Dg uitersts wil. Nieuws- en Advertentieblad voor Zee uw sch - Vlaanderen No. 89. DINSDAG li FEBRUARI 1930. 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Yredes- en Yolkenbondstentoonstelling te 's-( FEUILLETON. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNF. MENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-U1TGEVER ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Gröote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertsntiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure. Op 10 Januari jl. (10 jaren na het eerste officieele optreden van den Volkenbond) vierde de Ver- eeniging voor Volkenbond en Vrede haar tienjarig bestaan, door allerwege in den lande gehou den openbare bijeenkomsten. Gaarne had het bestuur dezer vereeniging op dien dag de aan dacht van geheel Nederland wil len nemen door een groote ten toonstelling, geheel gewijd aan d? vredes-beweging door de eeuwen heen en aan het werk van het vredes-lichaam bij uit stek, den Volkenbond, doch ge beurtenissen, die evenzeer in verband met het vredeswerk stonden, t.w. de afwikkeling van de na-oorlogs-quaesties, deden het plan uitstellen. Thans zijn echter de herstel regelingen getroffen en heeft de internationale Conferentie den Haag verlaten om in Londen verder te arbeiden aan de ver wezenlijking van de groote idea len van ontwapening en wereld vrede. En thans is het aan Ne derland om te toonen, welke houding het zelf tegenover al deze problemen moet aannemen. Ten einde de kroon op haar werk te kunnen zetten, organi seert de Vereeniging voor Vol kenbond en Vrede in de Grafe lijke Zalen te Den Haag, welke bereidwillig door de Regeering daartoe zijn afgestaan, een Vre- des- en Volkenbondstentoonstel ling, waar ieder, die hiervan nog niet mocht overtuigd zijn, het groote nut van het bestaan van den Volkenbond en de andere internationale organen duidelijk in beeld of geschrift gebracht kan zien. Het belooft, reeds uit hoofde van de bijzondere mede werking van binnen- en buiten- landsche archieven, -staatslieden, musea en -lichamen, niet alleen een vrij volledige tentoonstelling op dit gebied te worden, doch ook eene, waarop men zeldzame en den meesten Nederlanders tot nu toe onbekende voorwerpen zal zien. Onder groote belangstelling werd Zaterdag de Volkenbonds tentoonstelling geopend. De voor zitter leidde den Minister-Presi dent met een toespraak in, waarin hij de geschiedenis van de ten toonstelling naging en in groote trekken een overzicht gaf van wat er te zien is. De minister van Staat, minis ter van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, jhr. mr. Ch. J. M Ruys de Beerenbrouck, voorzitter van den Ministerraad, opende daarna de tentoonstelling met een korte rede „Met groote ingenomenheid heb ik aldus spr. gevolg ge geven aan de roepstem deze tentoonstelling te openen. Het valt helaas thans nog ge makkelijker een belangrijke ver zameling bijeen te brengen van de werken van Mars dan van werken des vredes. Des te meer valt het te waar- deeren, dat deze vereeniging het heeft bestaan een tentoonstelling in te richten, die de interna^ tionale vredesgedachte en den arbeid van den Volkenbond nader brengt bij het publiek, Innig hoop ik, dat velen zich zullen opmaken naar deze histo rische zalen. Mogen zij, na ken nis te hebben genomen van het geen de arbeid der Vereeniging heeft gewrocht, terugkeeien naar hunne haardsteden, niet alleen met vrede in hun eigen hart, doch ook met nieuwen moed om ieder in zijn kring de vredesgedachte verder te bevor deren. Als talloozen een boompje planten, kan er tenslotte een machtige boomgaard verrijzen, waarin voor oorlogsleuzen geen plaats meer zal zijn. Met de bede, dat God dit werk rijkelijk moge zegenen, verklaar ik den tentoonstelling geopend." Na deze openingsplechtigheid begaven de genoodigden zich naar de Ridderzaal om van daar uit de tentoonstelling afdeelings- gewijs in oogenschouw te nemen. Deze tentoonstelling is ver deeld in