Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch- Vlaanderen. No. 67. VRIJDAG 22 NOVEMBER 1929. 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Kanaal Axel-Hulst. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-UITGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. tot 5 regels 60 Centvoor Groote letters worden naar ADVERTENTIËN van 1 eiken regel meer 12 Cent. plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. De vergadering, welke j.l. Za terdag alhier door het Comité tot verkrijging van bovengenoemd kanaal was belegd, was niet bijster druk bezocht. Het bij zonder slechte weer kon daarvan mede oorzaak zijn, maar o.i. was ook gebrek aan belangstelling hiervan de reden. Men denkt misschien dat dit onvoorzichtig is uitgedrukt, doch wanneer we de zaak voorstellen zooals die is, is dat om te doen weten.dat velen, zeer velen zelfs, die eer tijds warme belangstelling koes terden voor het kanaalplan het vervelend vinden, dat ze in hun hoop, hunne verwachting zoo jammerlijk werden teleurgesteld, dat ze zelfs geen hand meer wen- schen toe te steken, alvorens overtuigd te zijn, dat Den Haag er ooren naar heeft. We denken aan de propvolle zaal in Hulst bij de oprichting van het Comité, aan de prop volle zaal alhier, toen men zich bereid verklaarde om 20 pCt. bij te dragen ofschoon reeds toen voor een groot deel de animo er af was, uit oorzaak, dat de belofte dat de annexatie-plannen het kanaal als cadeau in uitzicht had gesteld voor de flinke hou ding der Zeeuwsch-Vlamingen, nu die belofte inlossen wilde tegen een soort koopmansbod van wat heb je er voor over Het is inderdaad loven en bieden geworden, zoodat als het kanaal tegen duren prijs moet worden gekocht, de geestdrift er af is, en er zelfs eenige overre dingskracht toe noodig zal zijn, om eenmaal de bevolking voor de noodige offers bereid te vin den. Want de geschiedenis leert, dat de Z.-Vl. bevdlking gaarne de portemonnaie dicht houdt, als het gaat om algemeene belan gen. We zagen dat in de electri- ficatie der dorpen en we zien dat nog in de waterleidingplan nen. Het wordt alles gewikt en gewogen tot de laatste cent ver antwoord is. En waar nu her innerd wordt aan de annexatie tijden, daar komt ook in onze herinnering de tijd toen we schreven, dat als de Regeering iets nationaals voor Zeeuwsch- Vlaanderen wilde doen, deze dan een van twee dingen mocht schenkenalgeheele electrificatie óf een waterleiding. Dan zou niet een deel, maar geheel Z. Vlaanderen daarvan reeds ten volle hebben geprofiteerd. Nu daarvoor de kans verkeken is, rest ons nog de hoop op het kanaal. En laten we nu die hoop niet verliezen, maar ons scharen bij degenen, die nog vol moed zijn, nl. de leden van het comité hierboven genoemd met als voor vechter het Tweede Kamerlid, de heer Em. Lockefeer, die met vuur pleitte in de Kamerzitting van deze week en den Minister trachtte te overtuigen van dat kanaalplan voor onze streek. „Schouder aan schouder" zoo heette het Zaterdag in de verga dering en gelijk hebben ze. Wan neer men op het aanbeeld blijft kloppen, wordt zelfs het ijzer Warm, hoe zal dan niet het hart Van een minister vermurwen, als toen steeds blijft hameren. Maar dan moeten zooveel mogelijk Zeeuwsch-Vlamingen meehame- tert en kloppen, totde toestemming Ir is: «ui De heer J. A. van Rompu open de dan de vergadering met ëen woord van welkom en excuus i dat eerst nu rapport werd in gediend van een 3-jarige arbeid zaamheid. De rekening had in 1925 een batig slot van f 998 41In 1926 waren baten en lasten resp. f 1809.84 en f38.60, in 1927 f 1834.74 en f 156.66 en in 1928 f 1736.38 en f87.10, zoodat er nu in kas is f 1649.28. Fen en ander werd nagezien en accoord