Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. Wedergekeerd. No. 71. VRIJDAG 6'DECEMBER 1929. 45e Jaarg. Onze moeilijke taal. FEUILLETON. J. C. VINK - Axel. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. „Alle beambten en bedien den moeten de Nederlandsche taal kunnen lezen en schrijven." (Art. 76 ARD). In „Spoor- en Tramwegen" schrijft I Wij Nederlanders spreken gaar ne en niet zonder trots over de moeilijkheid van onze taal. Met een gezicht van: „Hoe heb ben we hem dat gelapt", kun nen wij tegenover vreemdelingen zitten beweren, dat na het Rus sisch onze taal aan hem, die haar schatten wil forceeren, ver reweg de meeste moeilijkheden in den weg legt, en wanneer er dan eens een argelooze buiten lander het aandurft om Vondel's taal te benaderen, dan zijn meest al twee maanden voldoende, om hem van zijn ijver te genezen. Ware het nu zoo, dat alleen voor den vreemdeling het Neder landsch „terra incognita" bleef, wie zou er klagen Helaas blijkt echter in de practijk des levens ook de landgenooten te machtig. 160 millioen per jaar geven we uit om de kleine Hollander- tjes op al of niet Christelijke wijze de geheimenissen der dub bele e te onthullen, en hen de wetenschap bij te brengen, dat mannelijk de -namen va mannen en mannelijke dieren zijn. Scholen verrijzen als befaamde paddenstoelen uit den grond zware straffen bedreigen de ou ders, wanneer hun kroost niet prompt te 9 ure 's morgens zich op de altaren van De Vries en Te Winkel komt offeren. Eentonig klinken op duizend plaatsen binnen onze grenzen de litanieën van onbegrijpelijk inge wikkelde leeslesjes; jonge haren rijzen ten berge over driedubbel samengestelde bijzinnenen het resultaat Hoogleeraren benutten bij het schrijven hunner geleerde pro ducten secretarissen, om alle de's in den's te veranderen. Redac teuren van tijdschriften houden met de linkerhand de duim op Duitsche vertaling. 25) Een meineed zou u niet op u kun nen laden Dan kan alles nog in orde komen Een huivering overviel de boerin. Die daar voor haar stond, de in het diepst van haar hart hartstochtelijk geliefde zoon, die haar met zulke heftige woorden wees op den weg van het recht was hij niet op dit oogenblik het sprekend evenbeeld van zijn vader, haar lang gestorven man, toen die haar het hof maakte en een zoo vurige liefde in haar had gewekt? Ook hij zou, met zijn on wrikbaar begrip van eer, voor geen miliioenen ook maar een voetbreed van den rechten weg zijn afgeweken, ook hij zou, om een door de zijnen begaan onrecht goed te maken, geen oogenblik geaarzeld hebben, bittere armoede op zich laden. Die hier voor haar stond was, zooals ze nu merkte, uit hetzelfde hout gesneden. Met haar angst vermengde zich een zeker gevoel van trots op haar eeni- ge; haar gedachten gingen terug naar vervlogen tijden, toen haar wilskrach tige man haar nog ter zijde stond en haar liefde haar ondanks haar koppig karakter leerde, zich bij lederen twist naar hem te voegen en dikwijls ook In te zien, dat hij het steeds aan het rechte eind had. Het was haar, alsof de doode zelf voor haar stond, als hoerde zij uit het woeden der elemen- Van Dale's Groot Woordenboek, terwijl de rechterhand zich ang stig afvraagt, of steenkolen niet met 2 o's geschreven wordt en handelslieden stellen onver droten hun prospecti samen, waarin taalfouten en tante Spoor Betje-stijlmonsters hun afschuwe lijken reidans uitvoeren. Waar nu 't meer intellectueele deel der natie 't voertuig der taal berijdt op een wijze, die aan een, haar eerste chauffeer- les nemende, dame doet denken, hoe zal dan de man uit het volk, die, meer gewend om den hamer dan de pen te hanteeren, zich tot schrijven zet, het er met suc ces kunnen afbrengen Hij heeft wel eens (misschien ook nooit) geweten, hoe de voetangels en klemmen, die onze taal hem kwistig voor de voeten strooit, te vermijden, maar twin tig jaar lang onthoudt nu een maal geen menscli de tallooze