3®ïia.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch - Vlaanderen.
No. 76.
VRIJDAG 19 DECEMBER 1930.
46e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
FEUILLETON.
Het Kanaal Hulst—Axel.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Qulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
tot 5 regels 60 Centvoor
Greote letters worden naar
ADVERTENT1ËN van 1
eiken regel meer 12 Cent.
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Een ernstig woord.
De Amerikaansche staatsman
en jurist Kellogg, vader van
het Kellegg-pact, heeft in een
intervieuw het volgende ver
klaard
„De Europeesche volken zijn
vredelievend. Het zal naar m(jn
overtuiging nooit weer tot oor
log komen. Ik verwacht dat alle
staten, die het wereldpact heb
ben onderteekend, er zich aan
zullen houden. Geen staat is
geneigd, in ontwapening zoo
ver te gaan als de Ver. Staten,
die zich beijveren om de vreed
zame ontwikkeling in Europa te
bevorderen. Da gisting, die in
sommige staten heerscht, berust
hoofdzakelijk op de economische
crisis. Deze crisis, die over de
geheele wereld haar deprimee-
rendon invloed doet gelden, is
echter van tijdelijken aard. Zij
zal voorbijgaan eu met haar de
onrust in menig land."
Wie zal hat niet met hem
hopen
Intusschen doatdeze uitspraak
weldadig aan tegenover den
geest van twtel en onrust, die
thans weer zoo sterk is.
„Het zal nooit weer tot oor
log komen. Ik verwacht, dat
alle staten, die het wereldpact
hebben onderteekend, er zich
dan ook aan zullen houden".
Inderdaad zóó dient er
gesproken te worden. Als deze
overtuiging veld wint, dan komen
we inderdaad tot de geestelijke
ontwapening, die noodzakelijk is
om tot de materieels te geraken.
Vertrouwen, dat een nieuwe
oorleg onmogelijk is, en, ge
steund daardoor, krachtig verder
gaan op den weg naar inter
nationale ontwapening ziedaar
de goede weg.
Laat de wereld Kellogg dank
baar zjjn, dat hij tegenover het
cynisme en het pessimisme van
zoo-velen, die niets anders doen
dan een nieuwen oorlog voor
spellen, dit woord van geloot
gesproken heeft.
25)
Ongaarne laat ik u hier onder
vreemden achter, zeide de goede ge
zellin. Ik ;wenschte, dat ik bij u kon
blijven, tot gij een goede kamenier
hebt gevonden, maar ik word thuis
verwacht. Zie vooral goed toe bij uw
keuze. En nu vaarwelIk hoop dat
de rozen spoedig op uwe bleeke wan
gen zullen terugkeeren.
Sofie zag het rijtuig na, totdat het
achter boomen en huizen verdwenen
wasnu wendde zq haren blik naar
de zee, die als een groote spiegel voor
haar lag uitgebreid. Zij trad aan het
hoekvenster van haar logement, dat
een heerlijk uitzicht bood over de
zee, over den rotsachtigen oever, be
neden over het dorp en het statige
slot, dat zich vol majesteit op de hooge
rotsen verhief, die zich scherp tegen den
hemel afteekendenvan den vierkan
ten toren woei de vlag met het ge
slachtswapen.
Zij behoefde geene opheldering, om
zich te overtuigen, dat zij Charlemont,
het slot harer voorvaderen, de plaats
harer geboorte en van hare eerste
kindsheid, voor zich had.
Haar hart sloeg sneller en hare oogen
schitterden.
Daar ligt het rechtmatige eigendom
van mijn vader! dacht zij. Mijn vader
is de werkelijke markies van Charle
ston, hoewel hij onder den ban van
een onrechtmatig doodvonnis staat en
hls een veroordeelde vluchteling leeft.
Spanje.
Weer is het in Spanje tot een
militaire verzets actie gekomen.
Wat onder Primo de Rivera
zich herhaaldelijk voordeed, haatt
thans navolging gevonden en
zulks op bloedige wijze. In het
garnizoensplaatsje Jaca bij de
Pranscbe grens aan de Zuide
lijke helling der Pyreneeën
werd de vaan van den opstand
geplant en vandaar ook ging
het eerste sein uit voor de al
gemeens omwenteling. Misver
staan kon daze beweging be
zwaarlijk worden, waar de op
standelingen tegen de regee-
ringstroepan oprukten onder den
kreet„Lsve de republiek". Het
geldt dus niet, zooals voordien
zoo dikwijls, een opaplijk ver
zet tegen da dictatuur alleen,
maar de baweging strekt zich
verder uithet gaat evenzeer
tegen de monarchie. Derhalve
staat de' recente aanslag op
generaal Berenguer tot deze
actie slechts in verwijderd ver
band, wijl hiermede eene demon
stratie tegen de dictatuur werd
beoogd. De huidige opstand ech
ter dient ter inleiding van een
verder gelegen doelde stich
ting der Spaansche republiek.
