Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch - Vlaanderen
Ter Kruisvaart.
No. 33.
DINSDAG 22 JULI 1930.
46e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Men schrijft ons uit Hulst
Tijdens de herdenkingsfeesten
van het 750-jarige bestaan der
stadsrechten te Hulst, van 15 tot
25 Augustus a.s. zal op een der
terreinen nabij het Zeeuwsch-
Vlaamsche stadje geheel de sfeer
herboren worden van het oude,
omwalde Hulst der middeleeuw-
sche edelen en poorters, der
monniken en buitenlieden.
Aldaar, in een nagebootste en
tourage van het vroegere kasteel
van Maelstede, zal ook een kijk
spel opgevoerd worden ouder
leiding van den bekenden Vlaam-
schen tooneelist Renaat Verheijen.
Als veelal in kijkspelen bij ge
legenheid van herdenkingsfeesten,
heeft de schrijver van het spel,
de heer Louis Lockefeer, ook naar
een historische kern gezocht om
een weergave van het tijdsbeeld
te vinden, dat hij in zijn tooneel-
stuk tot uitdrukking brengen
wilde. En hij wist niet beter
te doen dan een tafereel te
schetsen uit den meest nobelen
strijd aller oorlogende Kruis
tochten.
Toen Hulst voor 750 jaren zijn
stadsrechten verwierf, stond het
Vlaamsche land in het teeken van
bevrijding uit de kluisters der
dienstbaarheid. De „servi" van
weleer werden aanzienlijke poor
ters en duldden geen dwang en
overheersching meer. Vlaanderen
leefde in een bloeitijdperk. Graaf
Philips van den Elzas, die aan
Gent, Brugge, Ieperen,Oudenaerde
en vele andere steden tal van
nieuwe voorrechten geschonken
had, schonk ook aan Hulst de
eerste stedelijke rechten. Door
de vrijheid van tollen, welke tot
die rechten behoorde, bloeide de
handel op. Daarbij bestond er
een goede verstandhouding tus-
schen de poorters van Hulst en
de kasteelheeren der veste, de
heeren van Maelstede.
Zooals het middeleeuwsche
Vlaanderen steeds schrille tegen
stellingen in personen en in het
maatschappelijke leven gekend
heeft, welke wij menschen van
de twintigste eeuw dikwijls
nauwelijks vermogen te begrijpen,
moeten deze ook Hulst beroerd
hebben.
Edelmoedigheid en roofzucht
zagen de Vlaamsche middel
eeuwers dikwijls in scherpe con
trasten tegenover elkaar gesteld.
Waar de eenen voorgingen in
heldhaftigheid voor het verkrij
gen van een gekerstende maat
schappij, kwamen anderen in
onbarmhartigheid dikwijls moei
zaam verworven beschavings
werk in één slag te niet doen.
Deze middeleeuwsche tegen
stellingen heeft de schrijver aan
gegrepen om het maatschappe
lijke leven van Hulst in dien tijd
beter te kunnen typeeren.
In het kijkspel zien we Wul-
faert van Maelstede, die in de
jaren 1180 kasteelheer was te
Hulst, deel nemen aan de kruis
tochten. Dat omtrent dien tijd
ook vanuit het Land der Vier
Ambachten aan de Kruistochten
is deelgenomen, is zeer waar
schijnlijk.
In 1188 was het immers, dat
de Turksche heerscher Saladijn
Jerusalem vermeesterd had en
Koning Philips August van Frank
rijk voor de tweede maal aan
stalten maakte om naar de velden
van Palestina op te trekken, te
samen met den Engelschen Ko*
ning Richard Leeuwenhart, in
wier legers tal van Vlamingen
waren.
In het eerste bedrijf vaart u
de geest aan van een Sint Bene
dicts of een Peter van Amiëns.
Een eenvoudige monnik roept in
zijn geestdrift den kasteelheer en
zijn poorters op voor de Kruis
vaart. En in ridderlijken oot
moed geven vele Hulstenaars ge
volg aan dezen indrukwekkenden
oproep. Het vertrek van de
Kruisvaarders lijkt in alles even
simpel en eenvoudig. Maar het
is een daad vol ontroerende
heldhaftigheid, zooals uit verdere
bedrijven blijkt. Er zullen slechts
enkelen terugkeeren. Zooals uit
de geschiedenis der kruistochten
bekend, vonden veie Vlaamsche
strijders uit de legers onder
opperbevel van de Fransche en
Engelsche koningen hun dood op
de slagvelden van het H Land,
tengevolge van een verschrikke
lijke pestziekte.
