Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen^
De uiterste wil.
No. 85.
DINSDAG 28 JANUARI 1930
45e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Buitenland.
FEUILLETON.
Binnenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Greote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentién worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Mac Donald voor de microfoon.
MacDonald heeft uit zijn stu
deervertrek door de radio een
boodschap gericht tot de Veree-
nigde Staten. In die boodschap
zeide hij, dat voor de conferen
tie begon, de delegaties haar
meeningsverschillen hadden be
sproken.
«Hoewel ik er zeker van ben,
dat er overeenstemming zal wor
den bereikt, zou ik toch al mijn
hoorders willen waarschuwen, dat
er tal van moeilijkheden zijn. De
kwestie is: Hoever kunnen we
allen samengaan Sommigen onzer
zijn geneigd verder te gaan dan
anderen in bepaalde richtingen,
maar niet zoover in andere. Som
migen onzer doen voorstellen tot
verminderingen, die anderen niet
schikken, en dezen doen op hun
beurt voorstellen, die eveneens
verworpen worden. Het is geen
tegenzin, het is een probleem
van aanpassing.
Wij zullen er naar streven alle
problemen der verschillende lan
den tot 't laagste gemeenschap
pelijke peil terug te brengen,
zoodat er twee dingen zullen
gebeuren. Ten eerste zal er geen
wedloop meer zijn in het bouwen
van schepen, en ten tweede zul
len de programma's tot het aller
laagst mogelijke peil worden
verminderd, en dan zullen wij
binnen enkele jaren, zeg vijf of
zes, in staat zijn, nog verdere
verminderingen aan te brengen.
Aldus zullen wij ontwapening en
een gewaarborgden vrede berei
ken."
De premier zeide, dat hij in
het bijzonder de bewering wilde
bespreken, die zeer verbreid was,
dat Engeland, terwijl het over
ontwapening sprak, niet het voor
beeld gaf.
Wat betreft het Britsche leger,
zijn sedert den tijd van voor
den oorlog, groote verminderin
gen aangebracht bij de gewone
inrichtingen. Er is een beperking
geweest van personeel, materieel
en militaire uitgaven in het alge
meen. Het personeel toont een
3)
Met een pijnlijken trek op haar
vermindering van 50.000 verge
leken met 1914 en met 152.000
vergeleken met 1921 nadat de
eigenlijke oorlogstroepen gede
mobiliseerd waren. Wij zijn, aldus
MacDonald, de eenige natie onder
de leidende mogendheden, die
een voortdurende vermindering
kan toonen in de uitgaven voor
haar leger.
„Ik oefen geen critiek op wat
andere naties gedaan hebben.
Het is er mij alleen om te doen,
u te verzekeren, dat wij in dit
land reeds sommige risico's van
den vrede hebben aanvaard door
een werkelijke vermindering van
de strijdmacht.
Wat die vloot betreft, hebben
wij niet op deze conferentie
gewacht. De positie van het
Britsche Rijk in December 1929
vertoont een merkwaardig contrast
met Augustus 1914, dat verdient
ernstig overwogen te worden
door degenen, die luchtig spre
ken over de Britsche bijdrage tot
vlootontwapening. Hier zijn de
feiten
Linieschepen Augustus 1914:
69, December 1929: 20.
Kruisers met kanonnen van 8
inch en meer Augustus 1914:27,
December 1929: elf.
Kruisers met kanonnen kleiner
dan 8 'inch, Augustus 1914: 81,
December '2943.
Onderzeeërs Augustus 1914: 74,
December 1929 53."
«Deze cijfers, zoo ging de
Britsche premier voort, zijn wel
sprekender dan* kolommenlange
redevoeringen.
Wat de landmachten aangaat,
waren de luchtmachten ter wereld
voor den oorlog nog maar in
haar opkomst, zoodat er geen
vergelijking kan worden gemaakt
tusschen haar sterkte thans en
in 1914.
In den loop van den oorlog
heeft Groot-Brittannië evenwel een
reusachtig sterke macht opge
bouwd, die bij den wapenstil
stand niet minder dan 3300
machines van de eerste linie
omvatte met een personeel van
bijna 300.000 man. We stonden,
aldus MacDonald, op het punt,
de sterkste luchtmacht ter wereld
te scheppen. Na den oorlog werd
dit machtige wapen zoo goed
als geheel afgeschaft en heden is
de sterkte van de eerste linie
van de koninklijke luchtmacht
op een vergelijkbare basis niet
meer dan 772 machines met een
personeel van 31.000. De lucht
vloten van andere groote mogend
heden overtreffen de onze verre.