Dat de regeering paraat was
eu in een kort tijdsverloop da
beweging kon neerslaan, be
hoeft gaen verwondering te baren,
aaügezien er voorteekenen te
over waren, dat weldra de bom
zou springen. Da val van Primo
de Rivera is niet, zooals gehoopt
werd door de tallooze ontevre
denen in bet land, gevolgd door
een ander en beter regiem. De
zaak werd, behoudens geringe
verzachting van sommige wel
zeer drastische maatregelen, op
den ouden voet voortgezet. Hei uit
stellen der verlangde hervor
mingen door Berenguer, telkens
•n telkens weer, heeft tenslotte
den beker doen overloopen, het
geen uiting vond in da Jaci-
revolutie, waardoor wonder
lijke tegenstelling voor een
deel mede in de kaart van ko-
niDg Alions werd gespeeld. Deza
immers wenschte dat de regee-
Verbergen gindsche oude, grijze muren
daar het geheim van het raadsel, dat
ik gekomen ben op te lossen O, Vader
daarboven, help mij den naam van mijn
vader in eer herstellen en hem zijne
plaats in de samenleving teruggeven I
Nu moge de strijd beginnen, ik heb
besloten, eerder te sterven dan zonder
redding te brengen, tot mijn ongeluk-
kigen vader terug te keeren.
Er werd aan de deur geklopt en op
Sofie's binnen verscheen de hotelhou
der met het vreemdelingenboek, bene
vens pen en inkt.
Wilt gij zoo goed zijn, juffrouw,
uwen saam hier in te schrijven zeide
hij. En als gij iets begeert, ben ik tot
uw dienst.
Sofie schreef haren naam in.
Ik denk eenige weken hier te
blijven, zeide zij, misschien ook langer
als het mij bevalt; daarom wilde ik
eene kamenier hureu, een oude, goed
bekende vrouw. Wilt gij zoo vriende
lijk zijn, mij zulk een persoon aan te
wijzen
Ik zal het aan mijne vrouw vra
gen, antwoordde de hotelhouder. Deze
weet van zulke zaken meer dan ik. Ik
zal haar dadelijk naar u toe zenden.
Hij verwijderde zich, en weinige mi
nuten later verscheen zijne vrouw. Deze
had een gunstig uiterlijk. Sofie groette
beleefd en herhaalde de vraag.
Wat is dat voor een slot daar
in de verte vroeg zij, nadat de oude
dame haar beloofd had haar eene goede
kameniei te bezorgen en wel in de
persoon van een zekere juffrouw Ro-
binex, die zooals zij vertelde, vroeger
op het slot Charlemont in dienst is ge
weest en als getuige voor het gerecht
was verschenen.
Dat ia Charlemont, het verblijf
ring krachtiger dan tot dusver
sou optreden en de jongste ge
beurtenissen boden daartoe een
schooue gelegenheid. Het komt
er nu slechts ep aan, op welke
wijze de toestand zal ontwikke
len. De terechtstelling van enkele
zich by de opstandelingen aange
sloten hebbende officieren geeft
eanigszins een kijk op de ge
dragslijs, door de regeering in
de naaste toskomst te volgen.
En die wijst geheel in de rich
ting door den Koning verlangd
en aanvankelijk door den pre
mier atgewezen. In dit verband
zy herinnerd aan de plannen
van öeD vorst tot wederinstel
ling van de militaire dictatuur,
waarin de premier niet wilde
meegaan. Uit dit verschil van
inz;cht vloeiden de militaire
troepentransporten voort, welke
den nacht van 21 November tot
een zoo rumoerige maakten.
De jongste gebeurtenissen dry
ven den premier in de door
den koning gewenscbte rich
ting, en de afkondiging van den
staat van beleg verleent aan de
geschapen situatie nog een bij
zondere n tint. Maar tevens wijst
deze maatregel er op, dat, of
schoon de opstandelingen uit
Jaca verslagen zijn, de revolu
tionaire beweging nog niet totaal
is onderdrukt. Hoeveel tijd daar
mede nog zal gemoeid zyn en
zelfs of bet wel gelukken zal
dien stroom te keeren, daarover
valt voor bet oogenblik nog
niets te zeggen. Deze eerste uit
barsting van georganiseerd ge
wapend verzet zal waarschijn
lijk navolging vinden. En de
geruststellende me iedeelingen
van het gouvernement over het
volkomen bedwingen van deze
revolutionnaire poging zijn wel
eenigszins in tegenspraak met
de mededeeling, dat troepen nit
Marokko zullen worden gere-
qnireerd om aan de positie van
de bewindvoerders de noodige
kracht te verleenen.