bevonden. Hierna kwam de eigenlijke kwestie aan de orde, n l. hoe staat het nu En om de be spreking goed te volgen, dienen we hier weer een blik te slaan in het jaarverslag, waarover we reeds vroeger het een en ander zeiden. We lezen daar o.a. in, dat het kanaalplan in een ander stadium gekomen is, doordat van wege de Z. VI. Tram Mij bij de Regeering plannen ingediend zijn voor uitbreiding van het tramnet met landbouwlijnen b.v. van Hulst naar Graauw, van Hulst naar Nieuw Namen en van Drie Schou wen naar Hulst. De Minister stond nu in dubio en liet vragen wat nu eigenlijk het meest van belang was voor Z.-Vl., een ka naal of tram. Er is daartoe een conferentie gehouden met de Per manente Vlascommissie in Z.-Vl., waaVbij er op gewezen werd, dat de bedoelde landbouwlijnen slechts het goederenvervoer be oogden in een deel van het zgn. land van Hulst, en geenszins be antwoorden konden aan het doel dat de K.A.H.A. zich voor oogen stelde, n.l. Axel en Hulst met omgeving door middel van een waterweg, evenals in vroeger eeuwen, in rechtstreeksche ver binding te brengen met het diep water en alzoo een goedkoo- p e vervoergelegenheid te schep pen in directe verbinding met de waterwegen naar Holland. Al is het dan ook, dat de kosten van bedoelde tramplannen slechts de helft bedragen van de som noo dig voor het kanaal, toch kon niet anders te kennen gegeven worden, dan dat de plannen der Z V. T. M voor de streek, ver geleken bij het belang dat men bij een kanaal had, erg onbe langrijk voorkomen Ofschoon dit nu is medegedeeld aan de Regeering, schijnt men toch nng niet erg overtuigd te zijn en daarom heeft ook dhr. Em. Lockefeer daarop nog eens terdege gewezen. Zooals bekend kan zijn, is des tijds door de Regeering een zgn. „Commissie Patijn" benoemd, die o.m. tot taak had de beteekenis van het kanaal te onderzoeken en te toetsen aan de kosten. Op 4 Jan. van dit jaar werd met deze commissie een conferentie ge houden door de volgende be stuursleden: J. A. van Rompu, voorz., N. J. Harte, secr., F. Blok, burgemeester van Axel, C. Yse- baert, burgemeester van St. Jan steen, E. Lockefeer, weth. van Hulst, Ph.J. van Dixhoorn, voorz. afd. Axel Z. L. M., G. Vogel vanger, voorz. afd. Hulst, E. A Langenhorst, bestuurslid van den kring Hulst van den N, C. B., die het kanaalplan bepleitten en verdedigden. Nadat er een en ander uit het jaarverslag werd gememoreerd, las dhr. Lockefeer voor, wat de Mem. van AntWi over deze kwestie bevatte, ln hoofdzaak Hierop neWkoniend, dat het ka* naai 3 millioen gulden zou kos ten en men zich afvroeg, of die uitgaaf gerechtvaardigd zou zijn, als de streek zelve daarvoor geen 25 a 30 pCt. kan offeren, terwijl gewoonte is, dat men 70 pCt. bijdraagt. Ook de commis- sie-Patijn achtte die uitgaaf niet geoorloofd uit zuiver economisch oogpunt, doch de Minister wees op andere overwegingen, die een uitzondering wettigen. Alleen wenschte de Min. nog na te gaan pf de belangen der streek niet evengoed zouden worden gediend door de tramplannen. En daartegen nu heeft dhr. Locke feer zich krachtig verzet, d.w.z. spr. heeft uiteengezet, dat zulks niet het geval is en als gevolg daarvan kon spr. verklaren, dat de kansen voor het kanaal zeer gestegen zijn. Het werd begrijpelijk geacht, dat de Z.V.T.M. trachtte een paar millioen uit de schatkist te putten om haar positie te ver beteren, maar men vond dit eenigszins voorbarig in verband met het kanaalplan en eerst als het kanaal er was, zou het leggen van landbouwlijnen in de richting van het kanaal van nut zijn. Hoofdzaak is het kanaal als verbindingsweg over water naar Holland, en als zoodanig is dit belang dus niet alleen een streekbelang, maar een nationaal belang. En daarom werd het jammer gevonden, dat met die tramplannen, die van zeer ondergeschikt belang zijn, roet in 't eten was gestrooid. Nadat alzoo nog op een en ander werd gewezen en dhr. Lockefeer zeide den indruk te hebben, dat het Kabinet niet onwelwillend tegenover Z.