«Kan er wel een treffender
bewijs zijn, zoo vroeg de pre
mier, van den wil tot vrede bij
het Britsche volk en hij voegde
er bijHoeveel verder wij kun
nen gaan op dien weg van ver
mindering hangt af van het be
sluit van degenen, die met ons
in conferentie samen zijn van
degenen, die bereid zijn om te
beperken en te verminderen en
samen met ons het pad der ont
wapening te betreden.
«Alleen kunnen wij niet veel
verder voortgaanja, als wij
geen overeenkomst kunnen krij
gen, zouden wij wel eens ge
noopt kunnen zijn tot uitbreiding.
Stimson heeft de positie vóór
zijn vertrek uit Washington aan
gegeven, toen hij zeide, dat de
weinig middelen van verdedi
ging een natie een gevoel van
onveiligheid geven, terwijl teveel
haar buren een gevoel van onvei
ligheid geeft. Wat onze beraad
slagingen zoo geweldig ernstig
maakt is, dat het alternatief voor
beperking een wedloop in het
bouwen is en dat het eind van
zulk een wedloop oorlog is."
Goede voorspelling.
Donderdagavond heeft Tardieu
ook een radiorede gehouden,
waarin hij in de eerste plaats
sprak over de resultaten van de
Haagsche conferentie. Hierover
zeide hij o.a. dat wanneer ieder
zich aan het gegeven woord hield,
de vrede in dit opzicht tenminste
verzekerd was. Bovendien was
de financieële toestand van de
volkeren van Centraal Europa en
de Oostelijke staten, welke meer
dan 10 jaar veronachtzaamd was,
naar tevredenheid van allen ge
regeld. Hiermede is een der ge-
vaarlijkste punten van geschil in
het hedendaagsch Europa opge
heven.
Vervolgens ging Tardieu over
tot de Londensche conferentie,
zeggende, dat Frankrijk aan de
vroegere onderhandelingen te Gé-
nève een werkzaam aandeel had
genomen en dat het aandeel, dat
Frankrijk aan deze conferentie
zou nemen, zich eveneens als
niet geringer liet aanzien. Frank
rijk is zeker van zich zelf en van
zijn doeleinden. Vergeleken met
1914 heeft het reeds een derde
van zijn strijdkrachten te land en
ter zee afgeschaft. Het is even
wel vastbesloten niet verder te
gaan met de bewapeningsbeper
kingen dan de veiligheid zal toe
laten. Dit mede in verband met
de positieve internationale over
eenkomsten, welke een vaste
garantie brengen tegen den aan
valler van de Fransche veiligheid.
In dit verband gebruikte Tardieu
met nadruk den term «het Fran
sche rijk", opmerkende, dat hij
in geen geval uitsloot de Fransche
koloniën, die met het moederland
te zamen 100 millioen zielen tel
len „Voor de conferentie
aldus Tardieu heb ik heden
uiteengezet, dat een vrij verkeer
tusschen al deze menschen, in
aantal direct volgende op die van
het Britsche rijk, noodzakelijk
veilig moest blijven. Desalniet
temin blijft Frankrijk bereid zijn
directe beschermingsmiddelen te
verminderen, wanneer daar tegen
over gelijkwaardige collectieve
beschermingsmiddelen komen te
staan. Indertijd was het plicht
den oorlog te organiseeren om er
een einde aan te maken. Op het
oogenblik is het pücht den vrede
te organiseeren om deze hecht te
maken. Tezamen met Clemen-
ceau heb ik de eerste der ge
noemde plichten volbracht. Ik
ben voornemens den tweeden
plicht als hoofd der regeering te
volbrengen. De atmosfeer van
de conferentie is hiertoe gunstig.
Men voelt, dat ieder met goeden
wil bezield is. Ik had voorspeld,
dat Den Haag zou slagen. Het
succes is gekomen. Ik zeg thans,
Hoe ioU Hei mogelijk zijn dat we
ruit kond«n vinden, «li haar laatste
dat Londen zal volgen. Het suc
ces zal komen.
Een verloren weddenschap
Een jaar geleden, aldus
wordt aan de ,N. R. Ct." ge
meld, heeft de ltaliaansche
gezant te Sofia, Piacentina, met
den Griekschen gezant, Dendra-
mis, om 50.000 lewa (Bulgaar-
sche francs) gewed dat koning
Boris binnen het jaar met de
ltaliaansche prinses Johanna ver
loofd zou zijn. Piacentina heeft
de verloren som uitbetaald.
Geen doodstraf
In het Deensche Folketing is
de nieuwe strafwet, waarbij o.a.
de doodstraf afgeschaft wordt, in
derde lezing met 119 tegen 5
stemmen aangenomen.
Kameroverzicht.