varianten van het ch en g, e en ee, s en sch -gebruik Door een der ambtenaren van den Algemeenen Dienst der N.S. werd ik in de gelegenheid gesteld, een verzameling enve loppen van correspondenten met de N S. te bezien, die ieder op zichzelf kunststukjes zijn van Nederlandsch-zooals-het-niet-zijn- moet. Let wel, niets dan enveloppen over hun schoonen inhoud wordt niet eens gesproken, maar zelfs uit de paar woorden, waar uit zoo een adres bestaat, kan ieder onderwijs-enthousiast op maken, dat er nog heel wat scholen gebouwd en onderwijzers geschapen moeten worden, voor zijn ideaal van een zuiver schrij vend volk verwezenlijkt wordt. Aan de Directie van de Maat schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen. Hoofdadministratiegebouw te Utrecht. Ziezoo, poetsers-met-een-ver- zoek-aan-de-Hooge-Heeren, zet u en schrijf dit adresniets is eenvoudiger, want al komen er 3 vreemde woorden in voor, ten daarbuiten zijn waarschuwenden roep, om begane schuld te boeten en het onrechS dat ze begaan had, weer goed te maken. Maar nu geheel de eisch van haar zoon in te willigen, kon deze vrouw, die geen wil buiten de hare kende, ondanks de ontroering, die haar be sloop, toch niet over haar hart ver krijgen. Haar koele verstand over woog, dat er nu met haar zoon, die in de eerste opwelling slechts een voudig recht eischte, niets aan te vangen was, daarom wendde ze zich af en zei met een stem, die klonk, alsof haar een lichamelijke smart kwelde „Laat me nu met rust, Hansjörg, we praten er nog wel overDe zaak is misschien toch heel anders dan je denktJe zult als je weer kalm wordt je nog wel eensbeden- ken, eer je alles, wat je hebt, van je werpt 1" „Moeder ik hoef me niet te beden ken 1" viel de zoon haar in de rede „Wat recht is moet recht blijven Al draait en keert u het ook nog zoo als het waar is, dat vader Hendrik heeft laten inschrijven en het is waar, daarvoor leg ik de hand in het vuur, al zegt u ook tienmaal neen, dan moeten Anne Margreet en haar kind hun recht krijgen, het mag kosten wat het wil 1" „Het mag kosten, wat het wil stoof zijn moeder met haar oude energie op. „Weetje, wat datbetee- kent? Dacht je, dal ik op mijn ouden dag nog van huis en hof zal gaan, omdat jij je een dwaasheid in het hoofd hebt gehaald I Ik zou maar goedig moeten afgeven, waarvoor Ik mijn leven lang gewerkt heb, wat DRUKKER-UITGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. waarvan u de herkomst zelfs niet schemerig bekend is, de Staat geeft toch jaarlijks zijn miliioenen, om u tot dergelijke akkefietjes zonder moeite in staat te stellen. Zij zetten zich en schrijven maar hoe 1 Het derde woord is al dade lijk het eerste struikelblok. Direc tie komt van dirigo leiden, besturen, juist, maar dat is alleen voor gymnasiasten a f 300 per jaar. Daar staan de poetsers dus, en na een halven centimeter van de penhouder te hebben afge kloven schrijft de een„Aan den Dereksie", de ander: „Aan de Drksikantoor", de derde doet het nog iets beleefder en schrijft „Den Weled. Heeren der De Reccie", weer anderen spreken van De Recksiebeuro" (een aar dig Limburgsch tintje die cks er kon ook nog 'n x bij) Ook „De Rekscie", „de Rechzie", en (voor een lid der D.) „de Derek- deu", „Derixteur" en „Dierkdeur" komen voor, maar de kroon spant de man, die het eenvoudig hield en „Hoofd Cecie" schreef. Het woord Maatschappij is blijkbaar gemakkelijker, maar ook hier komen vreemde dingen voor „Aan den Maatskapie" en „Maaschpijt" zijn er een paar voorbeelden van. Dan krijgen ze het woord Exploitatie te verwerken en hier breekt eerst recht de chaos los. De lezer moet maar uitzoeken aan welke poging hij de eerste prijs toekent: „Ekbelasie", „Ex- platie", „Exploitietie", (deze b.v. is niet slecht), „Epoltastaat", „Ekspeletausie", of tenslotte „Esplosiasie" als explosieve klap op de vuurpijl, maar ik voor mij geef toch de voorkeur aan het feestelijke „Maatschappij tot Eve