-Vl. staat, werden de kosten bespro ken, die zouden komen op f29000 per jaar. Maar verschil lende feiten wijzen er op, dat dit bedrag aanmerkelijk gereduceerd kon worden, o. m. door langer annuïteit en steun van de pro vincie. De heeren Van Waesberghe en Harte vonden ook de tramplannen in dit stadium ongemotiveerd, doch de heer Truffino, burge meester van Hulst achtte die plannen later wel van nut, al lossen ze momenteel de moeilijk heden niet op. Gevraagd werd nog of het kanaal ook doorgetrokken kon worden tot het Zeegat (gem Clinge), doch waar het plan nu reeds 3 millioen kost, achtte men het niet denkbaar dit nog 5 K.M. langer te maken. Maar het zou te overwegen zijn of geen water wegen te maken waren voor vaartuigen met platte bodems, voor het vervoer van klompen, boomen, vlas, enz. De Voorz. wees op de urgen tie van het kanaal door de min der weelderige tijden. Vroeger werd b.v. op het druk vervoer per tram niet gewezen, omdat de bieten genoeg opbrachten, maar nu wordt alles berekend en onkosten economischer uitge spaard. En dan ligt alle voor deel in vervoer te water. De tram kan daar geen schade door lijden, 't Is zelfs de vraag of deze subs, accepteeren zou, als de voorwaarde gesteld werd, dat de tarieven zooveel moesten ver lagen. Spr. wees op Ax. Sassing, waar dezen zomer 29 schepen vlas lagen, ten bewijze hoe men Van waterwegen profiteeh Water brengt Welvaart, zei spr. Hierna kwam bestuursverkies zing aan de orde. Medegedeeld werd, dat de burgemeester van Zaamslag, Graauw, Hontenisse en Clinge zich als lid der vereen, hadden opgegeven. Er werd voor gesteld en goedgevonden deze heeren aan het Bestuur toe te wegen. In de vacature F. van Waes berghe werd gekozen de heer J. Baert, wethouder te Hulst. Bij de omvraag gaf dhr. Van Waesberghe een overzicht van de bespreking van het kanaalplan met den Minister van Waterstaat toen deze te Terneuzen audiëntie verleende op 10 Oct. jl. Spr. zeide de historie besproken te hebben, ten bewijze, dat Min. v. d. Vegte ongelijk had, toen hij zeide, dat het plan dateerde van 1926 Het is aan te tonen, dat in 1827 reeds een plan tot graving werd aanbesteed, doch de uitvoering door de Belg. troe belen werd verhinderd. Spr. had gewezen op de verg. van 8 Dec. alhier, en hoe de industriëelen uit Eelgië hier bouwen, terwijl Ned. ondernemers hier niet dur ven komen en ook geen crediet geven in Z. VI., zoodat hier alles bijna Belg. kapitaal is, al zoo betoogenè, dat men toch meer nationaliteit hier kweeke. Dhr. Harte wees er op, dat het kanaal eigenlijk reeds beloofd was door de Regeering en zelfs door haar was uitgelokt, zoodat het tijd wordt, dat men de belofte inlost. Ten slotte wees dhr. Baert nog op het feit, dat het bestek van het ontwerp van 1827 te Hulst in het archief aanwezig is, zoodat het bewijs voorhanden is, dat reeds toen naar een kanaalver binding werd gestreefd. Aan het eind dankte de Voorz. den heer Lockefeer voor zijn aanwezigheid en zijn vele be moeiingen reeds getoond in dit verband en beval de belangen der streek in zijn medewerking aan. Ook dankte hij den Prov. Ingenieur voor zijn belangstelling en sloot de geanimeerde verga dering. Kameroverzicht. De Minister-president en de minister van Financiën hebben de vorige week het te voeren bewind uiieengezet en verde digd. Het nieuwe ministerie moest volgens den premier worden sa mengesteld uit mannen van rechts, omdat er eene principieele poli tiek moest worden