Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen^ De uiterste wil. No. 85. DINSDAG 28 JANUARI 1930 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Buitenland. FEUILLETON. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-U1TGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Greote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentién worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Mac Donald voor de microfoon. MacDonald heeft uit zijn stu deervertrek door de radio een boodschap gericht tot de Veree- nigde Staten. In die boodschap zeide hij, dat voor de conferen tie begon, de delegaties haar meeningsverschillen hadden be sproken. «Hoewel ik er zeker van ben, dat er overeenstemming zal wor den bereikt, zou ik toch al mijn hoorders willen waarschuwen, dat er tal van moeilijkheden zijn. De kwestie is: Hoever kunnen we allen samengaan Sommigen onzer zijn geneigd verder te gaan dan anderen in bepaalde richtingen, maar niet zoover in andere. Som migen onzer doen voorstellen tot verminderingen, die anderen niet schikken, en dezen doen op hun beurt voorstellen, die eveneens verworpen worden. Het is geen tegenzin, het is een probleem van aanpassing. Wij zullen er naar streven alle problemen der verschillende lan den tot 't laagste gemeenschap pelijke peil terug te brengen, zoodat er twee dingen zullen gebeuren. Ten eerste zal er geen wedloop meer zijn in het bouwen van schepen, en ten tweede zul len de programma's tot het aller laagst mogelijke peil worden verminderd, en dan zullen wij binnen enkele jaren, zeg vijf of zes, in staat zijn, nog verdere verminderingen aan te brengen. Aldus zullen wij ontwapening en een gewaarborgden vrede berei ken." De premier zeide, dat hij in het bijzonder de bewering wilde bespreken, die zeer verbreid was, dat Engeland, terwijl het over ontwapening sprak, niet het voor beeld gaf. Wat betreft het Britsche leger, zijn sedert den tijd van voor den oorlog, groote verminderin gen aangebracht bij de gewone inrichtingen. Er is een beperking geweest van personeel, materieel en militaire uitgaven in het alge meen. Het personeel toont een 3) Met een pijnlijken trek op haar vermindering van 50.000 verge leken met 1914 en met 152.000 vergeleken met 1921 nadat de eigenlijke oorlogstroepen gede mobiliseerd waren. Wij zijn, aldus MacDonald, de eenige natie onder de leidende mogendheden, die een voortdurende vermindering kan toonen in de uitgaven voor haar leger. „Ik oefen geen critiek op wat andere naties gedaan hebben. Het is er mij alleen om te doen, u te verzekeren, dat wij in dit land reeds sommige risico's van den vrede hebben aanvaard door een werkelijke vermindering van de strijdmacht. Wat die vloot betreft, hebben wij niet op deze conferentie gewacht. De positie van het Britsche Rijk in December 1929 vertoont een merkwaardig contrast met Augustus 1914, dat verdient ernstig overwogen te worden door degenen, die luchtig spre ken over de Britsche bijdrage tot vlootontwapening. Hier zijn de feiten Linieschepen Augustus 1914: 69, December 1929: 20. Kruisers met kanonnen van 8 inch en meer Augustus 1914:27, December 1929: elf. Kruisers met kanonnen kleiner dan 8 'inch, Augustus 1914: 81, December '2943. Onderzeeërs Augustus 1914: 74, December 1929 53." «Deze cijfers, zoo ging de Britsche premier voort, zijn wel sprekender dan* kolommenlange redevoeringen. Wat de landmachten aangaat, waren de luchtmachten ter wereld voor den oorlog nog maar in haar opkomst, zoodat er geen vergelijking kan worden gemaakt tusschen haar sterkte thans en in 1914. In den loop van den oorlog heeft Groot-Brittannië evenwel een reusachtig sterke macht opge bouwd, die bij den wapenstil stand niet minder dan 3300 machines van de eerste linie omvatte met een personeel van bijna 300.000 man. We stonden, aldus MacDonald, op het punt, de sterkste luchtmacht ter wereld te scheppen. Na den oorlog werd dit machtige wapen zoo goed als geheel