afdeelingen, die elk een bijeenhoorende groep onderwer pen omvatten. De historische af deeling is de eerste en daarvan is de interessantste groep zeker wel de verzameling betrekking hebbende op den vrede van Munster in 1648, waardoor ons land onafhankelijk werd. Het verdrag waarin dit is vastgelegd, vindt men op de tentoonstelling, echter niet in de afdeeling waar het eigenlijk thuis behoort. Dit kostbare document wordt nl. in het Rijksarchief bewaard in een afzonderlijke brandkast, welke geplaatst is in een brandvrije kluis. In de historische afdeeling vindt men, uit de bibliotheek van het Vredespaleis en van elders tal van verdragen, ge schriften en afbeeldingen o.a. de geschilderde portretten der acht Nederlandsche afgevaardigden naar de Vredesconferentie te Munster, penningen, enz. De tweede afdeeling geeft een overzicht der georganiseerde vre desbeweging sinds 1815. De stand der Vereeniging voor Vol kenbond en Vrede trekt hier de aandacht. Er wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis dezer Vereeniging, die is voort gekomen uit den in 1871 ge stichten Alg. Ned. Vredesbond, later „Vrede door Recht" ge- heeten. In een afzonderlijk zaaltje heeft de R.K. Vredesbond een vrijwel volledige collectie bijeengebracht, betrekking hebbende op het vre deswerk van Paus Benedictus. Tal van vereenigingen in bin nen- en buitenland hebben in deze afdeeling hun stands. De derde afdeeling is gewijd aan het internationalisme in het algemeen. Wereldverkeer, han del enz. Na deze afdeeling, die de nor male betrekkingen tusschen de volken in beeld brengt, volgt de 4e afdeeling, die de herinnering wakker roept aan den oorlog, die al dezen arbeid verstoorde. Zij brengt in beeld, wat oorlog en in 't bizonder die van 1914 voor onheil stichtte. Het Fran- sche oorlogsmuseum en de oor logsarchieven van Brussel zonden belangrijke inzendingen, terwijl de heeren Frankenhuis te Enschedé en Wilton v. Reede te Goes uit gebreide collecties oorlogsherin neringen uit hun particuliere ver zameling afgestaan hebben. Hier hangt een electrische bel, die elke vijf minuten een signaal geeft, als een herinnering aan den oorlog, waarin gemiddeld in iedere vijf minuten 33 menschen- levens verloren gingen. Deze laatste afdeeling laat U zien, hoeveel werk sinds den oorlog reeds werd verricht door de organen van den Volkenbond. Speciaal deze afdeeling is in staat den Nederlanders nog iets te leeren het voorgaande is voor hen interessant aangezien men, zoo noodig tegen zijn zin, en zoogenaamd beter wetend onder den indruk moet komen van de organisatie van den vrede, zooals deze door den Volkenbond is op gezet en in tien jaren tijds tot ontwikkeling is gebracht. Wan neer men zich eenige moeite ge troost om de in beeld gebrachte verscheidenheid van de opgaven van den Volkenbond in zich op te nemen, moet bij een ieder het oordeel over Genève mild, het vertrouwen in Genève sterk en den vredeswil vurig worden. Een der merkwaardigste stuk ken is hier de tafel waaraan te Versailles het grondverdrag van den Volkenbond en het statuut der Int. Arbeidsorganisatie getee- kend zijn. Op de galerij heeft de Jongere Vredesactie haar propagandistisch werk tentoongesteld. Veel boeken en oorlogs-romans, oorlogsfilm platen en statistieken vullen de ruimte. In een afzonderlijke lo kaliteit gaat de Posterijen zeer overzichtelijk en op origineele wijze haar aandeel zien in het Volkenbondswerk. In deze lo kaliteit liggen ook de afgrijselijke oorlogs-attributen uit de loop graven die in hun afschrikwek- tendheid meer te zeggen hebben dan al de kostbare documenten op deze tentoonstelling bij elkaar. Daar gaat iets van uit. Merkwaardig is ook de kaart van Europa, ommuurd met hooge en lage muurtjes, al naar gelang de „Tarieven" de poorten ge sloten houden voor vrij verkeer. De Vredes- en Volkenbonds tentoonstelling 1930 zal iederen bezoeker verrassen door de bij zondere wijze, waarop het geheel door de organisatoren is gedacht en door de