Het bruist en stormt in het
land van Carmen en de gemoe
deren zijn opgewonden tot een
uiterste spanning.
van den markies van dien naam, ant
woordde de dame. De eerste vraag,
die alle vreemdelingen gewoonlijk doen,
betreft het slot. Ik vertrouw dat gij
er van weet; moge'ijk echter is dit
niet het geval, wijl gij mij zoo jong
schijnt te wezen. Daar viel het drama
van Charlemont voor. Hebt gij er
nooit van gehoord
J i, ik heb er zoo iets van ver
nomen, antwoordde Sofie, maar ik zou
er nog meer van willen hooren.
Ik zal het bij gelegenheid gaar
ne vertellen, juffrouw, ik heb het reeds
honderd malen aan mijne gasten me
degedeeld, maar ben nooit moede het
te herhalen.
Wat beteekent die vlag op den
toren vroeg Sofie.
Zij beteekent dat de markies
op het slot is. Hij was anders altijd op
reis; maar in de laatste jaren bleef
hij thnis.
Is hij zeer bemind
De markies? Ja, hij is algemeen
bemind en heeft veel vrienden.
Hiermede was het gesprek ten einde
en spoedig daarop nam de oude dame
afscheid van Sofie.
Na verloop van een uur kwam zij
reeds met juffrouw Robinex terug. Deze
won dadelijk de gunst van Sofie. Zij
was eene bejaarde, kalme persoonlijk
heid, eenvoudig gekleed en had een
eerlijk, goed en bescheiden gelaat. Zij
maakte een diepe buiging voor Sofie,
die haar nauwkeurig opnam.
Op de vraag van het meisje verklaar
de zij zich bekwaam voor alle zaken
van een kamenier. Zij werd aangeno
men en trad dadelijk in dienst.
En nu, zeide Sofie tot de stal-
hooderes. zult gij mij wei wat eten
willen bezorgen daarna ga ik eene
De Spaansche minister ran
Bianenlandsche zaken heeft aen
de pers medegedeeld, dat de
leiders der opstandelingen, ma
joor Franco en generaal Queipo
de Lano met 5 Spaansche offi
cieren-vliegers met vier vlieg
tuigen van het Spaansche leger
op het Portngeesche vliegveld
Alberque geland zijn. Z;j zijndoor
de Portugeesche autoriteiten ge-
internesrd en overgebracht naar
de gevangenis Matra by L'ssa-
bon. Aangezien zij politieke
vluchtelingen zijn, zal van uit
levering aan Spanje geen sprake
zijn.
Officieel wordt nog medege
deeld, dat te San Ssbastiaan
onlusten plaats vonden, waarbij
twee politie agenten werden ge
dood. In een kazerne te San
tander worden 2 boeren bij een
schermutseling gedood.
Havas meldt, dat te Jaca op
het oogenblik 6000 man troepen
liggen, inplaats van het normale
contingent van 600 a 800.
Naar verluidt, is de zoon van
den gouverneur van Saragossa
gearresteerd.
In Cantrane zegt men, dat
een aantal burgers, die aan den
opstand hebben deelgenomen,
via don S^mport-pas de wijk
naar Frankrijk zullen pogen te
nemendaar in de omgeving
van den pas de sneeuw 60 een
timeter hoog ligt, is het op het
oogenblik nog aau niemand ge
lukt op Fransch gebied aan te
komen.
Het toezicht aan de grens
wordt zeer scherp gehandhaafd.
Slechte vooraitzichten.
Zooals we kortelijks meldden,
is dit onderwerp weer ter sprake
gekomen in de Tweede Kamer
en werd dit plan krachtig ver
dedigd door enkele sprekers.
De afgevaardigde uit Zeeuwsch-
Vlaanderen he heer E. Locke-
fear vooral, hield een warm
pleidooi. Hij zeide, blykens de
handeiiogen,- dat de Minister
hem had teleurgesteld, omdat
wandeling doen op de havendam en
juffrouw Robinex zal mij vergezellen.
Sofie trad weder aan het vensteren
zag op naar het oude slot met de
van den toren waaiende vlag. Zij
brandde van verlangen om uit den
mond van hare kamenier de geschie
denis van den moord te hooren, maar
zij beheerschte haar ongeduld.
Ik zal tot den avond wachten, sprak
zij tot zich zelve. Het is reeds eene
kleine schrede voorwaarts, dat ik eene
kamenier in dienst heb, die ten tijde
van den moord op het slot getuige
voor het gerecht was. In den loop
van den tijd kan er iets gebeurd zijn,
dat een lichtstranl iu het donker werpt.
Ik wil geduld hebben tot den avond,
en dan zal deze vrouw mij het dra
ma van Charlemont vertellen.
DE WANDELING.