filocitatie van Staatsspoorwegen We kunnen verder al onze adteurs niet op den voet vol gen Aan het woord Administra tie wagen weinigen zich natuur lijk is dan a(d)mieniestraasie e.d. de gebruikelijke schrijfwijze. Een penkunstenaar verlengt de afkor ting Hgb tot Hagenbee, nog mijn eigendom is zou moeten aan- hooren, hoe de boeren elkaar met leedvermaak vertellen„Ze is toch een toontje lager gaan zingen, hé, die hoogmoedige vrouw Schilling. Die schande zal ik op me nemen dat ik het gerecht misleid heb, ik zal me daarvoor laten straffen en door de heele wereld nawijzen Ja, ik heb het gedaan als je het dan weten wilt 1 Ik heb het stuk op zij gelegd en verbrand. Ik heb een zonde op me geladen, die onze lieve Heer me nooit vergeven zal Weet je, hoe zoo iets inwendig worgt en kwelt een heel leven lang? Hoe zoo iets iemand alle vreugde aan het leven ontneemt en niet tot een rustigen slaap laat komen? En alleen voor jou, alleen voor jou heb ik het gedaan 1 Ga nu maar heen om je eigen moeder te ver raden 1" Een oneindig erbarmen greep den zoon aan bij die hartstochtelijk uit- gestooten woorden van de vrouw, die uit moederliefde, het heiligste gevoel van het menschenhart, voor haar ge- heele leven de kwelling van een schuldig geweten op zich geladen had. Op den weg van het recht, dien hij vast besloten geweest was te gaan, stapelden zich bij nader in zien hindernissen voor hem op, die hij alleen dan kon overschrijden, als hij iedere kinderliefde uit zijn hart rukte en zijn eigen moeder in den af grond der schande stiet. Dat kon hij niet. Maar kon hij zwijgen, mocht hij de heele zaak laten rusten, zooala zijn moeder het verlangde Neen, dat nooit 1 Voor niets ter Wereld zou hij den benauwden druk, die zijn hart samen' perste, op den duur kunnen v?rdra- een c op 't eind in plaats van de e, en de spoorwegambtenaren worden Circusartisten. De plaatsnaam geeft ook aan leiding tot moeilijkheden„urecht" en „Utregh" ontbreken niet, ter wijl enkelen, om vooral geen onzekerheid te laten, nader spe- cialiseeren en Directie op de „Taalsetijk" (Daalsehe Dijk), in de „Pr. Vincie Utrecht" en ein delijk (hier ligt een zeer vreemde hersenkronkel) in de „Malibaan Binne Buiten" laten huizen. Dat er op de Spoorwegen veel vreemde woorden gebruikt wor den, realiseert men zich pas, als men 't woord „Ingenieur" op de pijnbank ziet liggen, en men heeft bewondering voor de inge- nieuse wijze, waarop de corres pondenten zich ook door deze moeilijkheid heenslaan. Eenigen voelen het meest voor: „Insich- neur", een ander meent, dat „In- siseur" de oplossing is, terwijl weer anderen adresseeren aan den „Instrecteur Ingeneur" en den „Gouveneur van Weg en Wer ken", terwijl een laatste voor juridische opleiding van inge nieurs stemt en „Hooftinzie Jur" schrijft. De voorraad originaliteiten is hiermede geenszins uitgeput, maar gebrek aan plaatsruimte dwingt tot samenvatting van de meest frappante staaltjes in een klein bestek. Zoo vinden wij het onmoge lijk woord Comptabiliteit veran derd in „Combaniteit", „Combi- citeit" of (waarschijnlijk door een lid der Moederkerk)„excom- muniteit" Chef van den Alge meenen Dienst wordt „Cef" of „Sjef" pensioenfonds wordt tot „Vons", Fondst" of „Vonst" abonnementen schijnt het een voudigst als „Abelementen" en woningbureau als „Woning Be- roo" geschreven te worden. Tenslotte: Wat moet de Alge- meene Dienst denken bij het ontvangen de volgende adressen „Aan het kantoor van Staats spoor van afdeeling voor abuis maken van het reizsen en het kaartje zit er in te Utrecht." gen hij moest er zich van bevrijden om iederen prijs 1 Waar was er een uitweg Hansjörg was op een stoel naast de tafel neergevallen en steunde zijn pijnlijk hoofd in de rechterhand. Zwij gend kwam zijn moeder naast hem staan en legde haar hand op zijn schouder. Haar scherpe blik had goed gezien, dat het vooruitzicht op de schande, die hun te wachten stond bij de ontdekking