zeldzame en interes sante daar te aanschouwen ob- ecten. Zij moge evenzeer eene verrassende uitwerking hebben en leiden tot versterking van den eensgezinden vredeswil in Neder- and. Aanvang Zomerttyd. Bij K. B. is bepaald, dat de Zomertijd zal aanvangen op 15 Vlei en zal eindigen op 5 Octo ber 1930. RembraBdt-ieg«U. Van 15 Febr. tot 31 Maart a.s. zullen op de postkantoren Rem- brandt-zegels verkrijgbaar worden gesteld, welke ook in het in ternationaal verkeer voor fran keering geldig zijn tot 31 Dec. 1930. De zegels, welke een fran- keerwaarde hebben van resp. 5, 6 en 12V» cent zullen worden verkocht met een toeslag van 5 cent per stuk, welke ten bate komt van de vereeniging „Rem brandt" tot behoud en vermeer dering van kunstschatten in Ne derland. Uitgifte van twee spoorboekje». De Nederlandsche Spoorwegen zullen ingaande 15 Mei aanst. in plaats van één reisgids, twee reisgidsen uitgeven, teneinde te gemoet te komen aan de door het publiek geuite wenschen om in den thans bestaanden reisgids enkele buitenlandsche aansluitin gen en de voornaamste buiten landsche verbindingen op te nemen. COURANT Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. 7) Zoodra de deur der kamer waarheen zij zich begeven hadden gesloten was achter de twee, die in gelukkige uren hadden beloofd, voor altijd el kander te zullen toebehooren, stonden zij daar, als door smart verplet terd zij zagen elkander aan met een blik, waarin het hevigsti zielelijden was te lezenzij dachten aan den vreese- lijken afgrond die hen voortaan zou scheiden. O Hedwig, gij hebt het gewild stamelde Bertram met heesche stem. Een ontzettender ramp dan wij ooit hadden knnnen vermoeden heeft ons getroffen. God weet dat ik de ar me Leontine van harte alle goed toe- wensch maar wat zal er van ons worden De twee zoo wreed gescheiden ge liefden behoorden reeds lang tot de huisgenooten der familie Harders. Leontine was als eenig kind geheel afzonderlijk opgevoed en daardoor had het eigenaardige van haar karak ter zich nog sterker ontwikkeldzij had immers geen voorbeeld aan an deren. Eerst toen ze zestien jaar was, kreeg fcij een vriendin, Mevrouw Harders had een broeder, die zijn gade vroeg verloor. Majoor Kroon was een officier zon der vermogen, die zijn leven uitslui tend aan twee zaken wijddede nauw gezette vervulling zijner dienstpllch- ten en de teedere verzorging en op voeding van zijn dochter Hedwig. Hij stierf toen zij zeventien jaar was. Zijn zuster, mevr. Harders, nam dadelijk het beminlijke,verstandige en in alle huishoudelijke zaken goed ervaren meisje tot zich. De nalatenschap haars vaders was niet groot, 't was dus voor Hedwig als een geluk te beschouwen, dat haar tante een rijktn echtgenoot had. Zij werd ten huize van den barkier met de meeste liefde en hartelijkheid behandeld, en Leontine vond in haar, tot haar grootste vreugde, wat haar tot nu toe ontbroken hadeen getrouwe vriendin. De twee meisjes leefden altijd in de beste harmonie en konden ten laatste niet meer buiten elkander. Tot welke opoffering Hedwig in staat was, hebben wij reeds gezien. Leontine was zeventien jaar, toen nog een ander persoon het haisge- zin van haar vader kwam vermeer deren, Een zeer vertrouwd vriend haars vaders de voorname koopman Otto Seewald, was gestorven. Zijn eenige zoon Bertram was gedurende zijn ziekte op een handelsreis in Engeland, en hoewel dezen daarvan dadeiijk was bericht gezonden, vond hij bij Zijn terugkomst zijn vader niet meer in leven. De Bankier Harders was tot voogd over den minderjarige Bertram Seewald benoemd, Bij het onderzoek der boe ken bleek dat in de zaken van den overledene een goede regeling noodig Was» waarmede geruimen tijd zou verloopen. Om den Jongeling de droefheid over zijn smartelijk ver- lies en zijn verlatenheid minder te doen gevoelen, noodigde de ban kier hem uit, bij hem zijn intrek te nemen. De jonge Seewald voldeed aan de uitnoodiging. De bankier behandelde hem als zijn zoon, en Bertram