De Eerste Kamer heeft schijn
baar als gewoonte aangenomen
om wekelijks twee keer te ver
gaderen voor de behandeling van
één enkel wetsontwerp. Den vo-
rigen keer betrof het de nieuwe
regeling van den Luchtvaarts-
dienst, waarover slechts zeer kort
werd gesproken, zoodat voor het
geven van een overzicht geen
aanleiding bestond. Nu was het
wetsontwerp van meer algemee-
nen aard, zoodat het ook tot meer
debat aanleiding gaf. lntusschen
lijkt de handelwijze van den Se
naat tamelijk vreemd en zou men,
indien men hier niet met een zoo
hoogstaand college te doen had,
bijna kunnen gaan denken, dat zij
werd ingegeven door het verlan
gen om de presentiegelden wat
op te voeren.
Dezen keer werd behandeld de
verlaging van de belastingen ten
behoeve van den crisisdienst.
Zooals men zich wellicht zal her
inneren, betrof het de opheffing
van de opcenten op den suiker
accijns en eene verlaging van de
Verdedigingsbelasting II op het
inkomen. Deze belasting, die met
een derde zal worden verminderd,
zal feitelijk geheel verdwijnen,
i Zij stonden op,
(Wordt vervglgd),
AXELSCHE
COURANT.
Bertram zag verbasst op.
Hedwig sprak langzaam als iemand
die voor de uitwerking zijner eigen
woorden bevreesd is, die zich schaamt
te spreken en toch daartoe genoodzaakt
is.
Haar kinderlijk hart behoort u,
Bertram, en nu zij op het punt staat
deze wereld te verlaten kan zij zonder
u geen rust vinden. Zij ligt alleen
aan u te denken, zij spreekt alleen over
u. 't Is buiten allen twijfel, gij wordt
door haar bemind.
Maar 't komt me waarlijk zoo
vreemd voor, lieve Hedwig, dat gij zoo
tot mij kunt spreken over de liefde, die
een ander meisje voor mij gevoelt,
zeide hij ernstig.
Ik moet het doen, antwoordde
zij snel. Ik heb haar tyoeten beloven
u te zeggen hoe innig zij u bemint.
Zij ligt te sterven en heeft nog een
eenigen wensch, een vurig niet te
onderdrukken verlangen. Die wensch
kwelt haar, hij heeft zich geplaatst
tusschen haar en den vrede, waar
mede zij den dood moet ingaan, tus
schen haar en den langen, zachten
Blaap, waaruit zij niet weder zal ont
waken. Gij kunt dien wensch vervullen,
Bertram 1
Ik? riep hij uit. Welnu, ik ben
tot alles bereid wat in mijn vermogen
ls, dat weet ge. Hedwig I Zeg mij,
Wat kan ik voor haar doen.
gelaat zig het lieve meisje haar min
naar aan.
Zij bemint u, kunt ge het
niet raden vroeg zij met bevende
stem.
Wel hoe zou ik dat kunnen
Ge moet het mij duidelijk zeggen, en
dan zal ik zien of 't mij mogelijk is,
u en uw stervende viendin genoegen te
doen.
Bedenk u nog eens, Bertram 1
Zij weet niet dat ge voor mij gene
genheid hebt, noch dat ik u bemin
en u beloof! heb de uwe te zullen
worden. Zij bemint u met geheel
haar hartzij weet dat zij weldra
voor dit leven van u gescheiden zal
worden, en nu is haar vurig verlangen
dat zij als uw gade deze wereld ver
laten mag.
Als wat riep hij ontzet.
Als uw gade 1 herhaalde zij.
Zij wil onder uw naam voortleven in
de herinnering van hen die zij zal
achterlaten. Als Leontine Seewald wil
zij in het graf dalen.
Hij zag de spreekster met zoo
groote verbazing aan, dat zij ver
stomde.
Dat is inderdaad meer dan zonder
ling, zeide hij. Ik zou het onmogelijk
kunnen gelooven, als ik er iets anders
In zag dan de gril van een stervend
kind. Geen ander dan gij, Hedwig,
zal ooit mijne gade worden.
Het lieve meisje werd purper
rood en sloeg de oogen naar den
grond.
Dat kan immers later nog gebeuren,
sprak zij met een beklemd hart. Ik
zou u voor geen meisje op de wereld
afstaan^ maar in dit geval is het lets
anders. Het is er hier alleen ora te
doen dat ge haar voor enkele uren
uw naam schenkt, om een stervende
rust te geven. Voordat morgen de
zon is ondergegaan, zal zij er niet
meer zijn en geen van ons beiden
moet zich later kunnen verwijten dat
haar laatste levensuren door onze
schuld minder gelukkig waren.