In Lockefeer's kijkspel vormt
de terugkeer van de enkelen uit
Hulst, die in leven bleven na den
strijd voor de poorten van Jeru
zalem, het scherpst dramatische
accent. Zij, die hun stad in
welvaart en vrede verlieten, trof
fen deze nu aan in kommer en
losbandigheid, waar een indringer
bij de afwezigheid van Wulfaert
van Maelstede de kasteelvrouwe
en het achtergebleven personeel
verdreven had en het kasteel in
bezit nam om er braspartijen aan
te richten en het Hulstersche volk
te verdrukken. In dit tafereel
grijpt u een tragische ontgooche
ling aan van den rechtvaardige
tegenover den onrechtvaardige.
Hierin ook treft ge dier. scherpen
tweespalt aan van het licht en
donker in de zielen der middel
eeuwers hun edelmoedigheid,
doch ook hun zonden en grot
heden.
Daarbij zien we in het tweede
bedrijf, dat voorafgaat aan den
terugkeer der kruisvaarders, hand
langers van den roofzuchtigen
indringer tegen de bewakers van
het kasteel van Maelstede samen
smeden. Er spelen zich daarin
ruwe tooneelen af, zooals de ge
vangenneming van den trouba
dour van het slot, een droomer
van God en Zijn natuur, die aan
gezien wordt voor een verrader
maar in zijn hulpeloosheid en
onnoozelheid ten slotte zelfs het
meelij opwekt van schelmen en
ruwhartigen.
Wie in dit stuk dramatische
verwikkelingen en zedeschilde
ringen van het leven der middel
eeuwers verwacht, met een diepte
en volledigheid zooals een Man-
zoni die wist uit te beelden in
zijn boek „De Verloofden", zal
zich allicht teleurgesteld voelen.
Men moet het stuk voor alles
opvatten als volkskunst en als
zoodanig is het zeker geslaagd.
In een kijkspel als dit is het
overigens ook ondoenlijk om ge
compliceerde zielkundige verwik
kelingen op den voorgrond te
brengen. De geest van dit too-
neelstuk za! voor een belangrijk
deel tot uiting moeten komen
door de regieniet alleen de
woorden zullen het moeten doen.
Wie de liefde van de Zeeuwsch-
Vlamingen voor het goede too-
neel kent en Renaat Verheijen
van het oude Vlaamsche Volks-
tooneel, zal er ook verzekerd van
zijn, dat de opvoering van dit
boeiend openluchtspel een boei
end en luisterrijk karakter krijgt.
Vooral heeft men grootsche ver
wachtingen van de avondopvoe
ringen, die zullen geschieden bij
fantastische verlichting.
Provinciale Staten.
In de zomerzitting van de vorige
week werd een verzoek van F.
C. M. J. du Puij om subsidie
voor een autobusdienst van Stop
peldijk en Boschkapelle naarHulst
in handen gesteld van Gedep.
Staten om advies, evenals adres
sen van het R.K. Kerkbestuur te
Hulst en het gemeentebestuur
aldaar om subsidie resp. in de
kosten van herstel der St. Wille-
brorduskerk aldaar en den toren
dier kerk.
Naar aanleiding van een ver
zoek van de middenstandsver-
eeniging te Goes om adhaesie te
betuigen aan een adres aan de
Kroon om terug te komen op de
afwijzing van een verzoek om
vergunning voor een autobus
dienst Goes—Wolphaartdijksche
Veer gaf de heer Stieger den
wenk, dat de betrokkene J. C.
Krijger opnieuw een aanvraag bij
Ged. Staten, die de vergunning
wel verleende, zal indienen.
Het provinciaal verslag werd
voor kennisgeving aangenomen.
Vrij uitvoerig werd gediscus-
seerd over de mededeeling van
Ged. Staten, dat thans geen kolen
voor de Provinciale boot Neuzen
—Zuid-Beveland meer te Hans-
weert worden geladen, maar dat
de boot die plaats niet meer aan
doet doch naar Vlissingen vaart
om kolen. De heer De Pauw, die
destijds op verkeerde toestanden
te Hansweert wees, meende, dat
men door de nu gevonden op
lossing van den wal in den sloot
is geraakt en drong er op aan de
kolen te Neuzen te laden, tot te
Hoedekenskerke een gelegenheid
daartoe zal zijn geschapen. Een
desbetreffende motie kreeg echter
alleen de stemmen der 5 S.D.A.P.-
leden.