afgeschaft en heden is de sterkte van de eerste linie van de koninklijke luchtmacht op een vergelijkbare basis niet meer dan 772 machines met een personeel van 31.000. De lucht vloten van andere groote mogend heden overtreffen de onze verre. «Kan er wel een treffender bewijs zijn, zoo vroeg de pre mier, van den wil tot vrede bij het Britsche volk en hij voegde er bijHoeveel verder wij kun nen gaan op dien weg van ver mindering hangt af van het be sluit van degenen, die met ons in conferentie samen zijn van degenen, die bereid zijn om te beperken en te verminderen en samen met ons het pad der ont wapening te betreden. «Alleen kunnen wij niet veel verder voortgaanja, als wij geen overeenkomst kunnen krij gen, zouden wij wel eens ge noopt kunnen zijn tot uitbreiding. Stimson heeft de positie vóór zijn vertrek uit Washington aan gegeven, toen hij zeide, dat de weinig middelen van verdedi ging een natie een gevoel van onveiligheid geven, terwijl teveel haar buren een gevoel van onvei ligheid geeft. Wat onze beraad slagingen zoo geweldig ernstig maakt is, dat het alternatief voor beperking een wedloop in het bouwen is en dat het eind van zulk een wedloop oorlog is." Goede voorspelling. Donderdagavond heeft Tardieu ook een radiorede gehouden, waarin hij in de eerste plaats sprak over de resultaten van de Haagsche conferentie. Hierover zeide hij o.a. dat wanneer ieder zich aan het gegeven woord hield, de vrede in dit opzicht tenminste verzekerd was. Bovendien was de financieële toestand van de volkeren van Centraal Europa en de Oostelijke staten, welke meer dan 10 jaar veronachtzaamd was, naar tevredenheid van allen ge regeld. Hiermede is een der ge- vaarlijkste punten van geschil in het hedendaagsch Europa opge heven. Vervolgens ging Tardieu over tot de Londensche conferentie, zeggende, dat Frankrijk aan de vroegere onderhandelingen te Gé- nève een werkzaam aandeel had genomen en dat het aandeel, dat Frankrijk aan deze conferentie zou nemen, zich eveneens als niet geringer liet aanzien. Frank rijk is zeker van zich zelf en van zijn doeleinden. Vergeleken met 1914 heeft het reeds een derde van zijn strijdkrachten te land en ter zee afgeschaft. Het is even wel vastbesloten niet verder te gaan met de bewapeningsbeper kingen dan de veiligheid zal toe laten. Dit mede in verband met de positieve internationale over eenkomsten, welke een vaste garantie brengen tegen den aan valler van de Fransche veiligheid. In dit verband gebruikte Tardieu met nadruk den term «het Fran sche rijk", opmerkende, dat hij in geen geval uitsloot de Fransche koloniën, die met het moederland te zamen 100 millioen zielen tel len „Voor de conferentie aldus Tardieu heb ik heden uiteengezet, dat een vrij verkeer tusschen al deze menschen, in aantal direct volgende op die van het Britsche rijk, noodzakelijk veilig moest blijven. Desalniet temin blijft Frankrijk bereid zijn directe beschermingsmiddelen te verminderen, wanneer daar tegen over gelijkwaardige collectieve beschermingsmiddelen komen te staan. Indertijd was het plicht den oorlog te organiseeren om er een einde aan te maken. Op het oogenblik is het pücht den vrede te organiseeren om deze hecht te maken. Tezamen met Clemen- ceau heb ik de eerste der ge noemde plichten volbracht. Ik ben voornemens den tweeden plicht als hoofd der regeering te volbrengen. De atmosfeer van de conferentie is hiertoe gunstig. Men voelt, dat ieder met goeden wil bezield is. Ik had voorspeld, dat Den Haag zou slagen. Het succes is gekomen. Ik zeg thans, Hoe ioU Hei mogelijk zijn dat we ruit kond«n vinden, «li haar laatste dat Londen zal volgen. Het suc ces zal komen. Een verloren weddenschap Een jaar geleden, aldus wordt aan de ,N. R. Ct." ge meld, heeft de ltaliaansche gezant te Sofia, Piacentina, met den Griekschen gezant, Dendra- mis, om 50.000 lewa (Bulgaar- sche francs) gewed dat koning Boris binnen het jaar met de ltaliaansche prinses Johanna ver