gevoerd, maar is toch extra-parlementair, omdat het niet zal werken volgens een bepaald program, dat door de partijen is opgesteld. Als consequentie van een „rechtsch" beginselpunt zal de Regeering krachtig optreden tot bestrijding van onzedelijkheid. Welk man van links zou het niet toejuichen, als men er in mocht slagen op dit gebied iets te be reiken Maar men zal met con Crete wetsbepalingen moeten ko men, waarmede althans de drie groepen van rechts zich eenstem mig kunnen vereenigen. Of dit gemakkelijk zal zijn, betwijfelen wij. En totdat wij de voorstel len hebben gezien, is de ver klaring van jhr. Ruys voor ons weinig meer dan een beginsel» verklaring. En of men op het gebied van de Zondagsheiliging) waarop de heer Coüjn weder aandrong, veel zal kunnen be reiken, is mede een vraag. Ten opzichte van de wijze, waarop de Zondag moet worden door gebracht, bestaat bij de rechtsche groepen allerminst overeenstem ming. Ter verdediging van het finan cieel beleid voerde jhr. De Geer aan, dat de Regeering zich als eerste taak stelt handhaving van het geldelijk evenwicht waarbij de minister van Financiën in stilte nog wel zal hebben ge dacht aan eenige overschotten. Dat de Regeering thans van geen salarisherziening wil weten, viel te verwachten. Minister de Geer betoogde, dat van de 22 millioen, die in 1925 werden gespaard, thans 14 millioen zijn teruggegeven. Tegenover het van Roomsch Katholieke zijde gevraagde on derhandelingstarief staat de Re geering niet afkeerig. De heeren Co 1 ijn en Schokking gevoelen er verloopig blijkbaar nog zeer wei nig voor. En met hen zal de ge- heele linkerzijde zich er tegen verklaren. De replieken leverden weinig bijzonders op, zoodat wij daar over kort zullen zijn. Van links werd nogmaals betoogd, dat de Christelijke beginsels geen nor men geven voor practische poli tiek. En dit werd zeker het krachtigst onderstreept door een fel debat tusschen den anti revo- lutionnairen prof. Visscher en ds. Kersten, waaruit bleek, dat men zelfs onder de gereformeer den elkaar krachtig bestrijdt. En de heer vliegen stelde de vraag wat de elkaar opvolgende recht sche regeeringen gedurende de 20 jaren, dat zij het bewind in handen hebben gehad, tot stand hebben gebracht op die gebieden, waarop zij in het bijzonder werk zaam zouden moeten zijn, welke de geloofsovertuiging van het volk raken. Dat tusschen alle afgevaardig den, die zich vertegenwoordigers achten van de Christelijke par tijen geen overeenstemming be staat, bleek ook uit de wijze, waaiop ds. Lingbeek de Christe lijk historischen te lijf ging, die in het algemeen geen samenwer king met de Roomsch katholie ken wenschende, nu toch in dit kabinet tot die samenwerking bereid bleken. Maar van meer belang was nog de strijd om het gezantschap bij den Paus, die weder door Mgr. Nolens en mr. Schokking op het tapijt was gebracht. De laatste wil van een herstel van dat gezantschap niets weten. De heer Bongaerts bracht de kwestie van de tusschenwate- ren tusschen Rijn en Schelde ter sprake. Dat de motie-Ter Laan in zake de salarissen van ambte naren werd verworpen, behoeft ternauwernood te worden gezegd Alleen de sociaal- en vrijzinnig de mocraten en de heer Wijnkoop stemden voor. In twee avondvergaderingen werd de begrooting van Buiten- landsche Zaken afgehandeld. Natuurlijk vormde onze verhou ding tot België ook hier een belangrijk punt van debat. Dat die verhouding tot dat land nog steeds niet is geregeld, moge worden betreurd, het gaat niet aan hiervan de schuld in de eerste plaats op onze Regeering te werpen) zooals de heer Vlie gen blijkbaar wilde doen. Belgig AXELSCHEffiCOURANT.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1929 | | pagina 1