Een mededeeling over de pas
sagierstarieven op de booten
werd, nu Ged. Staten in hun ant
woord op het afdeelingsverslag
hadden verklaard, dat zij bereid
z(jn verlenging van den geldig
heidsduur der retourbiljetten zoo
wel als uitbreiding van den ter
mijn tijdens welken deze biljetten
(den zomerdienst) worden afge
geven, nader te overwegen en bij
den Minister van Waterstaat ter
sprake te brengen, voor kennis
geving aangenomen.
Aan de orde kwam een voor
stel om in de drinkwaterverorde
ning te bepalen, dat uitbreiding
zonder concessie door de be
staande waterleidingen niet verder
mag dan 40 M van dé thans be
staande netten. In de afdeelingen
was o. a. naar voren gekomen de
bedoeling om Walcheren wat de
watervoorziening betreft in drie
deelen te verdeelen, een als ge
bied der Middelburgsche gemeen
telijke waterleiding, een als ge
bied van de Vlissingsche water
leidingmaatschappij en een als
gebied der Zuid-Bevelandsche
maatschappij.
Het voorstel werd na discussie
aangenomen met 39 tegen 3
stemmen.
Naar aanleiding van de bespre
kingen in de afdeelingen werd
het voorstel tot wijziging van het
reglement op de wegen en voet
paden o.a. betreffende de hoogten
van ladingen, tot een volgende
vergadering aangehouden.
Door Ged. Staten was een
voorstel ingediend om de Staten
uitspraak te laten doen inzake
eenige principieele kwesties over
de ambtenaarssalarissen terzake
waarvan geen overeenstemming
met de commissie voor georga
niseerd overleg door Ged. Staten
is bereikt.
Verschillende voor- en tegen
standers van uitstel lieten zich
hooren en de heer Stieger (Ged.
St. R K.) gaf toe dat er malaise
is, maar dat is geen reden om
geen principieele uitspraken te
doen en trouwens Ged. Staten
meenen, dat de financiën het
voorgestelde kunnen dragen.
Na verwerping van een voor
stel van den heer Laernoes (A R.)
om het een jair uit te stellen en
een motie-Onderdijk (S.D.A.P.)
werd door verschillende leden
voor en tegen kindertoeslag ge
sproken waarbij de heer Van
Waesberghe den kindertoeslag
voor groote gezinnen verdedigde,
doch werd deze tenslotte met 26
tegen 16, zuiver rechts tegen
links, gewenscht geacht. Het
principe van diplomatoelagen
werd aangenomen met 34 tegen
8 stemmen, tegen de S D.A P. en
St, Geref.
Tegen het pensioenaftrek stem
den 14 leden, n.l. de (S.D.A.P.),
de V.D., de St. Geref. en de ka
tholieken Mes en Van Waes
berghe.
Bepaald werd dat de ambte
naren in het vervolg in plaats van
op 70-jarigen, op 65-jarigen leef
tijd zullen kunnen worden gepen
sioneerd.
Aangenomen werden de voor
stellen tot vergoeding van foren
senbelasting aan de ambtenaren
(personeel bootdiensten), die daar
in worden aangeslagen tengevolge
van hun dienst en tot verhooging
van pensioenen, die nog ten laste
der provincie komen.
Bij het voorstel inzake subsi-
dieering van handelsscholen,
wordt nog eenig bezwaar gemaakt
door den heer v. d. Wart fC.H.)
tegen de burgerschool A te Mid
delburg.
Z. h. s. werd goedgekeurd een
subsidie van 10 pet. voor de
school te Middelburg en van 5
pet. voor Goes en Vlissingen,
doch tegen 15 pet. voor de R.K.
school te Hulststemden 12 leden.
Aangenomen werd z.h.s. een
voorstel om verschillende subsi
dies van nu af tot wederopzeg
gingstoe te geven en niet meer
telkens voor enkele jaren.
Voor de restauratie van de kerk
der Ned. Herv. gemeente en voor
den toren te Tholen werd de
subsidie goedgekeurd, zulks nadat
op aandringen van den heer
Vienings (R.K.) Ged. Staten over
weging van verhooging van het
jaarlijks voor subsidies als deze
uit te geven bedrag van f 5000
op f10000 hadden toegezegd.