werd voor zijn voogd een getrouw, hulpvaardig vriend die hem met zijn bekwaamheid en zijn jeugdige krachten belangrijke diensten bewees. Reeds na verloop van enkele dagen gevoelde Bertram in den omgang met de twee schoone meisjes zich levendig aangetrokken door de zacht zinnige, bedaarde Hedwig Kroon, ter wijl de dartele, levendige Leontine Harders hem lief kreeg. Maar zij be toonde die gent genheid zoo vrijmoedig, zoo openhartig en kinderlijk, dat nie mand daarin de ernstige liefde der jonkvrouw zag. Zij vond genoegen in zijn gezel schap en zocht hem steedszij stoeide, babbelde", maakte muziek met hem en koos hem vaak tot 't voorwerp van haar onuitputtelijke scherf. Hare ouders zagen met het grootste genoegen deze genegenheid en dien schijnbaar kinderlijken omgang van hun afgod met den zoon van hun vriend, en vermoedden niet htt minste van den hartstocht, dien hun dochter voor allen verborgen hieldevenmin hadden ze iets opgemerkt van de liefde van Bertram voor Hedwig. Hedwig gedroeg zich altijd bedaard en Ingetogen. Alleen een nauwlettend en efvaren opmetker Zou misschien ontdekt heb ben dat zij hem beminde, dat zij in zijn bijzijn altijd opgeruimder en tevredener was en alleen aan hem dacht. Ongeveer een week voordat Leontine zoo gevaarlijk ziek werd, hadden Hed wig en Bertram elkander zonder ge tuigen ontmoet; de liefdesverklaring, die de jongelui deed, vond een gene. gen oorHedwig bekende dat zij hem reeds lang bemind had, en zij be loofden elkander eeuwig liefde en trouw. De ziekte van Leontine was oorzaak dat de verhouding tusschen de twee geliefden voor iedereen een geheim bleef, daar zij in die treurige om standigheden er niet over spreken wilden. De bankier kon gedurende Leontine's ziekte Bertram minder dan ooit missen, daar deze nu grootendeels de zaken moest besturen. De geliefden zagen elkander dus zelden, en als dit gebeurde, was het slechts vluchtig en geen van beiden dacht eraan bij de heerschende droefheid woorden van liefde te wis selen. Nu evenwel aan Leontine's haitc- wensch was voldaan en Bertram haar echtgenoot was geworden, erkenden beiden met ontzetting welke noodlot tige gevolgen het voor hen had ge had, dat Bertram niet dadelijk den bankier had medegedeeld welke ge voelens hij voor Hedwig koesterde. Mevrouw Harders had aan Leontine's bed de plaats van Bertram ingenomen en Hedwig en Bertram waren, zooats we reeds vermeld hebben, alleen in een andere kamer, Hedwig had geen woorden kunnen vinden om Bertram iets vertroostends toe te voegen op de betuiging van diepe Sritart» die hij ni?t hld kgnft«p, Weet houden. Eindelijk vatte zij zooveel moed, dat zij hem met aandrang kon verzoeken iets versterkends te ge bruiken. Iets versterkends riep Bertram schamper lachend. De eenige ver sterking, die ik behoef, is troost voor mijn hart. Kunt ge me dien geven, Hedwig Op Hedwig's gelaat kwam een uitdrukking van wanhoop en vertwijfe ling. Wij moeten onslot geduldig dragen, Bertram, antwoordde zij. Er is niets aan te veranderen. Ach, ik heb er u toe overgehaald. En toch mogen we niet klagen, want we hebben haar het leven gered. En het onze rampzalig gemaakt, riep hij op bitteren toon. Hedwig drukte de hand op haar hevig kloppend hart, alsof zij het tot zwijgen wilde brengen. Laat ons er over zwijgen, mompel de zij totdat gij zijt uitgerust Ber tram I Ik bid er u om. Ge hebt rust noodig, anders zoudt ge ook ziek worden. Kom mede naar de ontbijt* kamer. Kalf onwillig volgde hij haar. Zij waren ook daar weder alleen, en Bertram kon zich niet weerhouden, weder over hun droevig lot te spre ken hij roerde spijs nog drank aar.. Ik ben niet in staat mijn ongeluk volkomen te beseffen, sprak hij. Nauwe* lijks vier en twintig uur geleden dacht ik aan geen ander vrouwelijk wezen op de gansche wereld dan aan jou, Hedwig» en thans ben ik met een andere gehuwd, Is dat niet ver* schrikkelijk f (Wordt vervolgd),

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1930 | | pagina 1