loofd zou zijn. Piacentina heeft de verloren som uitbetaald. Geen doodstraf In het Deensche Folketing is de nieuwe strafwet, waarbij o.a. de doodstraf afgeschaft wordt, in derde lezing met 119 tegen 5 stemmen aangenomen. Kameroverzicht. De Eerste Kamer heeft schijn baar als gewoonte aangenomen om wekelijks twee keer te ver gaderen voor de behandeling van één enkel wetsontwerp. Den vo- rigen keer betrof het de nieuwe regeling van den Luchtvaarts- dienst, waarover slechts zeer kort werd gesproken, zoodat voor het geven van een overzicht geen aanleiding bestond. Nu was het wetsontwerp van meer algemee- nen aard, zoodat het ook tot meer debat aanleiding gaf. lntusschen lijkt de handelwijze van den Se naat tamelijk vreemd en zou men, indien men hier niet met een zoo hoogstaand college te doen had, bijna kunnen gaan denken, dat zij werd ingegeven door het verlan gen om de presentiegelden wat op te voeren. Dezen keer werd behandeld de verlaging van de belastingen ten behoeve van den crisisdienst. Zooals men zich wellicht zal her inneren, betrof het de opheffing van de opcenten op den suiker accijns en eene verlaging van de Verdedigingsbelasting II op het inkomen. Deze belasting, die met een derde zal worden verminderd, zal feitelijk geheel verdwijnen, i Zij stonden op, (Wordt vervglgd), AXELSCHE COURANT. Bertram zag verbasst op. Hedwig sprak langzaam als iemand die voor de uitwerking zijner eigen woorden bevreesd is, die zich schaamt te spreken en toch daartoe genoodzaakt is. Haar kinderlijk hart behoort u, Bertram, en nu zij op het punt staat deze wereld te verlaten kan zij zonder u geen rust vinden. Zij ligt alleen aan u te denken, zij spreekt alleen over u. 't Is buiten allen twijfel, gij wordt door haar bemind. Maar 't komt me waarlijk zoo vreemd voor, lieve Hedwig, dat gij zoo tot mij kunt spreken over de liefde, die een ander meisje voor mij gevoelt, zeide hij ernstig. Ik moet het doen, antwoordde zij snel. Ik heb haar tyoeten beloven u te zeggen hoe innig zij u bemint. Zij ligt te sterven en heeft nog een eenigen wensch, een vurig niet te onderdrukken verlangen. Die wensch kwelt haar, hij heeft zich geplaatst tusschen haar en den vrede, waar mede zij den dood moet ingaan, tus schen haar en den langen, zachten Blaap, waaruit zij niet weder zal ont waken. Gij kunt dien wensch vervullen, Bertram 1 Ik? riep hij uit. Welnu, ik ben tot alles bereid wat in mijn vermogen ls, dat weet ge. Hedwig I Zeg mij, Wat kan ik voor haar doen. gelaat zig het lieve meisje haar min naar aan. Zij bemint u, kunt ge het niet raden vroeg zij met bevende stem. Wel hoe zou ik dat kunnen Ge moet het mij duidelijk zeggen, en dan zal ik zien of 't mij mogelijk is, u en uw stervende viendin genoegen te doen. Bedenk u nog eens, Bertram 1 Zij weet niet dat ge voor mij gene genheid hebt, noch dat ik u bemin en u beloof! heb de uwe te zullen worden. Zij bemint u met geheel haar hartzij weet dat zij weldra voor dit leven van u gescheiden zal worden, en nu is haar vurig verlangen dat zij als uw gade deze wereld ver laten mag. Als wat riep hij ontzet. Als uw gade 1 herhaalde zij. Zij wil onder uw naam voortleven in de herinnering van hen die zij zal achterlaten. Als Leontine Seewald wil zij in het graf dalen. Hij zag de spreekster met zoo groote verbazing aan, dat zij ver stomde. Dat is inderdaad meer dan zonder ling, zeide hij. Ik zou het onmogelijk kunnen gelooven, als ik er iets anders In zag dan de gril van een stervend kind. Geen ander dan gij, Hedwig, zal ooit mijne gade worden. Het lieve meisje werd purper rood en sloeg de oogen naar den grond. Dat kan immers later nog gebeuren, sprak zij met een beklemd hart. Ik zou u voor geen meisje op de wereld afstaan^ maar in dit geval is het lets anders. Het is er hier alleen ora te doen dat ge haar voor enkele uren uw naam schenkt, om een stervende rust te geven. Voordat morgen de zon is ondergegaan, zal zij er niet meer zijn en geen