Lieve Hedwig, ik kan het niet doen,
antwoordde hij. Ik zou mij zeiven
van ontrouw beschuldigen ik zou in
een valsche stelling geplaatst zijn, in
een afschuwelijk valsche stelling. Het
doet me hartelijk leed voor het arme
kind, maar ik zou alle achting voor
mij zeiven verliezen. Dring er niet ver
der op aan, Hedwig, ik kan het niet
doen.
Tranen vloeiden over Hedwig's bieeke
wangen.
Ik gevoel zeer goed het grievende
van mijn bede, en toch blijf ik
er bij volharden, hernam zij. Ik
smeek u, Bertram, er aan te vol
doen.
De gedachte dat de stervende met
brekende oogen ons zou kunnen aan
klagen, is voor mij verschrikkelijker
dan alles. Leontine verlangt niet an
ders dan in haar laatste oogenblikken
uw hand in de hare te mogen houden,
omdat daardoor alle vrees voor haar zal
wijken.
Heb medelijden met haarl
Denk er niet om hoe kinderachtig,
wonderlijk en vreemd die gril is.
Geef de stervende uw naam, om
haar laatsten wensch te voldoen en
haar vrede te doen vinden. Doe het,
Bertram I Ik kan met uw weigering
niet naar Leontine terugkeerem
Hedwig hoorde voetstappen, en zij
zweeg.
De bankier kwam de kamer binnen.
Hij liep rechtstreeks naar den jonge-
ling, legde zijn sidderende hand op diens
schouders en neigde zijn grijs hoofd
tot hem.
Niet waar, Hedwig, heeft het u reeds
medegedeeld, begon hij met afgebroken
klanken.
Mijn stervend kind heeft een won
derlijk verlangen, zij wil in den dood
u toebehooren. Zij heeft me verzocht
het u te zeggen. Wilt ge aan haar
wensch voldoen, Bertram
Verlegenheid, folterende angst en
droefheid over zijn kind deden het
hart van den ouden man onstuimig
kloppen.
De jongeling kon niet dadelijk ant
woorden.
Uit het bieeke gelaat des vaders sprak
niets zoo weemoedigs, zoo smeekends,
dat Hedwig zich innig bewogen moest
afwenden.
Ge zult en kunt niet weigeren,
vervolgde de oude man. Ge zult zoo
wreed niet kunnen zijn, de laat
ste bede eener stervende onvervuld te
laten.
De droefheid over haar verlies zal
mij immer kwellen, maar de gedachte
dat zij haar jeugdig leven met bitter
heid in het hart moest eindigen, zou
ik niet kunnen verdragen. Ik zal u
ten hoogste dankbaar zijn, ik zal uw
goedheid nimmer vergeten, Bertram,
maar kom mede en verzacht de laatste
uren van mijn eenig kind,
Zij was alles voor ons, ging hij na
een korte pauze voort, onze trots, ons
eenig geluk. O, hoe hartstochtelijk
hebben haar moeder en ik haar lief
gehad
Nu zullen we haar voor altijd ver»
liezen.
wensch onvervuld moest blijven, nadat
tot heden al haar wenschen zijn vervuld
geworden.
Ik bid en smeek u, fluisterde Hedwig
met krampachtig gevouwen handen,
doe het om mijnentwille, omdat ik
mijn nicht zoo leer bemin en omdat
de gedachte, dat zij met een bedroeft hart
overleden zou zijn, mijn leven zou
verbitteren.
Geruimen tijd heerschte een diepe
stilte. Bertram liep in hevige gemoeds
beweging op en neder.
Vergeef mijl sprak hij eindelijk èn
tot den vader der stervende èn tot
Hedwig maar uw beider ver
zoek komt mij zoo onverwachts, dat
ik onmogelijk dadelijk kan besluiten
het is geen onwil mijnerzijds, doch
wie beslist zóó over zijn toekomst?
Wie zegt mij daarenboven dat Leon-
tine's verzoek niet als een gril be
schouwd moet worden.
O I hadde ik iemand die mij raad
schonk I
Dan viel de brave jongeling op de
knieën, vouwde de handen voor het
gelaat en uitte een vurig gebed.
Als werktuigelijk knielde ook Hedwig
ter neder.
Wat ging er in hen om.
Zouden ze weerstaan kunnen aan
de groote genegenheid die ze beiden
voor de stervende gevoelden?
En wie weigert iets aan hem of
haar, die reeds de deur der eeuwigheid
voor zich geopend ziet?
Het scheen of in beider gemoed het
vast besluit stond genomen te worde»,
zichzelf, al wisten ze, 't was slechts
voor enkele uren -*- ten offer tebren*
I gen.