschelijke
machthebbers en een teugeloos-
begeerige concurrentie.
En bijzonder scherp zegt de
paus dan 't kwaad wordt nog
verergerd door 'n alles verslin
dende woeker, die, hoe vaak
door de Kerk veroordeeld, tel
kens weer in nieuwe vormen
herleeft, zoodat ten laatste slechts
enkele weinigen door hun
bijna onbeperkte heerschappij
over alle arbeidsgelegenheid en
over heel den handel een bijna-
slavenjuk konden opleggen aan
de ontelbare massa der bezit-
loozen. Dat is taal, die aar. dui
delijkheid niets te wenschen over
laat. De paus veroordeelt hier
scherp de maatschappelijke toe
stand van zijn tijd. En zouden
deze woorden, ai werden ze 40
jaar geleden geschreven, niet
evengoed van toepassing zijn op
't heden
Maar de feiten constateeren
was alleen niet voldoende, dat
kon een ieder. Paus Leo wilde
ook de middelen aangeven.
De genezing kan niet gevonden
worden door 't omzetten van 't
privaateigendom in 'n gemeen
schappelijk eigendom, zooals het
socialisme als stelsel wil.
Dit stelsel, door 't socialisme
aangeprezen, benadeelt den arbei
der, omdat 't hem z'n recht ont
neemt, om z'n overgespaard loon
in een eigendom vast te zetten,
en de kans, om zijn maatschap
pelijke positie te verbeteren.
Wat toch is het naaste doel
dat de werkman nastreeft? Het
verwerven van eenig goed in
eigendom om zoo in zijn levens
behoeften te voorzien.
In duidelijke taal zet de gewij
de spreker dan uiteen dat pri
vaat-eigendom noodzakelijk is.
Het zou ons te ver voeren het ge-
heele betoog hier neer te schrijven.
De inhoud daarvan komt neer
op de volgende punten.
De mensch heeft recht op pri
vaat eigendom
1. door zijn verschil met het
dier,
2. door zijn natuurlijk streven
om ook voor de toekomst te
zorgen,
3. uit de aard van zijn arbeid,
4. omdat er algemeene over
eenstemming hierover bestaat on
der de volkeren en door burge-
lijke en goddelijke wetten is be
vestigd,
5. met het oog op z'n gezin.
De Paus stelt de vraagbij wie
moet de genezing gevonden wor
den
Niet bij 't socialisme, dat door
de afschaffing van privaat bezit
wanorde en slafelijke afhankelijk
heid zou stichten.
Bij wie dan
1. Bij de Kerk, 2. bij de Staat,
3. bij de Vakvereenigingen.
De Kerk heeft altijd getracht
de menschen nader bij elkaar te
brengen. Zij houdt den arbeider
voor dat hij getrouwe arbeidsplicht
heeft en daarnaast een recht van
bestaan. Zij houdt hem af van
oproer en geweld.
Ze wijst den patroon op zijn
groote plicht, dat hij den arbeider
niet als een verachtelijk instru
ment zal gebruiken. De patroon
zal rekening houden met de gods
dienstige en zedelijke belangen.
Geen onmatige arbeid zal wor
den opgelegd, noch een arbeid,
die voor sexe of leeftijd te zwaar is
'n Tekort doen van het ver
schuldigd loon is wraakroepend
en uit winzucht behoeftigen on
derdrukken en voordeel zoeken
uit de nood van anderen druischt
in tegen 't goddelijk en mensche-
lijk recht.
Door de leer der Kerk, dat wij
voor iets hoogers zijn geschapen,
dat de wereld onze eindbestem
ming niet is, leert zij ons ae
dingen dezer wereld juister be
grijpen en waardeeren.
De geschiedenis leert, dat de
Kerk daadwerkelijk steeds heeft
meegewerkt 't lot van de minder
bedeelden te verbeteren, dat zij
steeds getracht heeft en nog
tracht de standen nader tot el
kander te brengen.
Wil de maatschappij goed wor
den, dan moet zij terug naar
Christus. Wie Gods leiding niet
aanvaardt, zal niets totstandbren-
gen wat tot een hoogere ople
ving zal bijdragen.
De Staat, zegt paus Leo, zal
zorgen 't algemeen welzijn te
bevorderen. Daar de werklieden
evengoed Staatsburgers zijn als
de rijken, moet de Staat ook hun
welzijn behartigen.
Wijl de werklieden door hun
arbeid zooveel bijdragen voor 't
algemeen welzijn, moet de Staat
zorgen, dat de vruchten van dien
arbeid niet verloren gaan. De
Staat moet de rechten der mis-
deelden beschermen.
Meer speciaal wijst de paus
er op, dat de Staat het privaat
bezit moet beschermen, dat ar
beidsconflicten moeten worden
voorkomen, door de oorzaken
weg te nemen. Dit wijst dus op
goede arbeidscontracten.
De Staat moet de Zondags
rust bevorderen opdat zooveel
mogelijk allen hun godsdienst-
pltchten kunnen behartigen.
De Staat dient helpend op te
treden, waar de arbeider door en
in z'n werk door ongeval of
ziekte wordt gedrukt. Hier is
dus weer de weg naar Ongeval
lenwet en Ziektewet.
Toezicht op de vrouwen- en
kinderarbeid dient gehouden, op
dat de man niet worde verdron
gen.
De Staat dient 't privaatbezit
der arbeiders te bevorderen.
Ten slotte zullen de vakorga
nisaties er veel toe bijdragen om
gebaseerd op de christelijke be
ginselen en de feitelijke door
voering daarvan, de zieke maat
schappij te hervormen.
Elkaar begrijpen, met en voor
elkaar arbeiden, geen klasse voe
rend, maar in broederlijke liefde
handelen zal veel er toe bijdra
gen om meer geluk te brengen
in de gezinnen der arbeiders.
Liefde moet bovenal heerschen.
De patroon zorge voor goede
werkgelegenheid, geve een goed
loon, zoodat de arbeider een be
staanszekerheid krijgt, de arbei
der zij plichtsgetrouw, behartigt
de belangen van zijn patroon en
geeft zich voor zijn taak.
Met een flink applaus werd de
leerzame, verheffende lezing be
antwoord.
Met een hartelijk dankwoord
door den voorzitter sloot deze de
vergadering.
St. Jansteen.
In de heden gehouden verga»
dering van den gemeenteraad
alhier werd besloten de verbou
wing van het gemeentehuis, enz,
te gunnen aan den laagsten in
schrijver, den heerj, Wisse, aan
nemer te Axel, die in massa lil*
schreef voor f 7024,