In den namiddag verliet Sofie, be
geleid door hare nieuwe kamenier, het
hotel en ging langzaam naar den dam.
Zij droeg een zwart kleed en had een
kleine sluier over haar gelaat. Juffrouw
Robinex ging op eenigen afstand ach
ter haar. Haar gelaat s raaide van
vreugde over hare schoone en beval
lige meesteres, die, dit stond bij haar
vast, tot eene edele familie behoorde.
Zij wandelden door de straat. In het
voorbijgaan bezag Sofie de winkeltjes,
de kleine aardige kerk, de bekoorlijke
villa's die in groene tuinen lagen, tot
dat zij eindelijk de havendam bereikte,
waar de bewoners van de villa's en de
hotels verzameld waren en een orkest
speelde.
Het geheele tooneel trof Sofie des te
meer omdat het voor haar het bekoor
lijke der nienwigheid was.
Zij ging op eene bank zitten, niet
hij gehoopt had, dat na het
antwoord dat de Minister hem
verleden jaar gaf, dit jaar een
post op begroeting zou zyn uit
getrokken voor het kanaal in
quaesiis. De Minister heeft ver
leden jaar gezegd, aldus ver
volgde spr., dat deze zeer be
langrijke aangelegenheid een
nader punt van overweging uit
maakte by de Regeering en dat
deze zaak met welwillendheid
zou worden bezien. Het ant
woord van deD Minister geeft
volgens mij niet heal veel bly-
ken van zeer veel welwillend
heid, of wel, en ik hoop dat
de Minister zich daaromtrent
nader zal verklaren. Ligt mis
schien in dit antwoord tcch nog
een zekere welwillendheid weg
gelegd?
Ik voor mij ben nog altijd
overtuigd van de goede gezind
heid van dezen Minister ten
opzichte van deze kanalen, dia
zoo zeer gewenscht worden door
da bevolking van Zeeuwsch-
Vlaanderen, De Minister zegt
nog in deze zelfde Memarie van
Antwoord van dit jaar
„Omtrent de wenscbelykheid
„om in plaats van iu Zeeuwsch-
Vlaanderen een kostbaar kanaal
„aan te leggen het tramnet uit
„te breiden is nog een onder
does gaande. Daarbij zal ook
„moeten worden overwogen de
„aanleg van de wegen voor ver-
„voer per motorrijtuig en daar-
„mede samenhangende vraag
stukken."
Ik concludeer hieruit, dat het
kanalenplan door den Minister
wordt vastgekoppeld aan de
andore middelen van vervoer,
aaa de andere vervoervraag-
stukken. Nu geef ik heel graag
toe, dat het nuttig is en zelfs
noodzakelyk, dat men bij het
bespreken en bepalen van een
standpant ten opzichte van een
dergelijk kanaal dit beziet.
Maar men vergete niet, dat dit
kanaal een ander vervoervraag-
stuk moet oplossen dan de ver
voermiddelen, die de Minister
hier in de Memorie van Ant
woord aangeeft. Dit kanaal moet
lettende op de blikken, die an alle
kanten op haar geworpen werden en
wenkte de kamenier naast haar plaats
te nemen. De bank bevond zich in de
nabijheid van een breeden, sclroonen
rijweg, die aan den eenen kant naar
het slot en aan de andere zijde langs
het strand zich zoo ver uitstrekte als
het oog droeg.
Dat is de strandweg, zeide juf
frouw Robinex, toen zij bemerkte dat
het jonge meisje daaraan hare bijzon
dere aandacht schonk. Hij begint boven
bij het slot Charlemont en loopt langs
den rotsachtigen oever, acht mijlen ver
totdat hij aan de andere zijde te Mon-
tefacon, het verblijf van den hertog,
eindigt.
Sofie had gaarne omtrent de familie
Montfacon eenige vragen tot hare
kamenier gericht, maar haar hart sloeg
zoo onstuimig, dat zij geen woord
kon uiten.
De tegenwoordige markies ver
teert altijd veel geld, als hij op het
slot is, aldus vervolgde de kamenier.
Hij houdt niet van de eenzaamheid en
daarom zijn er altijd logeergasten op
het slot, terwijl het eene feest op het
andere volgt. Hij staat hier in aanzien
als een vorst. Het geheele dorp en alle
landerijen rondom behooren hem toe.
Ook aan de andere zijde bezit hÜ vele
gronden met hofsteden, eene ijzer- en
eene koolmijn, en nog goederen in
andere deelen van het land. De her
tog van Montfacon en zijne familie
hebben uitgestrekte bezittingen, de her
inneringen zijn voor hen hier te pijn
lijk, Maar de zuster van den tegen-
woordigen hertog kwam den vorigen
zomer over en zooals ik gehoord heb,
is zij thans ook weder hier,
(Wordt vervolgd),
AXELSCHEffi COURANT.