van haar schuld, een machtigen indruk op den zoon had uitgeoefend. Met innerlijke blijd schap dacht ze overtuigd te zijn, dat hij niet in staat was. zijn eigen moe der aan de kaak te stellen hij hield dus ondanks de strengheid, waarmee ze hem steeds behandeld had, toch in het diepst van zijn hart veel van haar. Nu moest ze zien, dat ze hem vasthield, hem zoo weten te leiden, dat hij zijn krankzinnig voornemen opgaf. Zachtjes streek ze met haar hand over zijn kroeskop, en met een stem, zoo week als hij nog nooit van haar had Vernomen, zei ze zacht „Je kunt het niet doen, Hansjörg! Je kunt je eigen moeder niet verra denEn als Je het Zou doen, jongen lief, dan zou mijn hart breken 1 Laat alles blijven, zooals het ge weest is, de wereld zal er niet om ver gaan I" „Neen, moeder, nee, verwacht dat niet van me I" smeekte de zoon, ter- wijl hij langzaam opstond, „Er moet een weg te vinden zijn, waarop de zaak uit de wereld geholpen kan wor den I Maar één ding zeg ik u, moeder verraden kan ik u niet, want u bent I mijn moeder I" Hoe het gekemin wal, Wiitttt u of van een Franschen corres pondent, die schrijft „Chemins de fer Néerlandais. Den Heir Chef van de 4ee Af deeling van den Dients van Fetgaen Wehen*) den Neder landsche Spoorwegen Admini- sratiege-Bouw Kamer 867 Utrecht." Maar de merkwaardigste ver gissing is toch zeker gemaakt door den Engelsman, die bij een correspondentie over ver miste voorwerpen in de meening verkeerde, dat de zaak door een zekeren heer Vermiste Voorwer pen werd behandeld en dien geheimzinnigen ambtenaar als volgt schreef Netherlands Spoorwagon (Mr. Verminsti, Voorwemp) Utrecht, Holland. De conclusie van dit artikel Natuurlijke voor wat betreft de van Nederlanders afkomstige taai- mishandelingen geen andere dan de wenschelijkheid, dat het departement van Onderwijs ten spoedigste nog een paar honderd millioen meer op de begrooting toegestaan krijgt. De nieuwe goavorneur. Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Jan. 1930 benoemd tot gou verneur van Curasao, de heer B. W. T. van Slobbe, thans ma joor van den generalen staf, lee- raar aan de Hoogere Krijgsschool te 's-Gravenhage Majoor Van Slobbe werd 31 October 1882 te Schiedam ge boren en trad op 6 December 1899, dus heden juist 30 jaar geleden in dienst als vrijwillig soldaat. Hij doorliep achtereen volgens alle rangen, tot hij 1 October jl. benoemd werd tot majoor. Majoor Van Slobbe is lecraar aan de Hoogere Krijgsschool en voorzitter van de Haagsche afd. van de Alg. Roomsch-Katholieke Officierenvereeniging. Jubileum Baron Van Geen. Baron Van Geen, particulier secretaris en kamerheer van H. M. de Koningin, herdacht 1 Decem ber den dag, dat hij 25 jaar ge leden tot particulier secretaris werd benoemd. Blijkbaar Weg en Werken bedoeld niet. Sprakeloos hielden moeder en zoon elkaar omvat en terwijl een be vrijdende tranenstroom de wangen der vrouw bevochtigde, streek de zoon zacht als troostend over haar hoofd, dat tegen zijn borst geleund lag. Met de invallende duisterniz was het geweld van het onweer bedaard. Met steeds langere tusschenpoozen volg den de bliksemslagen elkaar op en uit het geweldige gekraak van den donder was een dof gerommel en ge grom geworden, als luchtte de losge laten natuurkracht haar ontstemming er over, dat ze niet verder haar ver nietiging van al het aardsche mocht voortzetten. Ook de stormwind gier de nog in enkele vlagen over het land en verscheurde de wolken, zoodat ze in de wonderlijkste vormen rond fladderden aan den hemei en meer en meer in de verte verdwenen. Tus- schen de openingen in de grauw- zwarte massa's blonk hier en daar een enkele ster met bleeken glans en achter den berg gloeide de hori zon op in purperen gloed een heerlijk avondrood, dat de aarde na ureh van strijd weer vrede en rust be' loofde» (Wordt vetv®g d^ AXELSCHEff COURANT

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1929 | | pagina 1