van ons beiden moet zich later kunnen verwijten dat haar laatste levensuren door onze schuld minder gelukkig waren. Lieve Hedwig, ik kan het niet doen, antwoordde hij. Ik zou mij zeiven van ontrouw beschuldigen ik zou in een valsche stelling geplaatst zijn, in een afschuwelijk valsche stelling. Het doet me hartelijk leed voor het arme kind, maar ik zou alle achting voor mij zeiven verliezen. Dring er niet ver der op aan, Hedwig, ik kan het niet doen. Tranen vloeiden over Hedwig's bieeke wangen. Ik gevoel zeer goed het grievende van mijn bede, en toch blijf ik er bij volharden, hernam zij. Ik smeek u, Bertram, er aan te vol doen. De gedachte dat de stervende met brekende oogen ons zou kunnen aan klagen, is voor mij verschrikkelijker dan alles. Leontine verlangt niet an ders dan in haar laatste oogenblikken uw hand in de hare te mogen houden, omdat daardoor alle vrees voor haar zal wijken. Heb medelijden met haarl Denk er niet om hoe kinderachtig, wonderlijk en vreemd die gril is. Geef de stervende uw naam, om haar laatsten wensch te voldoen en haar vrede te doen vinden. Doe het, Bertram I Ik kan met uw weigering niet naar Leontine terugkeerem Hedwig hoorde voetstappen, en zij zweeg. De bankier kwam de kamer binnen. Hij liep rechtstreeks naar den jonge- ling, legde zijn sidderende hand op diens schouders en neigde zijn grijs hoofd tot hem. Niet waar, Hedwig, heeft het u reeds medegedeeld, begon hij met afgebroken klanken. Mijn stervend kind heeft een won derlijk verlangen, zij wil in den dood u toebehooren. Zij heeft me verzocht het u te zeggen. Wilt ge aan haar wensch voldoen, Bertram Verlegenheid, folterende angst en droefheid over zijn kind deden het hart van den ouden man onstuimig kloppen. De jongeling kon niet dadelijk ant woorden. Uit het bieeke gelaat des vaders sprak niets zoo weemoedigs, zoo smeekends, dat Hedwig zich innig bewogen moest afwenden. Ge zult en kunt niet weigeren, vervolgde de oude man. Ge zult zoo wreed niet kunnen zijn, de laat ste bede eener stervende onvervuld te laten. De droefheid over haar verlies zal mij immer kwellen, maar de gedachte dat zij haar jeugdig leven met bitter heid in het hart moest eindigen, zou ik niet kunnen verdragen. Ik zal u ten hoogste dankbaar zijn, ik zal uw goedheid nimmer vergeten, Bertram, maar kom mede en verzacht de laatste uren van mijn eenig kind, Zij was alles voor ons, ging hij na een korte pauze voort, onze trots, ons eenig geluk. O, hoe hartstochtelijk hebben haar moeder en ik haar lief gehad Nu zullen we haar voor altijd ver» liezen. wensch onvervuld moest blijven, nadat tot heden al haar wenschen zijn vervuld geworden. Ik bid en smeek u, fluisterde Hedwig met krampachtig gevouwen handen, doe het om mijnentwille, omdat ik mijn nicht zoo leer bemin en omdat de gedachte, dat zij met een bedroeft hart overleden zou zijn, mijn leven zou verbitteren. Geruimen tijd heerschte een diepe stilte. Bertram liep in hevige gemoeds beweging op en neder. Vergeef mijl sprak hij eindelijk èn tot den vader der stervende èn tot Hedwig maar uw beider ver zoek komt mij zoo onverwachts, dat ik onmogelijk dadelijk kan besluiten het is geen onwil mijnerzijds, doch wie beslist zóó over zijn toekomst? Wie zegt mij daarenboven dat Leon- tine's verzoek niet als een gril be schouwd moet worden. O I hadde ik iemand die mij raad schonk I Dan viel de brave jongeling op de knieën, vouwde de handen voor het gelaat en uitte een vurig gebed. Als werktuigelijk knielde ook Hedwig ter neder. Wat ging er in hen om. Zouden ze weerstaan kunnen aan de groote genegenheid die ze beiden voor de stervende gevoelden? En wie weigert iets aan hem of haar, die reeds de deur der eeuwigheid voor zich geopend ziet? Het scheen of in beider gemoed het vast besluit stond genomen te worde», zichzelf, al wisten ze, 't was slechts voor enkele uren -*- ten offer tebren* I gen.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1930 | | pagina 1