De begrooting van het Provin
ciaal wegenfonds werd goedge
keurd.
Een wijziging in de wijze van
het verleenen van rentelooze voor
schotten voor verbetering van
tertiaire wegen werd z.h.s. goed»
gekeurd en eveneens die tot ver
hooging van de subsidie voor
Verbetering van den weg Zierik-
zee—Brouwershaven, voor w&t
betreft de traverse door de kom
van Zonnemaire en van het ren
teloos voorschot voor verbetering
van den tertiairen weg St. Jan
steen—Clinge.
Aan de N.V. „P.Z.E.M." werd
een nader crediet verleend van
f157000 voor het aanleggen van
ondergrondsche hoogspannings
netten in de middengroep en be
sloten werd tot overneming van
de electriciteitsnetten van Bosch
kapelle, Stoppeldijk en St. Jan
steen.
Aan de centrale vereeniging tot
behartiging van de maatschappe
lijke belangen van zenuw- en
zielszieken werd een subsidie
verleend van f 100 per jaar.
Tegen het afwijzend praeadvies
van Ged. Staten inzake het ver
zoek van de afd. Vlissingen der
ver. tot verzorging van zwakzin
nige kinderen om oprichting van
een kringschool, werden verschil
lende bezwaren ingebracht, doch
een voorstel de Baare (S.D.A.P.)
om Ged. Staten uit te noodigen
een onderzoek in te stellen naar
het aantal van deze kinderen in
Zeeland, werd met 28 tegen 12
stemmen verworpen.
Nog werden aangenomen voor
stellen tot toetreding tot de Ned.
Heidemaatschappij en tot verlee
ning van een bijdrage aan het
Comité inzake bestudeering en
bestrijding der iepenziekte.
In de voortgezette zitting
kwam aan de orde het voorstel
van Ged. Staten tot voortzetting
van de uitkeering aan de Rotter-
damsche Tramwegmaatsch. voor
vermeerdering van het aantal
diensten op het veer Zijpe—Anna
Jacobapolder op weekdagen en
wel tot 1 Jan. 1931.
De heer Catshoek (S.D.A.P.)
wees er op dat ook Zondags een
boot meer zeer gewenscht zou
zijn en diende een amendement
in dien geest in.
De heer v. d. Weijde (Ged. St.
V.Bzegt dat het hier slechts
voortzetting van een bestaande
regeling geldt en de Zondags
dienst feitelijk niet aan de orde
is. Daarbij komt nog of de R.T.M.
wel op Zondag een derde boot
zal willen laten varen.
De heer Catshoek wijzigt zijn
amendement in een motie, waarin
Ged. Staten worden uitgenoodigd
in deze richting werkzaam te zijn.
Deze motie wordt aangenomen
met 20 tegen 18 stemmen en het
voorstel van Ged. Staten z.h.s.
Aan de orde kwam nu het
voorstel om een crediet te ver
leenen van f 700 000 voor den
bouw van een tweede motorveer
boot voor den dienst Vlissingen-
Breskens.
De heer Overhof (S.D.A.P.)
betreurt het dat niet is overgelegd
een exploitatierekening afzonder
lijk van de nu in de vaart zijnde
motorveerboot, men kon dan de
geruchten over dure exploitatie
controleeren. Ook meent hij, al
had hij liever maar één klasse,
dat er meer ruimte voor de 2e
dringend noodig is.
De heer Erasmus (V.B.) wil
betere bescherming der buiten
trappen, directe rails voor goe
derenwagens op de boot en een
brievenbus voor de post.
De heer v. d. Wart (C.H.)wil
zekerheid hebben dat men niet
begint met aanbesteding der boot
alvorens het vast staat dat da
haven te Breskens wordt verbreed.
De heer van Rompu (Ged. St.,
R.K.) zeide, dat een rekening van
de exploitatie van de motorboot
alleen steeds onzuiver zou zijn.
De klssêen-indeeling wil hij zoo
AXELSCHEfi COURANT
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
Ofschoon we dit schrijven reeds
eenigen tijd in ons bezit hadden, bood
z ch nog niet de gelegenheid het op
te nemen. We gelooven intusschen,
dat de belangstelling ervoor stijgende
is, naar mate de datum van opvoering
nadert.
